İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Üçüncü Basıda Yenilikler 9
Dördüncü Basıda Yenilikler 11
Beşinci Basıda Yenilikler 13
Altıncı Basıda Yenilikler 15
Yedinci Basıda Yenilikler 17
Sekizinci Basıda Yenilikler 19
Kısaltmalar 29
Birinci Bölüm
DENİZ HUKUKU
I. GİRİŞ 31
II. DENİZ HUKUKUNUN KAYNAKLARI 32
III. ESAS HAT KAVRAMI 40
A. Düz Esas Hat 40
B. Körfezler 41
C. Takımada 43
IV. İÇSULAR 45
A. Limanlara ve Diğer İçsulara Giriş 46
B. İçsularda Yabancı Gemiler Üzerinde Kıyı Devletinin Yargı Yetkisi 46
C. Türk Hukuku’nda İçsular Rejimi 47
V. KARASULARI 48
A. Karasularının Genişliği 49
B. Zararsız Geçiş Hakkı 51
1. Zararsız Geçiş Hakkının Unsurları 51
a. Geçiş Kavramı 51
b. Zararsız Olmak 51
2. Kıyı Devletinin Hakları ve Yükümlülükleri 55
3. Kıyı Devletinin Gemiler Üzerindeki Yargı Yetkisi 56
C. Türk Hukuku’nda Karasuları Rejimi 58
VI. BOĞAZLAR 59
A. Transit Geçiş Hakkı 60
B. Türk Boğazları 62
1. Ticaret Gemileri 63
2. Savaş Gemileri 63
VII. BİTİŞİK BÖLGE 66
VIII. BALIKÇILIK BÖLGESİ 67
IX. MÜNHASIR EKONOMİK BÖLGE 67
A. Kıyı Devletinin Münhasır Ekonomik Bölge Üzerindeki Hakları 68
B. Diğer Devletlerin Münhasır Ekonomik Bölge Üzerindeki Hakları ve Yükümlülükleri 70
X. KITA SAHANLIĞI 70
A. Kıyı Devletinin Kıta Sahanlığı Üzerindeki Hakları 72
B. Diğer Devletlerin Hakları 73
XI. DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASI 74
XII. TÜRKİYE VE DENİZ ALANLARI SINIRLANDIRMA UYUŞMAZLIKLARI 82
A. Türkiye–Yunanistan Ege Denizi Deniz Alanları Sınırlandırma Uyuşmazlığı 84
B. Türkiye–Akdeniz Deniz Alanları Sınırlandırma Uyuşmazlıkları 87
1. Türkiye–Yunanistan Akdeniz Deniz Alanları Sınırlandırması 89
2.Türkiye–KKTC Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 91
3.Türkiye–Mısır Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 92
4. Türkiye–GKRY Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 94
5. Türkiye–Libya Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 95
XIII. AÇIK DENİZ 98
A. Açık Denizlerin Serbestliği İlkesi 98
B. Açık Denizlerde Yargı Yetkisi 99
C. Bayrak Devletinin Yetkili Olması İlkesine Getirilen İstisnalar 100
1. Deniz Haydutluğu 100
2. Deniz Güvenliğine Karşı Hukuka Aykırı Eylemler 102
3. Köle Ticareti 102
4. Uyuşturucu Madde Kaçakçılığı 103
5. İzinsiz Yayın 103
6. Sıcak Takip Hakkı (Kesintisiz İzleme Hakkı) 103
XIV. ULUSLARARASI DENİZ YATAĞI 104
XV. 1982 TARİHLİ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER DENİZ HUKUKU SÖZLEŞMESİ ÇERÇEVESİNDE UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI 106
XVI. ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU MAHKEMESİ 107
A. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi’nin Yapısı 108
B. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi’nin Yargı Yetkisi 111
1. Davalara Bakma Yetkisi 111
a. Kişisel Yargı Yetkisi 111
b. Maddi Yargı Yetkisi 113
aa. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi’nin Yetkili Olduğu Uyuşmazlıklar 113
bb. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi’nin Uygulayacağı Hukuk Kuralları 119
2. Danışma Görüşü Verme Yetkisi 120
C. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi Usul Hukuku 123
1. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi Önüne Davanın Getirilmesi ve Davanın Aşamaları 124
2. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi Önündeki Davalarda Usule İlişkin Özel Durumlar 125
a. Yetki İtirazı 125
b. Davaya Katılma/Müdahale 125
c. Hazır Bulunmama (Yokluğunda, Gıyabi, Yargılama) 126
d. Gemilerin ve Mürettebatının Derhal Salıverilmesinde Usul 126
3. Karar ve Özellikleri 127
4. Kararın Yorumlanması ve Yargılamanın İadesi 128
D. Danışma Görüşlerinde Usul 128
XVII. GENEL DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 129
Tartışma Soruları 131
İkinci Bölüm
KUVVET KULLANMA
I. GİRİŞ 135
II. DEVLETLERCE TEK TARAFLI KUVVET KULLANMA 137
A. 1945 Öncesi Hukuki Yapı 137
B. 1945 Birleşmiş Milletler Andlaşması ve Sonrası 139
1. Geniş Yorum 141
2. Dar Yorum 142
C. Birleşmiş Milletler Andlaşması Madde 2 (4) Çerçevesinde Kuvvet Kullanma Yasağının Kapsamı 142
1. Uluslararası İlişkilerde Kuvvet Kullanma Yasağı 142
2. Kuvvet Kullanma ve Kuvvet Kullanma Tehdidinde Bulunma? 145
3. Bir Başka Devletin Toprak Bütünlüğü ve Siyasi Bağımsızlığına Karşı veya Birleşmiş Milletler’in Amaçlarına Aykırı Kuvvet Kullanma 146
D. Meşru Müdafaa Amaçlı Kuvvet Kullanma 148
1. Meşru Müdafaa Hakkının Kapsamı 149
2. Silahlı Saldırı Kavramı ve 11 Eylül 2001 Sonrası Durum 151
3. Önleyici Meşru Müdafaa 155
4. Müşterek (Ortak/Kolektif) Meşru Müdafaa 157
5. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne Bildirim 160
E. İnsani Amaçlı Müdahale 160
F. Koruma Sorumluluğu 164
G. Güvenli Bölge Oluşturma Amaçlı Kuvvet Kullanma 168
III. KOLEKTİF KUVVET KULLANMA 175
A. Birleşmiş Milletler 175
1. Güvenlik Konseyi 175
2. Genel Kurul 180
B. Bölgesel Örgütler 183
IV. SONUÇ 185
Tartışma Soruları 187
Üçüncü Bölüm
SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKU
(SAVAŞ HUKUKU – ULUSLARARASI İNSANİ HUKUK)
I. GİRİŞ 193
II. SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNUN KAYNAKLARI 194
III. SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI 198
A. Silahlı Çatışmalar Hukuku Ne Zaman Uygulanır? 199
B. Silahlı Çatışma Nedir? 200
C. Silahlı Çatışma Türleri 206
1. Uluslararası Silahlı Çatışmalar 206
2. Uluslararasılaştırılmış Silahlı Çatışmalar 208
3. Uluslararası Nitelikli Olmayan (İç) Silahlı Çatışmalar 210
IV. SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNDA SAVAŞAN (MUHARİP) İLE SİVİL AYRIMI 213
V. SİLAHLI ÇATIŞMALARDA KORUNAN KİŞİLER 220
A. Yaralılar, Hastalar (Deniz Savaşlarındaki Kazazedeler Dahil) 220
B. Savaş Esirleri 222
C. Siviller 224
VI. SİLAHLI ÇATIŞMALARIN YÜRÜTÜLMESİ VE SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNA HAKİM OLAN İLKELER 228
A. Gereksiz Acılara Sebep Olmama İlkesi 229
B. Ayrım Gözetme İlkesi 231
C. Sadakat İlkesi 235
D. Çevre Üzerinde Ağır Sonuçlar Doğuracak Silah ve Savaş Yöntemlerinin Yasaklanması İlkesi 235
VII. SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKU İLE İNSAN HAKLARI HUKUKU ARASINDAKİ İLİŞKİ 236
VIII. SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNU UYGULAMA ARAÇLARI 239
A. Koruyucu Güçler Sistemi ve Diğer Denetim Mekanizmaları 240
B. Misilleme 242
C. Devletin Sorumluluğu 242
D. Uluslararası Ceza Hukukunda Bireysel Cezai Sorumluluk 243
IX. SONUÇ 244
Tartışma Soruları 246
Dördüncü Bölüm
ULUSLARARASI CEZA HUKUKU
I. GİRİŞ 249
II. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 250
A. Uluslararası Ceza Mahkemelerinin Statüleri 251
B. Suçların Unsurları, Usul ve Delil Kuralları, Diğer Düzenlemeler 252
C. Diğer Uluslararası Andlaşmalar 254
D. Uluslararası Örf–Adet Hukuku Kuralları 255
E. Genel Hukuk İlkeleri 257
F. Yargı Kararları 258
III. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİ 259
A. Nuremberg ve Tokyo Uluslararası Askeri Ceza Mahkemeleri 260
B. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Tarafından Kurulan Ad Hoc Nitelikli Uluslararası Ceza Mahkemeleri 261
1. Eski Yugoslavya ve Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemeleri 262
2. Birleşmiş Milletler Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması 264
C. Uluslararası Ceza Mahkemesi 264
IV. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ 265
A. Kuruluşu 265
B. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yapısı 267
C. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yargı Yetkisi 268
1. Ulusal Mahkemeleri Tamamlayıcı Nitelikli Yargı Yetkisi 268
2. Uluslararası Ceza Mahkemesi Yargı Yetkisinin Devletler Tarafından Kabulü 270
3. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Kişiler Bakımından Yargı Yetkisi 272
4. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Maddi Yargı Yetkisi 274
a. Saldırı Suçu veya Barışa Karşı Suçlar 275
b. İnsanlığa Karşı İşlenen Suçlar 277
c. Soykırım Suçu 279
d. Savaş Suçları 280
aa. 1949 tarihli Cenevre Sözleşmeleri’nin Ağır İhlalleri Sistemi 281
bb. Savaş Kanunları veya Örf–Adet Hukuku Kurallarının İhlali 283
5. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yer Bakımından Yetkisi 285
6. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Zaman Bakımından Yargı Yetkisi 288
D. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin İlk Uygulamaları 290
V. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ VE TÜRKİYE 307
VI. SONUÇ 311
Tartışma Soruları 314
Beşinci Bölüm
ULUSLARARASI UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI
I. GİRİŞ 317
II. DİPLOMATİK YOLLAR 319
A. Görüşmeler 319
B. Dostça Girişim 320
C. Arabuluculuk 321
D. Uzlaştırma 321
E. Soruşturma 322
III. HUKUKİ YOLLAR 323
A. Uluslararası Hakemlik (Tahkim) 323
1. Sürekli Hakemlik Mahkemesi 323
a. Tarihçe 325
b. Sürekli Hakemlik Mahkemesi’nin Yapısı 329
aa. Hakem Listesi 329
bb. Uluslararası Büro 330
cc. İdari Konsey 331
c. Sürekli Hakemlik Mahkemesi’nin Yargı Yetkisi 331
aa. Hakemlik Mahkemesi’nin Kişisel Yargı Yetkisi 332
bb. Hakemlik Mahkemesi’nin Maddi Yargı Yetkisi 333
i. Hakemlik Mahkemeleri Önüne Getirilebilecek Uyuşmazlıklar 333
ii. Hakemlik Mahkemesi’nin Uygulayacağı Kurallar 333
cc. Hakemlik Mahkemesi’nin Zaman Bakımından Yargı Yetkisi 335
dd. Danışma Görüşü Verme Yetkisi 335
d. Sürekli Hakemlik Mahkemesi Usul Hukuku 335
aa. Hakemlikte Kullanılan Dil 337
bb. Hakemlikte Tarafların Temsili 337
cc. Hakemlik Aşamaları 337
i. Yazılı Aşama 337
ii. Sözlü Aşama 339
dd. Hakemlik Mahkemesi Önündeki Davalarda Usule İlişkin Özel Durumlar 340
i. İlk İtirazlar 340
ii. Geçici Koruma Önlemleri (İhtiyati Tedbir) 341
iii. Davaya Katılma/Müdahale 341
ee. Hakemlik Kararları 342
e. Sürekli Hakemlik Mahkemesi Hakkında Genel Değerlendirme 343
B. Uluslararası Mahkemeler 346
1. Uluslararası Adalet Divanı 348
a. Tarihçe 349
b. Uluslararası Adalet Divanı’nın Yapısı 354
c. Yargı Yetkisi 361
aa. Devletler Arası Davalara Bakma Yetkisi 361
i. Divan’ın Kişisel Yargı Yetkisi 361
ii. Divan’ın Maddi Yargı Yetkisi 370
bb. Divan’ın Danışma Görüşü Verme Yetkisi 373
i. Divan’ın Kişisel Yargı Yetkisi 374
ii. Divan’ın Maddi Yargı Yetkisi 376
d. Usul Hukuku 378
aa. Devletler Arası Davalarda Usul 379
i. Divan Önüne Davanın Getirilmesi 379
ii. Davanın Aşamaları 380
bb. Danışma Görüşlerinde Usul 394
i. Danışma Görüşü Talep Edilmesi 395
ii. Yazılı ve Sözlü Aşamalar 395
iii. Divan’ın Yapısı 395
iv. Danışma Görüşü Verilmesi 396
cc. Kararlar ve Danışma Görüşleri 396
i. Devletler Arası Davalarda Divan’ın Kararları 397
ii. Danışma Görüşleri 400
e. Uluslararası Adalet Divanı Hakkında Genel Değerlendirme 401
IV. ULUSLARARASI ÖRGÜTLER VE UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ 406
A. Bölgesel Örgütler 406
B. Birleşmiş Milletler Aracılığıyla Çözüm 408
V. SONUÇ 409
Tartışma Soruları 410
Altıncı Bölüm
ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI HUKUKU
I. GİRİŞ 415
II. ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI HUKUKUNUN GELİŞİMİ 417
III. ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI HUKUKUNUN KAYNAKLARI 422
A. Andlaşmalar 422
1. Evrensel Düzeyde Akdedilen Uluslararası Andlaşmalar 423
a. Genel Nitelikli Uluslararası Andlaşmalar 423
b. Özel Nitelikli Uluslararası Andlaşmalar 424
2. Bölgesel Düzeyde Akdedilen Andlaşmalar 425
a. 1950 tarihli İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi) 425
b. Amerika İnsan Hakları Sözleşmesi 427
c. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesi 427
d. Arap İnsan Hakları Sözleşmesi 428
B. Örf–Adet Hukuku 428
IV. ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI HUKUKUNA HAKİM OLAN İLKELER 431
A. Özgürlük 431
B. Adil Olmak ve Tarafsızlık: Eşit Muamele ve Ayrımcılık Yasağı 431
C. İnsan Onuru 432
D. Adalet ve Hukukilik 432
E. Katılma 434
F. Sorumluluk 434
G. Özel Hayatın Gizliliği 434
V. ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI HUKUKU UYGULAMA ARAÇLARI/MEKANİZMALARI 435
A. Evrensel Düzeyde 436
B. Bölgesel Düzeyde 439
1. Avrupa 440
2. Amerika 444
3. Afrika 444
4. Arap Ligi 446
C. Ulusal Hukuk Düzeyinde 446
D. Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları (NGO’s) 448
VII. SONUÇ 448
Tartışma Soruları 450
Kaynakça 453
Kavramlar Dizini 471 |