İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Teşekkür 9
Söze Başlarken 11
I. BÖLÜM
SÖZBİLİM VE GEREKÇELENDİRME
1. SÖZBİLİMİN TARİHİ 21
1.1. Eski Yunan’da Sözbilim ve Okulları: Sicilyalı Sofistler 22
1.1.1. Atinalı Sofistler 24
1.1.2. Sokrates 25
1.1.3. Platon 26
1.2. Aristoteles 26
1.3. Roma Sözbilimi 27
1.3.1. Quintilianus ve Çiçero 27
2. SÖZBİLİMİN KURAMSALLAŞMASI VE KURUMSALLAŞMASI: ARİSTOTELES SÖZBİLİMİ 27
2.1. Çözümsel Akıl Yürütme ve Eytişimsel Akıl Yürütme 28
2.2. Söylem–Söylevin Yapısı 30
2.3. Söylev–Söylem Türleri 32
2.3.1. Tartışmacı – Siyasal Söylem 33
2.3.2. Hukuki Söylem 34
2.3.3. Serimleme–Törensel Söylem 37
2.4. Söylemin Oluşturucuları/Kanıtları 40
2.5. Sözbilimin Gerilemesi 42
II. BÖLÜM
GEREKÇELENDİRME KURAMLARI
1. SÖZBİLİMİN YENİDEN DOĞUŞU: GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİ İNCELEMESİ: YENİ SÖZBİLİM 47
1.1. PERELMAN VE GEREKÇELENDİRME KURAMI 47
1.1.1. Aristoteles Sözbilim Kuramı 47
1.1.2. Dekartçı Anlayıştan Kopma 48
1.1.3. Anlaşmazlık ya da Çatışma 48
1.1.4. Gerekçelendirme ve Tanıtlama 49
1.1.5. İnandırmak / İkna etmek 51
1.1.6. Dinleyici 52
1.1.7. Gerekçe Türleri 53
1.1.7.1. Mantığa ve Akla Yatkın Gerekçeler 54
1.1.7.2. Gerçeğin Yapısına Bağlı Gerekçeler 54
1.1.7.3. Düşünme Şemalarının Bilişsel Yapısı 55
2. MANTIK VE GEREKÇELENDİRME 56
2.1. Toulmin ve Gerekçelendirme 56
2.1.1. Modelin Oluşturucuları 57
2.1.2. Toulmin’in Gerekçe Sınıflaması 60
2.1.3. Toulmin Modelinin Eleştirisi 61
2.3. Doğal Mantık ve Gerekçelendirme 62
2.3.1 Dilin Olanakları 62
3. KURALCI GEREKÇELENDİRME KURAMLARI 63
3.1. Resmi Olmayan Mantık ve Gerekçelendirme Söylemi 64
3.1.1. İnan(dır)mak, İkna Etmek, Kandır(ıl)mak 64
3.1.2. Hamblin: Yanlış–Hatalı–Hileli Gerekçelendirme 67
3.1.2.1. Resmi Olmayan (Günlük Dildeki) Yanıltma, Saptırma ve Çarpıtmalar 68
3.1.2.1.1. Yanılgı ile Yanıltma (Çarpıtma, Saptırma, Hile) Arasındaki Ayrım 69
3.1.3. Douglas Walton: Biçimsel Yanıltma, Saptırma ve Çarpıtmalar 70
4. EDİMBİLİMSEL YAKLAŞIMLAR 75
4.1. Edimbilimsel Eytişim: Hollanda Okulu 75
5. DİLDE GEREKÇELENDİRME 80
5.1. Bağlayıcılar ve Gerekçelendirme 84
5.1.1. Çünkü, Zira, Mademki 85
5.1.2. Zaten 86
5.1.3. Doğru 87
5.1.4. Belki 87
5.1.5. Öyleyse ; O zaman 88
5.1.6. Fakat, Ama, Lakin 88
5.1.7. Bile 89
6. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİ VE ETKİLEŞİMSEL YAKLAŞIMLAR 94
6.1. Konuşmada Gerekçelendirme 94
6.1.1. Gerekçelendirme İşlemcileri 94
6.1.2. Gerekçelendirme Bağlayıcıları 95
6.1.3. Söylemsel Örtüklük 96
6.2. Etkileşimsel Gerekçelendirme Yaklaşımı 98
6.2.1. Plantin ve Gerekçelendirme 99
6.2.1.1. Gerekçelendirme, Kanıtlama, Tanıtlama 101
6.2.1.2. Gerekçelendirme ve Nedensellik 102
6.2.1.3. Neden İlişkisini Ortaya Koyan Gerekçelendirmeler 103
6.2.1.3.1. Örnek Verme 103
6.2.1.3.2. Nedene Dayalı Gerekçelendirmenin Çürütülmesi 104
6.2.1.4. Neden İlişkisini Kullanan Gerekçelendirme Söylemleri 104
6.2.1.4.1. Nedene Dayalı Gerekçelendirmeler 105
6.2.1.4.2. Gerekçelendirme ve Benzerlik 105
6.2.1.4.3. Gerekçelendirme Söylemi ve Eyleyenler Kuramı 105
7. SÖYLEMDE GEREKÇELENDİRME 106
8. DİĞER YAKLAŞIMLAR 110
Sonuç 113
III. BÖLÜM
GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNİN TEMEL DAYANAKLARI
1. SÖYLEM ÇÖZÜMLEMESİNDE KONUŞUCU 116
1.1. Sosyal Kimlik ve Söylemsel Kimlik 119
1.2. Söylem Öncesi Özsunum: Habitus vs Etos Ayrımı 120
1.3. Söylem Öncesi Özsunum vs Söylemsel Özsunum 122
1.4. Özsunum: Söylemin Maskeleri 124
1.5. Gösterilen Özsunum vs Söylenen Özsunum 126
1.6. Konuşan Nasıl İnandırır? 128
1.6.1. İçten Olmak 128
1.6.2. Yetkin ve Bilgili Olmak 129
1.6.3. Hoşa Gitmek – Beğenilmek – Sempatik Olmak 129
2. SİYASAL SÖYLEMDE KONUŞUCU: ÖZSUNUM (ETOS) 130
2.1. Siyasal Söylemde Söylem Öncesi Özsunum 137
2.1.1. Özsunumda İnançlar ve İdeoloji 138
2.1.2. Özsunumda Özel Yaşam, Kalıplaştırma ve Sosyal Algı 139
2.1.3. Özsunumda Duygulayımın Rolü : Etosu Patos Besler 141
2.2. Özsunumun (Alıcıya göre) Düzeltilmesi 144
2.2.1. Özsunum ve Medya 146
2.2.2. Bozulan Özsunumun Düzeltilmesi: İtibar Operasyonu 148
3. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNDE DİNLEYİCİ: DUYGULAYIM (PATOS) 150
3.1. Gerekçelendirme ve İnandırma Aracı Olarak Duygulayım 151
3.2. Her Duygulayım Stratejik Yönlendirme midir? 155
3.3. Duygulayım Nasıl Ortaya Konur? 156
3.3.1. Heyecanlı ya da Duygusal Görünün 158
3.3.2. Nesneleri Gösterin: Somutlaştırma 158
3.3.3. Duygusallığı Tanımlayın 160
3.4. Gerekçelendirme Söyleminde Kullanılan 4 Klasik Duygulayım 161
3.4.1. Acıma Uyandırma: Duygu Sömürüsü; Mağduriyet Söylemi 162
3.4.2. Korku ve Tehdit Söylemi 164
3.5. Siyasal Söylemde Duygulayım ve Mağduriyet Söylemi 165
3.5.1 Siyasal Söylemde Mağdur Edebiyatı 165
3.5.2. Siyasal Söylemde Umut Duygulayımı: Ucuz Halkçılık Söylemi 167
3.5.3. Korku ve Tehdit Söylemi 169
3.5.4. Başkaldırı, İsyan Duygulayımı 170
4. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNDE MANTIK–SÖZ (LOGOS) 172
4.1. Gerekçe Nedir? 173
4.2. Gerekçelendirme Söyleminde Ortak Görüş: Doxa 175
4.2.1. Genelgeçer Kurallar ve Kalıplar: Lieux Communs 177
4.3. Gerekçe Türleri ve Sınıflaması 177
4.3.1. Geleneksel Sözbilimde Gerekçe Türleri ve Sınıflaması 178
4.4. Breton ve Gerekçe Sınıflaması 181
4.4.1. Yetke (Otorite) Gerekçeleri 182
4.4.1.1. Bilime ya da Uzman Görüşüne Dayalı Gerekçeler 183
4.4.1.2. Deneyime Dayalı Gerekçeler 183
4.4.1.3. Tanıklığa Dayalı Gerekçeler 184
4.5. Yetke Gerekçesi ve Özsunum 184
4.5.1. Olumsuz Yetke Gerekçesi: Rakibe Saldırı 184
4.6. Topluma Dayalı Gerekçeler 185
4.6.1. Kalıplara ve Ön Kabullere Dayanan Gerekçeler 185
4.6.2. Değerlere Bağlı Gerekçeler 185
4.6.3. Ortak Görüş ve İnançlara Bağlı Gerekçeler 186
4.7. Çerçeve Gerekçeleri 187
4.7.1. Tanımlama 187
4.7.2. Sunma 187
4.7.3. Çağrıştırma (Birleştirme) Gerekçeleri 188
4.7.4. Ayrıştırma Gerekçeleri (İlişkisi) 188
4.8. Akla Mantığa Yakın Gerekçeler 189
4.9. Benzerliğe Dayanan Gerekçeler 189
4.9.1. Benzerlik 190
4.9.2. Örnek Verme 190
4.9.3. Eğretileme 190
IV. BÖLÜM
GEREKÇELENDİRME VE SÖZCELEME
1. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNİN İLETİŞİMSEL YAPISI 193
2. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNİN İLETİŞİM–ETKİLEŞİMSEL YAPISI 194
2.1. Tek Sesli Söylem 194
2.2. Tartışmacı Söylem 195
2.3. Rekabetçi Söylem 195
2.4. Çatışmalı Söylem 195
3. KARŞI GEREKÇELENDİRME–ÇÜRÜTME SÖYLEMİ 196
3.1. Gerekçelerin Geçersizliği ile Çürütme 196
3.2. Rakibin Eylem–Söylem Tutarsızlığını Göstererek Çürütme: Rakibe Saldırı 198
3.2.1. Tartuffe Gerekçesi 202
3.2.2. Rakibin Kişiliğine Saldırarak Çürütme: Karalamak 202
3.3. Öncüller ile Sonucu Yer Değiştirerek Çürütmeye Çalışmak 204
4. KARŞI GEREKÇELENDİRME STRATEJİLERİ 204
4.1. İnkâr Etme: Olumsuzlama 204
4.2. Kabullenerek İtiraz Etme: Kılıf Uydurma 205
4.3. Hafifletme 205
4.4. Önceleme 206
4.5. Gerekçelendirmeyi Tersine Çevirme 207
4.6. Gerekçelerin Saçmalığını ve Gülünçlüğünü Göstererek Çürütme 207
5. (KARŞI) GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNDE KULLANILAN YANLIŞ–HATALI VE HİLELİ GEREKÇELENDİRMELER 208
5.1. Korkuluk Gerekçesi: Saman Adam Safsatası 208
5.2. Hayali / Asılsız Gerekçe 211
5.3. Eylem–Söylem Tutarsızlığını Göstererek Çarpıtmak 212
6. GEREKÇELENDİRMEDE SÖZBİLİM BETİLERİ 213
6.1. Söyleyiş Betileri 214
6.2. Oluşum Betileri 214
6.3. Anlam Betileri 223
6.4. Düşünce Betileri: Tersinleme 226
6.4.1. Sözbilimsel–Edimbilimsel Beti Olarak Tersinleme 226
6.4.2. Çok Sesli ve Örtük Söylem– Sözceleme Biçimi Olarak Tersinleme 227
6.4.3. Mizah (Fr. Humour) Söylemi Olarak Tersinleme 227
6.5. Gerekçelendirme Söyleminde Bir Strateji Olarak Tersinleme 228
6.6. Tersinlemeli Söylemin Ortaya Konulmasında Kullanılan Göstergeler 228
6.7. Tersinlemeli Söylemde Kullanılan Sözbilim Betileri 229
6.8. Yazılı Basında Gerekçelendirme Stratejisi Olarak Tersinlemeli Söylem 230
6.9. Siyasal Söylemde Gerekçelendirme Stratejisi Olarak Tersinleme 236
7. SİYASAL SÖYLEMDE KARŞI GEREKÇELENDİRME (ÇÜRÜTME) STRATEJİSİ OLARAK TERSİNLEME 237
7.1. Rakibe Saldırmak İçin Tersinleme 237
Kaynakça 245
Sözü Bitirirken 255
Sözlükçe 257
Kavram Dizini 261
Özel Ad Dizini (Kuramsal Alıntılar) 264
Özel Ad Dizini (Söylem Alıntıları) 265
İncelenen Söylemler 267 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
