İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Yedinci Baskıya Önsöz 5
Sunuş 7
Birinci Bölüm
1982 ANAYASASI’NA GÖRE SİYASİ PARTİLER
I. ANAYASAL KONUM 17
II. SİYASİ PARTİ KAVRAMI, PARTİ SİSTEMLERİ VE SINIFLANDIRMA SORUNU 21
A. Siyasi Parti Kavramı ve Gelişimi 21
1. Kavram 21
2. Siyasi Parti Faaliyetlerinin Çerçevesi ve Temel İşlevleri 26
B. Siyasi Partilerin Sınıflandırılması 31
1. Yapılarına Göre Kadro/Kitle partileri 32
2. İşlevlerine Göre Bireysel Temsil /Sosyal Bütünleşme Partileri 32
3. Diğer Bazı Kıstaslara Göre 33
a. Toplayıcı (hepsini yakala) Parti 34
c. Kartel Partileri 35
d. Geçici Partiler (Hülle Partisi ve Yedek Parti) 37
C. Parti Sistemleri 42
D. "Partisiz Demokrasi" Tezleri 44
III. SİYASİ PARTİLER HUKUKU 48
A. Siyasi Partilerin Hukuki Niteliği 51
B. Siyasi Parti Kuruluşu ve Üyelik 56
C. Siyasi Partilerin Teşkilatlanması ve Organları 62
1. Siyasi Partilerin Merkez Teşkilatı 63
a. Büyük Kongre 63
b. Genel Başkan 66
c. Merkez Karar ve Yönetim Kurulu 68
d. Merkez Disiplin Kurulu 68
2. Siyasi Partilerin Taşra Teşkilatı 69
a. Belde ve Köy/Mahalle 70
b. İlçe Teşkilatı 71
c. İl Teşkilatı 71
3. Siyasi Parti Grupları 72
4. Yan Kuruluşlar 76
5. Seçim İttifakları 77
D. Siyasi Partiler Bakımından Yasaklar ve Sınırlar 79
1. Amaçlar ve Faaliyetlerle İlgili Yasaklar 79
2. Parti Teşkilatlanmasına İlişkin Yasaklar 80
3. Siyasi Partilerin Finansmanı ve Mali Denetimi 81
4. ‘Parti İçi Demokrasi’ ve Aday Belirleme Yöntemleri 87
a. Önseçim 91
b. Merkez Yoklaması 94
c. Teşkilat Yoklaması 95
d. Kontenjan Adaylığı 96
5. Siyasi Partilere Uygulanacak Yaptırımlar 96
a. Parti Kapatma Davası 97
b. İhtar ve Devlet Yardımından Yoksun Bırakma 103
E. Propaganda (Siyasi Partilerin Kitle İletişim Araçlarından Yararlanması) 104
F. Siyasi Partilerin Finansmanı ve Mali Denetimi 106
G. Türkiye’de Siyasi Partilerin Kronik/Güncel Sorunları 115
İkinci Bölüm
SEÇİM HUKUKU
I. SEÇİM HUKUKU KAVRAMI VE GELİŞİMİ 119
A. Kısa Tarihçe ve Kavramsal Çerçeve 119
B. Seçim Hukuku ve İlkeler 126
1. Genel Oy İlkesi 130
2. Bireysel Oy İlkesi 132
3. Eşit Oy (bir seçmen, bir oy) İlkesi 133
4. Zorunlu Oy /Serbest Oy İlkesi 134
5. Oyun Gizliliği (gizli oy) İlkesi 135
6. Dürüst Oy İlkesi (Açık Sayım ve Döküm) 135
7. Zorunlu Oy/ Serbest Oy İlkesi 136
8. Hukuki Güvence (Seçimlere Yargı Yönetimi ve Denetimi) İlkesi 136
a. Seçimlerin Yönetimi Modelleri 136
b. Seçimlerin Denetimi veya Uyuşmazlıkların Çözümü Modelleri 139
c. Seçme Hakkı (Seçmen Olma) Şartları 141
d. Seçim Hukukunun Kaynakları 142
e. Yüksek Seçim Kurulu ve Diğer Kurullar 146
aa. Yüksek Seçim Kurulu 147
bb. İl Seçim Kurulu 150
cc. İlçe Seçim Kurulu 151
dd. Sandık Kurulu 151
ee. Yurt dışı İlçe Seçim Kurulu 153
II. SEÇİM SİSTEMLERİ 153
A. Çoğunluk Sistemleri 157
1. Basit Çoğunluk (Tek Adlı Tek Turlu Çoğunluk) Sistemleri 157
2. İki Turlu Tek Adlı Çoğunluk Sistemleri 158
3. Listeli Çoğunluk (Blok Oy/ Parti Blok Oy) Sistemleri 159
4. Tercihli Oy (Tek Turlu Çoğunluk (Alternatif Oy) Sistemi 159
5. Borda Sayım Sistemi 161
B. Nispi (Orantılı) Temsil Sistemi 161
1. Tam Orantılı (Ülke Esası) Temsil Sistemleri 165
2. Yaklaştırmalı (Seçim Çevresi Esası) Orantılı Temsil Sistemleri 166
3. D’Hondt Sistemi 166
C. Karma Sistemler 167
D. Seçim Barajı (%7) 168
E. Türkiye’de Uygulanan Seçim Sistemleri ve Etkileri 173
1. Seçim Sisteminin Siyasi Partiler Üzerindeki Etkisi ve Parti İttifakları 175
2. Türkiye (Ülke Seçim Çevresi) Milletvekilliği Önerileri 177
F. Seçim Türlerine İlişkin Kavramlaştırmalar 179
1. Seçimin Başlangıcı (zamanlama) Bakımından 179
a. Normal Genel Seçim (Zamanında) 179
b. Seçimlerin Yenilenmesi (Erken Genel Seçim) 179
c. Ara Seçimi 186
d. Seçimlerin Ertelenmesi 189
2. Seçim Sonuçları Bakımından 189
a. Kurucu Seçim 189
b. Kritik seçim 190
III. SEÇİM BİLİMİ VE ‘GERRYMANDERİNG’ 190
A. Diğer Seçim Hileleri 193
B. Özel Oy Kullanma Şekilleri 195
C. Öteleme Mekanizması 197
D. Seçim Yasakları Rejimi 197
IV. PARLAMENTO SEÇİMLERİ 200
A. İllere ve Seçim Çevrelerine Göre Milletvekili Sayılarının Hesaplanması 200
B. Milletvekili Seçilme Yeterliliği 201
C. ‘İktidar Paradoksu’ ve ‘Oynaklık Katsayısı’ 204
D. Seçim Hukuku Bağlamında Doğrudan Demokrasi Araçları 205
1. Halk Vetosu 205
2. Halkın Girişimi 206
3. Halkın Geri Çağırması (Temsilcinin Azli) 207
4. Referandum (Halkoylaması) 208
E. Cumhurbaşkanı Seçimi 210
V. TÜRKİYEDE SEÇİM HUKUKUNUN KRONİK / GÜNCEL SORUNLARI 211
GENEL DEĞERLENDİRME 225
İLGİLİ MEVZUAT
SİYASİ PARTİLER KANUNU 229
MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ KANUNU 229
CUMHURBAŞKANI SEÇİMİ KANUNU 229
Kaynakça 231
Kavramlar Dizini 237 |