İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 5
Kısaltmalar 17
Birinci Kısım
TÜKETİCİ HUKUKUNUN AMACI, KAPSAMI VE TANIMLARI
I. Tüketici Hukukunun Amacı 19
II. Tüketici Hukukunun Kapsamı 20
III. Tüketici Hukukunun Temel Tanımları 20
A. Tüketici 20
B. Girişimci 21
1. Kavram 21
2. Girişimci Türleri 21
a. Satıcı 21
b. Sağlayıcı 21
c. Üretici 22
d. İthalatçı 22
e. Kredi Veren 22
f. Konut Finansmanı Kuruluşu 22
C. Tüketici İşlemi 22
D. Mal 23
E. Hizmet 23
F. Teknik Düzenleme 23
G. Kalıcı Veri Saklayıcısı 24
H. Tüketici Örgütleri 24
İkinci Kısım
TÜKETİCİ HUKUKUNUN GENEL ESASLARI
Birinci Bölüm: Temel İlkeler 25
I. Şekil Şartı Bulunan Sözleşmelerin Şekle Uygun Yapılması Zorunluluğu 25
A. Genel Olarak 25
B. Sözleşmede Bulunması Zorunlu Bilgilerin Eksikliği Tüketici Aleyhine İleri Sürülemez 25
II. Sözleşme Koşulları Sonradan Tüketici Aleyhine Değiştirilemez 26
III. Tüketiciden Sözleşme İçeriğine Uygun Düşmeyen Ek Bedeller Talep Edilemez 26
IV. Tüketiciden Talep Edilecek Her Türlü Ücret ve Masrafa İlişkin Bilgilerin Tüketiciye Verilmesi Zorunludur 26
V. Tüketici Senetleri Ancak Nama Yazılı ve Her Bir Taksit İçin Yapılabilir 27
VI. Tüketiciye Kefaletin Niteliği Adi Kefalettir 27
VII. Tüketiciye Yönelik Bileşik Faiz Yasaktır 28
VIII. Katılım Bankalarının Tüketiciye Yönelik Uygulamaları TKHK Kapsamındadır 28
İkinci Bölüm: Haksız Şart 29
I. Kavram 29
II. Haksız Şartların Kesin Hükümsüzlük Niteliği 29
III. Standart Sözleşmelerde Müzakere Edilmeyen Hükümlerin Tayini 30
IV. Standart Sözleşmenin Açık ve Anlaşılır Olması Zorunluluğuna Aykırılık ve Sonuçları 30
V. Faaliyetlerini Kanun veya Yetkili Makamların İzniyle Yürütenlerin Kullandığı Sözleşmelerin ‘Standart Sözleşme’ Niteliği 30
VI. Haksız Şart Değerlendirmesinde Göz Önüne Alınacak Ölçütler 31
VII. Haksız Şart Değerlendirmesinde Mal veya Hizmetin Piyasa Değeri ile Sözleşmede Belirlenen Fiyat Arasındaki Dengeye İlişkin Bir Değerlendirme Yapılamaması 31
VIII. Bakanlığın Haksız Şart Denetimi ve Yaptırım Yetkisi 31
IX. Yaygın Karşılaşılan Haksız Şart Örnekleri 32
Üçüncü Bölüm: Satıştan Kaçınma Yasağı ve Sonuçları 34
I. Satıcının Satıştan Kaçınamaması 34
II. Sağlayıcının Hizmet Sunmaktan Kaçınamaması 35
III. Mal veya Hizmetin Sunulmasının Başka Bir Edime Bağlanamaması 35
IV. Satıştan Kaçınmaya Uygulanacak Yaptırım 36
Dördüncü Bölüm: Sipariş Edilmeyen Mal ve Hizmetler Bakımından Sorumlu Olmama 36
Üçüncü Kısım
AYIPLI MAL VE HİZMETLER
Birinci Bölüm: Ayıplı Mal 39
I. Kavram 39
II. Sözleşmeye Aykırı İfa 40
A. Sözleşmede Kararlaştırılan Sürede Temerrüt 40
B. Yanlış Montaj veya Montaj Talimatnamesindeki Yanlışlık 41
III. Ayıplı Maldan Sorumluluk 41
IV. İspat Yükü 42
A. Malın veya Ayıbın Niteliği ile Bağdaşması Koşuluyla Ayıp Karinesi 42
B. Açık Ayıp Halinde Sorumlu Olmama 42
C. Malın Ayıplı Olarak Satışa Sunulduğu (Defolu Ürünlerin İndirimli Satışı) Durumlarda Açıklayıcı İbare Zorunluluğu 43
V. Ayıplı Mallar Bakımından Tüketicinin Seçimlik Hakları 43
A. Genel Olarak 43
B. Seçimlik Haklar 44
1. Sözleşmeden Dönme 44
2. Satış Bedelinden İndirim 45
3. Ücretsiz Onarım 46
4. Malın Ayıpsız Misli ile Değiştirilmesi 46
C. Ücretsiz Onarım veya Malın Ayıpsız Misli ile Değiştirilmesi Haklarının Seçilmesi Karşısında, Satıcı ile Üretici veya İthalatçının Müteselsil Sorumluluğu 47
D. Ücretsiz Onarım veya Malın Ayıpsız Misli ile Değiştirilmesinin Satıcı İçin Orantısız Güçlükleri Beraberinde Getirmesinin Seçimlik Haklara Etkisi 47
E. Satıcı, Üretici veya İthalatçının Müteselsil Sorumluluğunda Süre 48
1. Ücretsiz Onarım veya Malın Ayıpsız Misli ile Değiştirilmesi Haklarından Birinin Seçilmesi Durumunda Sorumluluk ve Uyulması Gereken Süre 48
a. Genel Olarak 48
b. Azami Tamir Süresi Tayin Edilen Mallarda Sorumluluk 48
2. Sözleşmeden Dönme veya Ayıp Oranında Bedelden İndirim Hakkını Seçildiği Durumlarda Sorumluluk 49
F. Seçimlik Hakların Kullanılmasında Ortaya Çıkan Masraflar 49
G. Tazminat Talebi 49
VI. Zamanaşımı 49
İkinci Bölüm: Ayıplı Hizmet 50
I. Kavram 50
II. Ayıplı Hizmetten Sağlayıcının Sorumluluğu 51
III. Tüketicinin Seçimlik Hakları 51
A. Hizmetin Yeniden Görülmesini İsteme 51
B. Hizmet Sonucu Ortaya Çıkan Eserin Ücretsiz Onarımı 51
C. Ayıp Oranında Bedelden İndirim 52
D. Sözleşmeden Dönme 52
IV. Ücretsiz Onarım veya Hizmetin Yeniden Görülmesinin Sağlayıcı İçin Orantısız Güçlükleri Beraberinde Getirmesinin Seçimlik Haklara Etkisi 52
V. Ücretsiz Onarım veya Hizmetin Yeniden Görülmesinin Seçildiği Hâllerde Azami Süre 52
VI. Zamanaşımı 52
Dördüncü Kısım
TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİ
Birinci Bölüm: Taksitle Satış Sözleşmesi 55
I. Temel Bilgiler 55
II. Tüketiciye Finansal Kiralama Yapılması Halinde TKHK’nin Taksitle Satış Hükümlerinin Uygulanması 55
III. Sözleşmenin Yazılı Yapılması Yükümlülüğü 56
IV. Cayma Hakkı 57
A. Genel Olarak 57
B. Mal Ancak Olağan Bir Gözden Geçirmenin Gerektirdiği Ölçüde Kullanılabilir 58
C. Hizmet Sözleşmelerinde Tüketicinin Onayı ile Hizmetin İfasına Başlanmışsa Cayılamaz 58
D. Tüketicinin Satıcıyı Bulduğu Finansal Kiralama İşlemlerinde Cayma Yasaktır 58
V. Tüketicinin Temerrüdü Durumunda Muacceliyet Koşulları 59
VI. Erken Ödeme ve İndirim Hakkı 59
VII. Bir Yıl ve Daha Uzun Süreli ya da Belirsiz Süreli Ön Ödemeli Satışlar Türk Borçlar Kanunu’nun Ön Ödemeli Satış Hükümlerine Tabidir 59
İkinci Bölüm: Tüketici Kredisi Sözleşmesi 60
I. Temel Bilgiler 60
II. Kredi Kartı Sözleşmelerinin Tüketici Kredisi Sayılması Koşulları 60
III. Tüketici Kredisi Sözleşmelerinde Şekil Şartı 61
IV. Sözleşme Öncesi Bilgilendirmeye İlişkin Makul Süre Zorunluluğu 61
V. Cayma Hakkı 61
VI. Faiz Oranı 62
VII. Sözleşmede Değişiklik Yapılması 63
A. Kural 63
B. İstisnaen Belirsiz Süreli Kredi Sözleşmelerinde Faiz Oranı Değişikliği Yapılabilmesi 63
VIII. Kredinin Tamamının veya Taksitlerinin Erken Ödenmesi 64
IX. Tüketicinin Ödemede Temerrüde Düşmesi Nedeniyle Kredi Tutarının Tamamının Talep Edilebilmesi Şartları 64
X. Sigorta, Yan Finansal Ürün ve Hizmet Sunumu 64
XI. Bağlı Kredilere İlişkin Esaslar 65
A. Genel Olarak 65
B. Mal veya Hizmet Tedarikine İlişkin Sözleşmeden Caymanın Sonuçları 66
C. Mal veya Hizmetin Sözleşmeye Aykırı Olması Nedeniyle Seçimlik Hakların Kullanılmasının Bağlı Krediye Etkisi 66
XII. Tüketiciden Başka Adlar Altında Ek Ücret veya Masraf Talep Edilememesi 66
Üçüncü Bölüm: Konut Finansmanı Sözleşmeleri 67
I. Temel Bilgiler 67
II. Sözleşme Öncesi Bilgilendirme Yükümlülüğü 68
III. Temerrüt Olgusu ve Temerrüt Nedeniyle Borcun Tamamının Talep Edilebilmesi Koşulları 68
IV. Konut Finansmanında Bağlı Kredilere İlişkin Düzenlemeler 69
V. Faiz Oranı 69
VI. Erken Ödeme 70
VII. Sigorta Yan Finansal Ürün ve Hizmet Sunumu 70
VIII. Tüketiciden Başka Adlar Altında Ek Ücret veya Masraf Talep Edilememesi 71
Dördüncü Bölüm: Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesi 71
I. Temel Bilgiler 71
II. Ön Bilgilendirme Formu Zorunluluğu ve Şekil Şartı 71
III. Teminat Yükümlülüğü Bulunan Sözleşmeler 73
IV. Tüketicinin Cayma Hakkı 74
V. Konutun Teslimi ve Süre 74
VI. Tüketicinin Sözleşmeden Dönme Hakkı 74
Beşinci Bölüm: İşyeri Dışında Kurulan Sözleşmeler 75
I. Temel Bilgiler 75
II. Sözleşmenin İş Yeri Dışında Kurulduğunun Kabul Edildiği Haller 76
III. İş Yeri Dışında Sözleşme Yapılabilmesinin Yalnızca Ticaret Bakanlığının Yetkilendirdiği Kişilere Özgü Olması 76
IV. Tüketiciyi Bilgilendirme Yükümlülüğü ve Kapsamı 77
V. Sözleşmenin Şekli ve İçeriğine İlişkin Zorunlu Unsurlar 78
VI. Cayma Hakkı ve Sınırları 80
Altıncı Bölüm: Mesafeli Sözleşmeler 81
I. Temel Bilgiler 81
II. Mesafeli Sözleşme ve Öneride Bulunması Gereken Bilgiler 81
III. Girişimcinin İfa Süresi ve Tüketicinin Fesih Hakkı 84
IV. Cayma Hakkı 84
V. Cayma Hakkının Kullanılamayacağı Mal ve Hizmet Sözleşmeleri 85
Yedinci Bölüm: Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmeler 86
I. Temel Bilgiler 86
II. Ön Bilgilendirme Zorunluluğu ve İçeriği 87
III. Sözleşmenin Koşulları 89
IV. Cayma Hakkı 89
V. Sözleşmeyi Sona Erdirme 91
VI. Mesafeli Tüketici Kredisi ve Konut Finansmanı Sözleşmelerinde Kapsam Dışı Bırakılan İstisnalar 92
Sekizinci Bölüm: Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Hizmeti Sözleşmeleri 92
I. Temel Bilgiler 92
II. Ön Bilgilendirme Formunun Zorunlu İçeriği ve Tüketiciye Sunulması Zorunluluğu 92
III. Sözleşmenin Mesafeli ya da Hazırlar Arasında Kurulmasına Göre Nüsha Teslim Zorunluluğu 93
IV. Cayma Hakkı Koşulları ve Kapsamı 93
V. Bağlı Kredi Halinde Cayma 93
VI. Devre Tatil Sözleşmelerinin Azami On Yıl İçin Kurulabilmesi 93
VII. Şahsi Hak Niteliğinde Olan Sözleşmelerde Hakkın Kullanılmayacağının En Az 90 Gün Önce Bildirim Zorunluluğu 94
Dokuzuncu Bölüm: Paket Tur Sözleşmeleri 94
I. Temel Bilgiler 94
II. Genel Esaslar 94
A. Tur Kapsamındaki Hizmetler Ayrı Faturalandırılsa Da Paket Tur Hükümlerine Tabidir 94
B. Paket Tur Aracısının Paket Tur Düzenleyicisi Gibi Sorumlu Olması 95
C. Ön Bilgilendirme Broşürüne İlişkin Zorunluluk 95
D. Yazılı veya Mesafeli Sözleşmelerin Bir Nüshasının Tüketiciye Verilme Zorunluluğu 96
E. Tüketicinin Sözleşmeden Dönme Olanağı Veren Haller 96
1. Tur Başlamadan Önce Esaslı Unsurların Değişmesi 96
2. Tur Başladıktan Sonra, Girişimcinin Önemli Bir Yükümlülüğü Yerine Getirilmediği veya Getirmeyeceğinin Anlaşılması 96
F. Eksik İfa Nedeniyle Tüketicinin İndirim Talep Hakkı 97
G. Tüketicinin Ayrıca Zarara Uğraması Halinde Tazminat Hakkı 97
III. Özellik Arz Eden Durumlar 97
Onuncu Bölüm: Abonelik Sözleşmeleri 98
I. Temel Bilgiler 98
II. Genel Hususlar 99
A. Yazılı veya Mesafeli Olarak Kurulabilen Abonelik Sözleşmelerinin Bir Nüshasının Tüketiciye Verilmesi Zorunluluğu 99
B. Belirli Süreli Sözleşmenin Tüketicinin Rızası Olmaksızın Uzatılamaması 99
C. Tüketicinin Fesih Hakkı ve Fesih Bildiriminin Şekli 100
1. Belirsiz Süreli Sözleşmeler veya Süresi Bir Yıl ve Üzeri Abonelik Sözleşmelerinin Feshi ve Cezai Şart 100
2. Bir Yıldan Kısa Süreli Abonelik Sözleşmelerinde Fesih ve Cezai Şart 100
3. Fesih Bildiriminin Şekli ve Tüketiciye Sözleşmenin Kuruluşundaki Yöntemden Daha Ağır Yöntem Dayatılamaması 100
D. Feshe Rağmen Tüketiciye Hizmet Sunulsa Da Ücret Talep Edilemez 100
E. Fesihten İtibaren 15 Gün İçinde Ücretin Kalan Kısmının Kesinti Yapılmaksızın Tüketiciye İade Yükümlülüğü 101
F. Tüketicinin Fesih Bildirimi İçin Girişimcinin Sistem Kurma Zorunluluğu 101
On Birinci Bölüm: Süreli Yayın Kuruluşlarınca Düzenlenen Promosyon Uygulamaları 101
I. Genel Olarak 101
II. Promosyon Uygulamaları Kavramı ve Sınırı 102
III. Süreli Yayın Promosyonlarına Karşı Tüketicinin Korunması 103
Beşinci Kısım
TÜKETİCİNİN BİLGİLENDİRİLMESİ VE MENFAATLERİNİN GÖZETİLMESİ
Birinci Bölüm: Fiyat Etiketi 105
I. Temel Bilgiler 105
II. Kasa Fiyatı ile Etiket Arasında Farklılık Bulunması 105
III. İndirimli Satış İddiasında Önceki Fiyatın Gösterilme Zorunluluğu 105
IV. Bakanlık ve Belediyeler ile İlgili Odaların Denetim Yetkisi 106
İkinci Bölüm: Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 106
I. Temel Bilgiler 106
II. Teknik Düzenlemesi Uyarınca Kişinin Sağlığı ile Çevreye Zararlı veya Tehlikeli Olabilmesi Durumunda Bulunması Gereken Bilgiler 106
III. Satıcı ile Üretici veya İthalatçının Sorumluluğu 106
Üçüncü Bölüm: Garanti Belgesi ve Tüketicinin Hakları 106
I. Temel Bilgiler 106
II. Kanun m.11’deki Ücretsiz Onarım Hakkının Satıcı ile Üretici veya İthalatçıya Karşı İleri Sürülebilmesi 107
III. Onarım Hakkını Seçmenin Faydasız Olması Halinde Tüketicinin Diğer Seçimlik Hakları 107
Dördüncü Bölüm: İhtiyari Garanti 108
Beşinci Bölüm: Yenilenmiş Ürünler 108
I. Temel Bilgiler 108
II. Yenilenmiş Ürünlerde Garanti Zorunluluğu ve Süresi (Ya da Ölçü Birimi) 108
Altıncı Bölüm: Satış Sonrası Hizmetler İçin Üreticinin veya İthalatçının Hizmet Sunma Yükümlülüğü 109
I. Temel Bilgiler 109
II. Servis Ağı Oluşturma Zorunluluğu 109
III. Azami 20 Günlük Tamir Süresi 109
IV. Özel Servislerin Sorumluluğu 110
V. İthalatçının Faaliyetinin Sona Ermesi Durumunda Satış Sonrası Hizmetlerden Sorumluluğu Doğan Satıcı Üretici veya Yeni İthalatçı 110
VI. Garanti Süresi Bitiminden Kullanım Ömrü Süresi Sonuna Kadar Hizmet Sunulmamasından Doğan Tazminat Sorumluluğu 110
Altıncı Kısım
TİCARİ REKLAM ESASLARI VE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALARDAN DOĞAN SORUMLULUK
I. Temel Bilgiler 111
II. Reklam İlkeleri 111
III. Örtülü Reklam Yasağı 112
IV. Karşılaştırmalı Reklam ve Sınırları 112
V. Reklam Verenler, Reklam Ajansları ile Mecra Kuruluşları Kavramlarının Farkı ve Uymalarının Zorunlu Olduğu Kurallar 112
VI. Haksız Ticari Uygulama Yasağı 113
A. Genel Olarak 113
B. İspat Yükü Girişimci Üzerindedir 114
C. Haksız Ticari Reklamın Reklam Yoluyla Gerçekleştirilmesi 114
VII. Reklam Kurulunun Görevleri 114
A. Genel Olarak 114
B. Reklam Kurulu Ayıplı Mal ya da Hizmet Yönünden Seçimlik Haklar ve Tazminat Yönünden Karar Veremez 115
Yedinci Kısım
TÜKETİCİ KURULUŞLARI
Birinci Bölüm: Tüketici Konseyi ve Reklam Konseyi 117
İkinci Bölüm: Tüketici Hakem Heyeti 117
I. Kuruluşu ve 5 Üyeden Oluşması 117
II. Görevleri 118
A. Her Yıl Bakanlıkça Belirlenen Parasal Miktarın Altındaki Uyuşmazlıklarda Görev 118
B. Tüketicinin Şikayet ve Talepleri Bakımından Karar Alma 118
1. Seçimlik Haklar Yönünden Değerlendirme 118
2. Maddi Tazminat 119
3. Manevi Tazminat 119
4. Reklam Kurulunun Yetkisindeki Konular Bakımından Tüketici Hakem Heyetine Başvurulamaması 119
III. Raportör 120
IV. Tüketicinin Başvuru Usulü 120
V. İnceleme Süreci ve Belge Talebi Yönünden Süreler 120
VI. Kararın Sonuçları ile İtiraz 121
VII. Satıcı veya Sağlayıcının Tüketici Hakem Heyetlerine Başvurabilmesi ve İcra Hukuku ile İlişkisi 122
Sekizinci Kısım
YARGILAMA DENETİM VE CEZA HÜKÜMLERİ
I. Tüketici Mahkemeleri 125
A. Görev Yönünden 125
B. Yetki Yönünden 125
II. Dava Şartı Olarak Arabulucuya Başvuru Zorunluluğu 126
A. Kural 126
B. İstisnalar 126
1. Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Kapsamında Olan Uyuşmazlıklar 126
2. Tüketici Hakem Heyeti Kararlarına Yapılan İtirazlar Üzerine Tüketici Mahkemesine Gelen Davalar 126
3. Kanun m. 73/6 Kapsamındaki Davalar 126
4. Seri Malın Ayıplı Olduğuna İlişkin Davalar 127
III. Seri Mallarda Üretimin veya Satışın Durdurulması ve Malın Toplatılması 127
IV. Tüketici Ürünü ve Hizmet Denetimi 128
V. Yaptırım Hükümleri (m. 77) 128
VI. Uzlaşma 129
VII. Cezalarda Yetki ve İtiraz 129
Dokuzuncu Kısım
TÜKETİCİNİN KORUNMASINA İLİŞKİN ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
I. Yiyecek Taklidi Ürünler 131
II. Piramit Satış Sistemlerine Karşı Tüketicinin Korunması 131
III. Test Muayene ve Analizlerin Yapılması 132
IV. TKHK’de Hüküm Bulunmayan Hallerde Türk Medeni Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu’nun Genel Nitelikli Hükümlerinin Uygulanması 133
V. Yönetmeliklerin Mevzuattaki Yeri 133
Kaynakça 135
Kavram Dizini 141 |