İÇİNDEKİLER
 İçindekiler 
Önsöz  5 
Kısaltmalar  17 
LATİN AMERİKA’DA SİYASAL YAPI 
LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE BAŞKANLIK SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ  23 
  Dr. Öğr. Üyesi Kadriye OKUDAN DERNEK, Dr. Öğr. Üyesi Alpay GÜNAL 
1. Giriş  23 
2. Başkanlık Sistemine Etki Eden Tarihsel, Ekonomik ve Sosyal Yapı  24 
3. Başkanlık Sisteminin Kurumsal Yapısı  29 
A. Başkanlık Sisteminin Tanımlayıcı Özellikleri  29 
B. Başkanlık Sisteminin Latin Amerika Ülkelerinde Uygulanması  30 
C. Latin Amerika Ülkelerinde Başkanların Önemli Anayasal Yetkileri  36 
4. Sonuç  40 
LATİN AMERİKA’DA DEMOKRATİKLEŞME  45 
  Doç.Dr. Müge AKNUR, Arş.Gör. Fulya AKGÜL DURAKÇAY 
1. Giriş  45 
2. Demokrasi, Demokratikleşme ve Demokrasinin Yerleşmesi Kavramları  47 
3. Latin Amerika Ülkelerinde Demokratikleşme Tarihi  50 
4. Günümüzde Latin Amerika’da Demokratikleşme  54 
A. Şili  57 
B. Arjantin  59 
C. Brezilya  61 
D. Meksika  62 
E. Venezuela  65 
5. Latin Amerika Ülkelerinde Demokratikleşmeyi Zorlaştıran Faktörler  66 
A. Siyasi Kültür ve Siyasi Gelenek  67 
B. Ekonomik Krizler, Yoksulluk ve Gelir Dağılımındaki Eşitsizlik  68 
C. Sivil–asker İlişkileri, ABD’nin Etkisi ve Kirli Savaşlar:  69 
D. Hükümet etme Krizleri: Ekonomik krizler, Otoriter Yönetimler, ABD Etkisi ve Yolsuzluk  71 
6. Sonuç  73 
21. YÜZYIL PENCERESİNDEN LATİN AMERİKA’DA ASKERİ KÜLTÜR VE SİVİL–ASKER İLİŞKİLERİ  81 
  Dr.Öğr. Üyesi Hakkı Göker ÖNEN 
1. Giriş  81 
2. Teorik Altyapı: Askeri Kültür, Profesyonelleşme ve Asker–Sivil İlişkileri  82 
3. Latin Amerika’da Asker Sivil İlişkileri ve Askeri kültür  84 
A. Askeri kültürün Kökleri: Tarihsel Arka plan  85 
i. Kolonileşme Sonrası Statükoculuk  85 
ii. İkinci Dünya Savaşının Etkisi ve Devrimci Subaylar  87 
iii. Soğuk Savaş ve Statükoya Dönüş  87 
B. Sivil–asker İlişkileri: Güncel Meseleler  88 
i. Genel Durum: Teorik Değerlendirme  88 
ii. İç Güvenlikte Son Gelişmeler  90 
iii. Dış Güvenlik ve Profesyonelleşme  91 
iv. Daha Demokratik bir Model?  92 
4. Sonuç  94 
LATİN AMERİKA'DA FUTBOL – SİYASET İLİŞKİSİ  99 
  Arş.Gör. Arda DİLMAÇ 
1. Giriş  99 
2. Futbolun Tarihsel Arka Planı  100 
3. Politika Aracı Olarak Futbol  101 
4. Latin Amerika’da Futbol  104 
5. Ulusal Güç Mücadelesi Aracı Olarak Futbol  105 
6. Uluslararası Mücadele Aracı Olarak Futbol  109 
7. Siyasete Atılan Futbolcular  112 
8. Sonuç  114 
ULUSLARARASI AKTÖRLER VE LATİN AMERİKA 
NAFTA’DAN DUVARA: SOĞUK SAVAŞ SONRASI DÖNEMDE ABD–LATİN AMERİKA EKONOMİK İLİŞKİLERİ  121 
  Dr. Öğr. Üyesi Segâh TEKİN 
1. Giriş  121 
2. Amerikalar İçin Girişim  122 
3. NAFTA  125 
4. Alaska’dan Patagonya’ya: Amerikalar Serbest Ticaret Alanı Kurulması Önerisi  127 
5. Obama Döneminde ABD’nin Latin Amerika Politikası  130 
6. Trump Dönemi ve Koruma Duvarlarının Yükselişi  133 
7. Sonuç ve Geleceğe Bakış  135 
SOĞUK SAVAŞ SONRASI ABD–LATİN AMERİKA GÜVENLİK İLİŞKİLERİ  143 
  Arş.Gör. Mustafa ÇAKIR 
1. Giriş  143 
2. ABD–Latin Amerika Güvenlik İlişkilerinin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi  146 
A. 1823 Monroe Doktrini – İkinci Dünya Savaşı Dönemi  146 
B. İkinci Dünya Savaşı – Soğuk Savaş Sonu Dönemi  148 
i. Soğuk Savaş Sonrası Dönem  151 
ii. 11 Eylül Saldırıları Sonrası Dönem  153 
3. Sonuç  155 
RUSYA’NIN LATİN AMERİKA POLİTİKALARI  159 
  Doç.Dr. Buket ÖNAL, Arş.Gör. Dilara MEHMETOĞLU 
1. Giriş  159 
2. Rusya–Latin Amerika İlişkilerinin Başlangıcı  161 
3. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB)–Latin Amerika İlişkileri  162 
A. Küba ile İlişkiler  165 
B. Arjantin ile İlişkiler  167 
C. Brezilya ile İlişkiler  167 
D. Meksika ile İlişkiler  168 
E. Nikaragua ile İlişkiler  169 
F. Peru ile İlişkiler  170 
G. Şili ile İlişkiler  171 
H. Uruguay ile İlişkiler  172 
4. Rusya Federasyonu (RF)–Latin Amerika İlişkileri  173 
A. Venezuela ile İlişkiler  174 
B. Küba ile İlişkiler  176 
C. Nikaragua ile İlişkiler  177 
D. Bolivya ile İlişkiler  178 
E. Brezilya ile İlişkiler  178 
F. Meksika ile İlişkiler  180 
G. Arjantin ile İlişkiler  181 
H. Paraguay ile İlişkiler  181 
İ. Peru ile İlişkiler  182 
J. Şili ile İlişkiler  183 
K. Uruguay ile İlişkiler  183 
L. Kolombiya ile İlişkiler  184 
5. Askeri İlişkiler  185 
6. Sonuç  187 
ÇİN: LATİN AMERİKA İÇİN EŞSİZ BİR FIRSAT MI?  193 
  Dr.Öğr.Üyesi Ramazan İZOL 
1. Giriş  193 
2. Tarihsel Perspektiften Latin Amerika Gerçeği  195 
3. Çin Dış Politikasında Yeni Bir İşbirliği Alanı Olarak Latin Amerika  198 
4. Çin – Latin Amerika Yakınlaşmasını Bekleyen Fırsatlar ve Riskler  203 
5. Sonuç  206 
LATİN AMERİKA’NIN EKONOMİK YAPISI 
LATİN AMERİKA’DA GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE EKONOMİ POLİTİKALARI  213 
  Dr.Öğr.Gör. A. Beyhan AKAY 
1. Giriş  213 
2. İhracata Dayalı Büyüme Dönemi  213 
3. İthal İkameci Sanayileşme Dönemi  215 
4. Neoliberal Ekonomi Politikaları ve Washington Konsensüsü  219 
5. Artan Dış Borçlar ve Borç Krizleri  221 
6. Latin Amerika’da Neoliberalizm Sonrası Dönem  223 
7. Sonuç  223 
LATİN AMERİKA’DA BÖLGESEL BÜTÜNLEŞME HAREKETLERİ  227 
  Arş.Gör. Tuğcan DURMUŞLAR, Doç.Dr. İbrahim Alper ARISOY 
1. Giriş  227 
2. Latin Amerika ve Bölgesel Bütünleşme  228 
3. Amerikan Devletleri Örgütü (Organization of American States – OAS)  230 
4. And Ülkeleri Topluluğu (Comunidad Andina – CAN / Andean Community)  231 
5. Karayip Topluluğu (Caribbean Community – CARICOM)  232 
6. Latin Amerika Ekonomik Sistemi (Sistema Económico Latinoamericano – SELA/ Latin American Economic System)  233 
7. Latin Amerika Bütünleşme Topluluğu (Asociación Latinoamericana de Integración – ALADI / Latin American Integration Association – LAIA)  234 
8. Doğu Karayip Devletleri Örgütü (Organization of Eastern Caribbean States – OECS)  236 
9. Güney Amerika Ortak Pazarı (El Mercado Común del Sur – MERCOSUR / Southern Cone Common Market)  237 
10. Orta Amerika Bütünleşme Sistemi (Sistema de la Integración Centroamericana – SICA / Central American Integration System)  238 
11. Karayip Devletleri Birliği (Association of Caribbean States – ACS / Asociación de Estados del Caribe – AEC)  240 
12. Amerikalar Serbest Ticaret Bölgesi (Free Trade Area of the Americas – FTAA / Comercio de las Américas – ALCA)  240 
13. Latin Amerika ve Karayipler İçin Bolivarcı Alternatif ve Halkların Ticaret Antlaşması (Alianza Bolivariana para los Pueblos de Nuestra América – Tratado de Comercio de los Pueblos – ALBA – TCP / Bolivarian Alternative for the People of Our America – People’s Trade Treaty)  242 
14. Güney Amerika Uluslar Birliği (Unión de Naciones Suramericanas Nations – UNASUR / Union of South American Nations)  243 
15. Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu (Comunidad de Estados Latinoamericanos y Caribeños – CELAC / Community of Latin American and Caribbean States)  245 
16. Pasifik İttifakı (Pacific Alliance – PA / Alianza del Pacífico)  246 
17. Sonuç  247 
LATİN AMERİKA’NIN SEÇİLMİŞ ÜLKELERİNDE GELİR DAĞILIMI  255 
  Dr.Öğr.Üyesi Mehmet ZANBAK 
1. Giriş  255 
2. Gelir Dağılımı ve Ölçütleri  256 
A. Gelir Dağılımı Kavramı ve Kapsamı  256 
B. Gelir Dağılımı Ölçütleri  258 
i. Lorenz Eğrisi  258 
ii. Gini Katsayısı  259 
iii. Yüzde Paylar Analizi  260 
3. Demografik ve Makroekonomik Görünüm  261 
4. Latin Amerika’nın Seçilmiş Ülkelerinde Gelir Dağılımı  262 
A. Gini Katsayısına Göre Gelir Dağılımı  263 
B. Yüzde Paylar Analizine Göre Gelir Dağılımı  266 
5. Sonuç  267 
LATİN AMERİKA’DA 
MEYDAN OKUMALAR VE FIRSATLAR 
LATİN AMERİKA’DA ZORUNLU GÖÇ  273 
  Dr. Öğr. Üyesi Sanem ÖZER 
1. Giriş  273 
2. Latin Amerika’da Şiddet ve Zorunlu Göç İlişkisi  275 
3. Bölgelere Göre Latin Amerika’da Zorunlu Göç  278 
A. Güney Amerika ve Yerinden Edilme  279 
B. Orta Amerika ve Yerinden Edilme  282 
4. ABD Göç Politikası ve Bölgeye Etkileri  284 
5. Sonuç  287 
LATİN AMERİKA’DA GIDA GÜVENLİĞİ  293 
  Prof. Dr. B.Esra ÇAYHAN 
1. Giriş  293 
2. Küresel Gıda Güvenliği Endeksi Kapsamında Latin Amerika Ülkelerinin Değerlendirilmesi  295 
3. Brezilya ve Arjantin: GDO’lu Ürün Tarımının Latin Amerika’daki Öncüleri  299 
4. Sonuç  302 
LATİN AMERİKA’DA EKOLOJİK SORUNLAR VE ÇEVRE HAREKETLERİ  307 
  Dr.Öğr.Üyesi Senem ATVUR 
1. Giriş  307 
2. Latin Amerika’da Ekolojik Sorunlar  307 
A. Ormansızlaşma  308 
B. Su Kaynaklarının Bozulması  310 
C. Biyolojik Çeşitliliğin Azalması  312 
D. İklim Değişikliği  313 
3. Latin Amerika’da Ekolojik Hareketler  315 
A. Ormanları Koruma Mücadelesi  316 
B. Endüstriyel Tarım Karşıtı Hareketler  317 
C. Su Mücadeleleri  319 
D. Maden Karşıtı Direnişler  320 
4. Ekolojik Politikalar ve Yasal Düzenlemeler  323 
5. Sonuç  325 
UZAYI DÜŞLEYENLER: LATİN AMERİKA’DA UZAY FAALİYETLERİ  331 
  Dr. Öğr. Üyesi Itır TOKSÖZ 
1. Giriş  331 
2. Latin Amerika ve Uzay Aktörleri  332 
3. Brezilya  337 
4. Sonuç  342 
LATİN AMERİKA’DA 
TOPLUMSAL DİNAMİKLER 
KAPİTALİZME BUĞZ ETMEK: LATİN AMERİKA’DA KURTULUŞ TEOLOJİSİ  351 
  Barış AYDIN 
1. Giriş  351 
2. Latin Amerika’nın Kesik Damarları’nın Tarihsel Serencamı  352 
3. İspanyol Katolik Kilisesi’nin Kurulu Düzene Katkıları  356 
4. Teorik ve Pratik İçeriğiyle Kurtuluş teolojisi  359 
5. Kurtuluş teolojisi: Tepkiler, Pratikler, Yollar, Esinler ve Ufuklar  365 
6. Sonuç  370 
LATİN AMERİKA’DA KADININ SİYASAL VE TOPLUMSAL HAYATTAKİ ROLÜ  375 
  Dr. A. Gün GÜNEŞ GÜLAL 
1. Giriş  375 
2. Kadınlık – Erkeklik Mitleri ve Kadınların Mücadelesi  376 
3. Kadınların Siyasal Kazanımları  378 
A. Kota Uygulaması  380 
B. Kadına Yönelik Şiddet ve Kürtaj Hakkı  382 
C. Kadınların Ekonomik Kazanımları  384 
D. LGBT’lerin Durumu  386 
4. Sonuç  387 
FARKLI DÜNYALARIN İNŞASI: ZAPATİSTA OTONOMİ HAREKETİ  391 
  Mümtaz Murat KÖK 
1. Giriş  391 
2. Zapatista Otonomi Hareketi ve Siyaset  395 
3. Zapatista Otonomi Hareketi ve Ekonomi  404 
4. Zapatista Otonomi Hareketi ve Kültür  410 
5. Sonuç Yerine  413 
‘İYİ’ VE ‘KÖTÜ’NÜN AKTARIMINDA SİNEMA: HOLLYWOOD’DA LATİN VE MEKSİKALI İMGESİ  419 
  Dr. Öğr. Üyesi Fatih Fuat TUNCER 
1. Giriş  419 
2. İmgeler, Öteki ve Sinema  420 
3. Hollywood’dan Dünyaya Yansıyan Latin İmgesi  423 
4. Gringolar ve Zihnimizdeki Meksika Sınırı: Babel ve Traffic’i Anlayabilmek  424 
5. Sonuç  428 
LATİN AMERİKA’DA YÜKSEKÖĞRETİM  431 
  Diego RODRÍGUEZ, Emine Nur SEZEK 
1. Giriş  431 
2. Arjantin  432 
3. Kolombiya  433 
4. Meksika  433 
5. Şili  434 
6. Ülkelerin Karşılaştırılması  435 
7. Sonuç  436 
ÜLKE İNCELEMELERİ 
MEKSİKA  441 
  Güneş ERSOY, Laura A. CANTU GARZA 
1. Giriş  441 
2. Meksika Tarihi  442 
3. Ekonomik Dönüşüm ve Liberalleşme Süreci  446 
4. Meksika’nın Amerika Kıtasındaki Rolü  447 
A. NAFTA’nın Meksika’ya ve Kuzey Amerika ile İlişkilere Etkisi  447 
B. Diğer Latin Amerika Ülkeleri ile Ekonomik İlişkiler  449 
5. Güncel Konular  450 
A. Yasa Dışı Göç Sorunu  450 
B. Uyuşturucu Savaşı  452 
C. 2018 Seçimleri ve Solun Yükselişi  454 
6. Sonuç Yerine  457 
KÜBA  463 
  Emrah KAYA 
1. Giriş  463 
2. Genel Bilgiler ve Küba Tarihi  464 
A. Genel Bilgiler  464 
B. Küba Tarihi  465 
C. Devrimin Kazanımları  471 
D. Fidel’den Raul’e ve Yeni Yönetim  473 
3. Küba Devrimi’nin Latin Amerika’daki Etkisi  476 
4. Küba Dış Politikası  479 
5. Venezuela ile İlişkiler  482 
6. ABD ile İlişkiler  484 
A. Obama Döneminde Atılan Adımlar  487 
B. Trump Dönemi  488 
7. Günümüzdeki Sorunlar  490 
8. Sonuç  492 
KOLOMBİYA  501 
Arş. Gör. Aybüke İNAN ŞİMŞEK 
1. Giriş  501 
2. Bağımsızlık Sonrası ve 1940’lı Yıllar Arası Dönemde Yaşanan Siyasi Gelişmeler  502 
3. La Violencia ve İsyancı Grupların Doğuşu  506 
4. FARC’ın Ortaya Çıkışı  507 
5. 1980–2000 Yılları Arasında Yaşanan Siyasi ve Ekonomik Gelişmeler  509 
6. 2000 ve Sonrasında Yaşanan Gelişmeler  511 
7. FARC ve Kolombiya Hükümeti Arasında Barış Süreci  513 
8. Sonuç  515 
VENEZUELA  521 
Canan KIŞLALIOĞLU 
1. Giriş  521 
2. Kıtanın Tarihinden Bakarak: Venezuela  521 
3. Venezuela Demokrasi Tarihi  524 
4. Chavez ve Kıtada Değişim Süreci  526 
5. 21. Yüzyıl Sosyalizmi  530 
6. Chavez’in Ardından  532 
7. Sonuç  535 
BOLİVYA  539 
Dr.Öğr. Üyesi Ceren UYSAL OĞUZ 
1. Giriş  539 
2. Kolomb Öncesi Uygarlıklardan Bağımsızlığa Bolivya Tarihi  539 
3. Kaybedilen Savaşlar, Değişen Sınırlar  541 
4. Devrimden Darbeye  542 
5. Demokrasiye Geçiş  544 
6. Neoliberalizme Tepkiler ve ‘Sosyalizme Doğru Hareket’  546 
7. Evo Morales Dönemi  547 
8. 2009 Anayasası  548 
9. Sonuç  549 
ŞİLİ  553 
  Arş.Gör. Taylan SEYİRCİ 
1. Giriş  553 
2. Şili’de Devletin Yapısı  554 
3. Siyasi Tarih  555 
4. Askeri Hükümet Dönemi  559 
5. Demokrasiye Geçiş  560 
6. Sonuç  564 
ARJANTİN  567 
  Arş.Gör. Dr. Bilge HAMARAT 
1. Giriş  567 
2. Arjantin Hakkında Genel Bilgi  567 
3. Peronist İdeoloji ve Darbeler  568 
4. Sonuç Olarak  577 
BREZİLYA  581 
  Arş.Gör. Yusuf Kenan POLAT 
1. Giriş  581 
2. Sosyo–Ekonomik Koşullar  582 
3. Sömürgeden Bağımsızlığa Siyasi Tarih  583 
4. Vargas Dönemi ve ‘Yeni Devlet’  586 
5. Askeri Yönetim  587 
6. Sivil Yönetime Geçiş  588 
7. Collor de Mello ve Brezilya’da Özelleştirmeler Dönemi  589 
8. Fernando Cardoso Dönemi: Real Planı ve Ekonomik Reformlar  590 
9. Lula da Silva Dönemi: Brezilya İçin Yeni Bir Sayfa  592 
10. Dilma Rousseff Dönemi: Rüyanın Sonu  597 
11. Jair Bolsonaro Dönemi: Öngörülemezliğin Yeniden Tesisi  599 
12. Sonuç  601 
Kavram Dizini  605  |