İÇİNDEKİLER
İçindekiler
2. Basıya Önsöz 7
Önsöz 9
Kısaltmalar 19
Birinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİYLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER
I. GİRİŞ 21
A. Ceza Muhakemesinin Amacı 21
B. Çelişme Yöntemi ve Çelişmeli Muhakeme Hakkı 21
C. Maddi Ceza Hukuku – Muhakeme Hukuku – İnfaz Hukuku Ayrımı ve Zaman Bakımından Uygulama 22
D. Kişi Bakımından Uygulama 23
1. Milletvekili Bağışıklığı 23
2. Diplomatlar ve Askerler 23
E. Ceza Muhakemesi Hukukunun Kaynakları 23
F. Ceza ve Ceza Muhakemesi Normlarının Yorumlanmasındaki Özellikler 24
II. TARİHSEL OLARAK CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU 24
A. Ceza Muhakemesi Hukukunun Ceza Hukukundan Ayrılması 24
B. Ceza Muhakemesi Sistemleri 25
III. ADİL YARGILANMA HAKKINA İLİŞKİN TEMEL İLKELER 27
A. Adil Yargılanma Hakkına İlişkin Açık Teminatlar 27
B. Adil Yargılanma Hakkına İlişkin Zımni Teminatlar – AİHS’nin 6/1. Maddesinde Geçen Adil Bir Biçimde Dinlenilme Hakkından (Hakkaniyet Uygun Yargılanma Hakkı) Türetilen Teminatlar 28
C. Suçsuzluk Karinesi 29
D. Adil Yargılanma Hakkına İlişkin Teminatlardan Vazgeçme 29
İkinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ ŞARTLARI VE YETKİ
I. CEZA MUHAKEMESİ ŞARTLARI 31
A. Bazı Ceza Muhakemesi Şartları 31
B. Olumlu ve Olumsuz Ceza Muhakemesi Şartları 31
C. Etkisi Bakımından Ceza Muhakemesi Şartları 31
D. Şikâyet 32
E. İzin – Talep – Müracaat 33
II. YETKİ 34
A. Yetkinin Türleri 34
B. Milli Yetki 34
C. Yetki Türlerini Gösteren Şema 35
D. Yer İtibariyle Yetki 35
1. Suçun İşlendiği Yer (CMK m. 12/1) 35
2. Teşebbüs Aşamasında Kalan, Kesintisiz ve Zincirleme Suçlar Bakımından (CMK m. 12/2) 35
3. CMK’nın 12/3. vd. Fıkralarında Yer Alan Ek Yetki Kuralları 36
4. Suçun İşlendiği Yerin Belli Olmaması Hâlinde Yetkili Mahkemenin Belirlenmesi ve Yabancı Ülkede İşlenen Suçlar (CMK m. 13 ve m. 14) 36
5. CMK’nın 14 ila 16. Maddelerinde Yer Alan Ek Yetki Kuralları 37
6. Görev, Madde ve Yer İtibariyle Yetki Uyuşmazlığı 38
7. Ortak Yüksek Görevli Mahkeme 38
8. Yer İtibariyle Yetkinin Nakli 39
E. Madde İtibariyle Yetki 39
F. Görev İtibariyle Yetki (Görev) 40
G. Kişi İtibariyle Yetki 41
H. Bağlantı 42
Üçüncü Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ SÜJELERİ VE İŞLEMLER
I. CEZA MUHAKEMESİ SÜJELERİ 45
A. Ceza Muhakemesinin Asli Süjeleri 45
B. Hâkim 45
C. Cumhuriyet Savcılığı 46
D. Katılan ve Vekili 46
1. Mağdur, Şikâyetçi ve Katılan 46
2. Vekil 48
E. Şüpheli/Sanık 49
F. Müdafi 50
II. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ 52
A. İşlemlerde Şekil 52
B. Süreler 53
C. Eski Hâle Getirme 54
D. İşlemi Yapan Makama Göre İşlemlerin Sınıflanması 55
E. Hükümler 57
F. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 58
G. Muhakeme İşlemlerinin Müeyyideleri 60
Dördüncü Bölüm
DELİLLER VE KORUMA TEDBİRLERİ
I. DELİLLER 61
A. Tarihsel Olarak İspat Sistemlerinin Safhaları 61
B. Delillerin Özellikleri 62
C. Delillerin Sınıflanması 62
D. Delillerin Ortaya Konulması 63
E. Tanık Beyanı 64
1. Tanığın Ödevleri 64
2. Tanıklıktan Çekinme 64
3. Tanık Beyanının Sınanması 65
F. Bilirkişi (CMK m. 62–73) 65
II. KORUMA TEDBİRLERİ 66
A. Genel Esaslar 66
1. Koruma Tedbirlerinin Türleri 66
2. Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri 66
3. Amacı Bakımından Koruma Tedbirleri 67
4. Koruma Tedbirlerinin Ortak Şartları 67
B. Tutuklama 67
1. Genel Bilgiler 67
2. Tutuklamanın Şartları 68
3. Tutuklama Kararını Vermeye Yetkili Makam 69
4. Tutuklamaya Esas Olan Delillere Erişim Hakkı 69
5. Tutuklamada Azami Süre 70
6. Soruşturma Evresinde Tutuklunun Adli Kontrol Altına Alınarak veya Cumhuriyet Savcısı Tarafından Re’sen Serbest Bırakılması 70
7. Tutukluluğun İncelenmesi 71
8. Tutuklama Kararına, Tutukluluk Hâlinin Devamına veya Salıverilme Kararına İtiraz 71
9. Tutuklananın Durumunun Bildirilmesi (CMK m. 107) 73
10. Gıyabi Tutuklama Ancak İstisnai Hâlde Mümkündür: Kural Tutuklama Kararının Yüze Karşı Verilmesidir 73
C. Adli Kontrol 73
1. Genel Bilgiler ve Adli Kontrol Tedbirlerinin Türleri 73
2. Adli Kontrolün Şartları 75
3. Adli Kontrolün Ortaya Çıkış Şekilleri 75
4. Adli Kontrol Kararını Vermeye Yetkili Makam ve Gözden Geçirme 76
5. Adli Kontrolde Azami Süre 76
6. Adli Kontrolün Gözden Geçirilmesi, Tedbirin Değiştirilmesi Kaldırılması ve Karara İtiraz 77
7. Adli Kontrolde Geçen Sürenin Mahsubu 77
D. Yakalama 77
1. Genel Bilgiler 77
2. Yakalamanın Türleri 78
3. Herkese Verilen Yakalama Yetkisi 78
4. Kolluğa Verilen Yakalama Yetkisi 78
5. Yakalama Sonrası Yapılacak İşlemler 79
6. Yakalanan Kişinin Hakları (YGİY 6/4) 79
7. Yakalamanın Bildirilmesi Üzerine Cumhuriyet Savcısının Vereceği Karar 80
8. Yakalama Emri Üzerine Yakalama 80
9. Yakalanan Kişinin Hâkim veya Mahkeme Önüne Çıkması (CMK m. 94) 80
10. Yakalamanın Bildirilmesi (CMK m. 95 ve 96) 81
11. Yeniden Yakalama Yasağı (CMK m. 91/6) 81
E. Gözaltı 81
1. Gözaltı Kararı Verilmesi İçin Gerekli Olan Şartlar 81
2. Gözaltı Süresi 81
3. Kolluk Amirinin Suçüstü Hâlinde Gözaltı Yetkisi (CMK m. 91/4) 82
F. Arama 82
1. Genel Bilgiler 82
2. Aramanın Türleri 83
3. Adli Aramanın Amacı 83
4. Aranabilecek Yerler 84
5. Aranabilecek Kişiler ve Şüphenin Dereceleri 84
6. Arama Kararını veya Emrini Vermeye Yetkili Merci 85
7. Arama Kararında veya Emrinde Gösterilecek Hususlar 85
8. Karar Alınmadan Arama Yapılabilecek Olan Hâller 85
9. Aramanın Zamanı 86
10. Aramada Hazır Bulunma 87
11. Aramanın Sonucu ve Arama Sonucunda Verilecek Belge 87
12. Aramaya İlişkin Özel Hükümler 88
13. Belge ve Kağıtları İnceleme Yetkisi ve Devlet Sırrı İçeren Belgeler 90
G. Elkoyma 90
1. Genel Bilgiler 90
2. Elkoymanın Türleri 90
3. Elkoyma Yasağı 91
4. Elkoyma Kararını veya Emrini Vermeye Yetkili Merci 91
5. Elkoyma Usulü 92
6. Özel Elkoyma Türlerinin Şartları 92
a. Postada Elkoyma (CMK m. 129) 92
b. Taşınmaz Hak ve Alacaklara Elkoyma (Genişletilmiş Elkoyma) (CMK m. 128) 93
c. Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini (CMK m. 133) 95
H. İletişimin Tespiti ve Kayda Alınması 95
1. Genel Bilgiler 95
2. İletişimin Tespiti ve Kayda Alınması Başlığı Altında Dört Ayrı Tedbir Yer Almaktadır 96
3. İletişimin Tespiti ve Kayda Alınması Başlığı Altında Yer Alan Tedbirler 96
a. İletişimin Dinlenmesi, Kayda Alınması ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi 97
i. Şartları 97
ii. Tedbirin Uygulanması Yasak Olan Kişiler 97
iii. Kararı Vermeye Yetkili Makam 97
iv. Tedbirin Süresi 98
b. İletişimin Tespiti 98
c. Mobil Telefonun Yerinin Tespiti 98
İ. Gizli Soruşturmacı (CMK m. 139) 99
J. Teknik Araçlarla İzleme (CMK m. 140) 100
1. Genel Bilgiler ve Şartları 100
2. Kararı Vermeye Yetkili Makam 100
3. Süre Sınırlamaları 101
K. Tesadüfen Elde Edilen Deliller 101
L. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat (CMK m. 141–144) 102
1. Mahkemeye Dava Açılması Yoluyla Tazminat Talebi 102
2. Tazminat İsteyebilecek Kişiler 103
3. Komisyona Başvuru Yoluyla Tazminat Talebi 103
4. Karara Karşı Kanun Yolu 104
5. Ödenen Tazminatın Geri Alınması 105
6. Tazminatın Rücuu 105
7. Tazminat İsteyemeyecek Kişiler 105
Beşinci Bölüm
GÖZLEM ALTINA ALINMA, MUAYENE, KEŞİF VE OTOPSİ
I. GÖZLEM ALTINA ALMA 107
II. BEDEN MUAYENESİ VE VÜCUTTAN ÖRNEK ALINMASI 108
A. Şüpheli veya Sanığın İç Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması 108
B. Şüpheli veya Sanığın Dış Beden Muayenesi 108
C. Diğer Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 109
III. FİZİK KİMLİĞİN TESPİTİ 109
IV. KEŞİF 110
V. YER GÖSTERME 110
VI. ÖLÜNÜN KİMLİĞİNİ BELİRLEME VE ADLİ MUAYENE 111
VII. OTOPSİ 111
Altıncı Bölüm
SORUŞTURMA EVRESİ, KOVUŞTURMA EVRESİ VE
ALTERNATİF ÇÖZÜM YOLLARI
I. SORUŞTURMA EVRESİ 113
A. Soruşturma Evresinin Özellikleri 113
B. Suçun Öğrenilme Şekilleri 114
C. Cumhuriyet Savcısının Görevleri 114
D. Sulh Ceza Hâkiminin Soruşturma Yapması 115
E. Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığı Kararı 115
F. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı 116
G. Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığı ve Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararlarının Yargısal Denetimi 116
1. Genel Bilgiler 116
2. Kovuşturma Davası (CMK m. 173) 117
H. Etkili Soruşturma Yükümlülüğü 117
İ. Kamu Davasının Açılmasında Takdir Yetkisi 118
J. İddianamenin Değerlendirilmesi, İadesi ve Kabulü 118
II. KOVUŞTURMA EVRESİ 119
A. Kovuşturma Evresinin Altında Yer Alan Devreler 119
B. Duruşma Hazırlığı 120
C. Duruşma Devresine Hâkim İlkeler 121
D. Duruşmada Hazır Bulunması Zorunlu Olanlar 121
E. Kesiksizlik ilkesinin İstisnaları 121
F. Duruşmanın Yürüyüşü 122
1. Başlangıçtan Delillerin Ortaya Konulmasının Başlamasına Kadar 122
2. Delillerin Ortaya Konulması (İkame Edilmesi) ve Tanık Delilinde Soru Sorma 122
3. Delillerin Tek Tek ve Bir Bütün Olarak Değerlendirilmesi ve Duruşmanın Bitişi 124
4. Duruşma Tutanağının İçeriği (CMK m. 221/1) ve İspat Gücü (CMK m. 222) 125
5. İspatın Ölçütü ve Gerekçe 125
6. Hükümde İddianamedeki Fiil ve Faille Bağlılık Kuralı ve Ek Savunma Hakkı (CMK m. 225 ve m. 226) 127
7. Müzakere ve Kararın Açıklanması 128
III. ALTERNATİF ÇÖZÜM YOLLARI VE BASİT YARGILAMA USULÜ 128
A. Genel Olarak 128
B. Seri Muhakeme 129
C. Uzlaştırma 132
1. Genel Olarak 132
2. Uzlaştırmaya Tabii Olan ve Olmayan Suçlar 132
3. Birden Fazla Fail veya Mağdurun Bulunması 133
4. Uzlaştırmanın Şartları 133
5. Sürecin Yürüyüşü 134
6. Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma 135
7. Uzlaştırmada Süreler 136
8. Uzlaştırma Sürecinin Sona Ermesi 137
D. Önödeme (TCK m. 75) 138
E. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 140
F. Basit Yargılama Usulü (CMK m. 251) 141
1. Genel Esaslar 141
2. Uygulanmayacağı Hâller 141
3. Basit Yargılama Usulünün Yürüyüşü 142
4. Basit Yargılama Usulünde İtiraz ve Duruşmalı İnceleme 143
Yedinci Bölüm
KANUN YOLLARI VE YARGILAMA GİDERLERİ
I. KANUN YOLLARI 145
A. Genel Esaslar 145
B. Olağan Kanun Yolları 147
1. İtiraz 147
a. Ana Kural 147
b. İtirazı İnceleyecek Merci 147
c. Tutuklamada İtiraz ve İlk Kez Verilen Tutuklama Kararına Karşı İtirazdaki İstisna Durumun Karşılaştırılması 149
d. İtiraz Kanun Yolu Hakkında Kısa Kısa 150
2. İstinaf Kanun Yolu 150
a. Genel Bilgiler 150
b. İstinaf Kanun Yoluna Tabi Olmayan Hükümler 151
c. İstinaf Kanun Yoluna Başvuru Hakkı, Sürenin Başlangıcı ve İstinafın Kapsamı 151
d. İstinaf Kanun Yoluna Başvurma Süresi Neden Gerekçeli Kararın Tebliğiyle Başlıyor 152
e. İstinaf Sebeplerinin Gösterilmesi 152
f. İstinaf Başvurusunda Kabul Edilebilirlik Denetimi 153
g. Bölge Adliye Mahkemesinin Esastan İncelemesi ve Verebileceği Kararlar 155
h. İstinaf ve Temyiz Sebepleri 156
i. Bölge Adliye Mahkemesinde Duruşma 157
j. İstinaf Kanun Yolunda Kararın İstinaf İsteminde Bulunmamış Olan Sanıklara Sirayeti 159
k. İstinaf Kanun Yolunda Cezanın Ağırlaştırılması Yasağı 159
3. Temyiz Kanun Yolu 160
a. Temyiz Kanun Yoluna Tabi Olmayan Hükümler 160
b. Temyiz Kanun Yolunun Her Durumda Açık Olduğu Suçlar 161
c. Temyiz Kanun Yoluna Başvuru Hakkı, Sürenin Başlangıcı ve Temyizin Kapsamı 161
d. Temyiz Sebeplerinin Gösterilmesi 162
e. Temyiz Başvurusunda Kabul Edilebilirlik Denetimi 162
f. Temyiz Talebi Sonrası Yapılacak İşlemler 163
g. Yargıtay’da Duruşmalı İnceleme (Murafaa) 164
h. Yargıtay’ın Dosyayı Geri Göndermesi 164
i. Yargıtay’ın Esastan İncelemesi ve Verebileceği Kararlar 165
j. Davanın Yargıtay Ceza Genel Kurulu Önüne Taşınması 166
k. Yargıtay’ın Kararını Göndereceği Merci 168
l. Temyiz Kanun Yolunda Verilen Hükmün Temyiz Başvurusunda Bulunmayan Sanıklara Sirayeti 169
m. Temyiz Kanun Yolunda Cezanın Ağırlaştırılması Yasağı 169
n. Davaya Yeniden Bakacak Mahkemenin İşlemleri (CMK m. 307) 170
II. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI 170
A. Genel Esaslar 170
B. Başsavcılık İtirazı 171
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı 171
2. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtirazı 172
C. Kanun Yararına Bozma 173
D. Yargılamanın Yenilenmesi 174
1. Genel Bilgiler 174
2. Başvuru Hakkına Sahip Olanlar 175
3. Hükümlü Lehine Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri (CMK m. 311) 175
4. Hükümlü Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri (CMK m. 314) 176
5. Yargılamanın Yenilenmesinde Aşamalar 176
III. YARGILAMA GİDERLERİ 179
Kavram Dizini 181 |