İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
Birinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİYLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER
I. GİRİŞ 17
A. Ceza Muhakemesinin Amacı 17
B. Çelişme Yöntemi ve Çelişmeli Muhakeme Hakkı 17
C. Maddi Ceza Hukuku – Muhakeme Hukuku – İnfaz Hukuku Ayrımı ve Zaman Bakımından Uygulama 18
D. Kişi Bakımından Uygulama 19
1. Milletvekili Bağışıklığı 19
2. Diplomatlar ve Askerler 19
E. Ceza Muhakemesi Hukukunun Kaynakları 19
F. Ceza ve Ceza Muhakemesi Normlarının Yorumlanmasındaki Özellikler 20
II. TARİHSEL OLARAK CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU 20
A. Ceza Muhakemesi Hukukunun Ceza Hukukundan Ayrılması 20
B. Ceza Muhakemesi Sistemleri 21
III. ADİL YARGILANMA HAKKINA İLİŞKİN TEMEL İLKELER 23
A. Adil Yargılanma Hakkına İlişkin Açık Teminatlar 23
B. Adil Yargılanma Hakkına İlişkin Zımni Teminatlar – AİHS’nin 6/1. Maddesinde Geçen Adil Bir Biçimde Dinlenilme Hakkından (Hakkaniyet Uygun Yargılanma Hakkı) Türetilen Teminatlar 24
C. Suçsuzluk Karinesi 25
D. Adil Yargılanma Hakkına İlişkin Teminatlardan Vazgeçme 25
İkinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ ŞARTLARI VE YETKİ
I. CEZA MUHAKEMESİ ŞARTLARI 27
A. Bazı Ceza Muhakemesi Şartları 27
B. Olumlu ve Olumsuz Ceza Muhakemesi Şartları 27
C. Etkisi Bakımından Ceza Muhakemesi Şartları 27
D. Şikâyet 28
E. İzin – Talep – Müracaat 29
II. YETKİ 29
A. Yetkinin Türleri 29
B. Milli Yetki 30
C. Yetki Türlerini Gösteren Şema 30
D. Yer İtibariyle Yetki 31
1. Suçun İşlendiği Yer (CMK m. 12/1) 31
2. Teşebbüs Aşamasında Kalan, Kesintisiz ve Zincirleme Suçlar Bakımından (CMK m. 12/2) 31
3. CMK’nın 12/3. vd. Fıkralarında Yer Alan Ek Yetki Kuralları 31
4. Suçun İşlendiği Yerin Belli Olmaması Hâlinde Yetkili Mahkemenin Belirlenmesi ve Yabancı Ülkede İşlenen Suçlar (CMK m. 13 ve m. 14) 32
5. CMK’nın 14 ila 16. Maddelerinde Yer Alan Ek Yetki Kuralları 32
6. Görev, Madde ve Yer İtibariyle Yetki Uyuşmazlığı 33
7. Ortak Yüksek Görevli Mahkeme 33
8. Yer İtibariyle Yetkinin Nakli 34
E. Madde İtibariyle Yetki 34
F. Görev İtibariyle Yetki (Görev) 35
G. Kişi İtibariyle Yetki 36
H. Bağlantı 37
Üçüncü Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ SÜJELERİ VE İŞLEMLER
I. CEZA MUHAKEMESİ SÜJELERİ 39
A. Ceza Muhakemesinin Asli Süjeleri 39
B. Hâkim 39
C. Cumhuriyet Savcılığı 40
D. Katılan ve Vekili 40
1. Mağdur, Şikâyetçi ve Katılan 40
2. Vekil 42
E. Şüpheli/Sanık 43
F. Müdafi 44
II. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ 46
A. İşlemlerde Şekil 46
B. Süreler 47
C. Eski Hâle Getirme 48
D. İşlemi Yapan Makama Göre İşlemlerin Sınıflanması 49
E. Hükümler 51
F. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 52
G. Muhakeme İşlemlerinin Müeyyideleri 54
Dördüncü Bölüm
DELİLLER VE KORUMA TEDBİRLERİ
I. DELİLLER 55
A. Tarihsel Olarak İspat Sistemlerinin Safhaları 55
B. Delillerin Özellikleri 56
C. Delillerin Sınıflanması 56
D. Delillerin Ortaya Konulması 57
E. Tanık Beyanı 58
1. Tanığın Ödevleri 58
2. Tanıklıktan Çekinme 58
3. Tanık Beyanının Sınanması 59
F. Yer Gösterme (CMK m. 85) 59
G. Bilirkişi (CMK m. 62–73) 60
II. KORUMA TEDBİRLERİ 61
A. Genel Esaslar 61
1. Koruma Tedbirlerinin Türleri 61
2. Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri 61
3. Amacı Bakımından Koruma Tedbirleri 62
4. Koruma Tedbirlerinin Ortak Şartları 62
B. Tutuklama 62
1. Genel Bilgiler 62
2. Tutuklamanın Şartları 63
3. Tutuklama Kararını Vermeye Yetkili Makam 64
4. Tutuklamaya Esas Olan Delillere Erişim Hakkı 64
5. Tutuklamada Azami Süre 65
6. Soruşturma Evresinde Tutuklunun Adli Kontrol Altına Alınarak veya Cumhuriyet Savcısı Tarafından Re’sen Serbest Bırakılması 65
7. Tutukluluğun İncelenmesi 66
8. Tutuklama Kararına, Tutukluluk Hâlinin Devamına Salıverilme Kararına İtiraz 66
9. Tutuklananın Durumunun Bildirilmesi (CMK m. 107) 68
10. Gıyabi Tutuklama Ancak İstisnai Hâlde Mümkündür: Kural Tutuklama Kararının Yüze Karşı Verilmesidir 68
C. Adli Kontrol 68
1. Genel Bilgiler ve Adli Kontrol Tedbirlerinin Türleri 68
2. Adli Kontrolün Şartları 70
3. Adli Kontrolün Ortaya Çıkış Şekilleri 70
4. Adli Kontrol Kararını Vermeye Yetkili Makam ve Gözden Geçirme 71
5. Adli Kontrolde Azami Süre 71
6. Adli Kontrolün Gözden Geçirilmesi, Tedbirin Değiştirilmesi Kaldırılması ve Karara İtiraz 72
7. Adli Kontrolde Geçen Sürenin Mahsubu 72
D. Yakalama 72
1. Genel Bilgiler 72
2. Yakalamanın Türleri 73
3. Herkese Verilen Yakalama Yetkisi 73
4. Kolluğa Verilen Yakalama Yetkisi 73
5. Yakalama Sonrası Yapılacak İşlemler 74
6. Yakalanan Kişinin Hakları (YGİY 6/4) 74
7. Yakalamanın Bildirilmesi Üzerine Cumhuriyet Savcısının Vereceği Karar 75
8. Yakalama Emri Üzerine Yakalama 75
9. Yakalanan Kişinin Hâkim veya Mahkeme Önüne Çıkması (CMK m. 94) 75
10. Yakalamanın Bildirilmesi (CMK m. 95 ve 96) 76
11. Yeniden Yakalama Yasağı (CMK m. 91/6) 76
E. Gözaltı 76
1. Gözaltı Kararı Verilmesi İçin Gerekli Olan Şartlar 76
2. Gözaltı Süresi 76
3. Kolluk Amirinin Suçüstü Hâlinde Gözaltı Yetkisi (CMK m. 91/4) 77
F. Arama 77
1. Genel Bilgiler 77
2. Aramanın Türleri 78
3. Adli Aramanın Amacı 78
4. Aranabilecek Yerler 79
5. Aranabilecek Kişiler ve Şüphenin Dereceleri 79
6. Arama Kararını veya Emrini Vermeye Yetkili Merci 80
7. Arama Kararında veya Emrinde Gösterilecek Hususlar 80
8. Karar Alınmadan Arama Yapılabilecek Olan Hâller 80
9. Aramanın Zamanı 81
10. Aramada Hazır Bulunma 82
11. Aramanın Sonucu ve Arama Sonucunda Verilecek Belge 82
12. Aramaya İlişkin Özel Hükümler 83
13. Belge ve Kağıtları İnceleme Yetkisi ve Devlet Sırrı İçeren Belgeler 85
G. Elkoyma 85
1. Genel Bilgiler 85
2. Elkoymanın Türleri 85
3. Elkoyma Yasağı 86
4. Elkoyma Kararını veya Emrini Vermeye Yetkili Merci 86
5. Elkoyma Usulü 87
6. Özel Elkoyma Türlerinin Şartları 87
a. Postada Elkoyma (CMK m. 129) 87
b. Taşınmaz Hak ve Alacaklara Elkoyma (Genişletilmiş Elkoyma) (CMK m. 128) 88
c. Şirket Yönetimi İçin Kayyum Tayini (CMK m. 133) 90
H. İletişimin Tespiti ve Kayda Alınması 90
1. Genel Bilgiler 90
2. İletişimin Tespiti ve Kayda Alınması Başlığı Altında Dört Ayrı Tedbir Yer Almaktadır 91
3. İletişimin Tespiti ve Kayda Alınması Başlığı Altında Yer Alan Tedbirler 91
a. İletişimin Dinlenmesi, Kayda Alınması ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi 92
i. Şartları 92
ii. Tedbirin Uygulanması Yasak Olan Kişiler 92
iii. Kararı Vermeye Yetkili Makam 92
iv. Tedbirin Süresi 93
b. İletişimin Tespiti 93
c. Mobil Telefonun Yerinin Tespiti 93
İ. Gizli Soruşturmacı (CMK m. 139) 94
J. Teknik Araçlarla İzleme (CMK m. 140) 95
1. Genel Bilgiler ve Şartları 95
2. Kararı Vermeye Yetkili Makam 95
3. Süre Sınırlamaları 96
K. Tesadüfen Elde Edilen Deliller 96
L. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat (CMK m. 141–144) 97
1. Mahkemeye Dava Açılması Yoluyla Tazminat Talebi 97
2. Tazminat İsteyebilecek Kişiler 98
3. Komisyona Başvuru Yoluyla Tazminat Talebi 98
4. Karara Karşı Kanun Yolu 99
5. Ödenen Tazminatın Geri Alınması 100
6. Tazminatın Rücuu 100
7. Tazminat İsteyemeyecek Kişiler 100
Beşinci Bölüm
SORUŞTURMA EVRESİ, KOVUŞTURMA EVRESİ VE
ALTERNATİF ÇÖZÜM YOLLARI
I. SORUŞTURMA EVRESİ 101
A. Soruşturma Evresinin Özellikleri 101
B. Suçun Öğrenilme Şekilleri 102
C. Cumhuriyet Savcısının Görevleri 102
D. Sulh Ceza Hâkiminin Soruşturma Yapması 103
E. Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığı Kararı 103
F. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı 104
G. Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığı ve Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararlarının Yargısal Denetimi 104
1. Genel Bilgiler 104
2. Kovuşturma Davası (CMK m. 173) 105
H. Etkili Soruşturma Yükümlülüğü 105
İ. Kamu Davasının Açılmasından Takdir Yetkisi 106
J. İddianamenin Değerlendirilmesi, İadesi ve Kabulü 106
II. KOVUŞTURMA EVRESİ 107
A. Kovuşturma Evresinin Altında Yer Alan Devreler 107
B. Duruşma Hazırlığı 108
C. Duruşma Devresine Hâkim İlkeler 109
D. Duruşmada Hazır Bulunması Zorunlu Olanlar 109
E. Kesiksizlik ilkesinin İstisnaları 109
F. Duruşmanın Yürüyüşü 110
1. Başlangıçtan Delillerin Ortaya Konulmasının Başlamasına Kadar 110
2. Delillerin Ortaya Konulması (İkame Edilmesi) ve Tanık Delilinde Soru Sorma 110
3. Delillerin Tek Tek ve Bir Bütün Olarak Değerlendirilmesi ve Duruşmanın Bitişi 112
4. Duruşma Tutanağının İçeriği (CMK m. 221/1) ve İspat Gücü (CMK m. 222) 113
5. İspatın Ölçütü ve Gerekçe 113
6. Müzakere ve Kararın Açıklanması 115
III. ALTERNATİF ÇÖZÜM YOLLARI VE BASİT YARGILAMA USULÜ 115
A. Genel Olarak 115
B. Seri Muhakeme 115
C. Uzlaştırma 118
1. Genel Olarak 118
2. Uzlaştırmaya Tabii Olan ve Olmayan Suçlar 118
3. Birden Fazla Fail veya Mağdurun Bulunması 119
4. Uzlaştırmanın Şartları 119
5. Sürecin Yürüyüşü 120
6. Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma 121
7. Uzlaştırmada Süreler 121
8. Uzlaştırma Sürecinin Sona Ermesi 122
D. Önödeme (TCK m. 75) 123
E. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 125
F. Basit Yargılama Usulü (CMK m. 251) 126
1. Genel Esaslar 126
2. Uygulanmayacağı Hâller 126
3. Basit Yargılama Usulünün Yürüyüşü 127
4. Basit Yargılama Usulünde İtiraz ve Duruşmalı İnceleme 128
Altıncı Bölüm
KANUN YOLLARI VE YARGILAMA GİDERLERİ
I. KANUN YOLLARI 129
A. Genel Esaslar 129
B. Olağan Kanun Yolları 131
1. İtiraz 131
a. Ana Kural 131
b. İtirazı İnceleyecek Merci 131
c. Tutuklamada İtiraz ve İlk Kez Verilen Tutuklama Kararına Karşı İtirazdaki İstisna Durumun Karşılaştırılması 133
d. İtiraz Kanun Yolu Hakkında Kısa Kısa 134
2. İstinaf Kanun Yolu 134
a. Genel Bilgiler 134
b. İstinaf Kanun Yoluna Tabi Olmayan Hükümler 135
c. İstinaf Kanun Yoluna Başvuru Hakkı, Sürenin Başlangıcı ve İstinafın Kapsamı 135
d. İstinaf Kanun Yoluna Başvurma Süresi Neden Gerekçeli Kararın Tebliğiyle Başlıyor 136
e. İstinaf Sebeplerinin Gösterilmesi 136
f. İstinaf Başvurusunda Kabul Edilebilirlik Denetimi 137
g. Bölge Adliye Mahkemesinin Esastan İncelemesi ve Verebileceği Kararlar 139
h. İstinaf ve Temyiz Sebepleri 140
i. Bölge Adliye Mahkemesinde Duruşma 141
j. İstinaf Kanun Yolunda Kararın İstinaf İsteminde Bulunmamış Olan Sanıklara Sirayeti 143
k. İstinaf Kanun Yolunda Cezanın Ağırlaştırılması Yasağı 143
3. Temyiz Kanun Yolu 144
a. Temyiz Kanun Yoluna Tabi Olmayan Hükümler 144
b. Temyiz Kanun Yolunun Her Durumda Açık Olduğu Suçlar 145
c. Temyiz Kanun Yoluna Başvuru Hakkı, Sürenin Başlangıcı ve Temyizin Kapsamı 145
d. Temyiz Sebeplerinin Gösterilmesi 146
e. Temyiz Başvurusunda Kabul Edilebilirlik Denetimi 146
f. Temyiz Talebi Sonrası Yapılacak İşlemler 147
g. Yargıtay’da Duruşmalı İnceleme (Murafaa) 148
h. Yargıtay’ın Dosyayı Geri Göndermesi 148
i. Yargıtay’ın Esastan İncelemesi ve Verebileceği Kararlar 149
j. Davanın Yargıtay Ceza Genel Kurulu Önüne Taşınması 150
k. Yargıtay’ın Kararını Göndereceği Merci 152
l. Temyiz Kanun Yolunda Verilen Hükmün Temyiz Başvurusunda Bulunmayan Sanıklara Sirayeti 153
m. Temyiz Kanun Yolunda Cezanın Ağırlaştırılması Yasağı 153
n. Davaya Yeniden Bakacak Mahkemenin İşlemleri (CMK m. 307) 154
II. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI 154
A. Genel Esaslar 154
B. Başsavcılık İtirazı 155
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı 155
2. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtirazı 156
C. Kanun Yararına Bozma 157
D. Yargılamanın Yenilenmesi 158
1. Genel Bilgiler 158
2. Başvuru Hakkına Sahip Olanlar 159
3. Hükümlü Lehine Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri (CMK m. 311) 159
4. Hükümlü Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri (CMK m. 314) 160
5. Yargılamanın Yenilenmesinde Aşamalar 160
III. YARGILAMA GİDERLERİ 163
Kavram Dizini 165 |