İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
1. Baskının Önsözü 9
Kısaltmalar 17
1. Bölüm
GENEL HÜKÜMLER
§ 1. GİRİŞ 21
§ 2. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 22
I. Temel Tartışma: Hekimin Tıbbi Müdahalesinin Cezasızlığının Hukuksal Dayanağı Nedir? 22
A. Tipikliğin Bulunmaması 23
B. Maddi Unsurun Gerçekleşmemesi 26
C. Manevi Unsurun Gerçekleşmemesi 26
D. Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygun Olması 27
1. Hakkın Kullanılması 28
2. Hastanın Rızası 29
3. Birden Fazla Hukuka Uygunluk Nedeni Kabul Eden Görüşler 34
II. Görüşüm 35
III. Özel Düzenlemeler 38
§ 3. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ 40
I. Genel Olarak 40
II. 7406 Sayılı Kanun’la Gerçekleştirilen Değişiklikler 42
A. Genel Bilgiler 42
B. Kanunun Kişi Bakımından Kapsamı 44
C. Kanunun Konu Bakımından Kapsamı 45
D. Sürecin İşleyişi 47
III. 4483 Sayılı Kanun’a Tabi Kamu Görevlileri Açısından 50
A. Teorik Bilgiler 50
B. Uygulamadan Örnekler 51
IV. 2547 Sayılı Kanuna Tabi Kamu Görevlileri Açısından 59
§ 4. SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK İFTİRA NİTELİĞİNDEKİ SUÇLAMALARA KARŞI HAK ARAMA YOLLARI 61
2. Bölüm
SAĞLIK ÇALIŞANLARI TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER
§ 1. SAĞLIK ÇALIŞANLARI TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR 67
I. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçları 68
A. Genel Olarak 68
B. Aydınlatma, Rıza ve Kasten Öldürme/Yaralama Suçları 79
1. Genel Olarak 79
2. Ceza Mahkemesi Kararlarında Aydınlatma Zorunluluğu ve Sonuçları 85
a. Olay 1 85
b. Olay 2 86
c. Olay 3 87
d. Olay 4 87
e. Olay 5 88
f. Olay 6 90
C. Hekimin Hastanın Ölümüne Yardımı (Ötanazi) 91
1. Sorun 91
2. Hayatta Tutma Yükümlülüğü ve Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı 93
3. Çeşitli Ötanazi Türleri ve Hukuksal Sonuçları 95
a. Aktif Ötanazi 96
b. Dolaylı Ötanazi 98
c. Pasif Ötanazi 99
D. Zorunluluk Hali 103
E. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçlarının Nitelikli Halleri ve Kovuşturma 103
II. Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi 105
A. Genel Olarak 105
B. Hasta Tercihi (Triyaj) Sorunu 117
III. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçları 119
A. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarına İlişkin Müşterek Açıklamalar 123
1. Ön Açıklama: Aydınlatma, Rıza ve Malpraktis İlişkisi 123
2. Taksir Kavramı 124
3. Hareket 125
4. Neticenin Öngörülebilir Olması ve Bilinçli–Basit Taksir Ayırımı 127
5. Özen Yükümlülüğünün İhlali 132
6. Özen Yükümlülüğü İhlalinin Tespiti (Yüksek Sağlık Şurası–Adli Tıp Kurumu) 139
7. Nedensellik Bağı 142
a. Genel Olarak 142
b. Hekim Hatası ve Başkasının Yol Açtığı Yaralamalar Arasındaki Nedensellik Bağı Sorunu 154
c. Yargıtay Kararları’nda Nedensellik Bağı 155
B. Taksirle Öldürme Suçu 164
C. Taksirle Yaralama Suçu 165
1. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu 166
2. Yaralama Kavramı 169
3. Nitelikli Haller 170
4. Soruşturma ve Kovuşturma 171
D. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarında Organizasyon Kusuru 173
E. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarında Komplikasyon Yönetimi 176
F. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarında Yaptırım 177
1. Yaptırım ve Cezanın Belirlenmesi 177
2. Meslek veya Sanatın İcrasının Yasaklanması 183
G. Taksirle Yaralama Suçunda Uzlaştırma 186
IV. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama 187
V. Cinsel Saldırı 190
VI. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Cezalandırılabilirliği 200
A. Genel Olarak 200
B. İnsan Üzerinde Deney Suçu 203
C. İnsan Üzerinde Deneme Suçu 207
1. Genel Olarak 207
2. Covid Pandemisi Sırasında Uygulanan Tedavilerin Deneme Niteliği 211
VII. Organ veya Doku Nakli ve Ceza Sorumluluğu 214
A. Organ veya Doku Naklinin ve Ticaretinin Cezalandırılabilirliği 214
B. Organ ve Doku Nakli Kanunu ve Türk Ceza Kanunu İlişkisi 216
C. Nakil Eyleminin Niteliği ve Ceza Hukuku Yönünden Sonuçları 218
D. Organ veya Doku Ticareti Suçu 221
E. Zorunluluk Hali 231
F. Etkin Pişmanlık 234
VIII. Çocuk Düşürtme 235
A. Genel Olarak 235
B. Korunan Hukuksal Yarar 236
C. Suçun Konusu 237
D. Maddi Unsur 240
E. Manevi Unsur 247
1. Genel Olarak 247
2. Zorunluluk Hali 248
F. Hukuka Uygunluk Nedenleri 249
1. Süre Esaslı İsteğe Bağlı Rahim Tahliyesi 250
2. Çocuk ile Onu Takip Edecek Nesiller Açısından Ağır Maluliyet (Özürlülük Endikasyonu) 253
G. Nitelikli Haller 256
H. Teşebbüs 257
I. İştirak 258
İ. İçtima 259
J. Yanılgı 262
K. Zorunluluk Hali 263
1. Genel Açıklamalar 263
2. Hukuki Niteliği 264
3. Şartları 266
4. İspat Sorunları 268
L. Yaptırım 276
IX. Kısırlaştırma Suçu 277
X. Hadımlaştırma 283
XI. Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçu 284
XII. Ayrımcılık Suçu 285
XIII. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu 286
XIV. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme (Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali) Suçu 287
A. Genel Olarak 287
B. Korunan Hukuksal Yarar 289
C. Suçun Unsurları 289
1. Maddi Unsur 290
a. Kişisel Veri Kavramı 290
b. Kişisel Verilerin Kapsamı 295
c. Fail 300
d. Maddi Unsuru Oluşturan Eylemler 301
e. Hastanın Ölümünden Sonra Bu Suç İşlenebilir mi? 303
f. Sağlık Personelinin Sıfatı Sona Erdikten Sonra Bu Suç İşlenebilir mi? 304
g. Sigortalı Hastalarda Ödeme Yapacak Kurumlar Bakımından Kişisel Verilerin Açıklanması Suçu 304
h. Ceza Muhakemesi Kanunu Bakımından Kişisel Veriler 305
2. Manevi Unsur 306
3. Hukuka Uygunluk Nedenleri 306
a. Hastanın Rızası 306
aa. Genel Olarak 306
bb. Konsültasyon Halinde Kişisel Verilerin Açıklanması 307
cc. Varsayılan Rıza 309
b. Bildirme Yükümlülüğü 309
c. Adli Mercilerin Sağlık Verilerini İşlemesi 314
d. Basının Haber Verme Hakkı 314
e. Savunma Dokunulmazlığı 314
4. Zorunluluk Hali 316
D. Nitelikli Haller 319
E. Yanılgı 319
F. Göreve İlişkin Sırrın Açıklanması ve Ticari Sır, Bankacılık Sırrı veya Müşteri Sırrı Niteliğindeki Bilgi ve Belgelerin Açıklanması Suçları İle İlişki 320
G. Bazı Hekim Faaliyetleri Açısından Kişisel Verileri Açıklama Suçu 322
1. Resmi Bilirkişi Hekim 322
2. İşyeri Hekimi 322
3. Cezaevi Hekimi 323
4. Adli Tabip 323
5. Tıbbi Araştırmalar 323
6. Bilimsel Çalışmalar 323
7. Soruşturma ve Kovuşturma Organlarının Bilgi Talebi 324
XV. Dolandırıcılık 326
XVI. Belgede Sahtecilik 329
A. Genel Açıklamalar 329
B. Kamu Görevlisi Tarafından İşlenen Sahtecilik Suçu 330
C. Kamu Görevlisi Olmayan Sağlık Mesleği Mensubunun Belgede Sahteciliği 345
1. Suçun Unsurları 345
2. Nitelikli Haller 352
D. Sahteciliğin İspatı 354
XVII. Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçu 359
XVIII. İrtikap Suçu 362
XIX. Rüşvet Suçu 375
A. Genel Açıklamalar 375
B. İrtikap ile Rüşvet Suçu Arasındaki Farklar 381
C. Rüşvetin İspatı 382
XX. Görevi Kötüye Kullanma 383
A. Görevin Gereklerine Aykırı Hareket Etmek Suretiyle, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 383
B. Görevin Gereklerini Yapmakta İhmal veya Gecikme Göstererek, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 388
C. Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak Koşulu 408
D. Yükümlülüklerin Çatışması 412
XXI. Kamu Görevlisinin Ticareti Suçu 413
XXII. Bilirkişi Hekimin Cezai Sorumluluğu 415
A. Genel Olarak 415
B. Bilirkişilik Görevinin Yapılmaması 415
C. Gerçeğe Aykırı Bilirkişilik 416
XXIII. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi 419
A. Genel Olarak 419
B. Suçun Unsurları 421
C. Suçun Bildirileceği Yetkili Makamlar 434
D. Hukuka Uygunluk Sebepleri, Özel Görünüş Şekilleri ve Yaptırım 435
XXIV. Genital Muayene 436
A. Genel Olarak 436
B. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu 438
C. Suçun Faili ve Mağduru 438
D. Maddi Unsur 441
E. Manevi Unsur 443
F. Hukuka Aykırılık Unsuru 444
G. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 444
H. Muhakeme 445
XXV. Genetik Teşhisler Nedeniyle Ceza Sorumluluğu 445
XXVI. Yapay Döllemede Ceza Sorumluluğu 447
XXVII. Hekim Olmadığı Halde Hasta Tedavi Etme veya Hekim Unvanını Takınma 449
XXVIII. Ruhsatsız Olarak veya Yetkisiz Kişilere Sağlık Hizmeti Verdirme 467
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARI TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK KABAHATLER 468
I. Yetkisiz Hekimlik 468
II. Bazı Normlara Aykırılık 470
III. Yetkisiz Diş Hekimliği Yapma Suçu ve Kabahatler 471
IV. Sağlık Meslek Mensubu Gibi Çalışmak veya Unvanı Takınmak 478
V. Hastanın Rızası Olmaksızın Tıbbi Müdahale Yapmak 479
§ 3. PANDEMİ DÖNEMLERİNDE CEZA HUKUKU SORUMLULUĞU 480
I. Tedbirlerin İhlali 480
A. Kabahatler 480
B. Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu 498
C. Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu 499
II. Virüs Bulaştıran Kişilerin Ceza Sorumluluğu 500
Küçük Sözlük 501
Yararlanılan Kaynaklar 505
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Dizini 527
Kavram Dizini 529 |