İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 17
Birinci Bölüm
MARKANIN KISA TARİHÇESİ, DÜZENLENİŞİ, BENZERİ TİCARİ İSİMLERLE KARŞILAŞTIRILMASI MARKANIN TANIMI VE UNSURLARI İLE MARKA HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ
I. MARKANIN KISA TARİHÇESİ 19
A. Uluslararası Alanda Markanın Kısa Tarihçesi 19
B. İç Hukukumuzda Markanın Kısa Tarihçesi 21
II. MARKANIN DÜZENLENİŞİ 22
A. Markanın İç Hukukumuzda Düzenlenişi 22
1. Özel Norm Niteliğindeki Düzenleme 22
2. Genel Norm Niteliğindeki Düzenleme 23
B. Uluslararası Alanda Markaların Düzenlenişi 24
1. Genel Olarak 24
2. Doğrudan Markalara İlişkin Uluslararası Sözleşmelere Bakış 27
a. Markaların Milletlerarası Tesciline İlişkin Madrid Anlaşması (İltifatnamesi) 27
b. Markaların Milletlerarası Tesciline İlişkin Madrid Anlaşmasına İlişkin Madrid Protokolü 27
c. Markaların Tescili Amacıyla Mal ve Hizmetlerin Uluslararası Sınıflandırılmasına İlişkin Nis Anlaşması 28
ç. Markaların Şekilli Elemanlarının Uluslararası Sınıflandırılmasını Tesis Eden Viyana Anlaşması 29
d. Marka Kanunu Anlaşması 30
3. Kısmen Markalarla İlgili Uluslararası Sözleşmeler Bakış 30
a. Sınai Mülkiyetin Himayesi İçin Bir İttihat Teşkili Hakkındaki Mukavelename (Paris Sözleşmesi) 30
b. Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO.) Kuruluş Sözleşmesi 32
c. Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS.) 32
III. MARKANIN TANIMI, UNSURLARI VE İŞLEVLERİ İLE BENZERİ TİCARİ İSİMLERLE KARŞILAŞTIRILMASI 33
A. Markanın Tanımı ve Unsurları 33
1. Markanın Tanımı 33
2. Markanın Unsurları 36
a. İşaret 36
b. Ayırt Edicilik 37
c. Açıklık ve Kesinlik (Sicilde Gösterilebilir Olma) 42
3. Markanın İşlevleri 43
a. Genel Olarak 43
b. Menşei (Kaynak, Köken) Gösterme İşlevi 43
c. Ayırt Etme İşlevi 45
ç. Reklam ve İletişim İşlevi 45
d. Garanti (Güven) İşlevi 46
B. Markanın Benzeri Ticari İsimlerle Karşılaştırılması 48
IV. MARKA HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ 55
İkinci Bölüm
MARKA OLABİLECEK İŞARETLER VE MARKANIN TÜRLERİ
I. MARKA OLABİLECEK İŞARETLER 59
A. Genel Olarak 59
B. Marka Olabilecek İşaretlere Örnekler 59
1. Kişi Adları ve Soyadları 59
2. Sözcükler (Kelimeler) 60
3. Şekiller ve Resimler 61
4. Malların ve Ambalajların Biçimi (Üç Boyutlu İşaretler) 61
5. Harfler ve Sayılar 62
6. Renkler 63
7. Sesler 65
8. Kokular ve Tatlar 66
9. Hareketler (Animasyonlar) 66
10. Grafik, Sembol ve Logolar 67
11. Diğer İşaretler 68
II. MARKANIN TÜRLERİ 69
A. Geleneksel Markalar – Geleneksel Olmayan Markalar 69
B. Kullanım Amaçlarına Göre Markalar 70
1. Mal (Ticaret) Markaları 70
2. Hizmet Markaları 70
3. Garanti Markaları 70
C. Sahiplerime Göre Markalar 72
1. Bireysel (Ferdi) Marka 72
2. Ortak Marka 72
3. Vekil (Temsilci) Markaları 74
a. Genel Olarak 74
b. Vekil Markasının Özellik Gösteren Önemli Yönleri 75
aa. Gerçek Marka Sahibinin İtiraz Hakkı 75
bb. Gerçek Marka Sahibinin Tescilin Yasaklanmasını veya Kendisine Devredilmesini İsteme Hakkı 75
cc. Marka Sahibinin Hükümsüzlük Davası Açma Hakkı 75
Ç. Tescil Türüne Göre Marka Türleri 75
D. Tanınmışlık Düzeyine Göre Marka Türleri 76
1. Alelade Marka 76
2. Tanınmış Marka 76
E. Tescilli Olup Olmamasına Göre Marka 77
F. Seri Markalar 80
Üçüncü Bölüm
MARKANIN TESCİLİ
I. MARKANIN TESCİLİ SÜRECİ 83
A. İdari ve Yargısal Sürece Genel Bakış 83
B. Marka Tescil Talebinde Bulunabilecek Kişiler ve Başvuru Usulü 83
1. Marka Tescil Talebinde Bulunabilecek Kişiler 83
2. Başvuru Usulü 84
a. Başvuru Koşulları 84
aa. Yurt İçi Genel Başvuru 84
bb. Uluslararası Marka Tescil Başvurusu 85
cc. Markanın Sicilde Gösterilebilir Olması 85
b. Markanın Sınıflandırılması ve Başvurunun Bölünebilmesi 87
c. Başvurunun İncelenmesi 87
d. Başvurunun Yayınlanmasına Karşı İleri Sürülen Görüşler ve Başvuruya İtiraz 88
aa. Genel Olarak 88
bb. Üçüncü Kişi Görüşü 88
cc. Başvuruya İtiraz 89
aaa. İlgili Kişiler Tarafından Yayıma ve Karara İtiraz 89
bbb. Yayıma İtirazların İncelenmesi 89
ccc. Karara İtiraz ve İncelenmesi 90
ççç. TPMK.’nın Nihai Kararlarına Karşı Yargı Yolu 91
ç. İncelemede Rüçhan Hakkının Etkisi 91
C. Marka Tescil Başvurusunu Engelleyen Haller 91
1. Genel Olarak 91
2. Marka Tescilinde Mutlak Red Nedenleri 92
a. Genel Olarak 92
aa. Ayırt Edici Özelliği Olmayan, Konusunun Açık ve Kesin Olarak Anlaşılmasını Sağlayabilecek Niteliği Bulunmayan Yani SMK. m. 4 Kapsamında Marka Olamayacak İşaretler (Soyut Ayırt Edici Niteliği Olmayan İşaretler) 92
bb. Somut Olarak Herhangi Bir Ayırt Edici Niteliğe Sahip Olmayan İşaretler 93
cc. Tasviri İşaretler 95
çç. Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer İşaretler 96
dd. Ticaret Alanında Herkes Tarafından Kullanılan veya Belirli Bir Meslek, Sanat veya Ticaret Grubuna Mensup Olanları Ayırt Etmeye Yarayan İşaretler (Serbest İşaretler) 98
ee. Malın Şeklini veya Mala Asli Değerini Veren Şekli İçeren İşaretler 99
ff. Halkı Yanıltmaya Müsait İşaretler 100
gg. Paris Sözleşmesinin 2’nci Mükerrer 6’ncı Maddesine göre Reddedilecek İşaretler 101
ğğ. Halka / Kamuya Mal Olmuş Diğer İşaretler 101
hh. Dinî Değerleri veya Sembolleri İçeren İşaretler 102
ıı. Kamu Düzenine veya Genel Ahlaka Aykırı İşaretler 102
ii. Tescilli Coğrafi İşaretten Oluşan ya da Tescilli Coğrafi İşaret İçeren İşaretler (SMK. 5.i) 103
b. İşaretin Mutlak Red Nedenlerine İstinaden Tescil Edilemeyeceği Kuralına İlişkin İstisnai Haller 104
aa. Kullanım Sonucu Ayırt Edici Nitelik Kazanmış Markalar 104
bb. Marka Sahibinin Muvafakati 104
3. Marka Tescil Talebinde Nispi Red Nedenleri 105
a. Tescil Edilmiş veya Tescil İçin Başvurusu Yapılmış Bir Marka ile Aynı veya Benzer Olan ve Aynı veya Benzer Mal ya da Hizmetleri Kapsayan İşaretler 106
b. Marka Sahibinin Ticari Vekili veya Temsilcisi Tarafından Marka Sahibin İzni Olmaksızın Markanın Kendi Adına Tescili İçin Başvuruda Bulunma 108
c. Tescilsiz Bir Marka veya Ticaret Sırasında Kullanılan Tescilsiz Başka Bir İşaret Sahibinin İtirazı 109
ç. Paris Sözleşmesi Anlamında Tanınmış Markalar 110
d. Ülkemizde Belirli Bir Tanınmışlık Düzeyine Sahip Olan Markalar 112
e. Tescil Başvurusu Yapılan Markanın Başkasına Ait Kişi İsmini, Ticaret Unvanını, Fotoğrafını, Telif Hakkını veya Herhangi Bir Sınai Mülkiyet Hakkını İçermesi 114
f. Süresi İçinde Yenilenmeyen Ortak Marka veya Garanti Markasıyla Aynı veya Benzer Markaların Tesciline İlişkin Üç Yıl İçinde Yapılan Başvuru 115
g. Süresi İçinde Yenilenmeyen Markalarla Aynı veya Benzer Markaların Tesciline İlişkin İki Yıl İçinde Yapılan Başvuru 116
ğ. Kötüniyetli Başvurular 117
Ç. Marka Tescilinde Rüçhan Hakkı 117
1. Genel Olarak Rüçhan Hakkı Tanımı ve Hukuki Niteliği 117
a. Genel Rüçhan Hakkı ve Tanımı 117
b. Rüçhan Hakkının Hukuki Niteliği 122
2. Rüçhan Hakkının Türleri 123
a. Başvuru Rüçhanı 123
b. Sergi Rüçhanı 125
3. Rüçhan Hakkı Talebi ve Hükmü 125
4. Madrid Protokolü Kapsamında Yapılan Uluslararası Marka Başvurularının Doğrudan Etkisi 126
D. Markanın Tescili ile Tescilin Hüküm ve Sonuçları 127
1. Markanın Tescili 127
2. Marka Tescilinin Hüküm ve Sonuçları 128
a. On Yıllık Koruma Süresi ve Yenileme 128
aa. On Yıllık Koruma Süresi 128
bb. Koruma Süresinin Devamı İçin Yenileme 128
b. Tescilli Marka Sahibinin Hak ve Yükümlülükleri 129
aa. Hakları 129
aaa. Tescilli Marka Sahibinin Münhasır (Tekel) Hakları 129
(a). İzinsiz Kullanılmasını Önleme Hakkı 129
(aa). Tescilli Marka ile Aynı Olan Herhangi Bir İşaretin, Tescil Kapsamına Giren Mal veya Hizmetlerde Kullanılması 130
(bb). Halk Tarafından Tescilli Marka ile İlişkilendirilme İhtimali de Dâhil Karıştırılma İhtimali Bulunan Herhangi Bir İşaretin Kullanılması 130
(cc). Tanınmış Tescilli Markaların Haklı Bir Sebep Olmaksızın Kullanılması 130
(b). İşaretin Ticaret Alanında Kullanılmasını Yasaklama Hakkı 130
(aa). İşaretin, Mal veya Ambalajı Üzerine Konulması 130
(bb). İşareti Taşıyan Malların Piyasaya Sürülmesi, Teslim Edilebileceğinin Teklif Edilmesi, Bu Amaçlarla Stoklanması veya İşaret Altında Hizmetlerin Sunulması ya da Sunulabileceğinin Teklif Edilmesi 130
(cc). İşareti Taşıyan Malın İthal ya da İhraç Edilmesi 131
(çç). İşaretin, Teşebbüsün İş Evrakı ve Reklamlarında Kullanılması 131
(dd). İşaretin Aynı veya Benzerinin İnternet Ortamında Ticari Etki Yaratacak Biçimde Kullanılması 131
(ee). İşaretin Ticaret Unvanı ya da İşletme Adı Olarak Kullanılması 131
(ff). İşaretin Hukuka Uygun Olmayan Şekilde Karşılaştırmalı Reklamlarda Kullanılması 132
bbb. Marka Sahibinin Münhasır Haklarının Sınırları 132
(a). Markanın Üçüncü Kişiler Tarafından Dürüstçe ve Ticari Hayatın Olağan Akışı İçinde Kullanımı Engellenemez 132
(aa). Gerçek Kişilerin Kendi Ad veya Adresini Belirtmesi 132
(bb). Mal ve Hizmetlere İlişkin Açıklamalar 132
(cc). Mal veya Hizmetin Kullanım Amacının Belirtilmesinin Gerekli Olduğu Hâllerde Kullanılması 132
bb. Marka Hakkı Sahibinin Yükümlülükleri 133
aaa. Marka Hakkının Tükenmesi İlkesi 133
bbb. Markayı Ciddi Kullanma Yükümlülüğü 134
(a). Genel Olarak 134
(b). Markanın Sahibi Tarafından Temel Fonksiyonuna Uygun Olarak Kullanılması Yükümlülüğü 136
(c). Markanın Sicilde Tescil Edildiği Mal veya Hizmet İçin Türkiye’de Ciddi Olarak Kullanılması 137
(ç). Markanın Ciddi Şekilde Kullanılmamasının Hukuki Sonuçları 138
Dördüncü Bölüm
MARKAYLA İLGİLİ HUKUKİ İŞLEMLER
I. GENEL OLARAK 141
II. MARKANIN DEVRİ 142
A. Genel Olarak 142
B. Markanın Bağımsız Devri 143
C. Markanın Bir Ticari İşletme ile Devri 143
III. MARKANIN REHNİ 144
IV. MARKANIN HACZİ 145
A. Genel Olarak 145
B. Marka Haczinin Gerçekleştirilmesi ve Kıymet Takdiri 146
1. Marka Haczinin Gerçekleştirilmesi 146
2. Kıymet Takdiri 147
C. Marka Hakkının Paraya Çevrilmesi 148
Ç. Mülkiyetin İhale Kararı ile Kazanılması ve Hukuki Sonuçları 148
V. MARKA LİSANSI SÖZLEŞMELERİ 149
Beşinci Bölüm
MARKA HAKKININ KORUNMASI
I. GENEL OLARAK 151
II. MARKA HAKKINA TECAVÜZ SAYILAN FİİLLER 151
A. Marka Sahibinin İzni Olmaksızın, Markayı SMK. m.7 ile Belirtilen Biçimlerde Kullanmak 151
B. Marka Sahibinin İzni Olmaksızın, Markayı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzerini Kullanmak Suretiyle Markayı Taklit Etmek 153
C. Marka Hakkına Tecavüz Oluşturan İşareti Taşıyan Ürünleri Ticarette Kullanmak 153
Ç. Marka Sahibi Tarafından Lisans Yoluyla Verilmiş Hakları İzinsiz Genişletme veya Bu Hakları Üçüncü Kişilere Devretmek 153
III. MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN HUKUKİ SONUÇLARI 153
A. Özel Hukuk Sorumluluğu 154
1. Açılabilecek Davalar 154
a. Genel Olarak 154
b. Sınai Mülkiyet Kanunu Tahtında Açılabilecek Davalar 154
aa. Fiilin Tecavüz Olup Olmadığının Tespitini 154
bb. Muhtemel Tecavüzün Önlenmesi 155
cc. Tecavüz Fiillerinin Durdurulmasını 155
çç. Tecavüzün Kaldırılması 155
dd. Tazminat Davaları ve Yoksun Kalınan Kazanç (SMK. m.150) 155
aaa. Maddi ve Manevi Tazminat Davaları 155
bbb. Yoksun Kalınan Kazanç 156
ee. Ürünlere El Koyma veya Mülkiyetini Hakkı Tanınması 156
ff. Ürünlerin İmhasını Talep Etme 157
gg. Tecavüzün Mevcut Olmadığına İlişkin Hak Sahibinden Görüş Sorma ve Cevap Verilmemesi Halinde Tespit Dava Açma 157
c. Kullanım Kanıtı Savunması 158
2. Davacı ve Davalı Sıfatı 158
a. Davacı Sıfatı 158
b. Davalı Sıfatı 159
3. Görevli ve Yetkili Mahkeme 160
4. Zamanaşımı 161
B. Cezai Sorumluluk 161
1. Suç Sayılan Eylemler 161
a. Başkasına Ait Marka Hakkına İktibas veya İltibas Suretiyle Tecavüz Ederek Mal Üretmek veya Hizmet Sunmak ve Bunlar Üzerinde Tasarrufta Bulunmak 161
b. Marka Koruması Olduğunu Belirten İşareti Yetkisiz Olarak Kaldırmak 161
c. Yetkisiz Olduğu Halde Başkasına Ait Marka ile İlgili Hukuki Tasarrufta Bulunmak 162
2. Davada Görevli Mahkeme ve Yargılama Koşulları 162
a. Görevli Mahkeme 162
b. Yargılama Koşulları 162
aa. Marka Suçlarının Takibinin Şikâyete Tabi Olması 162
bb. Markanın Türkiye’de Tescilli Olması Zorunluluğu 163
c. İlgili Diğer Haller 163
aa. Marka Hakkına Tecavüz Suçlarının Bir Tüzel Kişinin Faaliyetleri Dairesinde İşlenmesi 163
bb. Cezaya Hükmolunamayacak Haller 163
Altıncı Bölüm
MARKA HAKKININ SONA ERMESİ
I. KORUMA SÜRESİNİN DOLMASI VE YENİLEMEME 165
II. MARKA SAHİBİNİN HAKKINDAN VAZGEÇMESİ (FERAGAT ETMESİ) 168
III. MARKANIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE KARAR VERİLMESİ 170
A. Markanın Hükümsüzlük Halleri 171
1. Kural: Mutlak veya Nispi Red Nedenlerinin Varlığı 171
2. İstisnalar: Markanın Hükümsüzlüğüne Karar Verilemeyecek Haller 171
a. Hükümsüzlük Talebinden Önce Kullanım Sonucu Ayırt Edici Nitelik Kazanmış Markalar Hükümsüz Kılınamaz 171
b. Marka Sahibinin Markanın Kullanıldığını Bildiği veya Bilmesi Gerektiği Hâlde Bu Duruma Birbirini İzleyen Beş Yıl Boyunca Sessiz Kalması 175
B. Hükümsüzlük Davası 179
IV. MARKANIN İPTALİ 179
A. Genel Olarak 179
B. İptal Halleri 180
1. Genel Olarak 180
2. Markanın Türkiye’de Ciddi Bir Biçimde Kullanılmaması veya Beş Yıllık Süreyle Kesintisiz Ara Verilmesi 182
3. Markanın Tescilli Olduğu Mal ve Hizmetler İçin Yaygın Hale Gelmesi 182
4. Markanın Tescilli Olduğu Mal ve Hizmetlerin Özellikle Niteliği Kalitesi veya Coğrafi Kaynağı Konusunda Yanıltıcı Hale Gelmesi 183
5. Ortak Marka veya Garanti Markasının Teknik Şartnameye Aykırı Kullanımı 184
C. İptal Talebinin İleri Sürülmesi 184
Kaynakça 187
Kavram Dizini 191 |