İÇİNDEKİLER
 İçindekiler 
Dördüncü Basıya Önsöz  5 
Kısaltmalar  15 
Birinci Bölüm 
SİYASİ TARİH KAVRAMI VE 
İHTİLALLER ÇAĞINA KADAR AVRUPA 
I. SİYASİ TARİHİN TANIMI VE KAPSAMI  17 
II. JEOPOLİTİK VE DIŞ POLİTİKA  19 
A. Kıta Devleti  19 
B. Ada Devletleri  20 
C. Kenar Devletleri  20 
D. Kıta İçi Devletleri  21 
III. FEODALİTE  21 
A. Siyasi Özellikler  22 
1. Güçlü Bir Merkezi Devletin Yokluğu  22 
2. Feodal Beyin Arazisinde Yaşayanlar Üzerinde Siyasi Hâkimiyete Sahip Olması  22 
B. Sosyal Özellikler  24 
1. Feodal Beyler  24 
2. Serfler  25 
C. Ekonomik Özellikler  27 
1. Malikâne Sistemi  27 
2. Ticaret ve Sanayinin Gelişmemiş Olması  28 
D. Feodal Düzenin Yıkılışı  29 
IV. RÖNESANS VE REFORM  30 
A. Rönesans  30 
B. Reform  31 
V. COĞRAFİ KEŞİFLER, DENİZLERDE ÜSTÜNLÜK VE SÖMÜRGECİLİK DÖNEMİ  34 
VI. OTUZ YIL SAVAŞLARI VE WESTPHALİA BARIŞ ANLAŞMASI  36 
VII. AVRUPA’DA FRANSA’NIN ÜSTÜNLÜĞÜ DÖNEMİ  40 
VIII. İSPANYA VERASET SAVAŞI VE UTRECHT BARIŞ ANLAŞMASI  43 
IX. İNGİLTERE’DE PARLAMENTONUN GELİŞİMİ VE TEMEL HAKLAR KONUSUNDAKİ İLK BELGELER  45 
X. DOĞU AVRUPA  51 
A. Rusya  51 
B. Prusya ve Avusturya  55 
İkinci Bölüm 
DEVRİMLER VE İHTİLALLER DÖNEMİ 
I. AMERİKAN İHTİLALİ VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NİN KURULMASI  57 
A. Virginia Haklar Bildirgesi ve Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi  60 
B. Amerikan Dış Politikası ve Monroe Doktrini  61 
II. FRANSIZ İHTİLALİ  64 
A. Fransız İhtilali’nin Nedenleri  64 
1. Siyasi, Sosyal, Ekonomik Nedenler  64 
2. Düşünsel Nedenler  65 
3. Dış Nedenler  66 
B. İhtilalin Çıkışı ve Fransız İnsan ve Vatandaşlık Hakları Bildirgesi  67 
C. İhtilalin Gelişimi ve İhtilal Savaşları  69 
1. Konvansiyon Meclisi Dönemi (1792–1795)  70 
2. Direktuvar Dönemi (1795–1799)  71 
3. Üç Konsül Dönemi (1799–1804)  75 
4. İhtilal Savaşları  75 
a. Birinci Koalisyon Savaşları (1792–1797)  76 
b. İkinci Koalisyon Savaşları (1798–1802)  77 
c. Üçüncü Koalisyon Savaşları (1803–1805)  77 
d. Dördüncü Koalisyon Savaşları (1806–1807)  78 
e. Beşinci Koalisyon Savaşları ve Napoleon’un Moskova Seferi (1809–1812)  79 
f. Altıncı ve Yedinci Koalisyon Savaşları (1813–1815)  80 
D. Fransız İhtilali’nin Sonuçları  82 
III. VİYANA DÜZENLEMELERİ  83 
A. Katılan Devletler ve Politikaları  83 
B. Yapılan Düzenlemeler  86 
C. Viyana Kongresi’nin Ayırıcı Özellikleri ve Alınan Kararların Sonuçları  87 
IV. 1830– 1848 İHTİLALLERİ VE VİYANA DÜZENİNİN YIKILMASI  90 
A. 1830 İhtilalleri  90 
B. 1848 İhtilalleri ve Endüstri Devrimi  92 
1. Endüstri Devrimi  93 
2. Fransa’da 1848 İhtilali  94 
3. Avusturya’da 1848 İhtilalleri  95 
4. Alman Topraklarında 1848 İhtilalleri  97 
5. Diğer Ülkelerde 1848 İhtilalleri  99 
Üçüncü Bölüm 
OSMANLI DEVLETİ VE OSMANLI DİPLOMASİ TARİHİ 
I. KARŞILIKSIZ DİPLOMASİ DÖNEMİ  101 
A. Karlofça Barış Anlaşması’na Kadar Olan Dönem  102 
B. Karlofça Barış Anlaşması ile Başlayan Dönem  106 
C. Karşılıksız Diplomasi Döneminde Osmanlı Diplomasi Teşkilatı  109 
1. Divan–ı Hümayun Kalemleri  110 
2. Mektubi–i Sadr–ı Ali Kalemi  111 
3. Amedi Kalemi  111 
4. Divan–ı Hümayun Tercümanlığı  112 
II. KARŞILIKLI DİPLOMASİ VE III. SELİM DÖNEMİ  114 
A. Nizam–ı Cedit Kavramı ve III. Selim’in Batılılaşma Politikası  115 
B. III. Selim’in Diplomasi Reformu ve Dış Politika Anlayışı  119 
1. Karşılıklı Diplomasiye Geçme Nedenleri  120 
a. Fransız İhtilali ve Etkileri  120 
b. Şark Meselesi ve Denge Siyaseti  122 
1) Şark Meselesi  122 
2) Denge Siyaseti  125 
2. Karşılıklı Diplomasiye Geçilmesi ve Yurtdışında Daimî Osmanlı Elçiliklerinin ve Konsolosluklarının Açılması  129 
3. III. Selim’in Diplomasi Reformunun Değerlendirilmesi  132 
Dördüncü Bölüm 
ON DOKUZUNCU YÜZYILDA AVRUPA VE OSMANLI DEVLETİ 
I. OSMANLI DEVLETİNDE II. MAHMUT DÖNEMİ  137 
A. II. Mahmut’un Tahta Çıkışı ve Sened–i İttifak  139 
B. II. Mahmut’un Reform Programı  142 
1. Yeniçeri Ocağının Kaldırılması ve Askeri Reformlar  143 
2. Yeni Eğitim Kurumlarının Açılması  147 
3. Devlet Teşkilatında Yapılan Yenilikler ve Diplomasi Reformu  148 
a. II. Mahmut Devrinde Osmanlı Diplomasi Anlayışı ve Diplomasi Teşkilatı  148 
1) Tercüme Odasının Kurulması  149 
2) Diplomatik Reformun Canlandırılması  150 
b. Sivil Bürokrasinin Doğuşu ve Nezaretlerin Kurulması  151 
C. II. Mahmut Dönemindeki Önemli İç ve Dış Gelişmeler  156 
1. Sırp İsyanı  157 
2. Rum İsyanı ve Yunanistan’ın Kurulması  158 
3. Fransa’nın Cezayir’i İşgali  164 
4. Mehmet Ali Paşa ve Mısır Sorunu  166 
a. Mısır Sorununun Nedenleri ve Mısır Sorununda İlk Dönem  166 
b. Hünkâr İskelesi Anlaşması  171 
c. Mısır Sorununda İkinci Aşama ve Sorunun Çözülmesi  173 
d. Mısır Meselesinin Siyasi Tarih Açısından Önemi  175 
5. 1841 Londra Boğazlar Sözleşmesi  177 
II. TANZİMAT FERMANI  178 
A. Tanzimat Fermanı’nı Hazırlayan Sebepler ve Fermanın İlan Edilmesi  178 
B. Tanzimat Fermanı’nın İçeriği ve Ayırıcı Özellikleri  182 
C. Tanzimat Fermanı’nın Sonuçları  185 
D. Tanzimat Dönemi Osmanlı Diplomasi Anlayışı  190 
III. KIRIM SAVAŞI VE 1856 ISLAHAT FERMANI  194 
A. Kırım Savaşının Nedenleri ve Kutsal Yerler Sorunu  194 
B. Kırım Savaşı  200 
C. Islahat Fermanı  204 
D. Paris Barış Anlaşması ve Osmanlı’nın Avrupalı Devlet Olması  213 
IV. İTALYAN VE ALMAN MİLLÎ BİRLİKLERİNİN KURULMASI  218 
A. İtalyan Millî Birliğinin Kurulması  219 
B. Alman Millî Birliğinin Kurulması  224 
C. Alman Millî Birliğinin Kurulmasının Sonuçları  229 
D. Almanya’nın Dış Politika Anlayışı ve Bismarck’ın İttifaklar Zinciri Politikası  230 
1. 1872 I. Üç İmparatorlar Birliği  234 
2. 1879 Alman–Avusturya İttifakı  236 
3. 1881 II. Üç İmparatorlar Birliği  238 
4. 1882 Üçlü İttifak  241 
5. 1887 Alman–Rus Anlaşması  244 
6. Bismarck Dönemi Alman Dış Politikasının Genel Değerlendirmesi  247 
V. YENİ OSMANLILAR CEMİYETİ VE I. MEŞRUTİYETİN İLAN EDİLMESİ  251 
A. Balkanlarda Ortaya Çıkan Sorunlar  252 
B. Orta Doğu Topraklarında Ortaya Çıkan Sorunlar  257 
C. Girit İsyanı  260 
D. Yeni Osmanlılar Cemiyeti  263 
1. Yeni Osmanlılar Cemiyeti’nin Kuruluşu ve Faaliyetleri  264 
2. Yeni Osmanlılar Cemiyeti’nin İdeolojik Yapısı ve Fikirleri  271 
E. Osmanlı Devleti’nde I. Meşrutiyet’in İlanından Önce Yaşanan Önemli Gelişmeler  279 
1. Yemen İsyanı  279 
2. Balkanlardaki Gelişmeler  280 
3. İstanbul (Tersane) Konferansı ve Londra Protokolü  286 
F. I. Meşrutiyet’in İlanı ve Kanuni Esasi  289 
VI. 1877–1878 OSMANLI–RUS SAVAŞI (93 HARBİ)  296 
VII. AYASTEFANOS BARIŞ ANLAŞMASI  300 
VIII. KIBRIS’IN İNGİLTERE’YE DEVREDİLMESİ  305 
IX. BERLİN KONGRESİ  309 
X. BERLİN KONGRESİ SONRASI OSMANLI DIŞ POLİTİKASI  318 
A. Tunus’un İşgali  319 
B. Mısır’ın İşgali  320 
C. Balkanlardaki Gelişmeler  323 
1. Doğu Rumeli Sorunu  323 
2. Makedonya Sorunu  326 
3. Girit Sorunu ve Osmanlı–Yunan Savaşı  330 
D. Ermeni Sorunu  335 
Beşinci Bölüm 
I. DÜNYA SAVAŞI’NA DOĞRU AVRUPA VE OSMANLI DEVLETİ 
I. II. WİLHELM’İN ALMAN İMPARATORU OLMASI VE İZLEDİĞİ DIŞ POLİTİKA  359 
A. II. Wilhelm’in Dış Politika Anlayışı  363 
B. II. Wilhem’in Osmanlı Politikası ve Alman–Osmanlı İlişkileri  381 
II. ÜÇLÜ İTİLAF’IN KURULMASI VE AVRUPA’DA BLOKLAŞMANIN TAMAMLANMASI  391 
A. 1894 Fransız–Rus İttifakı  391 
B. 1904 İngiliz–Fransız Anlaşması (Entente Cordiale)  394 
C. 1907 İngiliz–Rus Anlaşması  397 
1. 19. Yüzyılda Uzak Doğu’daki Gelişmeler: Çin ve Japonya  398 
a. Çin’deki Gelişmeler  398 
b. Japonya’daki Gelişmeler  403 
c. Japon–İngiliz İttifakı  406 
d. 1904/1905 Japon–Rus Savaşı ve Sonuçları  407 
e. 1907 İngiliz–Rus Anlaşması  411 
III. İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ VE OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ  414 
A. İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Kurulması ve Faaliyetleri  415 
B. İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin İdeolojik Yapısı  428 
C. II. Meşrutiyet’in İlanı  440 
D. II. Meşrutiyet Döneminde Önemli İç ve Dış Gelişmeler  445 
1. 1908 Bosna–Hersek Bunalımı  446 
2. Bulgaristan ve Girit’in Kaybedilmesi  452 
3. Siyasi Gelişmeler ve 31 Mart Vakası  455 
4. Adana Olayları ve Ermeni Meselesi  476 
5. Trablusgarp Savaşı  478 
6. I. Balkan Savaşı  487 
7. II. Balkan Savaşı  500 
Altıncı Bölüm 
I. DÜNYA SAVAŞI DÖNEMİ 
I. I. DÜNYA SAVAŞININ SEBEPLERİ  513 
II. SAVAŞIN BAŞLAMASI  518 
III. OSMANLI DEVLETİ’NİN I. DÜNYA SAVAŞINA GİRMESİ  527 
IV. I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI CEPHELERİ  541 
A. Kafkasya Cephesi  542 
B. Kanal Cephesi  544 
C. Çanakkale Cephesi  545 
D. Irak Cephesi  547 
E. Suriye–Filistin Cephesi  549 
F. Avrupa Cepheleri  550 
V. SAVAŞIN GELİŞİMİ  551 
A. İtalya’nın Savaşa Girmesi  552 
B. Bulgaristan’ın Savaşa Girmesi  554 
C. Romanya’nın Savaşa Girmesi  556 
D. Yunanistan’ın Savaşa Girmesi  557 
E. Amerika Birleşik Devletleri'nin Savaşa Girmesi  559 
VI. I. DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA OSMANLI DEVLETİ’Nİ PARÇALAYAN GİZLİ ANLAŞMALAR  567 
A. Boğazlar Anlaşması  568 
B. Saint–Jean de Maurienne Anlaşması  569 
VII. I. DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA ERMENİ SORUNU VE ERMENİLERİN SEVK VE İSKÂNI  570 
VIII. BOLŞEVİK DEVRİMİ VE RUSYA’NIN SAVAŞTAN ÇEKİLMESİ  590 
IX. ORTA DOĞU SORUNUNA GİRİŞ  598 
A. 20. Yüzyılın Başında Osmanlı Orta Doğusu ve Arap Milliyetçiliğinin Doğuşu  600 
B. McMahon Anlaşması  605 
C. Sykes–Picot Anlaşması  608 
D. Balfour Deklarasyonu  623 
X. WİLSON’UN ON DÖRT NOKTASI  632 
XI. SAVAŞIN SONA ERMESİ  643 
XII. PARİS BARIŞ KONFERANSI VE BARIŞ ANLAŞMALARININ İMZALANMASI  647 
A. Paris Barış Konferansı’nda Ermeniler ve Araplar  653 
B. Barış Anlaşmaları  664 
1. Versailles Barış Anlaşması  664 
2. Saint Germain Barış Anlaşması  671 
3. Neuilly Barış Anlaşması  672 
4. Trianon Barış Anlaşması  673 
5. Sevr Barış Anlaşması  674 
C. Paris Konferansı Sonrası  683 
Kaynakça  689 
Kavramlar Dizini  729  |