İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz VII
İkinci Baskıya Önsöz VIII
Üçüncü Baskıya Önsöz IX
Dördüncü Baskıya Önsöz X
Beşinci Baskıya Önsöz XI
Altıncı Baskıya Önsöz XII
Yedinci Baskıya Önsöz XIII
Sekizinci Baskıya Önsöz XIV
Dokuzuncu Baskıya Önsöz XVI
Onuncu Baskıya Önsöz XVII
Onbirinci Baskıya Önsöz XVIII
Kısaltmalar XXXVII
Birinci Bölüm
SOSYAL DÜZEN, SOSYAL DÜZEN KURALLARI VE
HUKUK HAKKINDA GENEL BİLGİLER
§ 1. SOSYAL DÜZEN VE SOSYAL DÜZEN KURALLARI 1
I. Din Kuralları 2
II. Ahlak Kuralları 5
III. Görgü Kuralları 7
IV. Örf ve Âdet Kuralları 8
V. Hukuk Kuralları 9
A. Hukuk Kavramı 9
B. Hukukun Diğer Sosyal Düzen Kurallarından Temel Farkı 11
C. Hukukun Çeşitli Anlamları 12
1. Mevzû Hukuk 12
2. Pozitif Hukuk 13
3. Doğal Hukuk 13
4. Tarihi Hukuk 14
5. Objektif Hukuk–Sübjektif Hukuk 15
D. Hukukun Amaçları veya Varlık Sebepleri 16
1. Sosyal Düzeni Sağlamak 16
2. Güvenlik ve Barış Sağlama 16
3. Özgürlükleri Sağlamak 17
4. Adaleti Sağlamak 17
a. Denkleştirici Adalet (Eşitlik) 19
b. Dağıtıcı (Paylaştırıcı) Adalet 20
c. Hakkaniyet 21
d. Sosyal Adalet 22
§ 2. BELLİ BAŞLI HUKUK SİSTEMLERİ 22
I. Kara Avrupası Hukuk Sistemi (Roma–Germen Hukuk Sistemi) 22
II. Anglo–Sakson Hukuk Sistemi 24
III. İslam Hukuk Sistemi 25
IV. Sosyalist Hukuk Sistemi 26
V. Uzak Doğu Hukuk Sistemi 27
§ 3. HUKUKUN KAYNAKLARI 27
I. Genel Olarak 27
II. Hukukun Yürürlük (Asıl) Kaynakları 29
A. Şekli (Yazılı) Kaynaklar (Mevzuat) (Normlar Hiyerarşisine Göre) 29
1. Anayasa (The Constitution) 30
2. Aynı Sırada Olan Yazılı Kaynaklar 38
a. Kanun (Yasa–Acts, The Statutory Law) 38
b. Kanun Hükmünde Kararname (The Statutory Decrees) 40
c. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 41
d. TBMM. İçtüzüğü (Regulation For The Turkish Parliament) 44
e. İçtihadı Birleştirme Kararları (The Court Decisions That Bound Like The Statutory Law) 44
f. Uluslararası Sözleşmeler (International Treaties) 45
3. Tüzükler (Regulations) 46
4. Yönetmelikler (By–Laws) 46
5. Yönetmelik Statüsündeki Genel Düzenleyici İşlemler 47
B. Yazılı Olmayan Kaynaklar (Örf ve Âdet Hukuku–Customary Law) 48
1. Kavram 48
2. Örf ve Âdet Hukukunun Doğması İçin Gereken Şartlar 52
a. Sürekli Uygulanma (Maddi Unsur) 52
b. Genel İnanış (Manevi Unsur) 52
c. Devlet Desteği (Hukuki Unsur) 52
3. Örf ve Adet Hukukunun Türleri 55
4. Örf ve Adet Hukukunun İşlevi 56
C. Hâkim Tarafından Yaratılan Hukuk 57
1. Genel Olarak 57
2. Hâkimin Hukuk Yaratmasının Şartları 59
II. Hukukun Yardımcı (İkincil) Kaynakları 59
A. Genel Olarak 59
B. Mahkeme Kararları (Court Decisions) 59
C. Bilimsel Görüşler (Öğreti–Doctrine) 60
§ 4. HUKUKUN BÖLÜMLERİ (CLASSIFICATIONS OF LAW) 61
I. Genel Olarak 61
II. Özel Hukukun Kolları (Classification of Private Law) 62
A. Medeni Hukuk (Civil Law) 62
1. Başlangıç Bölümü 63
2. Kişiler Hukuku (Persons Law) 64
a. Genel Olarak Kişi ve Kişilik Kavramı 64
b. Gerçek Kişiler (Real Persons) 65
aa. Kişiliğin Başlangıcı 65
bb. Ehliyet 67
aaa. Hak Ehliyeti 67
bbb. Fiil (Eylem) Ehliyeti ve Şartları 68
i. Kavram 68
ii. Fiil Ehliyetinin Şartları 69
iia. Ayırt Etme Gücüne (Temyiz Kudretine) Sahip Olmak 69
iib. Erginlik (Reşit Olmak) 72
iic. Kısıtlı (Mahcur) Olmamak 73
cc. Fiil Ehliyetlerine Göre Gerçek Kişiler 73
aaa. Tam Ehliyetliler (Full Capacity) 73
bbb. Sınırlı Ehliyetliler (Limited Capacity) 74
i. Genel Olarak 74
ii. Evli Kişiler 74
iii. Kendilerine Kanuni Danışman Atanan Kişiler 75
ccc. Sınırlı Ehliyetsizler (Limited Incapacity) 77
i. Genel Olarak 77
ii. Hukuki İşlem Ehliyeti Açısından Sınırlı Ehliyetsizlerin Durumları 78
iia. Yasal (Kanuni) Temsilcinin Onayına Bağlı işlemler 78
iib. Sınırlı Ehliyetsizlerin Yasal Temsilcilerinin Onayını Almadan Yapabileceği İşlemler 79
iiba. Şahsen Kullanılacak Haklar 79
iibb. Karşılıksız (İvazsız) Kazanmalar 80
iic. Sınırlı Ehliyetsizlerin Hiç Yapamayacağı İşlemler 81
ddd. Tam Ehliyetsizler (Full Incapacity) 81
dd. Yerleşim Yeri (İkametgâh–Residence) 83
ee. Hısımlık (Akrabalık–Relationship) 85
aaa. Genel Olarak 85
bbb. Kan Hısımlığı 85
i. Üstsoy–Altsoy (Usul–Füru) Hısımlığı 86
ii. Yansoy (Civar) Hısımlığı 86
ccc. Kayın Hısımlığı (Sıhri Hısımlık) 86
ddd. Evlat Edinme Yoluyla Kurulan Hısımlık (Câli Hısımlık) 87
ff. Kişiliğin Sona Ermesi 89
aaa. Ölüm ve Ölüm Karinesi 89
i. Ölüm 89
ii. Ölüm Karinesi 89
bbb. Gaiplik (Kaybolma) 91
i. Genel Olarak 91
ii. Ölüm Tehlikesi İçinde Kaybolma 92
iii. Uzun Süreden Beri Haber Alınamama 92
iv. Gaiplik İsteminin Düşmesi 93
v. Gaiplik Kararının Sonuçları 93
vi. Gaiplik Kararına İlişkin Örnek Olay ve Ölüm Karinesi ile Karşılaştırılması 95
c. Tüzel Kişiler (Legal Persons) 98
aa. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 100
aaa. Amacı Gelir Elde Etmek Olmayan Özel Hukuk Tüzel Kişileri 100
i. Dernekler (Associations) 100
ii. Vakıflar (Foundations) 102
bb. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 103
cc. Kamu İktisadi Teşebbüsleri 103
3. Aile Hukuku (Family Law) 104
4. Miras Hukuku (Inheritance Law) 114
5. Eşya Hukuku (Real Law) 120
B. Borçlar Hukuku (Law of Obligations) 125
1. Genel Olarak 125
2. Borçlar Kanunu’nun Sistematiği 125
3. Borç İlişkisi ve Borcun Kaynakları (Obligational Relationship and Sources of Obligation) 126
a. Borç İlişkisi 126
b. Borç İlişkisinin Kaynakları 127
aa. Genel Olarak 127
bb. Sözleşmeler (Contracts) 127
cc. Haksız Fiiller (Torts) 128
dd. Sebepsiz Zenginleşme (Unjust Enrichment) 130
4. Genel Olarak Borç İlişkisinin Sona Ermesi 130
C. Ticaret Hukuku (BusinessCommercial Law) 132
1. Kara Ticareti Hukuku 132
a. Ticari İşletme (Commercial Entreprise) 132
b. Ticaret Şirketleri (Business Companies) 133
aa. Kişi Şirketleri (Companies of Real Persons) 134
aaa. Genel Olarak 134
bbb. Adi Şirket (Ordinary Partnership) 134
ccc. Kollektif Şirket (Collective Company) 136
ddd. Adi Komandit Şirket (Ordinary Commandit Company) 137
bb. Sermaye Şirketleri (Capital Companies) 138
aaa. Genel Olarak 138
bbb. Anonim Şirket [Corporations (Joint Stock Companies)] 139
ccc. Limited Şirket (Limited Liability Company) 140
ddd. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket (Commandit Company With Shares) 141
cc. Kooperatif Teşekküller (Cooperatives) 142
c. Kıymetli Evrak Hukuku (Negotiable Instruments Law) 144
d. Özel Sigorta Hukuku (Private Insurance Law) 145
2. Deniz Ticareti Hukuku (Maritime Law) 148
D. Devletler Özel Hukuku (Private International Law) 149
1. Genel Olarak 149
2. Vatandaşlık Hukuku (Citizenship Law) 150
3. Kanunlar Çatışması (Conflict of Laws) 151
4. Yabancılar Hukuku (Law of Foreigners) 152
III. Kamu Hukukunun Kolları (Classifications of Public Law) 153
A. Anayasa Hukuku (Constitution Law) 154
1. Anayasanın Üstünlüğü 154
2. Anayasaya Hâkim Olan Temel İlkeler 157
a. Demokrasi (Democracy) 157
b. Laiklik (Secularism) 158
c. Sosyal Devlet (Social State) 158
d. Hukuk Devleti (Law State) 159
e. Kuvvetler (Erkler) Ayrılığı (Separateness of Powers) 159
aa. Yasama (Legislation–Parliament) 160
aaa. Genel Bilgiler 160
bbb. Denetleme Araçları 162
bb. Yürütme (Execution–The Council of Ministers) 167
cc. Yargı (Jurisdiction) 173
B. İdare Hukuku (Administration Law) 175
1. Genel Olarak 175
2. İdare Teşkilatı 176
a. Genel İdare Teşkilatı 176
aa. Merkez Teşkilatı 176
bb. Taşra Teşkilatı 177
cc. Yurt Dışı Teşkilatı 177
3. Mahalli İdareler (Yerel Yönetimler) 177
C. Ceza Hukuku (Punishment Law) 178
1. Genel Ceza Hukuku 179
a. Ceza Hukukuna Egemen Olan Temel İlkeler 179
aa. Hukuk Devleti İlkesi 179
bb. Suç ve Cezada Kanunilik İlkesi 180
cc. Adalet Önünde Eşitlik İlkesi 181
dd. Ceza Sorumluğunun Şahsîliği İlkesi 181
ee. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi 181
ff. Kusursuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi 181
gg. İnsan Haysiyetinin Korunması İlkesi 182
hh. Bir Suça Tek Ceza (Non Bis in İdem) İlkesi 182
b. Suç ve Suçun Unsurları 182
c. Genel Ceza Hukukuna İlişkin Önemli Kavramlar 185
aa. Ceza Ehliyeti ve Cezada Yaş 185
bb. Teşebbüs 186
cc. Tekerrür 186
dd. Suça Katılma (İştirak) 187
2. Özel Ceza Hukuku 187
3. Disiplin Cezası Hukuku 188
D. Yargılama Hukukları (Jurisdiction Laws) 189
1. Genel Olarak 189
2. Adli Yargılama Hukuku 189
a. Medeni Yargılama ve İcra–İflâs Hukuku 189
aa. Medeni Yargılama Hukuku 189
bb. İcra–İflâs ve Konkordato Hukuku 190
b. Ceza Yargılama Hukuku 191
3. İdari ve Vergi Yargılama Hukuku 192
4. Anayasa Yargısı 193
5. Askerî Yargılama Hukuku 195
E. Genel Kamu Hukuku (General Public Law) 196
F. Devletler Genel Hukuku (International Public Law) 196
G. Vergi Hukuku (Tax Law) 197
H. İnsan Hakları Hukuku (Human Rights Law) 204
III. Karma Hukukun Kolları (Classifications of Mixed Law) 205
A. Fikrî Hukuk (Intellectual Property) 205
B. İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku (Labour and Social Security Law) 209
1. İş Hukuku 209
2. Sosyal Güvenlik Hukuku (Social Security Law) 213
C. Rekabet Hukuku (Competetion Law) 216
D. Tüketici Hukuku (Consumer Law) 220
E. Çevre Hukuku (Enviroment Law) 223
F. Bilişim Hukuku (SyberInternet Law) 226
G. Bankacılık Hukuku (Bank Law) 228
1. Genel Olarak 228
2. Kuruluş Şartları ve Türkiye’de Temsilcilik Açabilmeleri 229
a. Kuruluş Şartları 229
b. Türkiye’de Temsilcilik Açabilmeleri 230
3. Bankaların Faaliyet Gösterebileceği Alanlar 231
E. Sermaye Piyasası Hukuku (Stock Market Law) 232
İkinci Bölüm
HUKUK KURALLARININ UYGULANMASI
§ 5. NİTELİKLERİ BAKIMINDAN HUKUK KURALLARI 235
I. Emredici Hukuk Kuralları 235
II. Yedek Hukuk Kuralları 237
A. Genel Olarak 237
B. Tamamlayıcı Hukuk Kuralları 238
C. Yorumlayıcı Hukuk Kuralları 240
III. Tanımlayıcı Hukuk Kuralları 242
§ 6. HUKUK KURALLARININ YER VE ZAMAN İTİBARIYLA UYGULANABİLİR OLMASI 243
I. Yer İtibarıyla Uygulanabilir Olma 243
II. Zaman İtibarıyla Uygulanabilir Olma 244
A. Kanunların Yürürlüğe Girmesi 244
B. Kanunların Yürürlükten Kalkması 246
1. Açık Kaldırma 246
2. Örtülü Kaldırma 247
§ 7. HUKUK KURALLARININ ANLAM BAKIMINDAN UYGULANMASI VE KANUN BOŞLUĞU 249
I. Hukuk Kurallarının Anlam Bakımından Uygulanması (Hukuk Kurallarının Yorumu) 249
A. Genel Olarak Yorum Kavramı 249
B. Yapılış Şekli Bakımından Yorum Çeşitleri 250
1. Sözel (Lâfzi) Yorum 250
2. Amaca Göre Yorum (Gai Yorum) 251
C. Yorumda Başvurulacak Mantık Araçları 252
1. Örnekseme (Kıyas, Argumentum a Simili, Analoji) 252
2. Evleviyet (Hayli Hayli, Argumentum a Fortiori) 253
3. Zıt Anlamdan Sonuç Çıkarma (Mefhum–u Muhâlif, Argumentum a Contrario) 254
D. Hüküm İçi Boşluk (Lücken İntra Legem) ve Hâkimin Takdir Yetkisini Kullanması 255
II. Kanunda Uygulanabilir Bir Hükmün Bulunmaması: Kanun Boşluğu 258
A. Kavram 258
B. Kanun Boşluklarının Çeşitleri 259
1. Bilinçli Boşluklar–Bilinçsiz Boşluklar 259
2. Açık Boşluklar–Örtülü Boşluklar 261
3. Gerçek Boşluklar–Gerçek Olmayan Boşluklar 263
4. Kanun Boşluğu Bulunmasının Sonuçları 263
Üçüncü Bölüm
HAK KAVRAMI HAKKIN ÇEŞİTLERİ VE
HAKLARIN KAZANILIP KAYBEDİLMESİ
§ 8. HAK KAVRAMI VE HAK SAHİPLİĞİ 265
§ 9. HAKKIN ÇEŞİTLERİ 266
I. Kamu Hukuku Hakları 267
A. Kişi Hakları 267
1. Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi Varlığı (AY. m. 17) 267
2. Zorla Çalıştırma Yasağı (AY. m. 18) 268
3. Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği (AY. m. 19) 268
4. Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması 270
a. Özel Hayatın Gizliliği (AY. m. 20) 270
b. Konut Dokunulmazlığı (AY. m. 21) 270
c. Haberleşme Hürriyeti (AY. m. 22) 271
5. Yerleşme ve Seyahat Hürriyeti (AY. m. 23) 271
6. Din ve Vicdan Hürriyeti (AY. m. 24) 272
7. Düşünce ve Kanaat Hürriyeti (AY. m. 25) 272
8. Düşünceyi Açıklama ve YAYM.a Hürriyeti (AY. m. 26) 272
9. Bilim ve Sanat Hürriyeti (AY. m. 27) 273
10. Basın ve Yayımla İlgili Haklar 273
a. Basın Hürriyeti (AY. m. 28) 273
b. Süreli ve Süresiz Yayın Hakkı (AY. m. 29) 274
c. Basın Araçlarının Korunması (AY. m. 30) 275
d. Kamu Tüzelkişilerinin Elindeki Basın Dışı Kitle Haberleşme Araçlarından Yararlanma Hakkı (AY. m. 31) 275
e. Düzeltme ve Cevap Hakkı (AY. m. 32) 275
11. Toplantı Hak ve Hürriyetleri 276
a. Dernek Kurma Hürriyeti (AY. m. 33) 276
b. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı (AY. m. 34) 276
12. Mülkiyet Hakkı (AY. m. 35) 277
13. Hakların Korunması 277
a. Hak Arama Hürriyeti (AY. m. 36) 277
b. Yasal Hâkim Güvencesi (AY. m. 37) 277
c. Suç ve Cezalara İlişkin Esaslar (AY. m. 38) 277
d. İspat Hakkı (AY. m. 39) 278
B. Sosyal ve Ekonomik Haklar 278
C. Siyasal Haklar 279
1. Türk Vatandaşlığı Hakkı (AY. m. 66) 279
2. Seçme, Seçilme ve Siyasi Faaliyette Bulunma Hakları (AY. m. 67) 280
3. Parti Kurma, Partilere Girme ve Partilerden Çıkma Hakkı (AY. m. 68) 281
4. Kamu Hizmetlerine Girme Hakkı (AY. m. 70) 282
5. Vatan Hizmeti Ödev ve Hakkı (AY. m. 72) 282
6. Vergi Ödevi (AY. m. 73) 282
7. Dilekçe Hakkı (AY. m. 74) 282
D. Kamu Haklarının Sınırlandırılması 283
E. Kamu Haklarının Korunması 284
II. Özel Hukuk Hakları 285
A. Para ile Ölçülebilen Değeri Bulunup Bulunmamasına Göre Haklar 287
1. Para ile Ölçülebilen Değeri Bulunan Haklar (Malvarlığı Hakları) 287
a. Alacak Hakları (Borç İlişkisinden Doğan Haklar) 287
b. Aynî (Eşyaya İlişkin) Haklar 288
aa. Mülkiyet Hakkı 289
aaa. Genel Olarak 289
bbb. Bireysel (Tek) Mülkiyet 289
ccc. Birlikte Mülkiyet 289
i. Paylı (Müşterek) Mülkiyet 290
ii. Elbirliği (İştirak Hâlinde) Mülkiyet 292
bb. Sınırlı Aynî Haklar 293
aaa. İrtifak Hakları 293
i. Eşyaya Bağlı İrtifaklar 294
ii. Kişiyle Kaim (Kişiye Bağlı) İrtifaklar 295
bbb. Rehin Hakları 297
i. Taşınır Rehni 298
ia. Taşınır Rehninde Kural: Teslim Koşullu Taşınır Rehni 298
ib. İstisnalar: Hayvan Rehni, Ticari İşletme Rehni ve Taşıt Rehni 298
ic. Hapis Hakkı 302
ii. Taşınmaz Rehni 302
ccc. Taşınmaz Yükü 305
c. Maddi Değeri Olan Yenilik Doğuran Haklar 305
d. Mâli Yönü ile Fikri Haklar 306
2. Değeri Para ile Ölçülemeyen Haklar (Şahısvarlığı Hakları) 307
B. İleri Sürülebileceği Çevre Bakımından Haklar: Mutlak (Kesin, Salt) Haklar–Nisbî (Göreceli) Haklar 309
1. Mutlak Haklar 310
2. Nisbî Haklar (Şahsî veya Kişisel Haklar) 310
a. Sıradan (Alelade) Nisbî Haklar 311
b. Etkisi Kuvvetlendirilmiş Nisbî Haklar 312
C. Kullanılmasının Etkisi Bakımından Haklar 314
1. Alelade (Sade) Haklar 314
2. Yenilik Doğuran Haklar (YDH.) 314
a. Kurucu Yenilik Doğuran Haklar 315
b. Değiştirici Yenilik Doğuran Haklar 319
c. Bozucu Yenilik Doğuran Haklar 319
2. Yenilik Doğuran Hakların Ortak Özellikleri 320
a. Şarta Bağlanamamaları 320
b. Zamanaşımına Değil Hak Düşürücü Süreye Bağlı Olmaları 320
c. Kullanılmakla Sona Erme 321
d. Geri Dönülememe 321
D. Devir Kabiliyetlerine Göre Haklar 321
1. Devredilemeyen Haklar (Kişiye Bağlı Haklar) 321
2. Devredilebilen Haklar (Kişiye Bağlı Olmayan Haklar) 322
E. Bağımsız Haklar–Bağlı Haklar 323
1. Bağımsız Haklar 323
2. Bağlı haklar 323
§ 10. HAKLARIN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 324
I. Hukuki Olay 324
II. Hukuki Fiil 327
A. Genel Olarak 327
B. Hukuka Uygun Fiiller 327
C. Hukuka Aykırı Fiiller 330
III. Hukuki İşlem (Legal Transaction) 330
A. Tanımı ve Unsurları 330
B. Çeşitleri 333
1. Gerekli İrade Açıklaması Adedi Bakımından Hukuki İşlemler 333
a. Tek Taraflı Hukuki İşlemler (Unilateral Legal Transactions) 333
b. Çok Taraflı Hukuki İşlemler (Multilateral Legal Transactions) 334
aa. İki Taraflı Hukuki İşlemler (Sözleşmeler–Bilateral Legal Transactions–Contracts) 334
bb. Diğer Çok Taraflı Hukuki İşlemler 336
aaa. Genel Olarak 336
bbb. Kararlar 336
ccc. Ortak İrade Beyanı ile Gerçekleştirilen Hukuki İşlemler 337
2. Malvarlığına Etkisi Bakımından Hukuki İşlemler 338
a. Borçlandırıcı İşlemler (İltizamî İşlemler) 338
b. Tasarruf İşlemleri 340
3. Etkilerini Doğurdukları An Açısından (Sağlararası veya Ölüme Bağlı Olarak Hüküm Doğurması Açısından) Hukuki İşlemler 342
IV. Hakların Kazanılış Tarzı 343
A. Aslen Kazanım 343
B. Devren Kazanım 344
C. Tesisen Kazanım 345
V. Hakların Kaybediliş Tarzı 345
VI. Zamanın Geçmesine Bağlanan Hukuki Sonuçlar 346
Dördüncü Bölüm
HUKUKTA YAPTIRIM (MÜEYYİDE) KAVRAMI
§ 11. YAPTIRIM KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ 353
I. Yaptırım Kavramı (Law Sanction Concept) 353
II. Yaptırım Türleri 354
A. Kamu Hukuku Yaptırımları 354
1. Anayasa Hukukunda 354
a. Genel Olarak 354
b. Anayasa Mahkemesi’nin Görevleri 356
aa. Anayasaya Uygunluk Denetimi 356
bb. Yüce Divan 357
cc. Siyasi Partilerin Denetimi ve Kapatılması 358
c. Anayasaya Uygunluk Denetimi Yolları 360
aa. İptal Davası (Soyut Norm Denetimi) 360
bb. İtiraz Yolu (Somut Norm Denetimi) 363
cc. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı 365
2. İdare Hukukunda 367
a. İdarî Yaptırımlar 367
b. Yargısal Yaptırımlar 368
3. Ceza Hukukunda 369
4. Disiplin Hukukunda 370
B. Özel Hukukta 370
1. Hukuki İşlemin Hükümsüzlüğü (Hukuki İşlemin Geçersizlik Hâlleri–Invalidity of Legal Transactions) 370
a. Yokluk (Keenlemyekün–Non–Existence) 371
b. Kesin Hükümsüzlük (Mutlak Butlan–Nullity) 373
aa. Tam Kesin Hükümsüzlük (Whole Nullity) 374
bb. Kısmi Kesin Hükümsüzlük (Partial Nullity) 380
b. İptal Edilebilirlik (Nisbî Butlan–Voidability) 383
aa. Genel Olarak 383
bb. Düzelebilir Hükümsüzlük Hâlleri 384
aaa. Yanılma (Hata–Mistake) 384
bbb. Aldatma (Hile–Fraud) 387
ccc. Korkutma (İkrah–Duress) 388
ddd. Düzelebilir Hükümsüzlük Hâllerine İlişkin Ortak Hüküm (Süre) 390
cc. Bozulabilir Geçerlilik Hâli (Aşırı Yararlanma, Gabin–Exploitation) 390
c. Tek Taraflı Bağlamazlık (Noksanlık–Deficit in the Procedure) 392
d. Nisbî (Sınırlı) Etkisizlik (Relative Ineffectiveness) 394
2. Zorla Yerine Getirtme (Cebri İcra–Execution by Force) 395
3. Tazminat (Compansation) 396
Beşinci Bölüm
HAKLARIN KAZANILMASINDA VE
KULLANILMASINDA İYİNİYET
§ 12. HAKLARIN KAZANILMASINDA İYİNİYET (SÜBJEKTİF, ÖZNEL İYİNİYET) 399
I. (Sübjektif) İyiniyet Kavramı ve Tanımı (Subjective Good Faith) 399
II. İyiniyetin Aranacağı Kişi ve An 402
A. İyiniyetin Aranacağı Kişi 402
1. Temsil Durumunda 402
2. Tüzel Kişilerde 403
3. Tüzel Kişiliği Bulunmayan Kişi Topluluklarında 404
B. İyiniyetin Aranacağı An 404
III. Sübjektif İyiniyetin İşlevi 405
A. Aynî (Nesnel) Hakların Kazanılmasındaki İşlevi 405
1. Taşınır Mülkiyetinin Kazanılmasındaki İşlevi 405
a. Genel Olarak 405
b. Sahibinin Elinden Rızası İle Çıkan Taşınırlar Yönünden 406
c. Sahibinin Elinden Rızası Dışında Çıkan Taşınırlar Yönünden 407
aa. Her Türlü Taşınır İçin Geçerli Olan İşlevler 408
bb. Açık Artırma, Pazar ve Benzeri Yerlerde Satılan Eşyalar Yönünden 408
cc. Para ve Hâmiline Yazılı Senetler Yönünden 409
d. İyiniyetin Taşınır Mülkiyetinin Kazanılmasına İlişkin Etkisinin Örneklendirilmesi 409
2. Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılmasındaki Etkisi (Tapu Sicilindeki Kayda Güven) 412
B. Sübjektif İyiniyetin Aile Hukukunda İşlevi 415
C. Sübjektif İyiniyetin Alacağın Temliki İşleminde Etkisi 415
D. Sübjektif İyiniyetin Miras Hukukunda İşlevi 416
IV. Sübjektif İyiniyetin İspatı Külfeti 417
§13. BORÇLARIN İFASINDA VE HAKLARIN KULLANILMASINDA İYİNİYET (OBJEKTİF İYİNİYET, DÜRÜSTLÜK KURALI–OBJECTIVE GOOD FAITH, UBERRIMAE FIDEI) 418
I. Dürüstlük Kuralının Anlamı 418
II. Dürüstlük Kuralının Özellikleri ve İşlevleri 421
A. Hakların Kullanılmasında ve Borçların İfasında 421
B. Hukuki İşlemlerin Özellikle Sözleşmelerin Yorumunda ve Tamamlanmasında 422
III. Dürüstlük Kuralına Uymamanın Sonuçları 424
A. Hakkın Kötüye Kullanılması Kavramı 424
B. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Unsurları 425
1. Bir Hakkın Varlığı 425
2. Hakkın Açıkça Dürüstlük Kuralına Aykırı Biçimde Kullanılması 426
3. Hakkın Kötüye Kullanılmasından Başkasının Zarar Görmesi veya Zarar Görme Tehlikesi ile Karşı Karşıya Kalması 427
C. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Önemli Bazı Görünümleri 428
1. Hakkın Kullanımında Meşru Bir Menfaatin Bulunmaması 428
2. Hakkın Kullanılmasının Sağlayacağı Menfaat ile Başkasına Verilecek Zarar Arasında Aşırı Orantısızlık Bulunması 429
3. Uyandırılan Güvene Aykırı / Çelişkili Davranışlar İçinde Bulunulması 430
4. Şekil Eksikliğinin Caiz Olmayan Biçimde İleri Sürülmesi 431
5. Kendi Ahlaka Aykırı Hareketine Dayanmak 432
D. Hakkın Kötüye Kullanımının Sonuçları 433
Altıncı Bölüm
HAKLARIN KORUNMASI VE TÜRK YARGILAMA TEŞKİLÂTI
§14. HAKLARIN KORUNMASI 435
I. Genel Olarak 435
II. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Hâller (Hukuka Uygunluk Sebepleri) 436
A. Kendi Hakkını Korumak İçin Kuvvet Kullanma 436
B. Haklı Savunma (Meşru Müdafaa) 438
C. Zorunluluk (Iztırar) Hâli 440
D. Özel Hukuktan Doğan Bir Yetkinin Kullanılması 441
E. Zarar Görenin Rızası 442
F. Üstün Nitelikte Özel Yarar 443
G. Kamu Yararı 443
III. Hakların Dava Yolu ile Korunması 444
A. Genel Olarak 444
B. Talep 445
C. Dava 446
1. Dava Çeşitleri 447
a. Eda Davaları 447
b. Tespit Davaları 448
c. Yenilik Doğuran Davalar (İnşâi Davalar) 449
D. Davaya Karşı Savunma Yolları 450
1. Genel Olarak 450
2. İtirazlar 452
3. Def’iler 453
C. Hakların Elde Edilmesinde İspat Külfeti (Kanıt Yükü) 454
1. Genel Olarak 454
2. İspat Külfetinin Dağılımı 455
a. Kural 455
b. İstisnalar 456
aa. İkrar Edilen Olaylar 456
bb. Hayatın Normal Akışına Uyan Durumlar 459
cc. Bilinen Olaylar (Maruf ve Meşhur Vakıalar) 459
dd. Sözleşmelerin İfasında İspat Külfeti 460
ee. Karine ve Kanuni Faraziye Kavramları 460
aaa. Karine 460
i. Kanundan Doğan Karineler 461
ii. Fiili Karineler 462
bbb. Kanuni Faraziye 463
3. Resmî Sicil ve Senetlerin İspat Güçleri 464
a. Genel Olarak 464
b. Resmî Sicil Kavramı 464
c. Senet Kavramı ve Çeşitleri 465
aa. Senet Kavramı 465
bb. Çeşitleri 467
aaa. Adi Senetler 467
bbb. Resmî Senetler 467
§15. TÜRK YARGILAMA TEŞKİLATI 469
I. Adlî Yargılama 470
A. İlk Derece Mahkemeleri 470
1. Hukuk Mahkemeleri 470
a. Genel Mahkemeler 470
aa. Sulh Hukuk Mahkemeleri 470
bb. Asliye Mahkemeleri 472
aaa. Asliye Hukuk Mahkemeleri 472
bbb. Asliye Ticaret Mahkemeleri 473
b. Özel Mahkemeler (İhtisas Mahkemeleri) 476
aa. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemeleri 476
bb. Tüketici Mahkemeleri 476
cc. İş Mahkemeleri 477
dd. Kadastro Mahkemeleri 478
ee. İcra Mahkemeleri 479
ff. Denizcilik İhtisas Mahkemeleri 479
gg. Aile Mahkemeleri 480
2. Ceza Mahkemeleri 480
a. Asliye Ceza Mahkemeleri 481
b. Ağır Ceza Mahkemeleri 481
B. Bölge Adliye Mahkemeleri [İstinaf (Ara Mercii) Mahkemeleri] 482
C. Üst Derece (Temyiz) Mahkemesi (Yargıtay) 484
II. İdare Mahkemeleri 487
A. İlk Derece İdare Mahkemeleri 487
B. Bölge İdare Mahkemeleri [İstinaf (Ara Mercii) Mahkemeleri] 488
C. Danıştay (Temyiz Mahkemesi) 490
III. Anayasa Mahkemesi 492
IV. Askeri Yargı 495
V. Uyuşmazlık Yargısı 498
VI. Hesap Yargısı 499
VII. Seçim Yargısı 500
HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARINA İLİŞKİN ÖRNEK TEST SORULARI 501
Yararlanılan Kaynaklar 563
Kavram Dizini 573 |