İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
§ 1 İDARENİN DENETİMİ
I. İDARENİN DENETİMİNİN ANLAMI 31
II. İDARENİN DENETİMİNİN ÇEŞİTLERİ 32
A. Yasama Organı Tarafından Gerçekleştirilen Denetim 32
1. TBMM Genel Kurulu 32
2. Sayıştay (Dış Denetim) 32
3. Kamu Denetçiliği Kurumu 34
4. TBMM Dilekçe Komisyonu 37
5. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu 37
B. Yürütme Organı Tarafından Gerçekleştirilen Denetim 37
1. Genel İdari Denetim 37
a. Hiyerarşik Denetim 38
b. İç Denetim 38
c. İdari Vesayet Denetimi 39
2. Yürütme Organına Bağlı Denetim Kurumlarınca Yapılan İdari Denetim 40
a. Devlet Denetleme Kurulu 40
b. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 41
§ 2 DEVLETİN HUKUKİ FONKSİYONU OLARAK YARGI
I. GENEL OLARAK 43
II. HUKUK DEVLETİ İLKESİ VE İDARENİN YARGISAL DENETİMİ 45
III. YARGI DÜZENİ KAVRAMI 46
IV. İDARİ YARGI DÜZENİNİN İŞLEVİ 48
§ 3 İDARİ YARGI YERLERİ
I. DANIŞTAY 51
A. Niteliği 51
B. Teşkilâtı 51
C. Görevleri 53
1. İdari Görevleri 54
a. Görüş / Düşünce / Mütalaa Bildirme 55
b. İtirazları Karara Bağlama 55
c. Diğer İdari Görevleri 56
2. Yargısal Görevleri 56
a. Temyiz Mercii Olarak Görevleri 57
b. İlk Derece Mahkemesi Olarak Görevleri 57
II. BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ 60
A. Teşkilatı 60
B. Görevleri 62
III. İDARE MAHKEMELERİ 63
IV. VERGİ MAHKEMELERİ 64
V. TEK HAKİM 65
§ 4 İDARİ YARGILAMAYA HAKİM OLAN İLKELER
I. YARGILAMA İLKELERİ 69
II. İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU’NDA YER ALAN YARGILAMA İLKELERİ 71
A. Yazılı Yargılama Usulü (Yazılılık İlkesi) 71
B. Evrak (Dosya) Üzerinden İnceleme İlkesi 72
C. Re’sen Araştırma İlkesi 74
Ç. Tasarruf İlkesi 79
§ 5 İDARİ YARGI DENETİMİNİN SINIRLARI VE KAPSAMI
I. İDARİ YARGI DENETİMİNİN SINIRLARI 83
A. Yasama Kısıntısı 83
1. Genel Olarak 83
2. 1924 Anayasası Dönemi 84
3. 1961 Anayasası Dönemi 85
4. 1982 Anayasası Dönemi 86
B. Yargı Kısıntısı (Hükümet Tasarrufları) 87
1. Genel Olarak 87
2. Türkiye’de Hükümet Tasarrufları 89
a. Genel Olarak 89
b. Hükümet Tasarrufu Halleri 89
aa. Mukabele–i Bilmisil Kararları 90
bb. Zorunlu İskâna / Göçe Tabi Tutulma Kararları 90
cc. Türk Vatandaşlığından Çıkarma Kararları 90
çç. Yabancıların Sınır Dışı Edilmesi Kararları 91
3. Hükümet Tasarrufları Devam Ediyor mu? 91
a. Mütekabiliyet (Karşılıklılık) İlkesi Çerçevesinde Alınan Kararlar 92
b. Yabancıların Türk Vatandaşlığına Alınma İsteklerinin Reddi Kararları 92
c. Yabancıların Sınır Dışı Edilmesi Kararları 92
ç. Yabancıların İkamet İzinlerine İlişkin Kararlar 93
d. Yabancılara Türkiye’ye Giriş Yasağı Konulması Kararları 93
e. Devlet Şeref Madalyası Verilmesi Kararları 94
f. Pasaport Talebinin Reddi Kararları 94
II. İDARİ YARGI DENETİMİNİN KAPSAMI 95
A. Hukuka Uygunluk Denetimi 96
B. Yerindelik Denetimi Yasağı 97
C. Yürütme Görevinin Kanunlarda ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Gösterilen Şekil ve Esaslara Uygun Olarak Yerine Getirilmesini Kısıtlayacak Biçimde Yargı Kararı Verilmesi Yasağı 101
Ç. İdari Eylem ve İşlem Niteliğinde Yargı Kararı Verilmesi Yasağı 101
D. İdarenin Takdir Yetkisini Kaldıracak Biçimde Yargı Kararı Verilmesi Yasağı 103
§ 6 İDARİ DAVA TÜRLERİ
I. İPTAL DAVASI 107
A. Tarihi Gelişimi 108
B. Özellikleri 110
1. İptal Davası Kamu Yararını Gerçekleştiren Genel Bir Davadır 110
2. İptal Davası Hukuk Devletini Koruyan Objektif Bir Davadır 111
3. İptal Davası Hukuk Devletinde Hak Olarak Kabul Edilmiş Bir Davadır 112
4. İptal Davası Kolay İşleyen, Karmaşık Olmayan ve Kamu Düzenine İlişkin Bir Davadır 112
5. İptal Davası Asıl (Ana) Davadır 113
6. İptal Davası Benzersiz / Eşsiz Bir Davadır 113
7. İptal Davasının Konusu İdarenin Tek Yanlı, İcrai Nitelikli İşlemleridir 114
8. İptal Davası, Kişisel Menfaatleri İhlâl Edilenler Tarafından Açılabilen Bir Davadır 116
C. İdarenin Sözleşmeleri ve İptal Davası 118
1. Genel Olarak 118
2. İdarenin Sözleşmelerinden Ayrılabilen İdari İşlemler 118
a. Sözleşme Öncesi İşlemler ve İptal Davası 118
aa. İdarenin Sözleşmelerinde İhale Süreci 119
bb. Sözleşme Öncesi İşlemlerin İptalinin Sözleşme Üzerindeki Etkisi 120
b. Sözleşmenin Uygulanmasına İlişkin İşlemler ve İptal Davası 124
c. Sözleşme Hükümlerine Aykırı İdari İşlemler ve İptal Davası 125
3. Sözleşme Akdedilmesi / Akdedilmesinin Reddi Kararları ve İptal Davası 126
4. Sözleşme Fesihleri ve İptal Davası 128
5. İdari Sözleşmelere Karşı Üçüncü Kişiler Tarafından İptal Davası Açılabilir mi? 130
a. Sözleşmenin Düzenleyici Nitelikteki Hükümleri 131
b. Sözleşmenin Akdi (Mali) Nitelikteki Hükümleri 131
c. Sözleşmenin Tümünün İptali Talebi 132
II. TAM YARGI DAVASI 132
A. Kavram 132
B. Tarihi Gelişimi 134
C. Tanımı ve Anlamı 135
Ç. Özellikleri 137
1. Tam Yargı Davasının Konusu İdari İşlem, İdari Eylem ya da İdari Sözleşmelerdir 137
2. Tam Yargı Davası Açabilmek İçin “Hak İhlali” Şartı Aranır 138
3. Tam Yargı Davası Açabilmek İçin Hak İhlalinin “Kişisel” ve “Doğrudan” Olması Gerekir 138
4. Tam Yargı Davası Sonucunda Verilen Karar Kural Olarak Davanın Taraflarını İlgilendirir 138
5. Tam Yargı Davası Sübjektif (Öznel) Bir Davadır 139
6. Tam Yargı Davası Kişisel Yarar Yanında Kamu Yararına da Hizmet Eden Bir Davadır 139
7. Tam Yargı Davası İptal Davası ile Aynı Yargılama Usulüne Tabidir 139
D. Çeşitleri 141
III. İDARİ SÖZLEŞMELERDEN DOLAYI TARAFLAR ARASINDA ÇIKAN UYUŞMAZLIKLARA İLİŞKİN DAVALAR 144
§ 7 İDARİ DAVALARIN AÇILMASI
I. İDARİ DAVA DİLEKÇESİ 147
II. İDARİ DAVA DİLEKÇESİNİN VERİLECEĞİ YERLER 154
III. İDARİ DAVA DİLEKÇESİ ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER 156
IV. İDARİ YARGIDA TERDİTLİ İSTEM / DAVA VAR MIDIR? 157
V. AYNI DİLEKÇE İLE DAVA AÇILMASI 158
A. Genel Olarak 158
B. Bir Kişinin Birden Fazla İdari İşleme Karşı Aynı Dilekçe ile Dava Açması 160
1. Esasa İlişkin Şartlar 160
2. Usule İlişkin Şartlar 161
a. Başvurulacak Yargı Düzeni, Yargı Mercii ve Kanun Yolunun Aynı Olması 161
b. Dava Açma Süresinin Dolmamış Olması 163
c. Dava Açma Ehliyetinin Bulunması 163
ç. Davalının Aynı Olması 163
C. Birden Fazla Kişinin Aynı Dilekçe ile Dava Açması 163
1. Esasa İlişkin Şartlar 163
2. Usule İlişkin Şartlar 165
§ 8 İDARİ DAVALARDA İLK İNCELEME
I. GENEL OLARAK 167
II. İLK İNCELEME KONULARI 169
A. Görev 169
1. İdari Yargının Görev Alanı 171
2. İdari Yargının Görev Alanı Dışına Çıkarılan Uyuşmazlıklar 179
3. Görev Uyuşmazlıkları ve Giderilmesi 211
a. Adli ve İdari Yargı Düzenleri Arasındaki Görev Uyuşmazlıkları 212
aa. Uyuşmazlık Mahkemesi, Yapısı ve İşleyişi 212
bb. Olumlu Görev Uyuşmazlığı 213
aaa. Farklı Mahkemelerde Dava Açılması Suretiyle Oluşan Olumlu Görev Uyuşmazlığı 213
bbb. İlgili Yargı Düzeni Başsavcısı Tarafından Yapılan Başvuru ile Oluşan Olumlu Görev Uyuşmazlığı 216
cc. Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 219
b. Hüküm Uyuşmazlıkları 224
aa. Hüküm Uyuşmazlığının Şartları 225
bb. Hüküm Uyuşmazlığına Başvuru Usulü ve Hüküm Uyuşmazlığının Giderilmesi 230
c. İdari Yargı Düzeni İçindeki Görev Uyuşmazlıkları 232
aa. İdari Yargı Düzeni İçinde Olumlu Görev Uyuşmazlığı 232
bb. İdari Yargı Düzeni İçinde Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 234
B. Yetki 236
1. Genel Olarak 236
2. İdari Davalarda Genel Yetki Kuralı 237
3. İdari Davalarda Özel Yetki Kuralları 239
a. Kamu Görevlileri ile İlgili Davalarda Yetki 239
b. Taşınmaz Mallara İlişkin Davalarda Yetki 242
c. Taşınır Mallara İlişkin Davalarda Yetki 244
ç. Tam Yargı Davalarında Yetki 244
aa. İdari İşlemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Yetki 245
bb. İdari Eylemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Yetki 246
cc. Diğer Hallerden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Yetki 248
d. Vergi Uyuşmazlıklarında Yetki 248
aa. Tarh, Tahakkuk ve Ceza Kesme İşlemlerinde Yetki 249
bb. Gümrük Kanunundan Kaynaklanan Vergilerle, Vergi Usul Kanunu Gereğince Şikâyet Yoluyla Vergi Düzeltme Taleplerinin Reddine İlişkin İşlemlerde Yetki 250
cc. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Uyuşmazlıklarda Yetki 251
e. Diğer İşlemlerden Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Yetki 252
4. Yetki Uyuşmazlıkları ve Giderilmesi 252
a. Olumlu Yetki Uyuşmazlığı (Merci Tayini) 253
b. Diğer Merci Tayini Halleri 254
aa. Yetkili Mahkemenin Bir Davaya Bakmasına Fiili veya Hukuki Bir Engel Çıkması 254
bb. İki Mahkemenin Yargı Çevresi Sınırlarında Tereddüt Edilmesi 255
c. Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı 256
5. Bağlantılı Davalar 258
a. Genel Olarak 258
b. Bağlantılı Dava İçin Gerekli Şartlar 260
aa. Davalar Aynı Maddi Sebepten Kaynaklanmalıdır 260
bb. Davalar Aynı Hukuki Sebepten Kaynaklanmalıdır 261
cc. Davalardan Birisi Hakkında Verilecek Hüküm Diğerini Etkileyecek Olmalıdır 261
çç. İdari Yargı Yerlerinde Görülmekte Olan Birden Fazla Dava Olmalıdır 261
dd. Davalar Aynı Yargılama Usulüne Tabi Olmalıdır 263
ee. Yargılama Süreci Bakımından Davalar Aynı Aşamada Olmalıdır 263
ff. Davaların Kanun Yolu Mercileri Aynı Olmalıdır 263
c. Bağlantı Kararının Alınması Usulü 264
aa. Bağlantı Talebi 264
bb. Bağlantı Talebinin Mahkemelerce Kabul Edilmemesi 265
cc. Bağlantının Talep Üzerine ya da Re’sen Mahkemece Kabulünün Davalara Etkisi 266
çç. Bağlantı Kararının Verilmesi 267
dd. Bağlantılı Davalarda Yetkili Mahkeme 269
ee. Bağlantı Kararının Niteliği 269
C. İdari Merci Tecavüzü 270
1. Genel Olarak 270
2. İhtiyari – Zorunlu İdari Başvuru Ayırımı 271
3. Zorunlu İdari Başvurunun Tespiti 273
a. Kanunun Emredici Lafzı Gereği Yapılan Müracaatlar 273
b. Kanunda Özel Olarak Düzenlenen Müracaatlar 275
c. İdari İşlemin Kesinleşmesi Amacıyla Yapılan Müracaatlar 275
4. Zorunlu İdari Başvuru Süresinin Niteliği 276
5. Zorunlu İdari Başvuruda Hata 277
a. İlgililerden Kaynaklanan Hata 277
b. İdareden Kaynaklanan Hata 278
6. İhtiyari İdari Başvuru ile İlgili Birkaç Husus 279
Ç. Ehliyet 279
1. Objektif Ehliyet 280
a. Taraf Ehliyeti 280
aa. Gerçek Kişiler 281
bb. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 281
cc. Tüzel Kişiliği Bulunmayan Özel Hukuk Toplulukları / Grupları / Hareketleri 281
çç. Kamu Tüzel Kişileri 282
dd. Kamu Tüzel Kişiliği Bulunmayan İdareler 283
b. Dava Ehliyeti 285
aa. Gerçek Kişiler 285
bb. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 288
aaa. Dernekler 288
bbb. Vakıflar 288
ccc. Sendikalar 289
ççç. Şirketler 289
ddd. Siyasi Partiler 290
cc. Kamu Tüzel Kişileri 290
2. Sübjektif Ehliyet 291
a. Menfaat İhlali 291
aa. Kişisel Menfaat 294
aaa. Genel Olarak 294
bbb. Kısmi Kişisel Menfaat 296
ccc. Kişisel Menfaati Belirlemede Yararlanılan Kriterler 296
aaaa. Malik Olmak 296
bbbb. Kiracı Olmak 297
cccc. Çalışan Olmak 298
çççç. Müteahhit Olmak 300
dddd. Vergi Mükellefi Olmak 300
eeee. Salt Vatandaş Olmak 301
ffff. Milletvekili Olmak 303
gggg. Tüketici Olmak / Kamu Hizmetinden Yararlanan Olmak 303
ğğğğ. İktisadi Rakip Olmak 304
hhhh. İhaleyle Bağı Olmak 305
ıııı. Aile Ferdi Olmak 306
iiii. Köy Sakini Olmak 307
jjjj. Belde Sakini / Hemşehri Olmak 307
kkkk. Mahalli İdare Üyesi/Organı Olmak 309
llll. Üniversitede Bölüm Başkanı / Anabilim Dalı Başkanı Olmak 310
ççç. Kişisel Menfaat ve Özel Hukuk Tüzel Kişileri 311
aaaa. Dernekler 311
bbbb. Vakıflar 316
cccc. Sendikalar 318
ddd. Kişisel Menfaat ve Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları 322
aaaa. Barolar ve Türkiye Barolar Birliği (TBB) 322
bbbb. Odalar ve Üst Kuruluşları Birlikler 323
bb. Meşru Menfaat 324
cc. Aktüel (Güncel) Menfaat 325
aaa. Doğmamış Menfaatler İçin İptal Davası Açılması 326
bbb. Doğmuş Menfaatler İçin İptal Davası Açılması 327
b. Hak İhlali 329
c. İdarelerin Birbirlerine Karşı Açtıkları Davalarda Ehliyet 331
aa. Genel Olarak 331
bb. İdareler Arasında Ortaya Çıkan Özel Hukuk Uyuşmazlıkları 331
cc. İdareler Arasında Ortaya Çıkan Kamu Hukuku Uyuşmazlıkları 332
aaa. Kamu Hukuku Uyuşmazlıklarının İdari Yollarla Çözümü 332
bbb. Kamu Hukuku Uyuşmazlıklarının İptal Davası Yoluyla Çözümü 332
aaaa. Vesayet Makamlarının İşlemlerine Karşı Vesayete Tabi Tutulan İdarelerin İptal Davası Açması 333
bbbb. Vesayete Tabi Tutulan İdarelerin İşlemlerine Karşı Vesayet Makamlarının İptal Davası Açması 333
cccc. Bakanlıkların Birbirlerinin İşlemlerine Karşı İptal Davası Açması 333
çççç. Aynı Hiyerarşi İçinde Yer Alan İdarelerin Birbirlerinin İşlemlerine Karşı İptal Davası Açması 334
dddd. Aynı Hiyerarşi İçinde Yer Almayan İdarelerin Birbirlerinin İşlemlerine Karşı İptal Davası Açması 335
eeee. İdarelerin, Birlikte Oluşturdukları ya da Kendi Başvuru veya İtirazları Sonucu Oluşan İşlemlere Karşı İptal Davası Açması 336
ccc. Kamu Hukuku Uyuşmazlıklarının Tam Yargı Davası Yoluyla Çözümü 336
3. Ehliyetli Olan Şahsın Avukat Olmayan Vekili Tarafından Dava Açılması 337
D. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken İşlem 338
1. İcrailik Kavramı 338
a. İcrailik ve İdari İşlemin İcrası 343
b. İcrailik ve Olumsuz İdari İşlemler 344
c. İdarenin İcrai Olmayan İşlemleri 345
aa. Hazırlık İşlemleri (Ön – Öneri – Yardımcı İşlemler) 345
aaa. Danışma İşlemleri 346
bbb. Mükellefiyet Tesis Eden İşlemler 346
ccc. Raporlar 347
ççç. Tutanaklar 347
ddd. Teklifler 348
bb. Görüş (Düşünce – Mütalaa) Belirten İşlemler 348
cc. Bildirici İşlemler 348
aaa. Bildirimler 349
bbb. Hatırlatmalar / Tekrarlar 349
ccc. Uyarılar / İkazlar 349
çç. İç–Düzen İşlemler / Hizmet İçi İşlemler / İç Yazışmalar 351
dd. Uygulamaya İlişkin İşlemler 352
2. Kesinlik Kavramı 352
E. Dava Açma Süresi (Süre Aşımı) 355
1. Dava Açma Süresi ve Özellikleri 355
2. Genel ve Özel Dava Açma Süreleri 357
3. Dava Açma Süresinin Başlangıcı 361
a. Yazılı Bildirim Üzerine Dava Açma 361
aa. Genel Olarak 361
bb. Yazılı Bildirimin Amacı 361
cc. Yazılı Bildirimin Gereklilikleri 361
çç. Yazılı Bildirimin İspatı 364
dd. Yazılı Bildirimden İmtina Etme 365
ee. Adresin Bilinmemesi Nedeniyle Yazılı Bildirim Yapılamama 365
b. Sözlü Bildirim Üzerine Dava Açma 365
c. Öğrenme / Ittıla Üzerine Dava Açma 367
ç. İlan Üzerine Dava Açma 370
d. Elektronik Ortamda Tebliğ veya Erişim Üzerine Dava Açma 373
4. Düzenleyici İşlemlere Karşı Dava Açma Süresi 374
a. İlanı Gereken Düzenleyici İşlemler Bakımından 374
b. İlanı Gerekmeyen Düzenleyici İşlemler Bakımından 378
5. Görevsiz Yargı Yerine Başvurma Halinde Tanınan Ek Süre (İYUK Madde 9) 378
a. Genel Olarak 378
b. Ek Süreden Yararlanma Şartları 379
6. İdari İşlem veya Eylem Yapılması İçin İdareye Başvuru Halinde Süre (İYUK Madde 10) 382
a. Genel Olarak 382
b. İlgililerin İdari Makamlara Başvurması 383
c. İdari Makamların Başvuruyu Değerlendirmesi 385
aa. Başvuruyu Açıkça Reddetme 385
bb. Başvuruyu Zımnen Reddetme 385
cc. Başvuruya Kesin Olmayan (Belirsiz/Muğlak) Cevap Verme 386
ç. Çeşitli Durumlar 388
aa. Zımni Ret Süresi Dolduktan Sonra İdarenin Açık Cevap Vermesi 388
bb. Dava Açma Süresi Dolduktan Sonra Aynı Konuda İdareye Yapılan Mükerrer Başvuruların Dava Açma Süresine Etkisi 389
cc. Düzenleyici İşlemin İdari Yargı Organı Tarafından İptal Edilmesi Üzerine Üçüncü Kişilerin İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Müracaat Etmesi 391
çç. Kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Hükmünün Anayasa Mahkemesi Tarafından İptal Edilmesi Üzerine İlgililerin İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Müracaat Etmesi 392
dd. Kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Hükmünün Değiştirilmesi Üzerine İlgililerin İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Müracaat Etmesi 392
ee. Yeni Bir Hukuki Durumun Ortaya Çıkması Üzerine İlgililerin İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Müracaat Etmesi 392
7. İdari İşlemin Kaldırılması, Geri Alınması, Değiştirilmesi veya Yeni Bir İşlem Yapılması İçin Üst Makama Üst Makam Yoksa İşlemi Yapan Makama Başvuru Halinde Süre (İYUK Madde 11) 393
a. Genel Olarak 393
b. Dava Açma Süresinin Durmasının Şartları 394
c. İdarenin Cevabı Gelmeden Dava Açılabilir mi? 395
ç. Dava Açma Süresinin Yeniden İşlemeye Başlaması 395
aa. İdarenin Açıkça veya Zımnen Talebi Reddetmesi 395
bb. İdarenin Başvuruya Kesin Olmayan (Belirsiz/Muğlak) Cevap Vermesi 396
d. Çeşitli Durumlar 396
aa. Zımni Ret Süresi Dolduktan Sonra İdarenin Açık Ret Cevabı Vermesi İhtimali 396
bb. İdarenin Yeni Bir İşlem Tesis Etme İhtimali 397
cc. Dava Açma Süresi Dolduktan Sonra İdareye Yapılan Mükerrer Başvuruların Dava Açma Süresine Etkisi 397
çç. İdareye Başvuru Üzerine Dava Konusu Yapılacak İşlem 398
dd. İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Yapılan Müracaat Üzerine Tesis Edilen İşlemler Bakımından İYUK’un 11. Maddesi Kapsamında Müracaat Mümkün müdür? 398
ee. Düzenleyici İşlemler Bakımından İYUK’un 11. Maddesi Kapsamında Müracaat Mümkün müdür? 398
e. Özel İtiraz Süresi Öngören Hükümler Bakımından 399
aa. 3194 Sayılı İmar Kanunu 400
bb. 4458 sayılı Gümrük Kanunu 400
cc. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 401
çç. Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik 401
dd. 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Uyarınca Yapılan Başvurular Bakımından 402
ee. 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Bakımından 402
8. İdari İşlemden Doğan Zararın Tazmini İçin Açılacak Davalarda Süre (İYUK Madde 12) 402
a. Genel Olarak 402
b. İlgililere Tanınan Seçimlik Haklar 404
aa. Doğrudan Tam Yargı Davası Açma Seçeneği 404
bb. İptal ve Tam Yargı Davasını Birlikte Açma Seçeneği 405
cc. Önce İptal Davası Açma, Ardından Tam Yargı Davası Açma Seçeneği 405
çç. Bir İdari İşlemin İcrası Sebebiyle Doğan Zararlardan Dolayı İcra Tarihinden İtibaren Tam Yargı Davası Açma Seçeneği 407
9. İdari Eylemden Doğan Zararın Tazmini İçin Açılacak Davalarda Süre (İYUK Madde 13) 408
a. Genel Olarak 408
b. Özel Bir Durum: 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun 411
10. İdari İşlemden veya Eylemden Doğan Zararların Sulh Yoluyla Hallinde Süre 412
11. Sürelerin Hesaplanması 413
a. Gün, Hafta, Ay ve Yıl Olarak Belirlenen Sürelerin Hesaplanması 413
b. Resmî Tatil Günlerinin Sürenin Hesabına Etkisi 415
c. Çalışmaya Ara Vermenin Sürenin Hesabına Etkisi 416
ç. Mali Tatilin Sürenin Hesabına Etkisi 416
d. İdari İznin Sürenin Hesabına Etkisi 417
12. Mücbir Sebebin Dava Açma Süresine Etkisi 417
F. Husumet 419
1. Genel Olarak 419
2. İdari Davalarda Husumete İlişkin Tespitler 420
a. İdari Davalar Doğru Hasımla Görülmelidir 420
b. İdari Davalarda Husumet Dava Şartıdır ve Kamu Düzenindendir 420
c. İdari Davalarda Davalı Kural Olarak İdaredir 422
ç. İdari Davalarda Davalı İdarenin Kamu Tüzel Kişiliği Bulunması Gerekmez 422
3. İdari Davalarda Hasımda Değişme Hali 423
4. İdari Davalarda Devlet Organlarının Hasım Konumu 424
a. Yürütme Organı 424
aa. Merkez Teşkilatı 424
aaa. Cumhurbaşkanlığı 424
bbb. Cumhurbaşkanlığına Bağlı Kurum ve Kuruluşlar 425
ccc. Bakanlıklar 425
aaaa. Doğrudan Bakanlıklar 425
bbbb. Bakanlıkların Merkez Teşkilatı Birimleri 425
cccc. Bakanlık Bağlı Kuruluşları 426
bb. Taşra Teşkilatı 427
cc. Yer Bakımından Yerinden Yönetimler (Mahalli İdareler) 428
çç. Hizmet Bakımından Yerinden Yönetimler 429
dd. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar 429
ee. Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları ve Üst Kuruluşları 429
b. Yasama Organı 430
c. Yargı Organı 431
aa. Yüksek Mahkemeler 431
bb. Yargıyla İlgili Diğer Kuruluşlar 432
5. Husumet Konusunda Özellik Arzeden Durumlar 432
a. Vesayet Makamlarının Kararları 432
b. Komutanlıklar 433
c. Oluşumları ve İmtiyazları Nedeniyle Hukuki Nitelikleri Tereddüt Doğuran Özel Hukuk Tüzel Kişileri 434
ç. Özel Hukuk Kişileri 434
d. Diğer Hususlar 436
G. Dilekçelerin 3’üncü Maddeye Uygunluğu 436
Ğ. Dilekçelerin 5’inci Maddeye Uygunluğu 437
H. İlk İnceleme Üzerine Verilecek Kararlar 438
§ 9 DOSYANIN TEKEMMÜLÜ
I. GENEL OLARAK 445
II. TEBLİGAT VE CEVAP VERME 445
III. BİLGİ VE BELGE TOPLAMA 448
IV. İDDİA VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ VEYA DEĞİŞTİRİLMESİ YASAĞI VE SINIRLI ISLAH 450
§ 10 YÜRÜTMENİN DURDURULMASI
I. GENEL OLARAK 457
II. GENEL KURAL: DAVA AÇILMASI İŞLEMİN YÜRÜTÜLMESİNİ DURDURMAZ 458
III. YÜRÜTMENİN DURDURULMASININ ŞARTLARI 460
IV. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI USULÜ 462
V. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARLARININ ETKİLERİ, SONUÇLARI VE UYGULANMASI 466
VI. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARLARINA İTİRAZ 468
VII. YÜRÜTMENİN DURDURULMASININ SINIRLANDIRILMASI 471
A. 1961 Anayasası Döneminde 471
B. 1982 Anayasası Döneminde 471
VIII. YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA İLİŞKİN ÖZEL KANUN HÜKÜMLERİ 472
§ 11 DURUŞMA
I. GENEL OLARAK 475
II. DURUŞMALARA İLİŞKİN USUL 476
III. DURUŞMALARA İLİŞKİN ESASLAR 478
§ 12 DOSYALARIN ESASTAN İNCELENMESİ
I. GENEL OLARAK 481
II. İPTAL DAVALARINDA HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ 482
A. Yetki Unsuru Bakımından Denetim 484
1. Genel Olarak 484
2. Yetkinin Değişik Görünümleri 487
a. Yer Bakımından Yetki 487
b. Zaman Bakımından Yetki 488
c. Kişi Bakımından Yetki 491
ç. Konu Bakımından Yetki 492
3. Yetkide Paralellik İlkesi 493
4. Yetki Konusunda Özel Bir Durum: Fiili Ajan 495
5. Yetki Sakatlıkları 495
a. Yetki Gaspı 495
b. Yetki Tecavüzü 496
c. Fonksiyon Gaspı (Görev Gaspı / İşlev Gaspı) 499
ç. Ağır ve Bariz Yetki Tecavüzü 500
d. Özel Hukuka Ait Yetkinin Gaspı 501
6. Yetki Sakatlıklarının Derecelendirilmesi 501
7. Yetki Sakatlıklarının Sonradan Düzeltilmesi 502
B. Şekil Unsuru Bakımından Denetim 503
1. Genel Olarak 503
2. Yazılı ve Yazılı Olmayan Şekil 504
a. Yazılı Şekil 504
b. Yazılı Olmayan Şekil 506
3. Şekilde Paralellik İlkesi 509
4. Şekil Sakatlıkları 511
5. Şekil Sakatlıklarının Derecelendirilmesi 517
6. Şekil Sakatlıklarının Sonradan Düzeltilmesi 521
C. Sebep (Neden) Unsuru Bakımından Denetim 523
1. Genel Olarak 523
2. Mevzuatta Sebep Unsuru Yönünden İdari İşlemler 525
a. Sebebi Mevzuatta Açıkça Gösterilen İşlemler 525
b. Sebebi Mevzuatta Belirsiz Kavramlarla Gösterilen İşlemler 525
c. Sebebi Mevzuatta Gösterilmeyen İşlemler 526
3. Sebep Sakatlıkları 527
a. Dayanılan Sebebin Mevcut Olmaması 527
b. Dayanılan Sebebin Hukuka Aykırı Olması 528
c. Dayanılan Sebebin Yanlış Nitelendirilmesi / Yeterli Olmaması 528
ç. Mevzuatta Belirtilen Sebepler Dışında Sebeplere Dayanılması 529
4. Sebep İkâmesi 530
5. İşlemin Birden Fazla Sebebe Dayanması 534
Ç. Konu Unsuru Bakımından Denetim 535
1. Genel Olarak 535
2. Konu Sakatlıkları 535
a. Mümkün ve Meşru Olmayan Konu 535
b. Mevzuatta Düzenlenmeyen Konu 535
c. Mevzuata Uygun Olmayan Konu 536
ç. Mahkeme Kararının Gereklerine Uygun Olmayan Konu 538
d. Geriye Yürümezlik İlkesine Aykırı Konu 538
e. Ölçülülük İlkesine Uygun Olmayan Konu 539
f. Kazanılmış Hakları İhlal Eden Konu 539
D. Amaç (Maksat) Unsuru Bakımından Denetim 540
1. Amaç Kavramı 540
2. Amaç Sakatlıkları 543
a. Genel Amaç Bakımından Hukuka Aykırılık 543
aa. Kişisel / Şahsi / Duygusal / Hissi Amaç Güdülmesi 545
bb. Siyasi Amaç Güdülmesi 545
b. Özel Amaç Bakımından Hukuka Aykırılık 547
c. Usul (Yöntem) Saptırması 549
III. TAM YARGI DAVALARINDA YARGISAL DENETİM: İDARENİN SORUMLULUĞU 552
A. Devletin Sorumluluğunun Ortaya Çıkışı ve Dayanağı 552
B. İdarenin Kusur Sorumluluğu 557
1. İdari Kusur Kavramı 557
2. İdari Kusurun Anlamı 559
C. Hizmet Kusuru 561
1. Hizmet Kusurunun Özellikleri 562
2. Hizmet Kusuru Sayılan Haller 565
a. Klasik Ayırım 565
aa. Hizmetin Kötü İşlemesi 565
bb. Hizmetin Geç İşlemesi 567
cc. Hizmetin Hiç İşlememesi 568
b. Yargı Kararlarında Hizmet Kusuru 570
Ç. Kişisel Kusur 580
1. Kişisel Kusur Kavramı 580
2. Kişisel Kusur Halleri 581
a. Kişisel Kusur, Kamu Görevinin İfasında Ortaya Çıkabilir 581
b. Kişisel Kusur, Görevin İfası Dışında, Ancak Görev Sebebiyle Ortaya Çıkabilir 582
3. Kişisel Kusurun Özellikleri 583
4. Kişisel Kusur Olarak Görev Kusuru 585
D. Kamu Görevlilerinin Üçüncü Kişilere Verdikleri Zararlardan Doğan Sorumluluk 589
1. Yasal Düzenleme 589
2. Anayasa 40/3 ve 129/5 Hükümlerinde Düzenlenen Sorumluluğun Unsurları 593
3. Kamu Görevlisine Rücu 596
E. İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 599
1. Risk (Tehlike) İlkesi 600
a. İdarenin Tehlikeli Faaliyetleri, Tesisleri ve Araç–Gereçlerinin Neden Olduğu Zararlarda Risk İlkesi 604
b. Mesleki Risk İlkesi 607
2. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik (Fedakârlığın Denkleştirilmesi) İlkesi 609
3. Sosyal Risk İlkesi 613
a. İlkenin Uygulanması 615
b. İlkenin Özellikleri 617
c. Terör Eylemlerinde Sosyal Risk Uygulaması 618
F. Sorumluluğun Unsurları 620
1. Tazmini Gereken Zarar Olmalıdır 621
2. Zarar Kamu Hizmetinden Kaynaklanmalıdır 623
3. Zarar İdareye Bağlanabilir Olmalıdır 624
a. Uygun İlliyet Bağı 624
b. İlliyet Bağını Ortadan Kaldıran Durumlar 625
aa. Mücbir Sebep 626
bb. Zarar Görenin Ağır Kusuru 630
cc. Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru 632
c. İlliyet Bağını Ortadan Kaldırmayan Durumlar 632
aa. Doğal (Tabii) Afetler 632
bb. Beklenmeyen Hâller 634
cc. Zarar Görenin ya da Üçüncü Kişinin Kusuru 636
G. Tazminat ve Tazminatın Hesaplanması 637
1. Tazmin Yükümlülüğü 637
2. Tazminat Çeşitleri 639
a. Maddi Tazminat 639
b. Manevi Tazminat 640
3. Tazminatın Kapsamı 642
4. Tazminatın Hesaplanması 645
a. Maddi Tazminatın Hesaplanması 645
aa. Ölüm Nedeniyle Maddi Tazminat 646
bb. Beden Bütünlüğüne Yönelik Zararlarda Maddi Tazminat 648
cc. Mala Yönelik Zararlarda Maddi Tazminat 649
çç. Maddi Tazminatın Hesaplanmasında Önemli Hususlar 650
b. Manevi Tazminatın Hesaplanması 652
aa. Ölüm Nedeniyle Manevi Tazminat 653
bb. Beden Bütünlüğüne Yönelik Zararlarda Manevi Tazminat 655
cc. Kişilik Haklarına Yönelik Zararlarda Manevi Tazminat 656
çç. Mala Yönelik Zararlarda Manevi Tazminat 657
dd. Manevi Tazminatla İlgili Hususlar 657
§ 13 İPTAL VE TAM YARGI DAVALARININ SONUÇLANMASI
I. İPTAL DAVASININ SONUÇLANMASI 659
A. İptal Davasının (Esastan) Reddi 659
1. Ret Kararının Davanın Tarafları Üzerindeki Etkisi 659
2. Ret Kararının Üçüncü Kişiler Üzerindeki Etkisi 660
3. Ret Kararının Diğer Mahkemeler Üzerindeki Etkisi 660
4. Ret Kararının Dava Konusu (Düzenleyici ve Birel) İşlem Üzerindeki Etki ve Sonuçları 660
B. İptal Davasının Kabulü / İşlemin İptali 661
1. İptal Kararının Davanın Tarafları Üzerindeki Etkisi 661
2. İptal Kararının Üçüncü Kişiler Üzerindeki Etkisi 661
3. İptal Kararının Benzer Olaylarda İdare Üzerindeki Etkisi 661
4. İptal Kararının Dava Konusu (Düzenleyici ve Birel) İşlem Üzerindeki Etki ve Sonuçları 662
a. İptal Kararının Genel Etki ve Sonuçları 662
aa. Geçmişe Yürümesi 662
bb. Dava Konusu İşlem Bakımından Hüküm İfade Etmesi 663
cc. İdari İşlem Yerine Geçememesi 663
b. İptal Kararının Özel Etki ve Sonuçları 664
aa. Düzenleyici İşlemler Bakamından 664
aaa. Düzenleyici İşlemin İptali (Varsa) Öncekine Yürürlük Kazandırır (mı?) 664
bbb. Düzenleyici İşlemin İptali Genel Etki Gösterir 664
ccc. Düzenleyici İşlemin İptali Derdest Davaları Etkiler 664
ççç. Düzenleyici İşlemin İptali İdarenin Yeni Bir İşlem Yapmasını Gerektirir (mi?) 665
ddd. Düzenleyici İşlemin İptali (Varsa) Bu İşleme Dayalı Olarak Tesis Edilen Birel İşlemlerin Geçerliliğini Etkiler (mi?) 665
bb. Birel İşlemler Bakımından 666
aaa. Birel İşlemin İptali İdarenin Yeni Bir İşlem Yapmasını Gerektirir (mi?) 666
bbb. Birel İşlemin İptali Kural Olarak Dava Açanları Etkiler 668
ccc. Birel İşlemin İptali Bu İşleme Dayalı Olarak Tesis Edilen Birel İşlemlerin Geçerliliğini Etkiler (mi?) 668
5. İptal Kararının Mali ve Diğer Haklar Üzerindeki Etkisi 669
II. TAM YARGI DAVASININ SONUÇLANMASI 670
§ 14 ÖZEL YARGILAMA USULLERİ
I. İVEDİ YARGILAMA USULÜ 673
A. Genel Olarak 673
B. İvedi Yargılama Usulüne Tabi Uyuşmazlıklar 675
1. İhaleden Yasaklama Kararları Hariç İhale İşlemleri 676
2. Acele Kamulaştırma İşlemleri 677
3. Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararları 678
4. Turizmi Teşvik Kanunu Uyarınca Yapılan Satış, Tahsis ve Kiralama İşlemleri 678
5. Çevre Kanunu Uyarınca İdari Yaptırım Kararları Hariç Çevresel Etki Değerlendirmesi Sonucu Alınan Kararlar 679
6. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Uyarınca Alınan Cumhurbaşkanı Kararları 679
C. İvedi Yargılama Usulünde Özel Usul Kuralları 679
1. Süreye İlişkin Özel Usul Kuralları 680
2. İdareye Başvuruya İlişkin Özel Usul Kuralı 682
3. Yürütmenin Durdurulması Taleplerine İlişkin Kararlara İtiraz Bakımından Özel Usul Kuralı 682
4. Davaların Karara Bağlanmasına İlişkin Özel Usul Kuralı 683
5. Kanun Yollarına İlişkin Özel Usul Kuralları 684
II. MERKEZÎ VE ORTAK SINAVLARA İLİŞKİN YARGILAMA USULÜ 685
A. Genel Olarak 685
B. Merkezi ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulüne Tabi Uyuşmazlıklar 685
C. Merkezi ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulünde Özel Usul Kuralları 686
1. Süreye İlişkin Özel Usul Kuralları 686
2. İdareye Başvuruya İlişkin Özel Usul Kuralı 687
3. Yürütmenin Durdurulması Taleplerine İlişkin Kararlara İtiraz Bakımından Özel Usul Kuralı 687
4. Davaların Karara Bağlanmasına İlişkin Özel Usul Kuralı 687
5. Kanun Yollarına İlişkin Özel Usul Kuralları 688
6. Mahkeme Kararının Sonuçları Bakımından Özel Usul Kuralı 688
§ 15 DAVANIN TARAFLARINDA DEĞİŞME 691
I. GENEL OLARAK 691
II. DAVANIN TARAFLARINDA DEĞİŞMEYE YOL AÇAN HALLER 692
A. Gerçek Kişinin Ölümü 692
1. Yalnız Öleni İlgilendiren Davalar Bakımından 692
2. Yalnız Öleni İlgilendirmeyen Davalar Bakımından 693
B. Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 697
1. Özel Hukuk Tüzel Kişileri Bakımından 697
2. Kamu Tüzel Kişileri Bakımından 699
C. Kanuni Temsilci Atanması 700
Ç. Dava Konusunun Devredilmesi (Müddeabihin Temliki) 700
III. DAVACI VE DAVALI SIFATININ BİRLEŞMESİ 701
IV. BİLDİRİLEN ADRESE TEBLİGAT YAPILAMAMASI 701
§ 16 İDARİ YARGILAMA USULÜNDE HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU (HMK) İLE VERGİ USUL KANUNU’NUN (VUK) UYGULANDIĞI HALLER
I. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNA (HMK) ATIF YAPILAN USUL HÜKÜMLERİ 703
A. İYUK’ta Müstakil Madde Halinde Düzenlenmiş Olmakla Birlikte HMK’ye Atıf Yapılan Konular 705
1. Hâkimin Davaya Bakmaktan Memnuiyeti (Yasaklılığı) ve Reddi 705
a. Hâkimin Davaya Bakmaktan Memnuiyeti (Yasaklılığı) 706
b. Hâkimin Reddi 707
c. Hâkimin Çekinmesi ve Reddi Usulü 708
2. Delil Tespiti 712
a. Delil Kavramı 712
b. Delil Tespitinin Anlamı 714
c. Delil Tespit Talebinde Usul 718
B. İYUK’ta Düzenlenmeksizin HMK’ye Atıf Yapılan Konular 718
1. (Objektif) Ehliyet 718
a. Taraf Ehliyeti 719
b. Dava Ehliyeti 719
2. Üçüncü Şahısların Davaya Katılması / Müdahalesi 720
a. Asli Müdahale 720
b. Fer’i Müdahale 722
aa. Fer’i Müdahale Usulü 722
bb. Fer’i Müdahilin Yetkileri 726
3. Davanın İhbarı 727
a. Davanın İhbarının Anlam ve Önemi 728
b. Davanın İhbarı Usulü 730
4. Taraf Vekilleri 731
5. Dosyanın Taraflar ve İlgililerce İncelenmesi 733
6. Davadan Feragat 733
a. Feragat Ehliyeti 734
b. Feragat Usulü 736
c. Kısmi Feragat Olur mu? 736
ç. Şartlı Feragat Olur mu? 737
d. Feragat Ne Zamana Kadar Yapılabilir? 737
e. Feragat Kabule Bağlı mıdır? 738
aa. İptal Davalarında 740
bb. Tam Yargı Davalarında 742
f. Feragatin Sonuçları 743
g. Feragat Halinde Yargılama Giderleri 744
ğ. Diğer Hususlar 745
7. Davayı Kabul 746
8. Teminat 750
9. Mukabil (Karşı) Dava 753
10. Bilirkişi 756
11. Keşif 760
12. Yargılama Giderleri 762
a. Yargılama Giderlerinin Kapsamı 762
b. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 765
13. Adli Yardım 768
14. Duruşmaların Sükunu ve İnzibatı 773
15. Elektronik İşlemler 773
16. Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası 774
II. VERGİ USUL KANUNUNA (VUK) ATIF YAPILAN USUL HÜKÜMLERİ 774
§ 17 DOSYALARIN KARARA BAĞLANMASI
I. KARAR VERME USULÜ 777
II. KARARLARIN YAZIMI 778
III. KARARLARDA BULUNACAK HUSUSLAR 778
IV. KARARLARIN TEBLİĞİ 779
V. DOSYANIN KAYBOLMASI 780
§ 18 AÇIKLAMA VE YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ
I. AÇIKLAMA 781
A. Genel Olarak 781
B. Açıklama Nedenleri 782
C. Açıklama Mercii 783
Ç. Açıklama Süresi 783
D. Açıklama Usulü 783
E. Diğer Önemli Hususlar 783
II. YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ 784
A. Genel Olarak 784
B. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Nedenleri 785
C. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Mercii 786
Ç. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Süresi 786
D. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Usulü 786
E. Diğer Önemli Hususlar 787
§ 19 İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMASI
I. İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMASI GEREĞİ 789
II. UYGULANMASI GEREKEN İDARİ YARGI KARARLARI 790
III. İDARİ YARGI KARARLARI UYGULANIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 791
IV. İDARİ YARGI KARARLARINI UYGULAMA SÜRESİ 792
V. İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMIŞ SAYILMAYACAĞI HALLER 794
VI. İDARİ YARGI KARARLARINI UYGULAMAMANIN MAZUR GÖRÜLECEĞİ HALLER 795
A. Hukuki ve/veya Fiili (Maddi) İmkânsızlık 796
B. Davacının Feragat Etmesi 797
VII. İDARİ YARGI KARARLARINI UYGULAMAMANIN MAZUR GÖRÜLMEYECEĞİ HALLER 797
A. İdarenin Kanun Yollarına Başvurması 797
B. İdareye Karşı Tazminat Davası Açılması / İdarenin Tazminat Ödemesi 798
C. Kamu Görevlisinin Mahkûm Olması 798
Ç. Otuz Günlük Sürenin Dolması 798
D. İdarenin Yeniden Yapılandırılması 799
E. Kamu Düzeninin Bozulması Tehlikesi 799
F. Mahkeme Kararını Uygulamama Yönünde Prensip (İlke) Kararı Alınması 799
G. Diğer Nedenler 800
VIII. İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMAMASININ SONUÇLARI 801
A. İdari Yargı Kararlarının Uygulanmaması Nedeniyle Doğan Sorumluluk 801
1. Mali Sorumluluk 801
a. Mali Sorumluluk Esasları 801
b. Açılacak Maddi ve Manevi Tazminat Davası 801
c. Kamu Görevlisine Rücu 807
2. Cezai Sorumluluk 809
3. İdari Sorumluluk 809
4. Siyasi Sorumluluk 810
B. İdari Yargı Kararlarının Uygulanmaması Konusunda Özellik Arzeden Durumlar 810
1. Salt Uygulamama Haline Karşı İptal Davası Açılması 810
2. Uygulamama Nedeniyle İdareye Yapılan Başvuru Üzerine İptal Davası Açılması 810
C. Gecikme Faizi ve Oranı 811
§ 20 KANUN YOLLARI
I. KANUN YOLU KAVRAMI 813
II. KANUN YOLU TÜRLERİ 817
A. Kesin Hüküm (Muhkem Kaziye) 817
B. Kanun Yolunun Özellikleri 821
1. Olağan Kanun Yolunun Özellikleri 821
2. Olağanüstü Kanun Yolunun Özellikleri 822
C. Olağan Kanun Yolları 822
1. İstinaf 822
a. İstinafa Tabi Mahkeme Kararları 824
b. İstinaf Usulü 825
c. İstinaf İncelemesinin Kapsamı ve Sonuçları 827
2. Temyiz 832
a. Temyize Tabi Mahkeme Kararları 832
b. Temyiz Usulü 836
c. Temyiz İncelemesinin Kapsamı ve Sonuçları 839
3. İstinaf ve Temyiz Kanun Yollarına İlişkin Değerlendirme 846
4. İstinaf ve Temyizde Yürütmenin Durdurulması 854
Ç. Olağanüstü Kanun Yolları 858
1. Yargılamanın Yenilenmesi (Muhakemenin İadesi) 858
a. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 858
b. Yargılamanın Yenilenmesi Usulü 860
2. Kanun Yararına Temyiz 862
§ 21– ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU
I. BİREYSEL BAŞVURUNUN KONUSU 866
A. İhlal Edilen Hakkın Niteliği 867
B. Denetim Dışı İşlem ve Kararlar 868
II. BİREYSEL BAŞVURUYA İLİŞKİN TEMEL ŞARTLAR 871
A. Başvuru Yollarının Tüketilmesi Şartı 871
B. Kanun Yollarında Gözetilecek Hususlardan Olmama Şartı 874
III. BİREYSEL BAŞVURU ESASLARI 875
A. Başvuru Ehliyeti 876
B. Başvuru Süresi 878
C. Başvuru Usulü 880
1. Başvuru Dilekçesi 880
2. Dilekçenin Verileceği Yerler 881
3. İdari İnceleme 882
Ç. Esas Bakımından İnceleme ve Karar 882
Kaynaklar 889 |