İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Onbirinci Basıya Önsöz 5
Onuncu Baskıya Önsöz 9
Dokuzunca Basıya Önsöz 11
Sekizinci Basıya Önsöz 13
Yedinci Basıya Önsöz 15
Altıncı Basıya Önsöz 17
Beşinci Basıya Önsöz 19
Dördüncü Basıya Önsöz 21
Üçüncü Baskıya Önsöz 23
Kısaltmalar 83
BİRİNCİ KİTAP:
GENEL HÜKÜMLER
BİRİNCİ BÖLÜM:
CEZA MUHAKEMESİNİN TEMEL İLKELERİ
§ 1. CEZA MUHAKEMESİNİN GAYESİ 85
I. Ceza Muhakemesinin Tarihçesi ve Gaye Açısından Geçirdiği Safhalar 85
1. Ceza Muhakemesinin Gayesi 85
2. Suçlunun Cezalandırılması Gayesi 86
3. Sanığın Korunması Gayesi 86
4. Maddi Gerçeğin Araştırılması Gayesi 87
II. Maddi Gerçeğin İnsan Haklarına Saygılı Bir Şekilde Araştırılması 88
§ 2. CEZA MUHAKEMESİNİN TEMEL İLKELERİ VE GELİŞME YÖNÜ 89
I. Temel Haklarla İlgili İlkeler ve Ölçülülük 89
1. Temel Hakların Korunması 89
a. Toplumun Korunması 89
b. Temel Haklar 89
2. Menfaatlerin Dengelenmesi 89
a. Suçsuzluk Karinesi 89
b. Humanizm 90
3. Ceza Muhakemesinin Temel İlkeleri 90
a. Yapıya İlişkin İlkeler 90
aa. Adil Yargılanma Hakkı 90
ab. Hakim Bağımsızlığı 91
ac. Hakimlerin Güvence Sahibi Olmaları 91
ad. Kendisi Aleyhine Delil Vermeme Hakkı (nemo tenetur) 91
ae. Sanığın Süjelik Konumu 91
b. Soruşturma Evresine İlişkin İlkeler 91
ba. Araştırma Mecburiyeti İlkesi 91
bb. Kamu Davasının Mecburiliği İlkesi 91
bc. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 92
c. Kovuşturma Evresine İlişkin İlkeler 92
ca. Maddi Gerçeğin Re’sen Araştırılması İlkesi 92
cb. Delillerin Doğrudanlığı İlkesi 92
cc. Vicdani Delil Sistemi 92
cd. Şüpheden Sanık Faydalanır İlkesi 92
ce. Sözlülük İlkesi 93
cf. Duruşmanın Açıklığı İlkesi (Aleniyet) 93
cg. Makul Sürede Yargılanma Hakkı 93
ch. Ne Bis in Idem İlkesi 93
d. Amaca İlişkin İlkeler 93
da. Toplumsal Barışı Sağlamak ve Toplumu Eğitmek Amaçları 93
db. Hakların Kötüye Kullanılmaması İlkesi 94
dc. Usul Ekonomisi 94
dd. Ceza Muhakemesinin Etkinliği 94
II. Ceza Muhakemesinin Gelişme Yönü 94
1. Mukayeseli Hukuktaki Reform Önerileri 94
2. Bizdeki Gelişmeler 95
İKİNCİ BÖLÜM:
CEZA MUHAKEMESİNİN YAPISI
§ 3. CEZA MUHAKEMESİ NORMLARI 97
I. Normların Görevi 97
1. Hukuk Normları ve Hukuk Düzeni 97
2. Hukukî Değerlendirme (Tavsif) 98
3. Hukukî Değer Hükmünün Verilişi 98
4. Hukuk Normlarının Yansıttığı Değer 99
5. Muhakeme Hukuku Normları 100
6. Ceza Muhakemesi Hukuku Normu ve Suç Hukuku Normu Arasındaki Fark 100
II. Normların Kaynakları 101
1. Yazılı Hukuk: Mevzuat 101
a. Anayasa 102
b. Uluslararası Sözleşmeler 102
c. Kanun ve Ceza Muhakemesi Normlarının “Kanunîliği” 103
2. Norm Kaynağı İdarî İşlemler (Yönetmelik vs) 103
a. Norm Kaynağı İdarî İşlemler 103
b. KHK’lar 104
c. OHAL KHK’ları 104
d. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 105
e. Bakanlar Kurulunun Tüzük ve Yönetmelikleri 105
f. Bakanlık Yönetmelikleri 105
g. Genelgeler 106
3. Yazılı Olmayan Hukuk 107
4. Hakimlerin Yarattığı Hukuk 107
5. Bilimsel Hukuk 108
III. Normların Uygulanabilirliği 109
1. Yürürlük 109
2. Geçerlik 110
3. Normun Anayasaya Aykırılığının Yaptırımı: Butlan 111
IV. Normların Zaman Bakımından Uygulanması 113
1. Zaman Bakımından Uygulanma 113
2. Muhakeme–Dışı Kanunların Zaman Bakımından Uygulanırlığı 114
3. Muhakeme Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanırlığı 114
4. Derhal Uygulanırlık Kuralının İstisnası 115
a. Kesinleşmiş Kararlar Bakımından Uygulanma 116
b. Şikayette Uygulanma 116
c. Görev Değişikliğinde Uygulama 117
d. Usul İşlemleri Bakımından Uygulanma 117
V. Yer Bakımından Uygulanırlık 117
1. Mülkilik Prensibi 117
2. Mülkilik Prensibinin İstinasları 118
3. Mahkeme Kararlarının Karşılıklı Olarak Tanınması 118
4. Delillerin Eşdeğerliği Sorunu 118
5. Cezai Konularda Uluslararası Adli İşbirliği Kanunu 118
VI. Normun Yorumlanması 119
VII. Muhakeme Normlarına Aykırılığın Yaptırımı 120
§ 4. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ 121
I. Hukukî İşlem, Muhakeme İşlemi ve Ceza Muhakemesi İşlemi 121
II. Muhakeme İşlemleri 122
III. Hukukî Değer 122
IV. Hukukî İşlemin Subjektif ve Objektif Unsurları 123
V. İşlemin Dil Şartı 123
VI. İşlemin Süre Şartı ve Eski Hale Getirme 124
1. Süreler 124
a. İşlemin Yapılması Bakımından Süreler 124
b. Tayin Eden Bakımından Süreler 124
c. Sürelerin Uzaması 125
d. Süreye Uyma 126
2. Eski Hale Getirme 127
a. Eski Hale Getirme Kavramı 127
b. Yoklukta Yapılan Duruşmadan Sonra Eski Hale Getirme 128
c. Eski Hale Getirme Dilekçesi 129
d. Eski Hale Getirme İstemi Üzerine Verilen Karar 130
VII. İşlem Türleri 130
1. Sözlü ve Yazılı İşlemler 131
2. Fiili ve Fikri İşlemler 133
3. Açık ve Gizli İşlemler 133
5. Elektronik İşlemler 134
a. UYAP Sistemi 134
b. SEGBİS Sorgusu 136
6. Araştırma, Soruşturma ve Koruma İşlemlerine Ait Tutanaklar 137
a. Tutanak Kavramı 137
b. Savcı Tutanakları 137
c. Soruşturma Evresinin Gizliliği ve Tutanak 138
d. İfade ve Sorgu Tutanakları 138
e. Adli Kolluk İşlemlerinin Tutanakları 138
f. Adli Kolluğun Fezleke Düzenlemesi Sorunu 139
g. Duruşma Tutanağı 139
h. Sair Muhakeme İşlemlerine Ait Tutanaklar 139
VIII. İşlemlerin Taraflara Bildirilmesi 140
1. İşlemlerin Açıklanması 140
a. Doğrudan Bildirme 140
aa. Tefhim 140
ab. Tevdi 140
ac. Sair Doğrudan Doğruya Bildirmeler 141
b. Vasıtalı Bildirme–Tebliğ 141
c. Telefon, Elektronik Posta İle Yapılan Çağrı 143
d. Bildirimdeki Hukuka Aykırılıklar 144
2. Mahkeme Başkanının Yaptığı ve Cumhuriyet Başsavcılığınca Yapılan Tebligat 144
a. Mahkeme Başkanı Veya Hakim Tarafından Yapılan Tebligat 144
b. Cumhuriyet Başsavcılığınca Yapılan Tebligat 144
3. Muhakeme İşlemi İle İlgili Görüş Bildirme Hakkı 145
4. Dosya 146
IX. Muhakeme Hukuku Yaptırımlarının Çeşitleri 146
1. Hukuk Bakımından Yokluk 147
2. Hak Düşümü 149
3. Butlan 150
4. Kabul Edilmezlik 150
X. Aykırılıkların Giderilmesinin Çeşitleri 151
1. Geçer Sayma 152
2. Değiştirme 152
3. Aykırılık Kaldırmak Suretile İşlemin Muhafazası 152
4. Geri Alma 152
5. Bozma Veya İptal 153
6. Islâh 153
7. Yenileme 153
§ 5. CEZA MUHAKEMESİNİN KONUSU: YARGILANACAK UYUŞMAZLIK 154
I. Yargılanacak Uyuşmazlığın Nitelikleri 154
1. Yargılanacak Uyuşmazlığın Sınırlarının Belirtilmesi 154
2. Yargılanacak Uyuşmazlığın Şüphelilik Özelliği 155
3. Yargılanacak Uyuşmazlığın Somut Olması 156
4. Yargılanacak Uyuşmazlığın Sorumluluğu Gerektirmesi 156
5. Yargılanacak Uyuşmazlığın Belirtilmesinin Sonuçları 157
II. Uyuşmazlıklar Arasında Bağlantı 159
1. Bağlantı Kavramı 159
2. Bağlantının Sonuçları 160
III. Muhakemelerin Birleştirilmesi 160
1. Birleştirme Kavramı 160
a. Birleştirme Kararı 160
b. Birleştirme Uyuşmazlığı 160
c. Muhakemelerin Aynı Evrede Olması Kuralı 161
d. Birleştirmenin Faydası 161
e. Birleştirmenin Sakıncaları 161
2. Birleştirmenin Sonuçları 162
3. Birleştirme İhtiyarı ve birleştirme yasakları 162
a. Birleştirme Kural Olarak İhtiyaridir 162
b. Birleştirme Yasakları 163
c. İçtihatla Getirilen Birleştirme Yasakları 163
4. Birleştirme Usulü 164
5. Birleştirilen Davaların Ayrılması 164
IV. Nispi Muhakeme 165
1. Nispi Muhakemenin Niteliği 165
a. Nispi Muhakeme Kavramı 165
b. Nispi Muhakemenin Fayda ve Sakıncaları 165
c. Nispi Muhakeme Yapma Kararı 166
d. Hukuk Mahkemesinin Belgede Sahtecilik Konulu Kesin Hükmü İstisnası 166
2. Nispi Muhakeme Yapma Mecburiyeti 166
a. Suç Tipinde Unsur 166
b. Yaş Tespiti 167
c. Hakarette İsnadın İspatı 167
V. Bekletici Mesele 168
1. Bekletici Mesele Kavramı 168
a. Bekletici Mesele Kavramı 168
b. Bekletici Meselenin Yararı ve Sakıncaları 168
2. Bekletici Mesele Sayma Mecburiyet ve Yasağı 169
a. Anayasaya Aykırılık İddiasında Bekletici Mesele Sayma Mecburiyeti 169
b. Diğer Bekletici Mesele Sayma Mecburiyetleri 169
c. Bekletici Mesele Sayma Yasağı 169
§ 6. SÜJELER 169
I. Cumhuriyet Başsavcılığı 170
1. Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri 170
a. Cumhuriyet Başsavcılığı Makamı ve Savcılar 170
b. Yer Bakımından Yetki 170
2. Cumhuriyet Savcılarının Görevleri 171
a. Cumhuriyet Savcısının Araştırma Yapma ve Yaptırma Görevi 171
b. Adli Kolluğa Verilen Emirler 172
c. Bilgi ve Belge Verme Yükümü 172
3. Uzlaştırma Bürosu 172
II. Sulh Ceza Hakimliği 173
1. Sulh Ceza Hakimliğinin Kuruluş ve Görevleri 173
a. Sulh Ceza Hakimlikleri 173
b. Sulh Ceza Hakimliklerinin Yargı Çevresi 173
c. Sulh Ceza Hakiminden Karar İstenmesi 174
d. Sulh Ceza Hakiminin Koruma Tedbirlerine Karar Verme Yetkisi 174
e. Sulh Ceza Hakimliği Kararlarına İtiraz 175
2. Sulh Ceza Hakimliğinin Diğer Görevleri 175
a. Sulh Ceza Hakimliklerinin Kabahatlerdeki Görevleri 175
b. Müsadere Kararı Verme 175
c. Sulh Ceza Hakimliğinin SYOK ve KYOK Kararlarını İncelemesi 176
d. Soruşturmanın Sulh Ceza Hakimi Tarafından Yapılması 176
III. Adli Kolluk 176
1. Kolluk ve Adli Kolluğun Yapılanması 176
a. Genel Kolluk Kavramı 176
b. Adli Kolluk 177
c. Adli Kolluk Personeli, Eğitimi ve İhtisaslaşma 177
d. Adli Kolluk Görevlileri 177
e. Adli Kolluk Sorumlusu 178
f. Adli Görevi Bulunmayan Üst 178
g. En Üst Dereceli Kolluk Amiri 178
2. Adli Kolluk Personelinin Görevlendirilmesi 179
a. Cumhuriyet Savcısının Adli Kolluğu Görevlendirmesi 179
b. Cumhuriyet Savcılarının Adli Kolluğa Emir Vermesinin Usulü 179
c. Sulh Ceza Hakiminin Verdiği Emir 179
d. Mülki Amirin Görevlendireceği Kolluk Amirinin Verdiği Emir 180
e. Adli Kolluk Personelinin Görev ve Yetkileri 180
f. Adli Kolluğun Olay Yerine Aldığı Tedbirler 181
3. Denetleme ve Değerlendirme Raporu Düzenleme 181
a. Adli Kolluğun Denetlenmesi 181
b. Değerlendirme Raporu 181
IV. Suçun Mağduru ve Suçtan Zarar Gören 182
1. Suçtan Zarar Gören, Suçun Mağduru ile Şikayetçinin Hukuki Durumu 182
a. Mağdur Haklarındaki Gelişmeler 182
b. Suçtan Zarar Görme Kavramı 182
c. Suç Mağduru ve Suçtan Zarar Gören Kişi Farkı 183
d. Suçtan Tüzel Kişinin Zarar Görmesi 183
e. Dar ve Geniş Anlamda Şikayet 183
2. Mağdur ile Şikayetçinin Hakları 184
a. Soruşturma Evresindeki Hukuki Durum 184
b. Haklarını Öğrenme Hakkı 184
c. Mağdur ile Şikayetçinin Soruşturma Evresindeki Hakları 184
d. Mağdur ile Şikayetçinin Kovuşturma Evresindeki Hakları 185
3. Mağdur İle Şikayetçinin Çağırılması ve Dinlenmesi 186
a. Mağdur ile Şikayetçinin Çağırılması 186
b. Mağdur ile Şikayetçinin Dinlenme Mecburiyeti 186
c. Mağdur ile Şikayetçinin Tanıklığı 187
d. İkincil Mağduriyetin Önlenmesi 188
e. Psikoloji, Psikiyatri Tıp Veya Alanında Uzman Kişi 189
V. Katılan 189
1. Katılma Hakkında Genel Açıklamalar 189
a. Katılmanın Hukuki Niteliği 189
b. Kamu Davasına Katılmada Savcının Durumu 189
c. Kamu Davasına Katılma İstemi Tali Ceza Davasıdır 190
d. Güvenlik Tedbiri Davasına Katılma 190
d. Katılmanın İstisna Olması Gerektiği 190
2. Kamu Davasına Katılmanın Koşulları 191
a. Katılmanın Ön Koşulları 191
b. Suçun Mağduru, Suçtan Zarar Gören vs. Olmak 191
c. Zamanında Katılma Talep Etmek 193
3. Katılmaya karar verilmesi 193
a. Katılma İstemi ve Kararı 193
b. Katılan Sıfatının Kazanılması 194
c. Katılma Nedeni İle Durma Kararı Verilemez 196
d. Katılanın Ödev ve Yetkileri 197
e. Katılanın Müstakil Kanun Yolu Hakkı 197
4. Kamu Davasına Katılma Davasının Sona Ermesi 199
a. Asıl Ceza Davasının Sona Ermesi 199
b. Katılanın Ölmesi 199
c. Vazgeçme – Geri Alma 199
VI. Malen Sorumlu 200
VII. Şüpheli ve Sanık 200
1. Şüpheli ve sanığın hukuki durumu. 200
a. Şüpheli ve Sanık Kavramları 200
b. Şüpheli veya Sanığın Belli Olması Şartı 200
c. Sanıklık Ehliyeti 201
2. Bizzat Yapılan Bireysel Savunma 201
a. Bireysel Savunma Makamı 201
b. Sanığın Delil Süjesi Olması 201
c. Bireysel Savunmadan Vazgeçilebilmesi 201
d. Sanığın Kişi İtibariyle Doğrudan Veya Dolaylı Taraf Oluşu 202
3. Şüphenin Kuvvet Dereceleri ve Buna Bağlanan Hukuki Durumlar 202
a. Hakkında İhbar Veya Şikayette Bulunulan Kişi 202
b. Suç İşlediği Tahmin Edilen Kişi 202
c. Düzeni Bozan Kişi 203
d. Şüpheli 203
e. Sanık 204
f. Ceza Davalısı 204
4. Şüpheli veya Sanığın Temsilcileri 204
a. Sanığın Temsilcisinin Yaptığı Savunma 204
b. Kanunî Temsilci 204
c. Sanığın Eşi 205
d. Sanığı Temsil Eden Müdafi: Sanığın Vekili 205
5. Ceza Muhakemesinin Aktif Süjesi Olan Sanığın Hakları 205
a. Savunma Hakkı Temel Haklardandır 205
b. Tüzel Kişinin Sanık Statüsüne Girmesi 206
c. Tüzel Kişi Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması 206
VIII. Müdafi 206
1. Savunma Görevi ve Savunma Makamı Hakkında Genel Bilgiler 206
a. Kamusal Savunmanın Önemi ve Savunma Türleri 206
b. Silahlarda Eşitlik 207
c. İddia Türleri 207
d. Müdafiliğin Geçmişi 207
e. Savunma Makamının Araştırma Görevi 208
f. Teknik Savunma 208
g. Makam İtibariyle Süjelik 209
2. Savunmanın “Kamusal Bir Görev”, Müdafinin “Bağımsız Bir Adalet Organı” Olması 209
3. Müdafinin Bağımsızlığı 210
a. Müdafinin Bağımsızlığı Kavramı 210
b. Sanığa Karşı Bağımsızlık 210
c. Üçüncü Kişilere Karşı Bağımsızlık 210
d. Basına Karşı Bağımsızlık 211
e. Baroya karşı bağımsızlık 211
4. Sanık İle Müdafisi Arasındaki İlişki ve İlişkinin Sona Ermesi 211
a. İlişki Konusundaki Görüşler 211
b. Özel Hukuk ve Kamu Hukuku İlişkisi 212
c. Sanığın İradesi ile Bağlı Olmama 212
d. Temsilci Sıfatı Taşıyan Müdafi 212
e. Müdafaa Hakkından Vazgeçme Sorunu 213
f. Azil 213
g. Müdafilik Görevinin Sona Ermesi 213
h. Sanığın Ölmesi 213
i. Müdafinin Görevden Çekilmesi 214
5. Müdafi Sayısı ve Müdafi Olmak İçin Aranan Koşullar 214
a. Soruşturma Evresinde Müdafi Sayısı 214
b. Kovuşturma Evresinde Müdafi Sayısı 214
c. Görevlendirilme 215
d. Avukat Olmak 215
e. Avukatlık Yasağı Bulunmamak ve Görevden Yasaklanmış Olmamak 215
f. Belli Sıfatları Olmamak 216
g. Menfaatlerde Uygunluk Olmak 217
6. Müdafinin Ödevleri 217
a. Müdafi Kabul Ettiği Müdafaa Görevini Yapmak Mecburiyetindedir 217
b. Müdafi Kabul Ettiği Müdafaa Görevini Dürüstlükle Yapmak Mecburiyetindedir 218
c. Müdafinin Sır Saklamak Mecburiyeti 219
d. İstinafta Müdafi 219
7. Zorunlu Müdafilik Sistemi 219
a. Sanığın Müdafi Seçmesi 219
b. Kanunen Zorunlu Müdafilik 220
c. İstem Üzerine Zorunlu Müdafi 220
d. CMK 150 Dışındaki Zorunlu Müdafilik Halleri 221
e. Zorunlu Müdafi Veya Vekile Ödenen Ücret 222
f. Müdafinin Baro Tarafından Görevlendirmesi 223
g. Adli Yardım 223
h. Zorunlu Müdafinin Duruşmada Hazır Bulunması 224
ı. Bozmadan Sonraki Muhakemede Müdafinin Hazır Bulunması 224
i. Uyarlama Muhakemesinde Müdafi 224
j. Müdafinin Vekaletname İbraz Etmesi Gerekmeyen Haller 225
k. Müdafinin Vekaletname İbraz Etmesi Gereken Durumlar 226
l. Uygulamadaki Vekaletname Tartışmaları 226
m. Müdafinin Bir Başka Avukatın Yardımından Yararlanması 227
8. Müdafinin Yaptığı Hukuki Yardım 227
a. Müdafinin Yaptığı Hukuki Yardımın Genel Kapsamı 227
b. Müdafinin Keşif, Yer Gösterme Ve Teşhis Gibi İşlemlerde Hazır Bulunması Sorunu 228
c. İfade Alma ve Sorguda Hazır Bulunma 228
d. Müdafi ve Vekilin Soruşturma Dosyasını İncelemesi 229
da. Soruşturma Dosyasının İncelenmesi 229
db. Her Zaman İncelenebilen Belgeler 229
dc. Tutuklama Kararı Öncesinde Dosyanın İncelenmesi 229
dd. Şüphelinin Kendi Dosyasını İnceleme Hakkı Sorunu 230
e. Müdafinin Şüpheli İle Görüşme Hakkı 230
ea. Yakalanan Şüphelinin Müdafi İle Görüşmesi 230
eb. Gözaltındaki Terör ve Örgüt Suçu Şüphelisinin Müdafi İle Görüşmesi 231
ec. Tutuklu Şüpheli Veya Sanığın Müdafisi İle Görüşmesi 231
ed. Müdafinin Tutuklu Sanıkla Yazışması 232
9. Savunma Makamı ile İlgili Diğer Hususlar 232
a. Savunma Bağışıklığı 232
b. Müdafiye Ayrıca Bildirme 233
c. Müdafinin Tanıklara ve Bilirkişilere Sual Sorma Yetkisi 233
d. Müdafinin Kanun Yolu Davası Açma Yetkisi 234
e. Gizli Soruşturma Yöntemlerinde Müdafaa Sorunu 234
f. Modern Müdafinin Gelişmiş Yetkileri 235
IX. Bilirkişi ve Uzman 235
1. Bilirkişinin Hukuki Statüsü ve Vasıfları 235
a. Adalet Bakanlığının Bilirkişilikle İlgili Görevleri 235
b. Bilirkişilik Bölge Kurullarının Görevi 236
c. Teknik Veya Özel Bilgi 236
d. Bilirkişi Tanık Değildir 236
2. Uzman Görüşü 236
a. Bilirkişi–Uzman Farkı 236
b. Uzmanın Davet Edilmesi 237
c. Davet İsteminin Reddi 237
d. Uzman Görüşü Almak İsteyebilen Süjeler 237
e. Uzmanın Yemin Etmesi 238
3. Bilirkişiye Başvurulabilen Haller 238
a. Hukuk Alanı Dışındaki Uzmanlık Alanları 238
b. Hukuki Meselede Bilirkişiye Başvurma Yasağı 238
c. Hakimin Teknik Bilgisini Kullanması Yasağı Ve Bilirkişiye Başvurma Mecburiyeti 238
d. Yasal Mecburiyetler 239
4. Bilirkişilik Yapabilenler ve Görevlendirme Kararı 239
a. Bilirkişi Olarak Atanabilecekler 239
aa. Yasaklı Olamamak 239
ab. Listeye Girmek 240
ac. Gerçek Kişi Olmak 240
ad. Bilirkişilerin Sayısı 240
ae. Resmi Bilirkişi 240
af. Yüksek Sağlık Şurası 241
b. Görevlendirme Kararı 241
ba. Görevlendirme Kararının Önemi 241
bb. Bilirkişiyi Görevlendiren Hakim Veya Mahkeme 241
bc. Cumhuriyet Savcısının Bilirkişi Görevlendirmesi 241
bd. Bilirkişiye Sorulan Sorular 242
c. Bilirkişinin Reddi ve Çekinmesi 242
ca. Bilirkişinin Objektifliği 242
cb. Ret Konusuna Karar Verilmesi ve İtiraz 242
cc. Bilirkişilikten Çekinme Mecburiyeti 242
cd. Bilirkişilikten Çekinme İhtiyarı 242
5. Bilirkişinin Yükümlülük ve Yetkileri 243
a. Bilirkişinin Yükümlülükleri 243
aa. Dürüstlük 243
ab. Tarafsızlık 243
ac. Yemin Etme 244
ad. Sır saklama Yükümü 244
ae. Duruşmaya Gelmek Yükümü 244
c. Bilirkişinin Yetkileri 244
ca. Çekinme Yetkisi 244
cb. Dosyayı İnceleme ve Sanığa Soru Sormak 244
cc. Tazminat 245
d. Görevini Yapmayan Bilirkişi Hakkındaki İşlem 245
da. Zorla Getirilme 245
db. Görevi Kötüye Kullanma Suçu 245
dc. Listeden Çıkarılma 245
6. Bilirkişi İncelemesinin Yapılması 246
a. Bilirkişi Raporu ile Bağlı Olmama 246
b. Davet 246
c. Bilirkişiye İkaz 246
d. Bilirkişinin İnceleme Konusunda Bilgi Vermesi 246
e. Bilirkişinin Keşif Yapması 246
f. Tıbbi Operasyonlar Yapma 246
g. Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Vermek 247
h. İnceleme Konusu Olgular ve Elde Edilen Bulgular 247
i. Ek Olgular 247
j. Bilirkişinin İnceleme Sırasında Algıladığı Hususlar 247
k. Bilirkişi Raporu 247
ka. Raporun Hazırlanması 247
kb. Yazılı Rapor Verme 247
kc. Ek Rapor İstenmesi 248
kd. Hukuki Değerlendirme Yapma Yasağı 248
ke. Teknik Bilginin Sınırları 248
l. Bilirkişi Mütalaasının Hukuki Niteliği 249
la. Delillerin Değerlendirilmesine Yardım 249
lb. Raporun Verilmesi Ve Sonra Yapılan İşlemler 249
lc. Raporun Değerlendirilmesi 250
ld. Hakim Bilirkişi Mütalaası İle Bağlı Değildir 250
le. Raporu Kabul Etmemenin Gerekçesi 250
lf. Duruşmada Bilirkişinin Raporunu Açıklaması 251
7. Bilirkişilerin Uzmanlık Alanları 251
a. Güvenlik Tedbiri Muhakemesinde Bilirkişilik 251
b. Sahte Para Üzerinde İncelemeler 251
c. Bilirkişiler İçin Öngörülen Uzmanlık Alanları 252
§ 7. YARGILAMA MAKAMI 252
I. Yargılama Makamlarını İşgal Eden Sujeler Olarak Hakimler 252
1. Hakimin Bağımsızlığı 253
2. Hakimin Bağımsızlığının Yasama Organına Karşı Korunması 255
3. Hakim Bağımsızlığının Yürütme Organına Karşı Korunması 256
4. Hakimler ve Savcılar Kurulu 257
5. Hakim Bağımsızlığının Yargılama Organına Karşı Korunması 259
6. Hakim Bağımsızlığının Ortama Karşı Korunması 259
II. Hakimin Objektifliği 260
1. Tarafsızlık 260
2. Yargılama Yasağına Aykırılığın Yaptırımı 262
3. Hakimin Kişiliğinden Sıyrılması 262
4. İlk Derece Hakiminin Kanun Yolu Muhakemesine Katılamaması 262
5. Soruşturma Evresinde Görev Yapan Hakimin Kovuşturmadan Yasaklanması 263
6. Önceki Yargılamada Görev Alan Hakimin Yargılamanın Yenilenmesinden Yasaklanması 263
7. Hakimin Reddi 264
a. Hakimin Reddi Sebepleri 264
b. Ret Davasının Açılması 264
c. Davanın Açılması Zamanı 264
d. Esas Davaya Bakma Hakkında Karar Verilmesi 265
e. Hakimin Oturumda Reddedilmesi 267
f. Hakimin Reddi İsteminin Geri Çevrilmesi 267
g. Hakimin Çekinmesi 268
h. Zabıt Katibinin Reddi ve Çekinmesi 268
III. Mahkemenin Görevi 268
1. Görev Yönünden Yetkinin Niteliği ve Çeşitleri 268
2. Kovuşturma Evresindeki Yargılama Makamlarının Görevleri 269
3. Sulh Ceza Mahkemeleri 2014–6545 sk İle Kaldırılmıştır 270
4. Asliye Ceza Mahkemelerinin Görevi 270
5. Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevi 270
6. Terör İhtisas Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevi 271
7. Askeri Suçlarda Görevli Mahkemeler 271
8. Çocuk Mahkemelerinin Görevi 272
9. Bölge Adliye Mahkemesi, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi’nin İlk Derece Mahkemesi Sıfatı İle Baktığı Davalar 273
10. Naip Hakimlik 274
11. Görevsizlik Kararı 274
12. Görev Uyuşmazlığı 275
13. Görevsizlik Kararına Karşı Kanun Yolu 276
14. Üst Görevli Mahkemenin Görev Kazanması 276
15. Görevli Olmayan Mahkemece Yapılan İşlemlerin Yenilenmesi 277
16. İnfaz Hakimliği 278
IV. Mahkemelerin Yer Bakımından Yetkisi 279
1. Yetki 279
2. Yetkiyi Belirlemede Ana Kıstas 280
3. Basın Suçlarında İstisna 281
4. İnternet Yoluyla İşlenen Suçlarda İstisna 281
5. Banka ve Kredi Kurumlarının veya Kartlarının Araç Olarak Kullanılması Suretiyle İşlenen Suçlarda İstisna 282
6. Çek Suçlarında İstisna 282
7. Çocuk Suçlarındaki İstisnalar 282
8. Milletvekili Suçlarındaki İstisna 283
9. Yedek Kıstaslar 283
a. Yakalanma Veya Tutuklanma Yeri 283
b. Şüpheli Veya Sanığın Yerleşim Yeri 283
c. Şüpheli Veya Sanığın Türkiye’de (En) Son Adresinin Bulunduğu Yer 283
d. İlk Usul İşleminin Yapıldığı Yer 283
10. Yabancı Memleketlerde İşlenen Suçlarda Yetki 283
11. Kovuşturmanın Aktarılması 284
12. Yabancı Ülkedeki Türk Diplomatlar 284
13. Nakil Vasıtalarında İşlenen Suçlar 284
14. Çevre Suçları 285
15. Bağlantılı Suçlarda Yetki 285
16. Yetkisizlik İddiasının Zamanı 286
17. Olumlu Veya Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı 287
18. Kanun Yolu 287
19. Yer Yönünden Yetkisiz Hakimin İşlemleri 288
20. Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması 288
a. Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması Kavramları 288
b. Davanın Nakli Sebepleri: Hukuki ve Fiili Nedenler 289
c. Dava Nakli Kararını Veren Makam 289
d. Davanın Nakli Kararının Kesinliği 290
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
TEHLİKE TEDBİRLERİ VE KORUMA TEDBİRLERİ
§ 8. TEHLİKE TEDBİRLERİ 291
I. Tehlike Tedbirlerinin Hukuki Niteliği 291
1. Tehlike Tedbiri Kavramı 291
2. Koruma Tedbiri İle Önleme Tedbiri Arasındaki Farklar 291
II. İstihbarat Amaçlı Yetkiler 292
1. Milli İstihbarat Teşkilatının Görevleri 292
2. Milli İstihbarat Teşkilatının Yetkileri 293
a. İletişimin İstihbarat Amacı İle Denetlenmesi 293
b. 2014–6532 Sk İle Verilen İstihbarat Yetkileri 295
c. Tanıklık Yasağı 296
d. Bilgi Verme Yasağı 296
e. Silah Taşıma 297
f. Teçhizat Kullanımı 297
III. Ön Alan Araştırmaları 297
IV. Valinin Önleyici Yetkileri 300
V. Suç Önlemek Amacı İle İletişimin Denetlenmesi 301
1. Haberleşmenin Gizliliği 301
2. Suç Önleme Amaçlı İletişim Denetlemesine Tabi Suçlar 301
3. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Tedbirine Başvurulabilecek Aşama 303
4. Önleme Amaçlı İletişim Denetlenmesinde Nedenler 304
5. Suçu Önleme Bakımından Son Çare Olma Koşulu 304
6. Suç Önleme Denetlemesi Kararı 304
7. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesinde Süre 305
8. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Kararında Bulunması Gereken Hususlar 305
9. İletişimin Denetlemesi İşleminin Gerçekleştirilmesi 305
10. Tedbire Son Verilmesi 305
11. Elde Edilen Bilgilerin Kullanımı 306
12. Özel İş Yerlerindeki İletişimi Denetleme 306
13. Ceza İnfaz Kurumunda İletişim Denetleme 306
14. Kayıp Çocuklara İlişkin Yetkiler 306
VI. Önleme Araması 307
1. Tehlikenin Önlenmesi 307
2. Hakim Kararı Veya Yazılı Emir 307
3. Önleme Araması Kararı İstemi: “Makul Sebep” Kavramı 308
4. Önleme Araması Kararı Veya Yazılı Emri 308
a. Önleme Araması Kararı 308
b. Mülki Amirin Yazılı Emri 308
5. Önleme Araması Kararına İtiraz Sorunu 309
6. Önleme Araması Kararının Kapsadığı Yerler 309
7. Önleme Araması Kararının Uygulanması 309
8. Önleme Araması Kararı Almadan Yapılabilen İşlemler 310
9. Arama Yönetmeliğinde Gösterilen İstisnalar 311
10. Yönetmelikle “Arama” Sayılmayan Denetlemeler 312
11. Kaçakçılığın Önlenmesi 313
12. İnfaz Kurumlarında Yapılan Önleme Kontrolleri 314
13. Okullarda Yapılan Önleme Kontrolleri 314
14. Memurlarla İlgili Özel Kontrol Durumları 315
15. Askeri Mahallerde Önleme Araması ve Kontroller 315
16. Avukatın Üzerinde Yapılan Önleme Araması 316
17. Önleme Araması Yapılarak Elde Edilen Deliller 316
18. Genel Arama–Taramalar 317
VII. Durdurma 318
1. Durdurma Kavramı 318
2. Durdurma ve Yakalama Farkı 320
3. Durdurmanın “Makul” Sebepleri 320
a. Suç Veya Kabahatin İşlenmesini Önleme 321
b. Yakalama Amaçlı Durdurma 321
c. Tehlikeyi Önleme Amaçlı Durdurma 321
d. Hakim Kararının Yerine Getirilmesi Amaçlı Durdurma 322
4. Durdurma Yetkisinin Kullanılması 322
VIII. Önleme Yakalaması ve Muhafaza Altına Alma 323
1. Toplum İçin Tehlike Teşkil Eden Hallerin Önlenmesi İçin Yakalama 323
2. Muhafaza Altına Alma, Sınır Dışı Etmek Üzere İdari Yakalama ve İdari Gözetim 324
a. Muhafaza Altına Alma 324
b. İdari Gözetim 324
3. Polis Hukukunun Öngördüğü Yakalama Yetkileri 326
a. Durdurma Sonrası Tutma 326
b. PVSK 13 İle Düzenlenen Yakalama Türleri 327
c. Can Güvenliğini Tehlikeye Düşüreni Yakalama Yetkisi 327
d. Kolluğun Uzaklaştırma Yetkisi 328
e. Aile İçi Şiddet Tehlikesini Önleme Yetkisi 328
f. Emre Uymayanı Yakalama Yetkisi 329
g. Özel Güvenlik Görevlisinin Yakalama Yetkisi 329
4. Önleme Yakalamasından Sonra Hakimden Karar Alma Sorunu 329
5. Muhafaza Altına Alınan Kişinin Durumu 330
§ 9. KORUMA TEDBİRLERİ 331
I. Koruma Tedbirlerinin Muhakeme Hukuku Bakımından Görevi ve Türleri 331
II. Koruma Tedbirlerinin Özellikleri 332
1. Vasıta Oluş 332
2. Geçici Oluş 332
3. Koruma Tedbirinin Ön Şartları 333
a. Gecikmede Tehlike 333
b. Haklı Görünüş 334
c. Ölçülülük 334
III. Şüphenin Kuvvet Dereceleri 336
1. Makul Sebep ve Makul Şüphe Kavramları 336
2. Soruşturma Evresinin Başlaması “Suç İşlendiği İzlenimi Veren Hal”: Başlangıç Şüphesi 336
3. Kovuşturma Evresine Geçilmesi: Yeterli Şüphe 337
4. Tali Ceza Davalarındaki Şüphenin Kuvvet Dereceleri 337
§ 10. ADLİ YAKALAMA 339
I. Yakalama Kavramı 339
II. Adli Yakalama 340
1. Suçüstünde Yakalama ve Kolluk Gözaltısı 341
2. Özel Kişilerin Suçüstü Yakalama Yetkisi 342
3. Tutuklama Yakalaması 343
4. Tutuklama Yasağı Bulunan Hallerdeki Yakalama 344
5. Müzekkereli Yakalama 344
a. Yakalama Emri Üzerine Yakalama 344
b. Yakalama Emri Türleri 345
c. Gıyabi Tutuklama Kararı Üzerine Yakalama 346
d. Kesinleşmiş Hapis Cezasının İnfazı İçin Yakalama: Elegeçirme 347
e. Bilişim Sistemlerindeki Aranan Kişi Verilerine Dayanan Yakalama 348
6. Kimlik Tespiti Amacı İle Tutma 348
III. Yakalamanın İcrası 349
1. Yakalama İşleminin Gerçekleştirilmesi 349
a. Yakalamanın Yeri ve Zamanı 349
b. Yakalama Sırasında Kolluğun Zor Kullanma Yetkisi 350
c. Kişiye Yakalandığının Açıklanması 352
d. Yakalama Sebebinin Bildirilmesi 352
e. Yakalanan Kişiye Haklarının Bildirilmesi 352
f. Yakalama Tutanağı 354
2. Cumhuriyet Savcısına Bilgi Verme 355
3. Konsolosluğa, Kanunî Yakınlara Veya Belirlediği Kişiye Haber Verme 356
4. Yakalamanın “Şikayet Hakkı Olan İlgililere” Bildirilmesi 356
IV. Özellik Taşıyan Yakalanmalar 357
1. Diplomatlık Dokunulmazlığı 357
2. Milletvekili Dokunulmazlığı 357
3. Suça Sürüklenen Çocukların Yakalanması 357
4. Basın Yolu İle İşlenen Suçlar 358
5. Kamu Görevlilerinin Yakalanması 358
6. İade Yakalaması 358
7. Avukatların Yakalanması 358
8. Yakalama Dışında Hürriyet Kısıtlaması 359
V. Gözaltına Alma 359
1. Gözaltı Kararı 359
a. CMK 91/2 Uyarınca Verilen Gözaltı Kararı 359
b. CMK 91/4 Uyarınca Kolluk Amiri Tarafından Verilen Gözaltı Kararı 360
2. Gözaltı Süreleri 361
a. Bireysel Suçlardaki Gözaltı Süresi 361
b. Gözaltı Süresinin Uzatılması 362
c. CMK 91/4 Kolluk Gözaltı Süresi 362
d. Terörle Mücadele Kanunu Geçici Madde 19/1–c Gözaltı Süreleri 363
e. İade Yakalamasında Süre 364
3. Yakalamaya Karşı Sulh Ceza Hakimliğine CMK 91/5 Başvurusu 365
4. Gözaltı Birimine Getirme ve Yapılan İlk İşlemler 365
a. Gözaltı Birimi 365
b. Hakların Tekrar Bildirilmesi 365
c. Gözaltına Alma Kararı ve Nezarethaneye Kabul 365
d. Nezarethane Defterine Kayıt 366
e. Nezarethaneye Alınacak Kişinin Üstünün Aranması 367
f. Eşyanın Tutanağı ve Saklanması 367
5. Doktora Götürme 368
6. Müdafiin Nezarethaneye Gelmesi, Dosyayı İncelemesi ve Şüpheli İle Görüşmesi 368
a. Müdafiin Dosyayı İncelemesi 368
b. Müdafiin Şüpheli İle Görüşmesi 368
7. Gözaltına Alınan Sanığın İfadesinin Alınması 369
8. Gözaltı Durumunun Sona Ermesi 369
9. Gözaltı İşlemlerinin Denetimi 369
VI. Şüphelinin Sulh Ceza Hakimliğine Çıkarılması 370
1. Sorgu 370
2. Yakalama Emri Üzerine Yakalanan Kişi Hakkında Verilen Karar 370
a. Yetkili Hakimin Yüze Karşı Veya SEGBİS Üzerinden Verdiği Karar 370
b. Yakalama Emri Üzerine, Yetkili Hakimin Verdiği Karara İtiraz ve Tutukluluk Durumunun İncelenmesi Sorunu 371
§ 11. ADLİ KONTROL VE TUTUKLAMA 372
I. Adli Kontrol 372
1. Adli Kontrol Kararı Türleri 372
a. Tutuklama Kararı Yerine Adli Kontrol 372
b. Hasta veya Gebe Şüpheli Hakkında Tutuklama Kararı Yerine Adli Kontrol 373
c. Tutuklama Yasağı Olan Hallerde Uygulanan Adli Kontrol Tedbiri 373
d. Tutukluluk Sürelerinin Dolması Nedeniyle Uygulanan Adli Kontrol Tedbiri 373
e. Suça Sürüklenen Çocuklar Hakkında Uygulanan Adli Kontrol Tedbiri 374
2. Adli Kontrol Kararının Konusu Yükümlülükler 374
a. Yurt Dışına Çıkamamak 374
b. Hakim Tarafından Belirlenen Yerlere, Belirtilen Süreler İçinde Düzenli Olarak Başvurmak 376
c. Hakimin Belirttiği Merci Veya Kişilerin Çağrılarına ve Gerektiğinde Meslekî Uğraşlarına İlişkin Veya Eğitime Devam Konularındaki Kontrol Tedbirlerine Uymak 376
d. Taşıt Kullanma Yasağı ve Sürücü Belgesini Teslim Etme Yükümü 376
e. Tedavi Veya Muayene Olma Yükümü 376
f. Güvence Yatırma Yükümü 376
g. Suç Mağdurunun Haklarını Güvence Altına Almak 378
h. Aile Yükümlülüklerini Yerine Getireceğine ve Adli Kararlar Gereğince Ödemeye Mahkûm Edildiği Nafakayı Düzenli Olarak Ödeyeceğine Dair Güvence Vermek 378
ı. Mağdurun Haklarını Veya Nafaka Borcunu Önceden Ödetme 378
i. Silâh Bulunduramamak Veya Taşıyamamak 379
j. Konutunu Terk Etmemek 379
k. Belirli Bir Yerleşim Bölgesini Terk Etmemek 379
l. Belirlenen Yer Veya Bölgelere Gitmemek Ya Da Ancak Bazı Yerlere Gidebilmek 379
m. Belirlenen Kişi ve Kuruluşlarla İlişki Kurmamak 379
3. Adli Kontrol Kararının Verilmesi 379
4. Adli Kontrol Kararının Uygulanması 380
5. Adli Kontrolün Azami Süresi 380
6. Adli Kontrol Durumunun İncelenmesi ve Verilen Karar 381
7. Adli Kontrol Tedbirini Kaldırma Kararı 381
8. Tedbirlere Uymama 382
II. Tutuklama 382
1. Tutuklama Hakkında Genel Bilgiler 382
2. Tutuklamanın Hukuki Niteliği 384
3. Tutuklamanın İhtiyarîliği 385
III. Tutuklama Kararı Verilmesinin Koşulları 386
1. “Kuvvetli Suç Şüphesinin Varlığını Gösteren Somut Deliller” Bulunması 386
2. Tutuklama Nedeni Bulunması 387
a. Tutuklama Nedenleri 387
b. Şüpheli Veya Sanığın Kaçması, Saklanması 388
c. Delil Karartma Kuvvetli Şüphesi 388
d. Tutuklama Nedeninin Var Sayılabileceği Suçlar 389
e. Tekrar Suç İşleme Tehlikesi Sorunu: “Önleme Tutuklaması” 391
3. Ölçülülük ve Adli Kontrol Uygulamasının Yetersiz Kalması 392
4. Tutuklama Yasağı Bulunmaması 393
a. Hapis Cezasının Üst Sınırı 393
b. Suça Sürüklenen Çocuklarda Tutuklama Yasağı 393
5. Sanığa Güvence Belgesi Verilmemiş Olması 393
6. Diğer Koşullar 393
a. Muhakeme Şartı Gerçekleşmelidir 393
b. Muhakeme Ehliyetinin Bulunması Koşulu 394
c. Dava Kamu Davası Olmalıdır 394
IV. Tutuklama Kararı Verilmesi İstemi ve Tutuklama Kararının Muhtevası 394
1. Tutuklama Kararı Verilmesi İstemi 394
2. Tutuklama Kararının Verilmesi 395
3. Tutuklama Oturumu Öncesinde Müdafiin Savunma Hazırlaması 396
4. Tutuklama Oturumu 397
5. Tutuklama Kararının İçeriği 398
6. Tutuklama Kararının Gerekçesi 399
7. Tutuklananın Yakınlarına Haber Verme 401
V. Tutukluluğun Azami Süresi 402
1. Tutukluluk Süreleri 402
a. Soruşturma Evresindeki Üst Süre 402
b. Kovuşturma Evresindeki Üst Süre 403
c. Terörle Suçlarındaki İstisna 403
2. Tutukluluk Süresinin Hesaplanması 403
VI. Tutuklamaya İtiraz, Salıverilmeyi Talep Etme ve Re’sen İnceleme 406
1. Tutuklama Kararına İtiraz 406
2. Tutukluluk Durumunun Re’sen İncelenmesi ve Verilen Karar 407
a. İnceleme 407
b. Tutukluluk Durumunun Devamı Kararının Verilmesi 409
c. Tutuklu Şüphelinin Adli Kontrol Altına Alınması 409
VI. Tutuklunun Salıverilmesi 410
1. Cumhuriyet Savcısının Tutukluyu Kendiliğinden Serbest Bırakması 410
2. Tutuklunun Salıverilme İstemi 411
3. BAM Ve Yargıtay Tarafından Salıverilme 411
4. Sağlık Nedenlerinin Salıverme Sebebi Olup Olmadığı Sorunu 412
5. Salıverme Usulü 412
6. Salıverilenin Yükümlülükleri 413
7. Tutuklama Kararı İle İlgili Geçici Düzenlemeler 413
VII. Tutuklunun Tabi Olduğu Rejim 414
1. Taban Kurallar 414
2. İnfaz Kanunundaki Düzenleme 415
VIII. Hürriyeti Bağlayıcı Cezadan Mahsup 415
IX. Özel Tutuklama Halleri 416
1. Özel Tutuklama Kavramı 416
2. Mal Beyanında Bulunmama 416
3. Duruşmanın Düzeninin Bozulması 417
4. Disiplin ve Zorlama Hapsi 417
5. İade Tutuklaması 417
§ 12. ADLİ ARAMA 418
I. Adlî Arama 418
1. Aramanın İkincil Bir Tedbir Olması 419
2. Adlî Arama Kararı Verilmesinin Ön Şartı: Makul Şüphe 420
a. Aranan Kişi Veya Şeyin Bulunabileceği Hakkında Makul Şüphe Kavramı 420
b. Aranan Kişinin Orada Bulunduğunu Gösteren “Makul” Şüphe, Şüphelinin İşlediği Sanılan Suç Bakımından İse “Basit” Suç Şüphesi Söz Konusu Olur 420
c. İhbar “Suç Delillerinin Elde Edilebileceği Hususunda Makul Şüphe” Sayılabilir 422
d. Kolluğun Suç Delillerinin Elde Edilebileceği Hususunda Makul Şüpheyi Takdir Etme Yetkisi 423
3. Şüpheli Veya Sanık İle İlgili Arama 423
4. Şüpheli Dışındaki Diğer Kişilerle İlgili Arama 424
5. Adli Aramanın Türleri 424
II. Diğer Kanunlardaki Arama ve Elkoyma Türleri 425
1. Orman Suçlarında Arama 425
2. Avukatın Bürosunda ve Konutunda Adli Arama 425
3. Vergi Hukukunda Arama ve Elkoyma 426
III. Arama Kararı Veya Emri 426
IV. Gece Yapılan Arama 431
V. Aramanın Yapılması 432
1. Aramada Hazır Bulunabilecekler 432
2. Aramada Belge İnceleme Yetkisinin Bulunmaması 434
3. Arama Sonunda Verilen Belge 434
§ 13. ELKOYMA VE MUHAFAZA ALTINA ALMA 435
I. Elkoyma 435
II. Muhafaza Altına Alma 436
III. Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılan İşlem 436
IV. Devlet Sırrı İçeren Belgenin İncelenmesi 437
V. Elkonulamayacak Mektup ve Belgeler 437
VI. Elkoyma Kararı ve Emri 438
1. Elkoyma Kararı 438
2. Elkoyma Emri 438
3. Elkoyma Emrinin Onaylanması 439
VII. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma 439
1. Hak ve Alacaklara Elkoyma Kavramı 439
a. Kazanç Müsaderesinin Tedbiri Olarak Elkoyma 439
b. Elkonabilecek ve Kayyım Atanabilecek Olan Taşınmazlar, Hak ve Alacaklar 440
2. Hak ve Alacaklara Elkoyma Kararı Vermeden Önce Rapor Alma Yükümü 440
3. Hak ve Alacak Elkoymasına Konu Teşkil Edebilecek Olan Suçlar 440
4. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Şartları 441
5. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma Kararının Uygulanması 441
6. Elkoyma Kararının Gereklerine Aykırılığın Yaptırımı 442
7. Birleşmiş Milletler Kararı Üzerine Malvarlığının Dondurulması 442
VIII. Postada Elkoyma 443
1. Haberleşmenin Gizliliği 443
2. Postada Elkoyma Hakkındaki Düzenlemeler ve Elkoyma Yetkisi 444
3. Elkoyma Konusu Gönderiler 444
4. Eşyayı Tetkik Yetkisi 444
5. İlgilisine Haber Verme 445
6. Postada Elkoyma Tedbirinin Sona Ermesi 445
IX. Elkonulan Eşyanın İadesi 445
X. Elkonulan Eşyanın Muhafazası 446
§ 14. ŞİRKET YÖNETİMİ İÇİN KAYYIM TAYİNİ 447
I. Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini Hakkında Genel Bilgiler 447
II. Karar Verme Yetkisi 447
III. Kayyım Tayininin Koşulları 448
1. Kuvvetli Şüphe Sebebinin Varlığı 448
2. Suçun İşlenmekte Olması 448
3. Şirket Faaliyeti Çerçevesinde Bu Suçun İşlenmesi 449
4. Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkarılması Bakımından Zorunlu Olması 449
5. Suçun CMK 133/4. Fıkrada Belirtilen Katalog Suçlardan Olması 449
IV. Kayyım Olarak Atanabilecekler 450
V. Kayyım türleri 451
VI. Kayyımlığın Sona Ermesi 452
VII. Kayyım Tayini Nedeniyle Tazminat 452
VIII. İtiraz 452
IX. Kayyımın Ücreti 453
§ 15. BİLGİSAYARLARDA ARAMA 453
I. Bilgisayarda Arama Hakkında Genel Bilgiler 453
1. Bilgisayar Verisi 453
2. Ceza Muhakemesi Hukukunda Bilgisayarlarda Arama 455
3. Siber Suç (Sanal Ortamda İşlenen Suçlar) Sözleşmesindeki Düzenlemeler 457
4. Bilgisayarlardan Elektronik Delil Elde Etme Yöntemi 459
II. Şüphelinin Kullandığı Bilgisayar, Bilgisayar Programları ve Cep Telefonunda Arama Yapılması 460
1. Bilgisayarda Arama Yapmanın Koşulları 460
a. Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunduğu İçin, Soruşturma Evresinin Başlamış Olması, Fakat Kovuşturmaya Geçilmemiş Olması Koşulu 460
b. En Son Çare Olma Koşulu 461
c. Hakim Kararı 461
2. Şüphelinin Kullandığı Bilgisayar ve Bilgisayar Programı İle Bilgisayar Kütüklerinde Arama Yapma Yöntemi 461
3. Bilgisayarın Hafızasındaki E–Mailler 463
4. Şüphelinin Cep Telefonunda Arama Yapılması 464
5. Özel Kişiler Tarafından Bilgisayarda İnceleme Yapılması Olasılığı 465
6. Karar Türleri 465
III. Bilgisayara Elkoyma ve Bilgisayarın Müsadere Edilmesi 465
IV. Bilgisayarda Yapılan Arama Sonunda Elde Edilen Verinin Delil Olma Özelliği 468
1. Sağlamlık Denetimi 468
2. Bilgisayar Verisinin Delil Olmasının 11 Koşulu 469
3. Türk Hukuku 470
§ 16. İNTERNETE ERİŞİMİN ENGELLEMESİ VE İÇERİĞİN YAYINDAN ÇIKARILMASI TEDBİRİ 470
I. Koruma Tedbiri Olarak İçeriğin Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi Kararı 471
II. Yaşam Hakkı, Kişilerin Can ve Mal Güvenliğinin Korunması Nedeni İle İçeriğinin Çıkarılması Veya Erişiminin Engellenmesi 471
III. Kişilik Haklarının Korunması Nedeni İle İçeriğin Yayından Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi 472
IV. Özel Hayatın Gizliliği Nedeni İle İçeriğe Erişimin Engellenmesi 473
§ 17. İLETİŞİMİN DENETLENMESİ 474
I. İletişimin Adli Amaçla Denetlenmesi Kavramı 474
1. İletişimin Denetlenmesi Kararı Verilmesinin Koşulları 474
a. Ceza Soruşturmasının Başlaması Koşulu 474
b. Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Varlığı Koşulu 475
c. İletişim Denetlemenin İstisnai ve “Son Çare” Olarak Kullanılması Koşulu 477
d. Başka Kanunlarda Düzenlenen İletişimin Denetlenmesi Tedbirleri 477
2. “İletişim” ve “Denetleme” Kavramları 477
a. “Genel Yetki” İle Cumhuriyet Savcısının Yaptığı Araştırma, İletişimin Denetlenmesi Kapsamına Girmez 477
b. Telekomünikasyon Yolu İle İletişim Kavramı 479
c. İletişimin Dinlenmesi 480
d. İletişimin Kayda Alınması 481
e. “Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi” 481
f. İletişimin “Tespiti” 481
3. Mobil Telefonun Bulunduğu Yerin Tespiti 482
4. İletişimi Denetlenebilen ve Denetlenemeyen Kişiler 483
a. Soruşturma ve Kovuşturma Evrelerinde Denetleme 483
b. İletişimi Denetlenebilen Kişiler 484
c. İletişimi Denetlenemeyen Kişiler 484
ca. Kendisinden Şüphelenilmeyen Kişi 484
cb. Müdafiin İletişiminin Denetlenmemesi Kuralı 485
cc. Tanıklıktan Çekinme Yetkisine Sahip Kişiler 485
cd. Hakim Veya Cumhuriyet Savcısının İletişiminin Denetlenmesi Sorunu 487
5. Dinleme, Kayda Alma ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi Tedbirleri Uygulanabilen Katalog Suçlar 487
a. CMK 135/8 Listesinde Yer Alan Suçlar 487
b. Listede Yer Almayan Suçların Durumu 489
c. Listeden Çıkartılan, Sonra Tekrar Eklenen Suçların Durumu 489
6. “Kesintisiz” Denetleme Sorunu 490
7. İletişimin Denetlenmesi Kararının İçeriği, Denetlemenin Süresi ve Gizlilik 491
a. Hakim Kararının Veya Savcı Emrinin Muhtevası 491
b. Yetkili Yargılama Makamı 493
c. Gerekçe Gösterme Mecburiyeti 493
d. Sulh Ceza Hakiminin İletişimin Denetlenmesi Kararına İtiraz 494
e. Cumhuriyet Savcısının Emri İle Yapılan İletişim Denetleme 494
f. Kararın Dosyada Bulundurulması Mecburiyeti 495
g. Karar Alınmadan, Hat Sahibinin Rızası İle Yapılan İletişim Denetleme 496
h. Tedbirin Süresi 496
ı. Kararın Gizliliği 497
II. İletişimin Denetlenmesinden Elde Edilen Delillerin Niteliği 498
1. Denetlemeden Elde Edilen Delillerin Niteliği 498
2. Katalogda Yer Almayan Bir Suçta; Dinleme, Kayda Alma Sinyal Bilgisinin Değerlendirilmesi, Kanuna Aykırıdır; İletişimin Tespiti Yapılabilir 500
3. Delilin Soruşturmaya Bağlılığı İlkesi 500
III. İletişimin Denetlenmesi Kararlarının Yerine Getirilmesi 501
1. İletişimin Denetlenmesi Yöntemi 501
a. İletişimin Denetlenmesinin Gerçekleştirilmesi 501
b. Denetlemenin Yapılacağı Yer 502
2. Kayıtların Metin Haline Getirilmesi 502
IV. İletişimin Denetlenmesi Tedbirine Son Verilmesi ve Kayıtların İmha Edilmesi 503
V. İletişimi Denetlenen Kişiye Bilgi Verilmesi 504
VI. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi Sırasında Tesadüfen Elde Edilen Bilgiler 505
1. İletişimin Denetlenmesi Yöntemlerinden Tesadüfen Elde Edilen Delil, Sadece CMK 135/8 Kapsamındaki Suçlarda Kullanılabilir 505
2. Tesadüfen Elde Edilen Suç Şüphesinin, “Soruşturma Başlatmak İçin Kullanılması” Sorunu 505
§ 18. GİZLİ SORUŞTURMACI GÖREVLENDİRİLMESİ 507
I. Gizli Soruşturmacı Kavramı 507
1. Gizli Soruşturmacı 507
2. Gizli Soruşturmacının Statüsü 508
3. X Muhbir 508
II. Gizli Soruşturmacının Görevlendirilmesi 509
1. Somut Delile Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunması 509
2. Başka Surette Delil Elde Edilememesi 509
3. Hakim Kararı 510
4. Soruşturmacının Kimliğinin Değiştirilmesi 510
5. Gizli Soruşturmacının Araştırmakla Görevlendirilebileceği Suçlar 510
6. Kararın Verilmesi 511
7. Kararın Saklanması 511
III. Gizli Soruşturmacının Topladığı Deliller 511
1. Koruma Tedbiri Uygulama Yasağı 511
2. Soruşturmacının Suç İşlememesi Kuralı 512
3. Delilin Soruşturmaya Bağlılığı İlkesi ve Tesadüfi Delil Yasağı 513
IV. Gizli Soruşturmacının Topladığı Delillerin Duruşmada İkame Edilmesi 513
§ 19. TEKNİK ARAÇLARLA İZLEME 514
I. Teknik Araçlarla İzleme Kararı Verilmesinin Koşulları 514
1. Soruşturma Başlatılması Mecburiyeti 515
2. Somut Delile Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebebi Bulunması Koşulu 515
3. Başka Suretle Delil Elde Edilememesi Koşulu 515
4. Katalog Suçlar 516
II. Teknik Araçlarla İzleme Kararının Verilmesi ve Uygulanması 517
1. Cumhuriyet Savcısının İstemi 517
2. Hakimin Kararının İçeriği 518
3. Süre 519
4. Teknik Araçlarla İzleme Kararının Uygulanması 519
5. Delilin Soruşturmaya Bağlılığı Kuralı ve Tesadüfi Delil Sorunu 519
III. Özel Kişiler Tarafından Yapılan Ses ve Görüntü Kayıtları 520
1. Karşılıklı Konuşmaların Gizlice Kayıt Edilmesi 520
2. Özel Kişilerin Yaptığı Video Kayıtları 522
3. Eşler Arasında Yapılan Gizli Band Kayıtları 523
4. Özel Kişinin Getirdiği Hukuka Aykırı Delile İlişkin Görüşümüz 523
5. Resmi Makamlar Tarafından Yapılan, Teknik Takip Dışındaki Gizli Kayıtlar 523
a. MOBESE Kameralarındaki Görüntüler 523
b. İfade Alma Kayıtları 524
c. Tutuklunun Bilgisi Olmadan Ses Veya Görüntüsünün Kaydedilmesi 525
6. İnsan Kulağı İle Yapılan Gizli Dinlemeden Veya Radyo İle Yapılan Konuşmaların Dinlenmesinden Elde Edilen Deliller 525
§ 20. KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNAT 526
I. Tazminat İstemi 526
1. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat 526
2. Tazminat İsteme Hakkını Bildirme Mecburiyeti 526
3. Süre Koşulu 527
4. Başvurulacak Mahkeme 527
5. İstem Dilekçesi 528
6. İstemin Kabul Açısından Reddi 528
7. Tazminat İsteyemeyenler 528
II. Tazminat Davasının Konusu 529
1. Kanunda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalama ve Tutuklama 530
a. Yakalama 530
b. Tutuklama 531
c. Tutukluluğun Devamına Karar Verme 531
d. Gözaltı Süresi İçinde Hakim Önüne Çıkarılmama 533
e. Kanuni Hakları Hatırlatılmadan Veya Hatırlatılan Haklarından Yararlanma İsteği Yerine Getirilmeden Tutuklama 533
f. Tutuklanan Kişinin Makul Sürede Yargılama Mercii Huzuruna Çıkarılmaması ve Makul Sürede Hakkında Karar Verilmemesi 533
g. Yakalandıktan Veya Tutuklandıktan Sonra Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığı Veya Beraat Kararı Verilmesi 534
h. Mahkum Olan Kişinin Gözaltı Veya Tutukluluk Süresinin Hükümlülük Süresinden Fazla Olması Veya Sadece Adli Para Cezasını Gerektiren Suçtan Dolayı Yakalanan Veya Tutuklanan Kişi 535
ı. Yakalama Veya Tutuklama Nedeninin Veya Suçlamanın Bildirilmemesi 535
i. Yakalandığı Veya Tutuklandığının Yakınlarına Bildirilmemesi 535
2. Kanuna Aykırı Arama ve Elkoyma 535
III. Tazminat Muhakemesi 535
1. Dava Hakkı 535
2. İstemin Kabulü 536
3. İstemin Değerlendirilmesi 536
4. Mahkemenin Karar Verme Usulü 536
5. Maddi ve Manevi Tazminat, Avukatlık Ücreti 536
a. Maddi Tazminat 536
b. Manevi Tazminat 537
c. Avukatlık Ücreti 537
6. Kanunyolu: İstinaf 537
IV. Tazminatın Geri Alınması ve Rücu 537
1. Yargılamanın Yenilenmesi Durumunda Geri Alma 537
2. Müfteriye Rücu 538
3. Hakim ve Cumhuriyet Savcılarına Rücu 538
§ 21. DELİLLER 540
I. İspat Kavramı ve Deliller 540
1. İspat Kavramı 540
a. İspat Açısından Delillerin Rolü 540
b. İspatın Nispiliği 542
c. Şüpheden Sanığın Faydalanması 543
2. İspat Konusu 544
a. İspat Edilmesi Gereken Olay 544
b. İspatına İhtiyaç Olmayan Hususlar ve İstisnaları 545
3. Kimin Neyi İspat Edeceği Meselesi 546
a. Mahkemenin Delilleri Kendiliğinden Araştırması Kuralı 546
b. İspat Külfeti 546
4. Delillerin Özellikleri 547
a. Delil Gerçek Olayı Temsil Edici Olmalıdır 547
b. Mantık Kurallarına Uygun Olmalıdır 547
c. Konu İle İlgili Olmalıdır 548
d. Delil Hukuka Uygun Olmalıdır 548
e. Deliller Müşterek Olmalıdır 549
f. Bilimsel Deliller 549
5. Delillerin Sınıflandırılması 550
II. Beyan Delili: Tanıklık 552
1. Tanık Beyanı 552
2. Tanığın Gelme Yükümü Ve Zorla Getirilmesi 553
3. Tanığın Hakları 555
4. Tanıklıktan Çekinme 555
a. Kendisi ve Yakınları Aleyhine Tanıklıktan Çekinme: “Nemo Tenetur” Kuralı 555
b. Akrabalık 556
c. Meslek Sebebiyle Tanıklıktan Çekinme 557
d. Devlet Sırrı İle İlgili Tanıklık 559
e. Tanıklıktan Çekinme Sebebinin Bildirilmesi 560
f. Tanıklıktan Sebepsiz Çekinme 560
5. Tanığa Yemin Verilmesi 561
a. Yemin Verilmeyen Tanıklar 561
b. Tanığa Yemin Verilmesi 562
6. Tanıkların Dinlenmesi 564
7. Yüzleştirme 566
8. Tanık Dinlemede Görüntü ve Ses Kaydı (SEGBİS) 566
9. Tanığın Tekrar Dinlemesi 568
10. Tanığa Verilecek Tazminat ve Giderler 568
11. Tanığın Korunması 569
III. Belirti Delilleri 576
1. Belirti Kavramı 576
2. Belirti Delilinin Duruşmada İkamesi 578
IV. Belge Delilleri 578
1. Delil Olabilen Belgeler: Vesika, Senet, Belge 578
2. Belgenin Sağlamlığı 578
3. Yazılı Belge 579
4. Şekil Tespit Eden Belge 580
5. Ses ve Görüntü Tespit Eden Belge 580
6. Bilişim Verisi Şeklindeki Belgeler 581
7. Belge Delillerinin Duruşmada İkamesi 581
V. Hukuka Uygun Bir Şekilde Elde Edilmiş Delille İspat 581
1. Kanuna Aykırı Elde Edilen Delili Yasaklamanın Amacı 581
2. Terminoloji “Kanuna Aykırılık”, “Hukuka Aykırılık” ve “Hukuka Uygunluk” 582
3. Hukuka Aykırı Olarak Elde Edilen Deliller Konusundaki Görüşler 583
a. Konusu Bakımından Yasaklanmış Olan Deliller 583
b. Özel Hayatın Korunması Amacı İle Yasaklanan Deliller 583
c. Elde Edilmesinde Uygulanan Metod Dolayısıyla Yasaklanan Deliller 584
4. Hukuka Aykırı Olarak Elde Edilen Delillerin Kullanılıp Kullanılamayacağı Konusundaki Görüşler 585
a. Mutlak Yasak Görüşü 585
b. Hukuka Aykırı Delillerin Kullanılmasını Kabul Eden Görüş 585
c. Belirli Hallerde Hukuka Aykırı Delillerin Kullanılmasını Kabul Eden Görüş 585
ca. Sanık Hakları Teorisi 585
cb. Korunan Hukuki Menfaat Görüşü 587
cc. Hukuka Aykırılığın Adil Yargılama Hakkını İhlal Etmemesi 588
cd. Özel Kişiler Tarafından Elde Edilen Deliller 594
5. İstisnai Hallerde Kullanılabilen Kanuna Aykırı Yöntemle Elde Edilen Deliller 595
6. Hukuka Uygun Olarak Elde Edilen Delilin, Başka Bir Davada Kullanılamaması Kuralı 596
7. Yabancı Ülkede Türk Kanunlarına Aykırı Yöntemlerle Elde Edilen Deliller Açısından İstisnalar 596
8. Delil Yasaklarının Uzak Etkileri Sorunu 596
9. Delilin Dosyadan Çıkartılması Sorunu 598
10. Kanaatimiz 599
VI. Hukuka Aykırı Bir Şekilde Elde Edilen Delillere Örnekler 602
1. Kanuna Aykırı Olarak Durdurma 602
2. Arama ve Elkoyma İşlemindeki Kanuna Aykırılıklar 603
3. Yakalama İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar 604
a. Yakalanan Kişinin Haklarını Öğrenme Hakkı’nın İhlali 604
b. Yakalanan Kişinin Susma Hakkının İhlali 604
c. Yakalanan Kişinin İsnadı Öğrenme Hakkının İhlali 604
d. Yakalanan Kişinin Hakim Önüne Çıkarılma ve Sorguya Çekilme Hakkının İhlali. 605
4. İfade Alma İlgili Kurallara Aykırılık 605
a. İfade Alma Veya Sorgu Sırasında Müdafiin Hazır Bulunmaması 605
b. Müdafiin Şüpheli İle Görüştürülmemesi 605
c. “Yasak Sorgu Yöntemlerinin Uygulanmamasını Talep Etme” Hakkı 605
d. “İfade Alma Sayılmayan” Konuşmaların Akibeti 606
e. Hakların Kullandırılmamasının Sonucu 606
İKİNCİ KİTAP:
CEZA MUHAKEMESİNİN YÜRÜYÜŞÜ
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM:
İLK DERECE MUHAKEMESİ
§ 22. CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ 609
I. Ceza Muhakemesinin Evreleri ve Morfolojik Prensipler 609
1. Organiklik Prensibi 609
a. Derece 610
b. Evre 610
c. Aşama 611
d. Bölüm 611
e. Hadise 611
2. Gelişme Prensibi 611
3. Uygunluk Prensibi 612
4. CMK’nın Soruşturma ve Kovuşturma Evreleri 612
II. Bizim Kabul Ettiğimiz Muhakeme Şeması 612
1. Suça İlişkin Araştırma İşlemleri 613
2. Kısa Soruşturma 613
3. Ara Soruşturma (İddianamenin Kabul Veya İadesi Aşaması) 614
4. Kovuşturma Evresi 615
§ 23. SORUŞTURMA EVRESİ 616
I. Soruşturma Evresinin Organları 616
II. Soruşturma Evresinin Özellikleri 617
III. Suçun İşlendiğinden Bilgi Edinme 619
1. Suçun Öğrenilmesi ve Soruşturmaya Başlama 619
2. Araştırma Yaparak Kendiliğinden Öğrenme 619
3. Şikayet ve Benzeri Kurumlar 620
4. İhbar 620
5. Gizli Haber Verme 621
6. Suç Duyurucu Rapor 621
7. Şüpheli Ölümün İhbarı 621
8. Medya’nın Suç Haberi Toplaması ve Sanık Hakları 622
IV. Ceza Soruşturmasının Başlaması 623
1. Ceza Soruşturması 623
2. Soruşturmaya Yer Olmadığı Kararı (SYOK) 624
V. Araştırma Mecburiyeti 626
1. Araştırma Mecburiyeti Kavramı 626
2. Adli Görevlerin Başlaması 626
VI. Adli Araştırmalar ve Koruma Tedbirleri 627
§ 24. CEZA MUHAKEMESİ ŞARTLARI 627
I. Ceza Muhakemesi Şartı Kavramı 627
II. Ceza Muhakemesi Şart ve Engelleri 628
1. Şikayet Şartı 628
a. Şikayet Kavramı 628
b. Şikayetin Soruşturma Evresindeki Rolü 629
c. Şikayetin Gayesi 629
d. Şikayetin Belli Bir Formülü Yoktur 630
e. Fiil Şikayet Edilir 630
f. Yazılı Şekil Şartı 631
g. Şikayetin Sirayeti Ve Şikayet Hakkı 631
h. Şikayet Süresi 633
ı. Şikayet Hakkından Vazgeçme 634
i. Şikayetin Uzlaştırma İle İlişkisi 636
j. Yabancı Devletin Şikayeti 636
2. Yazılı Başvuru Şartı 636
3. İstem (Talep) Şartı 639
4. Mütalaa Şartı 639
5. İzin Şartı 641
6. Kamu Yararı Şartı 642
7. Diplomatlık Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 642
8. Yasama Dokunulmazlığı 643
9. Kamu Görevlisi Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 644
a. Memur Dokunulmazlığı 644
b. Sağlık Personeli Dokunulmazlığı 645
c. Hakimlik Dokunulmazlığı 645
d. Savcılık Dokunulmazlığı 646
e. Avukatlık Dokunulmazlığı 646
f. Noterlik Dokunulmazlığı 646
g. Askerlik Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 646
h. Seçim Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 648
ı. Karşılıklılık Şartı 648
10. Şüphelinin Hayatta Olması Şartı 649
11. Sanığın Çocuk Veya Akıl Hastası Olmaması Şartı 649
12. Kabahatüstü (Suçüstü) Yakalanma Şartı 650
13. Ceza Muhakemesi Şartı Olarak Görev 650
14. İddianamenin Hukuken Geçerli Olması Şartı 650
15. Uzlaşma Veya Önödeme Teklif Edilmesi Şartı 651
a. Uzlaşma Teklif Edilmesi 651
b. Önödeme Usulünün Denenmesi 651
16. Asıl Ceza Davasının Süresinde Açılması Şartı 651
17. Dava Zamanaşımının Dolmuş Olmaması Şartı 652
18. Bekletici Meselenin Çözülmesi Şartı 652
19. Sanığın Türkiye’de Bulunması Şartı 652
20. Gaipliğin Kalkması Şartı 652
21. Durma Sebebinin Kalkması Şartı 653
22. Aynı Davaya Bakılmakta Olmaması Şartı 653
23. Yargı Bulunmaması Şartı (Ne Bis in Idem) 653
24. Yeni Delil Veya Yeni Olay Meydana Çıkması Şartı 654
III. Ceza Muhakemesi Şartı Sayılmayan Haller 654
§ 25. SORUŞTURMA İŞLEMLERİ 654
I. Suçu Araştırma Yetkisi 654
1. Genel Yetki ve Özel Yetki 654
2. Doğrudan Araştırma ve Dolayısıyla Araştırma 655
3. Re’sen Delil Araştırma 655
II. İfade Alma Veya Sorgu İçin Çağrı, Zorla Getirme 656
1. İfadesi Alınacak Kişinin Davetiye İle Çağırılması 656
a. Davetler 656
b. Kolluğun Davet Etme Yetkisi 657
2. Zorla Getirme 658
a. Zorla Getirme Kişi Özgürlüğünü Kısıtlar 658
b. Şüphelinin Zorla Getirilmesi 658
c. Sanığın Duruşma İçin Zorla Getirilmesi 659
d. Tanığın Zorla Getirilmesi 660
e. Bilirkişinin Zorla Getirilmesi 661
III. İfade Alma ve Sorgu. 661
1. “İfade Alma” ve “Sorgu” Kavramları 661
2. Yakaladıktan Sonra İfade Alma, Gözaltında Tutulan Şüphelinin Veya Serbest Olan Kişinin İfadesinin Alınması 662
a. Yakalama Sonrası İfade Alma 662
b. Gözaltına Alınan Şüphelinin İfadesinin Alınması 662
c. Serbest Olan Kişinin İfadesinin Alınması 663
3. İfade Alma Sayılan ve Sayılmayan Sorular 663
4. Kimlik Tespiti 665
5. Suçlamanın Bildirilmesi 665
6. Müdafi Seçme ve Baro Tarafından Görevlendirilmesini İsteme, Hukuki Yardımdan Yararlanma Hakları ve Bunların Bildirilmesi 666
7. Hakların Bildirilmesi ve Hakları Kullanmaktan Vazgeçme Sorunu 667
a. Hakların Bildirilmesi 667
b. Hakları Kullanmaktan Vazgeçme Sorunu 668
8. Yakınlarına Haber Verme Mecburiyeti 669
9. Lehe Delil Toplanmasını İsteme Hakkı 669
10. Susma Hakkı 670
a. Susma Hakkı Pasif Haklardandır 670
b. Susma Hakkının Bilinip Bilinmemesi Sorunu 670
c. Susma Hakkı Bildirilmesinin İstisnası Yoktur 671
d. Bazı Tali Ceza Davalarında Susma Hakkı Bildirilmesi Gerekmez 671
e. Müdafiin İfade Alma Sırasındaki Konumu 671
11. İfadenin Sesli ve Görüntülü Olarak Kaydedilmesi Mecburiyeti (SEGBİS) 672
12. İfade Alma Veya Sorgu Oturumu 672
13. İfade Veya Sorgu Tutanağı 672
14. Şüphelinin Beyanının Özgür İradesine Dayanması 673
a. İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller 673
b. Kötü Davranma 674
c. İşkence 674
d. İlaç Verme 674
e. Yorma 674
f. Aldatma 674
g. Cebir Veya Tehditte Bulunma 674
h. Bazı Araçları Kullanma 674
ı. Kanuna Aykırı Yarar Vaat Etme 675
15. Yasak Usuller “Mutlak Delil Yasağı” Oluşturur 675
16. Kolluğun İkinci Kez İfade Alması Yasaktır 676
IV. Keşif 676
1. Keşif İlk Derece Mahkemesi Tarafından Yapılır 676
2. Soruşturma Evresindeki “Teftiş” İle “Keşif” Farklı İşlemlerdir 676
3. Keşif Kararı ve Keşfin Yapılması 677
4. Keşifte Hazır Bulunabilenler 678
V. Yer Gösterme 679
1. Oluşumu 679
2. Kendisini Suçlamama Hakkı 679
3. Yer Göstermenin Yapılması 680
4. Hükümlü ve Tutukluya Yer Gösterme İşlemi Yaptırılması 680
VI. Teşhis 680
1. Kavram 680
2. Aleyhe Delil Verme Yasağı ve Sıraya Dizme Usulü 681
3. Resimden Teşhis 682
4. Müdafiin Konumu 682
a. Teşhiste Hakların Bildirilmesi 683
b. Duruşmada Yüzleştirme ve Teşhis Hakkında 683
5. Teşhiste Yapılan Hukuka Aykırılık Örnekleri 684
VII. Gözlem Altına Alınma 685
VIII. Beden Muayenesi 687
1. Beden Muayenesi Tedbirinin Amacı 687
2. Şüphelinin Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 690
a. İç Beden Muayenesi 690
b. Karar Verme Yetkisi, Karara İtiraz ve Yasaklanan Deliller 690
c. Hakim Kararı Alınmasına Rağmen İlgilinin Muayeneye Rıza Göstermemesi 691
d. Sağlık İçin Zararlı Olmama Koşulu 693
e. İşlemi Yapabilen Kişiler 693
f. Cezanın Ağırlığı Koşulu 694
g. Şüphelinin Dış Beden Muayenesi 695
3. Alkol Muayenesi 695
4. Mağdur ve Diğer Kişilerin İç ve Dış Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 697
5. Çocuğun Soybağının Tespiti İçin Karar 699
6. Tanıklıktan Çekinme Sebepleri İle Muayeneden Veya Vücuttan Örnek Alınmasından Kaçınma 700
7. Kadının Muayenesi 701
8. Beden Muayenesi ve Aleyhe Delil Vermeye Zorlanamama Yasağı 701
IX. Moleküler Genetik İncelemeler ve DNA Veri Bankaları 702
1. Moleküler Genetik İncelemelerin Taşıdığı Özellikler 702
2. Moleküler Genetik İnceleme Yapılmasının Koşulları 703
3. Yargıtay Kararlarında Moleküler Genetik İncelemeler 708
4. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Görüşü 710
5. DNA Veri Bankaları 713
6. DNA Veri Bankaları Konusunda Uluslararası Düzenlemeler 715
a. Avrupa Konseyi 715
b. Prüm Sözleşmesi 715
c. Mukayeseli Hukuktaki Diğer Düzenlemeler 716
X. Fizik Kimliğin Tespiti 718
1. Kavram 718
2. Fizik Kimlik Bilgilerinin Yok Edilmesi 719
3. Teşhise Yarayan Kayıtlar 719
XI. Parmak izinin kayda alınması 720
1. Kavram 720
2. Parmak İzleri Kayıt Altına Alınabilen Kişiler 720
3. Sistemde Yer Alan Parmak İzi Kayıtlarının Kullanılması 721
4. Sisteme Kayıtlı Olan Parmak İzlerinin ve Fotoğrafların Silinmesi 722
5. Fotoğrafların Polis Hukukuna Göre Kayda Alınması 722
6. Polis Hukuku Amaçlı Kayıtlar İle Ceza Muhakemesi Amaçlı Kayıtlar Arasındaki Fark 722
XII. Ölünün Beden Muayenesi 724
1. Ölünün Kimliğini Belirleme 724
2. Otopsi 724
3. Yeni Doğanın Cesedinin Adli Muayenesi 725
4. Zehirlenme Şüphesi 725
§ 26. SORUŞTURMA EVRESİNİN SONA ERMESİ 725
I. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 725
1. Soruşturmasının Sona Ermesi 725
2. Maddi Mesele Bakımından Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 726
3. Hukuki Mesele Bakımından Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 726
4. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Türleri 726
a. Takdirilik Sistemi Kapsamında Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 726
b. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Sonrasında Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 727
c. Uzlaştırma Gerçekleşince Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 727
d. Önödemedeki KYOK 727
5. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Kararın Bildirilmesi 727
6. Kararın Kesin Hüküm Etkisi 727
II. “Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara” İtiraz 728
1. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara İtiraz 728
2. Suçtan Zarar Görenin İtiraz Yetkisi 729
3. Şüphelinin İtiraz Etme Yetkisi Sorunu 730
4. Şüphelinin Hukuki Konumu 730
5. İtiraz Yöntemi 730
6. İncelemenin Yapılması 730
7. Verilebilen Kararlar 731
8. Takdirilik Sistemi 732
9. Muhakemenin Dirilmesi 732
10. Etkin Soruşturma Yapılmaması Üzerine Yeniden Soruşturma Açılması 732
III. Kamu Davası Açmak Üzere İddianame Düzenlenmesi 733
§ 27. KAMU DAVASININ AÇILMASI 733
I. Kamu Davası Kavramı ve Kamu Davası Açılmasındaki Sistemler 733
1. Kamu Davası 733
2. Kamu Davası Açmada Mecburilik ve Takdirilik Sistemleri 734
II. Kamu Davası Açmada Takdir Yetkisi 734
1. CMK 171/1 Kapsamında Savcının Takdir Yetkisi 734
2. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 735
a. CMK 171/2 Kapsamındaki Takdir Yetkisinin Koşulları 735
b. Yeterli Şüphenin Varlığı Koşulu 736
c. Önödeme ve Uzlaştırmanın Önceliği 736
d. CMK 171/3. Fıkradaki Diğer Koşullar 736
e. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararına İtiraz 737
f. Deneme Süresinde Verilen Kararlar 737
g. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Hakkındaki Görüşümüz 737
3. Kamu Davası Açma Mecburiyeti 738
4. Araştırma Mecburiyeti 739
5. Mecburilik Sisteminin Uygulanma Koşulu 739
6. Kamu Davasının Mecburiliği İlkesinin Yarar ve Zararları 740
7. Kamu Davasının Kendiliğindenliği ve Devamlılığı 741
III. İddianamenin Düzenlenmesi ve Mahkemece İncelenmesi 741
1. Delillerin Yeterli Şüphe Oluşturması 741
2. Görevli ve Yetkili Mahkemeye Hitaben Düzenlenme 741
3. İddianamede Yer Alması Gereken Diğer Hususlar 741
IV. İddianamenin İadesi 742
1. CMK 170. Maddeye Aykırı Olarak Düzenlenen İddianame Kavramı 742
2. Suçun Sübutuna Etki Edeceği Mutlak Sayılan Bir Delilin Toplanmamış Olması Kavramı 743
3. Önödeme Veya Uzlaştırma Ya da Seri Muhakeme Usulünün Uygulanmaması 743
a. Önödeme Uygulanmaması 743
b. Uzlaştırma Teklif Edilmemesi 744
c. Seri Muhakeme Usulünün Uygulanmaması 744
d. İzin veya Talep Koşulunun Yerine Getirilmemesi 744
4. Yargıtay’ın İddianamenin İadesi İle İlgili Kararları 744
a. Tavsif Hatası 744
b. Sevk Maddesindeki Değişiklik İddianamenin İadesi Sebebi Değildir 745
c. Kimlik Bilgilerinin Eksik Olması İade Nedeni Olmaz 745
d. Sağlık Raporu Alınmaması 745
e. İfade Almadan İddianame Düzenlenmesi Mümkündür 746
f. Görevsizlik Veya Yetkisizlik Nedeni İle İade Kararı Verilemez 747
g. Eksik Soruşturma İade Nedeni Değildir 748
h. Etkin Pişmanlık İşlemlerinin Yapılmaması İade Nedenidir 748
5. Otomatik Kabul 749
6. İade Sonrası Savcılık İşlemleri 749
7. İddianamenin İadesi Yolunun Kapanması 749
8. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Kanun Yolu 750
V. İddianamenin Kabulü Kararı; Kamu Davasının "Açılmış Olması". 750
1. Kamu Davasının Açılmış Olması 750
2. Kovuşturma İşlemleri 751
3. Kovuşturma Evresinin Özellikleri 751
a. Sözlülük 752
b. Açıklık 752
c. Bağlılık 752
d. Yüze Karşılık 752
4. Kovuşturma Evresinin Aşamaları 752
§ 28. DURUŞMA HAZIRLIĞI 752
I. Duruşma Gününün Belirlenmesi 752
II. Duruşmada Hazır Bulunması Gereken Kişilerin Çağırılması 753
1. Çağrı Kavramı 753
2. Hazır Bulunması Gereken Kişilerin Çağırılması 753
3. Duruşma İçin Zorla Getirme 754
4. Tutuklu Sanığın Duruşmaya Çağrılması 754
5. Çağrıyı Yapma Yetkisi Mahkemeye Aittir 754
6. Mahkemenin Re'sen Tanık Veya Bilirkişi Çağırma Yetkisi Düzenlenmemiştir 755
III. İddianamenin Tebliği 755
1. Kabul Edilen İddianamenin Tebliği 755
2. Taslak İddianamenin Tebliğ Edilmemesi Sorunu 755
3. Savunma Hazırlama Süresi 756
a. Koruyucu Süre 756
b. Süreye Uymamanın Yaptırımı 757
c. Savunmayı Hazırlamak İçin Verilen Sürenin "Yeterli" Olması Gerekir 757
IV. Sanığın Tanık veya Bilirkişi Davet Ettirmek, Savunma Delili Toplanmasını İstemesi 758
1. Duruşma Hazırlığında Savunma 758
2. Duruşma Hazırlığının Delil Toplama Bölümü 758
3. Tanığın Duruşmaya Çağrılması 758
4. Bilirkişi Veya Uzmanın Davet Edilmesini İstemek 759
5. Sanığın Delil Toplanması İstemi Hakkında Verilen Karar 759
6. Cumhuriyet Savcısına Bildirim 759
7. Savunma Tanıklarının İddia Makamına Bildirilmesi 759
8. İddia Tanıklarının Savunma Makamına Bildirilmesi 760
V. Duruşma Hazırlığında İstinabe ve Keşif 760
1. İstinabe 760
2. Naiple Veya İstinabe Yoluyla Tanık Veya Bilirkişi Dinlenmesi 761
a. Hastalık Veya Malullük Nedeniyle Naiple Veya İstinabe Yoluyla Dinleme 761
b. Konutunun Yargı Çevresi Dışında Olması Nedeniyle Naiple Veya İstinabe Yoluyla Dinleme 762
c. Davayı Gören Mahkemenin Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Naiple Veya İstinabe Yoluyla Dinleyememesi 762
d. İstinabe Olunan Mahkemenin Büyükşehir Belediye Sınırı İçindeki İstinabeyi Yapma Mecburiyeti 762
3. Görüntülü ve Sesli İletişim Tekniği Kullanılarak Tanık Veya Bilirkişi Dinlenmesi (SEGBİS) 763
4. Tanık Veya Bilirkişilerin Dinleneceği Günün Bildirilmesi 763
5. Duruşma Hazırlığında Yapılan Keşif ve Muayene 764
§ 29. DURUŞMANIN YAPISI 765
I. Duruşmanın Açıklığı 765
1. Muhakeme Hukuku İşlemlerinin Açıklığı 765
a. Gizli Yapılan İşlemler 765
b. Kimlik Bilgilerinin Gizliliği 766
2. Açıklığın Kaldırıldığı Haller 767
a. Duruşmanın Kapalı Yapılmasının Kararı 767
b. Kapalılık Kararının Gerekçesi 767
c. Kapalı Duruşmada Hazır Bulunma İzni 767
d. Zorunlu Kapalılık 767
e. Ses ve Görüntü Alıcı Alet Kullanma Yasağı 768
f. Duruşmanın Açıklığı İlkesinin İhlalinin Yaptırımı 768
3. Basın Özgürlüğü ve Aleniyet 769
a. Basın Özgürlüğünün Sınırları 769
b. Açık Duruşmanın İçeriğinin Yayımlanmasının Yasaklanabilmesi 770
II. Duruşmaya Ara Vermeme Kuralı 771
1. Duruşmanın Kesiksizliği 771
2. Duruşmaya Ara Verilebilen İstisnai Haller 771
3. Ara Verilmesini İsteme Hakkının Sanığa Bildirilmesi Mecburiyeti 772
4. Ek Savunma İçin Süre Verilmesi 773
III. Duruşmanın Düzeninin Sağlanması 773
1. Duruşmada Düzeni Sağlama Görevi 773
2. Salondan Çıkarma Yetkisi ve Disiplin Hapsi 773
3. Sanığın Dışarı Çıkarılması ve Duruşmanın Yokluğunda Sürdürülmesi 774
4. Duruşma Sırasında İşlenen Suç 775
IV. Duruşmada Hazır Bulunan Süjeler 775
1. Hakim 775
a. Hakimin Değişmemesi Kuralı 775
b. Mahkeme Başkanının Diğer Görevleri 776
ba. Şekil Bakımından İdare İşlemleri 776
bb. Sanığın Sorgusunu Yapmak 777
bc. Delillerin Ortaya Konmasını Yönetmek 777
2. Cumhuriyet Savcısı 777
a. Duruşma Savcısı 777
b. Birden Çok Savcı Veya Müdafi 778
3. Zabıt Katibi 779
4. Tercüman 779
a. Muhakemenin Dili 779
b. Tercümanın Görevlendirilmesi 780
c. Engelli Sanıkların Tercümanı 780
d. Tercümana Ödenen Ücret 780
e. Sanığın İstemi Üzerine Görevlendirilen Yardımcı Tercüman 780
f. Tercüman Listeleri 780
5. Müdafi 781
a. Müdafiin Duruşmada Hazır Bulunma Yükümü 781
b. "Duruşmaya Gelmeyerek Savunma" Girişimleri 782
c. Sanık Hazır Bulunmasa Da Müdafii Hazır Bulunmaya Yetkilidir 782
d. Sanığın Temsil Edilmesi 782
6. Sanık 783
a. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması ve İstisnaları 783
aa. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı ve Mecburiyeti 783
ab. Sanık Hakkında Zorla Getirme Kararı Verilmesi 783
ac. Sorgu Yapmadan Davanın Gıyapta Bitirilebileceği Haller 783
ad. Sanığın Duruşmanın Devamı Süresince Hazır Bulunması İçin Alınan Tedbirler 784
ae. Davanın Sanığın Yokluğunda Bitirilebileceği Haller 785
af. Yoklukta Duruşma 785
ag. Sanığın Duruşma Salonundan Çıkarılması Kararı 785
b. Duruşmada Hazır Bulunmaktan Bağışık Tutulma 785
ba. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması Temel İlkedir 785
bb. Müdafiin Yetkili Kılınmış Olması Gerekir 786
bc. Bağışık Tutulan Sanığın İstinabe Suretiyle Sorgusu 786
bd. Görüntülü ve Sesli İletişim Tekniği İle Sorgu (SEGBİS) 786
be. Tutuklu Sanıkların Durumu 788
bf. Yurt Dışında Bulunan Sanıkların Durumu 788
c. Sanık Hazır Bulunmaksızın Yapılan Duruşmalarda Eski Hale Getirme 788
d. Sanığı Duruşmaya Getirmek İçin Yakalama Emri Verilmesi 789
§ 30. DURUŞMANIN YÜRÜYÜŞÜ 789
I. Duruşmanın Açılması ve Başlatılması 789
1. Duruşmanın Başında Yapılan İşlemler 789
a. Duruşmanın Açılması ve Bir Başka Güne Bırakılması 789
b. Duruşmanın Açılması ve Duruşmanın Başlaması Arasındaki Fark 790
c. Duruşmanın Başlaması ve Yapılan İşlemler 790
2. Tanıkların, Bilirkişilerin ve Uzmanın Yoklaması 791
3. Duruşmaya Başlama Kararı 791
4. İddianamenin Kabulü Kararının Okunması 791
5. Sanığın Kimliğinin Tespiti 792
6. Sanığa suçlamanın anlatılması 792
a. Sanığa iddianın anlatılması 792
b. İddianame Yerine Geçen Belge 793
c. Yetkisizlik Kararının Bildirilmesi 794
7. Önödemenin Veya Uzlaşmanın Hatırlatılması 794
8. İlk Talî Davaların Açılması 794
II. Duruşmada Yapılan Sorgu 795
1. Sorgunun Önemi 795
2. Sorgu Yöntemi 796
III. Delillerin Ortaya Konulması ve Delil İkamesi İsteminin Reddi 797
1. Delil İkamesi İsteminin Reddi 797
2. Delilin Ortaya Konmasının Reddi Kararının Gerekçesinin Yazılması Mecburiyeti 798
3. Delilin Ortaya Konmasından Vazgeçilmesi 798
4. Delil Veya Olayın Geç Bildirilmesi Ret Sebebi Olmaz 799
5. Mazeretsiz Gelmeyen Sanığın Yokluğunda Ortaya Konulan Deliller 799
IV. Anlattırıcı Soru ve Çapraz Sorgu 800
V. Esas Hakkında Mütalaalar 800
1. Soruşturma Evresinde Tarafların Görüşlerinin Alınması 800
2. Kovuşturma Evresinde Verilen Kararlar Öncesinde Görüş Alma 800
3. Esas Hakkındaki Mütalaa 801
4. Tartışmada Söz Alma Sırası 801
5. Tartışmanın İçeriği 801
6. Cevap Verme Hakkı 802
VI. Sanığın Son Söz Hakkı 802
VII. Hüküm Vermek İçin Müzakere 803
1. Duruşmadan Sonuç Çıkarma Müzakeresi 803
2. Müzakerenin Yönetimi ve Oyların Toplanması 804
VIII. Kararlarda Oybirliği Veya Oyçokluğu 804
1. Kararların Oylanması 804
2. Karşı Oy ve Gerekçesi 805
§ 31. HÜKÜM 805
I. Hüküm Kavramı 805
1. Hüküm Vermenin Kolektif Oluşu 805
2. Çelişme 806
3. Mütalaa Niteliğinde Hüküm 806
4. Karar Niteliğinde Hüküm 807
5. Kesin Hüküm 808
6. Hükmün Mecburiliği Meselesi 809
II. Hükmün Unsurları 809
1. Maddi ve Hukuki Mesele 809
2. Hükmün “Sonuç” Kısmı 810
3. Gerekçeli Karar ve Kısa Karar 811
III. Gerekçe Kavramı; Hükmün Gerekçesi 811
1. Gerekçe Kavramı 811
a. Psikolojik Anlamdaki Hükmün Gerekçesi 811
b. Gerekçenin Yararları 812
c. Gerekçelerin Zararları 812
d. Yazılı Hukuk ve AİHM Kararlarındaki Durum 812
2. Gerekçede Bulunması Gereken Noktalar 813
3. Kararların Gerekçeli Olması 814
4. Hükmün Gerekçesi 815
a. Mahkumiyet Kararının Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar (CMK 230/1) 815
b. Beraat Kararının Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar 815
c. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararının Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar 815
IV. Hükmün Konusu 816
1. Yargılanacak Uyuşmazlığın Belirtilmesi 816
2. Fiili Nitelendirmede Mahkemenin Serbest Olması 817
3. Tavsif Değişikliği 818
a. Tavsif Nedeni İle Ek Savunma Verilmesi 818
b. Bildirimlerin Hem Sanığa, Hem de Müdafie Yapılması 820
V. Hakimin Kararını Duruşmaya Getirilmiş ve Huzurunda Tartışılmış Delillere Dayandırma Mecburiyeti 820
1. Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi 820
2. Sözlülük İlkesi 821
VI. Delillerin Hakimin Vicdani Kanaati İle Serbestçe Takdir Edilmesi 821
1. Vicdani Delil Sistemi 821
2. Delillerin Değerlendirilmesi (Takdiri) 822
a. Delillerin Sağlamlık Bakımından Değerlendirilmesi 822
b. Delillerin “Hukuka Uygunluk” Bakımından Değerlendirilmesi 822
3. Sübut Konusunda Hüküm Faaliyeti 822
4. Tecrübe Kaidesi İle İlgili Faaliyet 823
5. Karine 823
VII. Hüküm fıkrası 824
1. Hükmün "Türk Milleti Adına" Verilmesi 824
2. Hükmün Başında Yazılacak Noktalar 824
3. Hükmün Gerekçesinin En Geç Onbeş Gün İçinde Dava Dosyasına Konulması 825
4. Karar ve Hükümlerin Bunlara Katılan Hâkimler Tarafından İmzalanması 825
§ 32. HÜKÜM TÜRLERİ 825
I. Beraat Kararı 825
1. Yüklenen Fiilin Kanunda Suç Olarak Tanımlanmamış Olması 825
2. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlenmediğinin Sabit Olması 826
3. Yüklenen Suç Açısından Failin Kast Veya Taksirinin Bulunmaması 826
4. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlenmesine Rağmen, Olayda Bir Hukuka Uygunluk Nedeninin Bulunması 826
5. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlendiğinin Sabit Olmaması 826
6. Derhal Beraat Kararı Verilebilen Durumlar 828
II. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 828
1. Kusur Bulunmaması Nedeniyle Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 828
a. Yaş Küçüklüğü, Akıl Hastalığı 829
b. Zorunluluk Hali, Meşru Savunmada Sınırın Aşılması, Hata 829
2. Etkin Pişmanlık, Şahsi Cezasızlık vb. Nedenlerle Verilen Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 830
III. Mahkumiyet Hükmü 830
IV. Güvenlik Tedbiri Hükmü 831
V. Davanın Reddi Kararı 832
1. Yargının Otoritesi 832
2. Ne Bis in Idem 833
3. Kesin Hüküm 833
4. Maddi Mesele Bakımından Kesin Hüküm 834
5. Ceza Mahkemesince Verilen ve Kesinleşen Hükmün Hukuk Mahkemesi Hakimini Bağlayıp Bağlamayacağı Konusu 834
VI. Düşme Kararı 836
1. Davayı Düşüren Sebepler 836
2. Düşme Kararının Verileceği Zaman 836
VII. Görevsizlik Kararı 837
VIII. Durma Kararı 837
IX. Yargılama Giderleri 838
1. Muhakemenin Gerektirdiği Giderler 838
2. Yargılama Giderleri Konusunda Karar Verilmesi 838
3. Cezaya Mahkumiyette Yargılama Giderleri 839
a. Sanığın Mahkum Olması 839
b. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına İtirazda Yargılama Giderleri 839
c. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Halinde 840
d. Hüküm Kesinleşmeden Sanığın Ölmesi Halinde Yargılama Giderleri 840
e. Aynı Sanığın Birleştirilen Davalarında Yargılama Gideri 840
f. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Yargılama Gideri 840
4. Beraat Veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararında Yargılama Giderleri 840
5. Diğer Bazı Haller 841
6. Karşılıklı Hakaret Halinde Gider 841
7. Kanun Yolu Davasında Gider 842
8. Adli Tatil 842
X. Hükmün Açıklanması 843
1. Duruşmanın Sona Ermesi 843
a. Dar Manada Duruşmanın Sona Ermesi 843
b. Duruşmadan Sonuç Çıkarma Evresinin Başlaması 843
c. Duruşmadan Sonuç Çıkarma Evresi İle Birlikte Geniş Manada Duruşmanın Sona Ermesi ve Hükmün Verilmesi 844
2. Hükmün Açıklanması (Tefhimi) 844
XI. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 845
1. Anayasa Mahkemesi’sinin iptal kararı 845
2. Sanığın Rızasının Ceza Muhakemesinde Rol Oynadığı Haller 847
a. Kamu Davasının Mecburiliği Prensibinin Rızaya Dayalı İstisnaları 847
b. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Hukuki Niteliği 847
3. HAGB Kararı 848
a. HAGB Kararı Verilemeyen Haller 848
b. AİHM Kararlarının Göz Önünde Tutulması 849
4. HAGB Kararı Verilmesinin Koşulları 850
a. Mahkumiyet Hükmü Kurulmuş ve Cezanın Belirlenmiş Olması Koşulu 850
b. Cezaya İlişkin Önkoşul 850
c. Sanığın Kabul Etmesi Koşulu 851
d. Sanığın Daha Önce “Kasıtlı” Bir Suçtan Mahkum Olmamış Bulunması 851
e. Mahkemece Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Konusunda Kanaate Varılması 851
f. Zararın Giderilmesi 852
g. Zararın Giderilememesi 853
5. HAGB Kararı Verilmesinin Sonuçları 853
a. Mahkumiyet Hükmünün Hüküm Doğurmaması 853
b. Denetimli Serbestlik Uygulama Mecburiyeti 853
c. Seçenek Yaptırımlara Çevirememe 853
6. HAGB Kararına Karşı Kanun Yolu 853
a. İtiraz 853
b. İstinaf 856
c. Kanun Yararına Bozma 856
7. Denetimli Serbestlik Süresinde Veya Sürenin Sonunda Verilebilen Kararlar 858
a. Yükümlüklere Uyma Halinde Düşme Kararı Verilmesi 858
b. Yükümlülüklere Uymama Halinde Hükmün Açıklanması 858
c. Yeni Bir Mahkumiyet Hükmü Kurulması 858
8. Çocuk Ceza Hukukundaki HAGB 858
9. Kesinleşmiş Hükümlerde HAGB 858
BEŞİNCİ BÖLÜM:
ÖZEL YARGILAMA USULLERİ
§ 33. GAİP VE KAÇAKLARIN YARGILANMASI, MÜSADERE, TÜZEL KİŞİLERİN TEMSİL EDİLMESİ 861
I. Gaip ve Kaçakların Yargılanması 861
1. Gaibin Yargılanması 861
a. Gaibin Tanımı 861
b. Gaip Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verilebilir 861
c. Gaip Hakkında Delil Toplama ve Koruma Tedbiri Uygulama 862
d. Tutuklamama Güvencesi Belgesi 862
2. Kaçakların Yargılanması 863
a. Kaçak Tanımı 863
b. Kaçak Kararı Verilmesi 863
c. Kaçak Hakkında Yapılan Kovuşturma 864
d. Kaçak İçin Zorunlu Müdafi Görevlendirilmesi 864
e. Zorlama Amaçlı Elkoyma 864
3. Zorlama Amaçlı Elkoyma Kararı Kapsamındaki Suçlar 864
4. Elkoyma Kararının Uygulanması ve Kaldırılması 865
5. Kanun Yolu 865
6. Kaçak Hakkında Yoklukta Tutuklama Kararı Verilebilmesi 865
II. Müsadere Muhakemesi 866
1. Suçta Kullanılan Veya Suçtan Meydana Gelen Eşyanın Müsaderesi 866
a. Kamu Davası Açılmaması, Esasla Birlikte Müsadere Kararı Verilmemesi 866
b. Müstakil Müsadere Davası Açabilenler 867
c. Müsadere Duruşması ve Karar 868
d. Müsadere Davasında Elkoyma 868
2. Suç Konusu Olmayan Eşyanın Müsaderesi 868
3. Kanun Yolu 869
a. Müstakil Müsadere Kararına Karşı İstinaf 869
b. Suç Konusu Olmayan Eşyanın Müsaderesine İtiraz 869
4. Bazı Özel Durumlarda Müsadere 869
III. Tüzel Kişinin Ceza Muhakemesinde Temsil Edilmesi 871
1. Tüzel Kişi Hakkında Yaptırım Uygulanması Sorunu 871
a. Ceza Sorumluluğunun Sübjektifliği 871
b. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması 871
c. Ceza Sorumluluğu Bulunan Tüzel Kişiler 872
d. Tüzel Kişi İle Uzlaşma 872
e. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 873
2. Tüzel Kişinin Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçların Muhakemesi 873
a. Tüzel Kişinin Organ Veya Temsilcisinin Duruşmaya Kabul Edilmesi 873
b. Tüzel Kişinin Kamu Davasına Katılması 873
IV. Örgüt Suçu Muhakemesi 874
§ 34. ÖNÖDEME 874
I. Önödeme Kurumunun Hukuki Niteliği 874
1. Önödeme Kavramı 874
a. Soruşturma Evresinde Önödeme 875
b. Kovuşturma Evresinde Önödeme 875
2. Önödeme Kapsamına Giren Suçlar 875
a. TCK 75/1 Suçları 875
b. TCK 75/6 Suçları 875
3. Ödenecek Miktar Veya Adli Para Cezasının Belirlenmesi 876
II. Önödeme ile İlgili Değerlendirmelerimiz 877
§ 35. UZLAŞTIRMA 877
I. Uzlaştırma ve Uyuşmazlığın Saptırılması 877
1. Uyuşmazlıkların Alternatif Yöntemlerle Halledilmesi 877
2. CMK’daki Uzlaştırma ve HMK’daki Arabuluculuk 878
II. Ceza Muhakemesi Kanunun Uzlaştırma Sistemi 879
1. Uzlaştırma, Yaptırım Benzeri Olan Bir Kurumdur 879
2. Şikayet Şartının Gerçekleşmesi Koşulu 880
3. Suça İlişkin Araştırma Yapılması ve Yeterli Şüphe 880
4. Uzlaştırma Teklifinin Yapılması 880
5. Şüphelinin Uzlaştırmadaki Hakları 881
6. Birden Çok Fail Bulunması Halinde Uzlaştırma 882
7. Mağdurun Uzlaştırmadaki Hakları 882
III. Uzlaşmaya Tabi Olan Suçlar 882
1. Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikayete Bağlı Suçlar 882
2. TCK’da Yer Alan Uzlaştırmaya Tabi Suçlar 883
3. Çocuklar Bakımından Uzlaştırmaya Tabi Suçlar 884
4. Özel Kanunlarda Uzlaştırmaya Tabi Suçlar 885
IV. Uzlaştırmaya Tabi Olmayan Suçlar 886
1. Uzlaştırma Uygulanamayan Bağlantılı Suçlar 886
2. Uzlaştırma Uygulanamayan Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar 887
3. Uzlaştırma Uygulanamayan Önödemeye Tabi Suçlar 887
4. Uzlaştırma Uygulanamayan, Mağduru Kamu Tüzel Kişisi Olan Suçlar 888
V. Uzlaştırmacı Olabilenler: Avukat Veya Hukukçu, Cumhuriyet Savcısı 888
1. Uzlaştırmacının Tarafsızlığı 888
2. Uzlaştırma Bürosunca Görevlendirilen Uzlaştırmacı Avukat 888
3. Hukuk Öğrenimi Görmüş Kişiler Arasından Uzlaştırmacı Görevlendirilmesi 889
VI. Uzlaştırma İşlemlerinin Yürüyüşü 889
1. Baro Tarafından Yapılması Gereken Hususlar 891
2. Uzlaştırmacıya Ödenen Ücret 891
3. Uzlaştırma İlkeleri 891
4. Süreler 891
5. Uzlaştırma Oturumu Öncesi Yapılan Hazırlık Evresi 892
VII. Uzlaştırma Müzakereleri Aşaması 892
1. Tanışma ve Uzlaştırmacının Giriş Konuşması 892
2. Bilgi Toplama Aşaması (Doğrudan Soru ve Çapraz Sorgu) 893
3. Halledilmesi Gereken Problemleri Sınırlama ve Daraltma Evresi 893
4. Ayrı Yerlerde Toplanma 894
5. Tarafların Tekliflerini Belirleme Evresi 894
6. Müzakere Aşaması 894
7. Uzlaştırma Sureti ve Edim 894
a. Uzlaştırma ve Edimin Belirlenmesi Aşamasında Dikkat Edilecek Hususlar 894
b. Edim 895
8. Raporun Düzenlenmesi Aşaması 895
9. Haricen Uzlaştırma 896
10. Edimin İfa Edilmesi ve Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 896
11. Hukuk Davası Açmak İçin Zamanaşımı Sorunu 896
a. Uzlaşmama Durumunda Tazminat Davası Açma Sorunu 896
b. Uzlaşmaya Rağmen Edimin Yerine Getirilmemesi 896
c. Hukuk Davalarının Zamanaşımı 896
12. Mahkeme Tarafından Uzlaştırma 897
13. Çocuk Hukukundaki Uzlaştırma 898
§ 36. SERİ MUHAKEME USULÜ 898
I. Seri Muhakeme Usulü (CMK 250) 898
1. Seri Muhakeme Usulünün Uygulandığı Suçlar 899
a. Seri Muhakeme Uygulanan Suçlar 899
b. Seri Muhakeme Uygulanmayan Haller 900
2. Seri Muhakeme Usulünde Tarafların Konumu 900
a. Cumhuriyet Savcısının ve Kolluğun Konumu 900
aa. Alternatif Muhakeme Usullerinin Uygulanma Sırası 900
ab. Yeterli Şüphe Aranmaması 900
ac. Seri Muhakeme Usulünün Mecburiliği 901
ad. Seri Muhakeme Usulü Uygulanması Teklifi ve Bunun Kabul Edilmesi 901
ae. Yaptırımın Belirlenmesi 901
af. Talep Yazısı Düzenlenmesi 901
b. Suçtan Zarar Görenin Konumu 902
c. Seri Muhakeme Usulünde Şüphelinin Konumu 902
3. Seri Muhakeme Usulünde Mahkemenin Konumu 902
a. Mahkemenin Şüpheliyi Dinlemesi ve Hüküm Kurması 902
aa. Seri Muhakeme Hükmünün Kurulması 902
ab. Talepnamedeki Eksikliklerin Giderilmesi İçin Dosyanın Cumhuriyet Başsavcılığına İade Edilmesi 902
ac. Kurulan Hükme Karşı İtiraz 903
b. Mahkemenin Seri Muhakeme Talebini Reddetmesi 903
ba. Talep Yazısının Reddi ve Soruşturmanın Genel Hükümlere Göre Sonlandırılması 903
bb. Seri Muhakeme Usulünden Vazgeçme Karinesi 903
bc. İddianame Düzenlenip Düzenlenmeyeceği Sorunu 903
bd. Kabul Beyanının Delil Olması Yasağı 904
II. Seri Muhakeme Usulüne İlişkin Görüşlerimiz 904
§ 37. BASİT YARGILAMA USULÜ 910
I. Basit Yargılama Usulü (CMK 251) 910
1. Basit Yargılama Usulü Kapsamına Giren Suçlar 910
a. Basit Yargılama Usulü Uygulanabilen Suçlar 910
b. Basit Yargılama Usulü Uygulanamayan Suçlar 910
2. Basit Yargılama Usulünde Tarafların Rolü 911
a. Cumhuriyet Savcısının Rolü 911
b. Basit Yargılama Usulünde Suçtan Zarar Gören ve Sanığın Durumu 911
3. Basit Yargılama Usulünde Mahkemenin Rolü 911
a. Duruşma Hazırlığı Aşamasında Asliye Ceza Mahkemesinin Takdir Yetkisi 911
b. Duruşma Yapmaksızın Hüküm Kurma Aşaması 912
4. İtiraz ve İtirazın İncelenmesi 913
5. İtirazın Kabul Edilmesi ve Genel Hükümlere Dönüş 913
6. Yayılma Etkisi 913
II. Basit Yargılama Hakkındaki Görüşümüz 913
ALTINCI BÖLÜM:
KANUN YOLLARI
§ 38. KANUN YOLLARINA BAŞVURMA HAKKI 915
I. Kanun Yolu Muhakemesinin Gayesi ve Görevi 915
1. Denetim Muhakemeleri ve Kanun Yolu Kavramı 915
2. Kanun Yolu Muhakemesinin Niteliği 916
3. Kanun Yoluna Başvurmak, Bir İnsan Hakkıdır 916
II. Kanun Yoluna Başvurabilenler 917
1. Şüpheli ve Sanığın Kanun Yolu Davası Açması 917
a. Serbest Olan Şüpheli Veya Sanığın Başvurusu 917
b. Tutuklunun Kanun Yoluna Başvurması 918
2. Avukatın Başvurma Hakkı 918
a. Müdafiin Kanun Yolu Başvurusu 919
b. Başvurunun Sanığın Açık Arzusuna Aykırı Olmaması Kuralı 919
c. Müdafiin Kanun Yoluna Başvurmaması 919
d. Müdafiin Kanun Yoluna Başvurma Yetkisinin Sona Ermesi 920
3. Yasal Temsilci ve Eşin Dava Hakkı 920
4. Medenî Bakımdan Sorumlunun ve Üçüncü Şahısların Kanun Yolu Davası 921
5. Cumhuriyet Savcısının Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi 921
a. Kararı Veya Hükmü Veren Mahkemenin Yargı Çevresindeki Cumhuriyet Savcısı 921
b. Başka Mahkemenin Yargı Çevresindeki Cumhuriyet Savcısı 922
c. Cumhuriyet Savcısının Açtığı Kanun Yolu Davasının Lehe Veya Aleyhe Oluşu 922
6. Katılanın Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi 922
a. İlk Derece Muhakemesinde Katılan Sıfatını Almış Bulunanlar 922
b. Katılan Sıfatını Alabilecek Surette Suçtan Zarar Görmüş Olanlar 923
7. Olağanüstü Kanun Yolu Davası Açabilenler 924
a. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı Davası Açabilenler 924
b. BAM Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı Davası Açabilenler 924
c. Kanun Yararına Bozma Davası Açabilenler 924
d. Yargılamanın Yenilenmesi Davası Açabilenler 924
III. Kanun Yolu Davasının Açılması 924
1. Kanun Yolu Muhakemesinde İddia Hakkı 924
2. Karardan Önce Kanun Yolu Davası Açılamaz 925
3. Kanun Yoluna Başvurma Hakkının Öğretilmesi 925
4. Başvuru Süresi 925
5. İstek Koşulu 925
a. Yazılı Başvuru 925
b. Sözle Başvuru 926
c. İsteğin Koşulsuz Olması Şartı 926
d. Otomatik Açılma 926
6. Vazgeçme, Geri alma 927
a. Vazgeçme ve Geri Alma Farkı 927
b. Müdafiin Vazgeçmesi Veya Geri Alması, Vekaletname İbrazı 927
c. Küçükler ve Müdafiin Vazgeçme Veya Geri Alması 928
d. Cumhuriyet Savcısının Vazgeçme Veya Geri Alması 928
7. Kanun Yoluna Başvuru Harcı 928
8. Başvurulacak Makam 928
9. Kanun Yolunun Belirlenmesinde Hata 928
10. Karardan Zarar Görmek Şartı 929
11. Davanın Kabulü Kararı 929
IV. Kanun Yolu Davasının Açılmasının Sonuçları 930
1. Kesinleşmenin Engellenmesi 930
a. Kesinleşmenin Engellenmesi ve Muhakemeye Devam Olunması 930
b. Ceza İnfazının Geri Bırakılması Veya Durması 931
c. Mahkûmiyet Dışındaki Kararların Yerine Getirilmesinin Mümkün Olması 931
2. Yargılamanın Üst Mahkemeye Devredilmesi 931
3. İncelemenin İstekle Bağlı Olması: ultra petita 931
4. Verilecek Kararın Kanun Yolu Davası Açmayanlara Tesir Etmemesi 932
5. Verilecek Kararın Kesin Olması 932
6. Aleyhe Değiştirmeme Mecburiyeti Doğması: Reformatio in Peius 933
a. Kavram 933
b. İtirazdaki Durum 933
c. İstinaf ve Yargılamanın Yenilenmesindeki Durum 933
d. Temyizdeki Durum 934
§ 39. İTİRAZ 934
I. İtiraz Yolunun Niteliği 934
1. İtirazın Olağan Kanun Yolu Oluşu 934
2. İtirazda Maddi Meselenin İncelenmesi 935
II. İtiraz Olunabilen ve İtiraz Olunamayan Kararlar 935
1. Kanunun İtirazı Kabul Ettiği Haller 935
a. Hâkimlik Makamı Kararları 935
b. İtiraz Olunabilen Mahkeme Kararları Kanunda Gösterilmiştir 936
c. Savcılık İşlemleri 936
2. İtiraz Olunamayan Kararlar 936
a. Mahkemenin Hüküm Şeklinde Verdiği Karar 936
b. Mahkemenin Ara Kararları 936
c. İtiraz Edilemeyen Hakimlik Kararları 937
d. Yargıtay Kararları 937
e. İtiraza Müsait Olmayan Kararlar 937
III. Tutuklama Kararına ve Yakalama Emrine İtiraz 938
1. Tutuklama Kararına İtiraz 938
a. Sulh Ceza Hakimliği Veya Mahkemece Verilen Tutuklama Kararı 938
b. Tutuklamama Kararına İtiraz Üzerine, Merci Tarafından Verilen Tutuklama Kararına İtiraz 938
c. Tutuklu Şüphelinin Salıverilme İstemi Hakkında Verilen Karara İtiraz 938
2. Yakalama Emrine İtiraz 939
a. Soruşturma Evresinde Sulh Hakimi Tarafından Düzenlenen Yakalama Emrine İtiraz 939
b. Kovuşturma Evresinde Mahkeme Tarafından Düzenlenen Yakalama Emrine İtiraz Sorunu 939
IV. İtiraz Yolunda Yargılama Makamı 940
1. İtiraz İçin Başvurulacak Makam 940
2. İtirazı İnceleyen Makam 940
a. Sulh Ceza Hâkimliği Kararlarına Yapılan İtirazlar 940
b. Asliye Ceza Mahkemesi Hâkimi Tarafından Verilen Kararlara Yapılacak İtirazların İncelenmesi 940
c. Ağır Ceza Mahkemesi İle Ağır Ceza Mahkemesinin Başkanı Tarafından Verilen Kararlara İtirazı İnceleyen Makam 941
d. Naip Hâkim Kararlarına Yapılan İtirazların İnceleyen Makam 941
e. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Kararları İle Yargıtay Ceza Dairelerinin Esas Mahkeme Olarak Baktıkları Davalarda Verdikleri Kararlara Yapılan İtirazlar 941
f. Yapılan Değişikliğin Değerlendirilmesi 941
V. İtiraz Davasının Açılması ve Sonuçları 942
1. İddia Hakkı 942
2. İtiraz Süresi ve İtiraz Tali Davasının Açılması 942
3. Kararı Veren Makamın İtiraz Edilen Kendi Kararını Düzeltme Yetkisi 943
4. İtirazın Yerine Getirmeyi Engellememesi 943
5. İtiraz Tali Davasında Karşı Görüş Alınması 943
6. İtirazın İncelenmesi 944
7. İtiraz Üzerine Verilen Islah Kararı 944
8. İtiraz Üzerine Verilen Kararın Kesinliği; Kanun Yararına Bozma Yolu 944
§ 40. İSTİNAF 945
I. İstinaf Hakkında Genel Bilgiler 945
1. İstinafta Maddi ve Hukuki İnceleme Yapılması 945
2. İstinafın Leh ve Aleyhindeki Görüşler 946
3. CMK’nın Kabul Ettiği İstinaf Genişletilmiş Temyizdir 946
4. İstinafta Yargılama Makamı 946
5. İstinafta İddia Makamı 947
6. Bölge Adliye Mahkemesi Adalet Komisyonu 947
II. İstinaf Edilebilen ve Edilemeyen Hükümler 947
1. İstinaf Edilebilen Hükümler 947
a. İlk Derece Mahkemelerinin Hükümleri 947
b. Hükme Esas Teşkil Eden Ara Kararlar 948
c. Diğer Kanunlarda Temyiz Teriminin Kullanıldığı Haller 948
d. İstinaf Atlanarak Doğrudan Temyiz Davası Açılabilen Hal 948
2. İstinaf Edilemeyen Hüküm Veya Kararlar 948
a. 3000 TL Adli Para Cezasına Mahkumiyet Hükümleri 948
b. 500 Gün Adli Para Cezasına Kadar Beraat Hükümleri 949
c. Durma Kararı 949
d. Soruşturma Evresinde Verilen Kararlar 949
e. HAGB Kararının İstinaf ve Temyiz Edilmesi Sorunu 949
f. Kesin Olarak Verilen, İstinaf Edilemeyen Kararların İnsan Hakları Açısından Değerlendirilmesi 950
III. İstinaf Davasının Açılması 951
1. İstem Şartı 951
a. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 951
b. Otomatik İstinaf 951
2. Başvurulacak Mahkeme ve Süre Koşulu 952
a. İstinaf Süresi 952
b. Asliye Ceza Mahkemelerinde İstinaf Süresi 952
c. İstinafta Eski Hale Getirme 952
3. Karardan Zarar Görme Koşulu 953
4. İstinaf Nedeni ve Gerekçe Gösterme Mecburiyeti Yoktur 953
a. Sanık İle Katılanın Başvuru Nedenlerini Göstermek Mecburiyeti Yoktur 953
b. Cumhuriyet Savcısının İstinaf Nedenlerini Gerekçeleri İle Birlikte Gösterme Mecburiyeti 955
c. İstinaf Nedenleri ile Gerekçelerinin Sonradan Bildirilmesi 955
5. İstinaf Davası Açabilenler 956
IV. İstinaf Davası Açılmasının Sonuçları 957
1. Hükmün Kesinleşmesinin Önlenmesi ve Esas Hakkındaki İncelemenin Üst Mahkeme Tarafından Yapılması 957
2. İlk Derece Mahkemesinin Hükmünün Gerekçesinin Açıklanması 957
3. İstinaf İsteminin İlk Derece Mahkemesi Tarafından İncelenmesi 958
a. Kabul Edilebilirlik İncelemesi 958
b. İstinaf İsteminin İlk Derece Mahkemesi Tarafından Reddedilmesine Karşı, Bölge Adliye Mahkemesinin Karar Vermesini İsteme 958
c. İstinaf İsteminin Kabul Edilmesi Halinde İstinaf Dilekçesinin Tebliği 959
d. Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine Gönderilmesi 959
e. Koruma Tedbirlerinin Uygulanması Sorunu 959
4. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısının Görevleri 960
5. BAM Tarafından Yapılan Ön İnceleme 961
a. Yer İtibarı İle Yetki Sorunu 961
b. BAM Tarafından Yapılan Kabul İncelemesi 961
c. Ön İncelemede Verilen Kararlara Karşı İtiraz 961
6. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin Dosya üzerinden Yaptığı Esas İncelemesi ve Kovuşturma 962
a. Dosya Üzerinden Verilen “İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı” 962
b. Dosya Üzerinden Verilen “Hukuka Aykırılık Giderilerek İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı” 963
c. Cezanın En Alt Derecesinin Uygulanmasını Gerektiren Hukuka Aykırılığın Düzeltilmesi 963
d. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı veya Cezada İndirim Yapılması Kararı 964
e. Davanın Reddi veya Güvenlik Tedbiri Kararındaki Hata 964
f. İlk Derece Mahkemesinin Kararının Bozulması Kararı 964
g. İstinafa Özgü Bozma Nedenleri 964
h. Davanın Yeniden Görülmesi Kararı 965
7. Duruşma Hazırlığı 966
a. Görev Sorunu 966
b. Delil İkamesinin Kapsamı Konusunda Geçici Bir Karar Verilmesi ve Duruşmada Ortaya Konacak Olan Delillerin Getirtilmesi 966
c. Raportör Üyenin İnceleme Raporu Hazırlamakla Görevlendirilmesi 967
d. Yeni Olay ve Yeni Delil Araştırılması 968
e. Tanık ve Bilirkişilerin Çağırılması 968
f. Sanığın Çağırılması 968
g. Müdafiin Çağırılması 969
h. Duruşma Hazırlığında SEGBİS Yöntemiyle Tanık veya Bilirkişi Dinlenmesi 969
ı. Duruşma Gününün Saptanması 970
V. İstinaf Duruşması 971
1. İstinaf Duruşmasının Özellikleri 971
a. İstinafın İkinci Derece Olmasına Bağlı Özellikler 971
b. İstinaf Duruşması 971
2. İnceleme Raporu 972
a. İnceleme Raporu Hazırlamakla Görevlendirilen Üye 972
b. İnceleme Raporunun İçeriği ve Raporun Sunulması 972
c. İnceleme Raporunun Hukuki Niteliği 974
3. İlk Derece Mahkemesinin Gerekçeli Hükmünün Anlatılması 974
a. İlk Derece Mahkemesince Verilen Hükmün Anlatılması 974
b. Daha Önce Kesinleşmiş Olan Kararlar ile Yapılan Tespitlerin Bağlayıcılığı 975
4. Sanığın Sorgusu 976
5. İlk Derece Mahkemesinde İkame Edilen Delillerin Tutanaklarının Okunması 977
a. İstinaf Duruşmasında Belge Okuma İstisnalarının Genişletilmesinin Nedeni 977
b. İstinafta Maddi Gerçeğin Araştırılması Koşulu 977
c. İlk Derecede Düzenlenen Tanık Dinleme Tutanağı, Bilirkişi Raporu ve Yapılan Keşfin Tutanağının Okunması 978
d. İlk Muhakemede Yapılan Ses ve Görüntü Kayıtlarının Yazıya Dökülmüş Şeklinin İstinaf Duruşmasında Okunması 978
6. İstinaf Duruşmasında Delillerin Ortaya Konulması 979
7. İstinaf Duruşmasında Esas Hakkında Mütalaa 979
8. İstinaf Duruşmasının Tutanağı 979
VI. Bölge Adliye Mahkemesinin Esas Hakkında Verdiği Kararlar ve Yeni Hüküm 979
1. Bölge Adliye Mahkemesinin Esas Hakkında Verdiği Kararlar 979
2. Bölge Adliye Mahkemesinin Duruşma Yaparak Verdiği Yeni Hüküm 980
3. Aleyhe Değiştirme Yasağı 980
4. Direnme Yasağı 981
5. Bölge Adliye Mahkemesinin Yeni Hükmüne Karşı Kanun Yolu 981
a. İstinaf Duruşmasında Kullanılabilen Hukuki Çare 981
b. Bölge Adliye Mahkemesinin Hükmüne Karşı Olağan Kanun Yolu 981
c. Olağanüstü Kanun Yolu 982
§ 41. TEMYİZ 982
I. Temyiz Kanun Yolu Hakkında Genel Açıklamalar 982
1. Temyiz Kanun Yolunun Gayesi ve Görevi 982
2. Yargıtay 983
3. İçtihat Yaratma ve İçtihatları Birleştirme 984
4. Mukayeseli Hukuktaki Gelişmeler 984
II. Temyiz Nedeni 985
1. Temyiz Nedeninin Çeşitli Görünümleri 985
a. Temyiz Nedeni, Temyiz Sebebi ve Bozma Nedeni 985
b. Ultra Petita Kuralı 985
2. Temyiz Nedeni Olarak "Hukuka Aykırılık" 986
a. Terminoloji 986
b. Hukuki Meselenin İncelenmesi 986
c. Maddi Ceza Hukukuna Aykırılık, Muhakeme Hukukuna Aykırılık 987
3. Temyiz Nedeni Olan Hukuka Aykırılığın Kapsamı 988
4. Hukuka Kesin Aykırılık Halleri 990
5. Temyiz Nedeni Olan Hukuka Aykırılık Türleri 991
a. Yazılı Hukuka Aykırılık 991
b. Yazılı Olmayan Hukuka Aykırılıklar 991
c. İçtihadî Hukuka Aykırılıklar 991
d. İlmî Hukuka Aykırılıklar 991
e. Maruf ve Meşhur Olan Şahsî Bilgide Hatalar 991
f. Tecrübe Kaidesine Aykırılıklar 991
6. Bozma Sebebi Sayılmayan Temyiz Nedenleri 992
III. Temyiz Edilebilen Hüküm ve Kararlar 992
1. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin Hükmü 992
2. Bölge Adliye Mahkemesinin Hükmüne Esas Teşkil Eden Ara Kararlar 993
3. Suçlunun İadesi Kararı 994
4. Avukatlık Kanunundaki İstisna 994
5. Bozmadan Sonra İlk Derece Mahkemesi Tarafından Verilen Yeni Hüküm 994
IV. Temyiz Edilemeyen Hükümler 994
1. İlk Derece Mahkemesinin Verdiği Hüküm 994
2. Bölge Adliye Mahkemesinin Verdiği Bozma Kararı 994
3. Bölge Adliye Mahkemesinin Verdiği İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararları 995
a. Beş Yıl Altında Hapis ve Adli Para Cezası İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 995
b. Hapis Cezasından Çevrilen Seçenek Yaptırım İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 996
c. Eşya veya Kazanç Müsaderesi Yaptırımı İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 996
d. On yıl Altında Hapis veya Adli Para Cezası İstemiyle Açılan Kamu Davasında Verilen Beraat Kararına Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 997
e. Davanın Düşmesine, Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Hükmeden veya Güvenlik Tedbiri İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 997
4. Bölge Adliye Mahkemesinin Esasa Girerek, Kendisinin Verdiği Hükümler 997
a. Cezayı Artırmayan BAM Kararları 997
b. İki Yıl Hapis Cezasını Gerektiren Suçlar ve Bunlara Bağlı Adli Para Cezalarına Dair BAM Kararları 999
c. Seçenek Yaptırımlara İlişkin BAM Kararları 1000
d. Adlî Para Cezasını Gerektiren Suçlarda Verilen Hükümlere İlişkin BAM Kararları 1000
e. Davanın Düşmesine, Ceza Verilmesine Yer Olmadığına, Güvenlik Tedbirine İlişkin İlk Derece Mahkemesi Kararları İle İlgili Olarak Bölge Adliye Mahkemesince Verilen Bu Tür Kararlar Veya İstinaf Başvurusunun Reddine Dair Kararlar 1000
f. CMK 286/2–a ila h Bentlerinde Yer Alan Sınırlar İçinde Kalmak Koşuluyla Aynı Hükümde, Cezalardan ve Kararlardan Birden Fazlasını İçeren Bölge Adliye Mahkemesi Kararları 1001
V. Temyiz Davasının Açılması ve BAM Tarafından Yapılan Kabul İncelemesi 1001
1. Temyiz İstemi ve Süresi 1001
a. Temyiz İstemi 1001
b. Temyiz Süresi 1002
c. Temyizde Eski Hale Getirme 1003
2. Hükmün Kesinleşmesinin Engellenmesi 1003
3. Temyiz Sebebinin Gösterilmesi Mecburiyeti 1004
a. Temyiz Sebebi 1004
b. Hukuki Meselenin Denetlenmesi 1005
c. Temyiz Dilekçesinde Gerekçe Gösterme 1005
4. Temyiz İsteminin BAM Tarafından Kabul Açısından İncelenmesi 1007
a. Temyiz Süresinin Geçmesi 1007
b. Temyiz Edilemeyecek Hüküm Olması 1007
c. Temyiz Edenin Buna Hakkı Olmaması 1007
d. Temyiz Gerekçesinin Gösterilmemesi 1007
5. Kabul Açısından Ret Kararına Karşı Başvuru Yolu 1008
VI. BAM Tarafından Kabul Edilen Temyiz Davası Üzerine Yargıtay’da Yapılan İşlemler 1008
1. Temyiz İstemini Kabul Eden BAM Kararı 1008
2. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Tebliğnamesi 1009
3. Temyiz Davasının Kabule Şayan Olup Olmadığı Konusunda Yargıtay Kararı 1010
4. Yargıtaydaki İnceleme 1011
a. Dosya Üzerinden İnceleme 1011
b. Duruşmalı İnceleme 1011
c. Duruşmada Usul 1012
5. Temyiz Muhakemesindeki İncelemenin Kapsamı 1012
a. İstem Dışı İnceleme Yapılamaması 1012
b. Maddi Ceza Hukukundaki Aykırılığa Dayanan Temyiz İsteminde İncelenecek Hususlar 1014
c. Muhakeme Hukukundaki Aykırılığa Dayanan Temyiz İsteminde İncelenecek Hususlar 1014
VII. Temyiz İncelemesinin Sonunda Verilen Kararlar 1015
1. Temyiz İsteminin Esastan Reddi Kararı (Onama) 1015
2. Bozma Kararı 1015
a. Yargıtay Tarafından Verilen Bozma Kararı 1015
b. Bozma Sebebi Olan ve Olmayan Hukuka Aykırılıkların İlamda Gösterilmesi 1016
ba. Bozma Sebebi Olan Hukuka Aykırılıklar 1016
bb. Hükme Tesirsiz Hukuka Aykırılıklar 1016
bc. Cezanın Artırılamayacağı Hallerde Sadece Cezayı Artırmaya Yol Açacak Aykırılıklar (Aleyhe Değiştirme Yasağı) 1017
bd. Sadece Sanık Yararına Konulmuş Olan Normlara, Sanık Aleyhine Bozma Sonucu Doğurabilecek Aykırılıklar 1017
be. Ayrı Bir Talî Dava Açılması İle Giderilecek Aykırılıklar 1018
c. Hükme Esas Teşkil Eden İşlemlerin Bozulması 1018
d. Hükmün Bozulmasının Diğer Sanıklara Etkisi 1018
3. Düşme Kararı 1020
4. Yargıtayın İstisna Olarak Esas Hakkında Karar Vermesi: Islah Kararı 1020
a. Genel Bilgiler 1020
b. Beraat, Düşme, Sabit Cezaya Hükmetme Halleri 1021
c. Cezanın En Alt Derecesinin Uygulanması Durumunda 1021
d. Kanunun Madde Numarasının Yanlış Yazılması 1021
e. Sonradan Yürürlüğe Giren Kanun 1022
f. Yaş Küçüklüğü 1022
g. Cezada Artırım Veya İndirim Hatası 1022
h. TCK 61’deki Sırada Hata 1022
ı. Yargılama Gideri 1022
5. Yargıtay Hükmünün Gönderileceği Makam 1022
a. Onama ve Islah Hükümleri 1022
b. Bozma Kararı 1022
6. Yargıtay Hükmünün Açıklanması 1023
VIII. Bozmadan Sonraki Derece 1023
1. Bozma Kararına Direnme 1023
a. Yargıtay’ın Bozma Kararına Karşı Direnme Hakkı 1023
b. Uyma Veya Direnme Kararı Verme Duruşması 1024
c. Direnme Kararını Temyiz Etme Yetkisi 1025
2. Bozmaya Uyma 1026
a. Bozmaya Uymadan Sonraki Muhakemenin Özellikleri 1026
b. Serbestlik Kuralı 1027
c. Serbestlik Kuralının İstisnaları 1028
ca. Sadece Sanık Lehindeki Kanun Yolu Davası Üzerine Daha Ağır Ceza Verilmemesi 1028
cb. Sanık Lehine Bozmadan Sonra Sonucun Ağırlatılamaması 1029
cc. Sanık Aleyhine Temyiz Edilişte de Aleyhte Temyizin Çizdiği Tavanın Aşılamaması 1029
cd. Cezanın Artırılamayacağı Hallerde Sadece Cezayı Artırmaya Yol Açacak Aykırılıklar 1029
3. Uymadan Sonra Verilen Hükme Karşı Kanun Yolu 1029
§ 42. KESİN HÜKMÜ ORTADAN KALDIRAN OLAĞANÜSTÜ YOLLAR 1030
I. Kesin Hükmün Ortadan Kaldırılması 1030
II. Muhakemenin Dirilmesi Yolu 1032
§ 43. BAM VE YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZ YETKİSİ VE KARAR DÜZELTME 1032
I. BAM Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz Yetkisi 1032
1. BAM Cumhuriyet Başsavcılığının İtirazı Yolu 1032
2. Ceza Daireleri Başkanlar Kurulunun Yapacağı İnceleme 1034
3. Değerlendirmemiz 1034
II. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi 1035
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Konumu 1035
2. Yargıtay Başsavcısının İtirazı Olağanüstü Kanun Yoludur 1036
3. Başsavcının İtirazı Davası Açılabilen Haller 1037
4. Başsavcılığın İtirazı Davasının Açılması 1037
a. Başsavcılığın İtiraznamesi 1037
b. Süre 1038
c. Yerine Getirmenin Geri Bırakılması 1038
d. Başsavcının İtirazı Davasının Görülmesi 1038
5. Verilen Kararlar 1038
III. Karar Düzeltme 1039
1. CMK 308/2’deki Karar Düzeltme 1039
2. 5560 sK m. 8’deki Karar Düzeltme 1039
§ 44. KANUN YARARINA BOZMA 1039
I. Kanun Yararına Bozma Kavramı 1039
1. İçtihat Birliğinin Sağlanması Sorunu 1039
2. Kabahatlerde Kanun Yararına Bozma Uygulanması Sorunu 1040
3. Kanun Yararına Bozma Yolunun Hukuki Niteliği 1040
II. Kanun Yararına Bozma Yoluna Başvuru Koşulları 1041
1. Yargılama Makamı Kararı İstinaf Veya Temyiz İncelemesinden Geçmeden Kesinleşmelidir 1041
2. Bu Yol Sanık Aleyhine Sonuç Vermemelidir 1042
III. Kanun Yararına Bozma Davasının Açılması 1043
IV. Kanun Yararına Bozma Muhakemesi 1043
V. Kesinleşen Kararın Bozulması 1044
1. Davanın Esasını Çözmeyen Karar 1044
2. Mahkumiyet Hükmünün Davanın Esasını Çözmeyen Yönüne İlişkin Bozma Kararı 1044
3. Davanın Esasını Çözen ve Mahkumiyet Kararı Olmayan Hüküm 1044
4. Hükümlünün Cezasının Kaldırılmasını Gerektiren Bozma Nedeni 1045
a. Genel Olarak 1045
b. Uyuşmazlığın Esasını Çözen Kararlar Açısından 1045
c. Uyuşmazlığın Esasını Çözmeyen Kararlar Açısından 1046
d. Bozmanın Aleyhe Sonuç Doğurmaması Meselesi 1047
VI. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının Başvurması 1047
§ 45. YARGILAMANIN YENİLENMESİ 1048
I. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 1048
1. Yargılamanın Hükümlü Lehine Yenilenmesi Sebepleri 1048
a. Sahte Belge 1048
b. Yalancı Tanık 1048
c. Suçlu Hakim 1048
d. Hukuk Mahkemesinin Hükmü 1048
e. Yeni Delil Veya Yeni Olay 1049
ea. Yeni Delil Veya Olayın Meydana Çıkması 1049
eb. İçtihat Değişikliği 1050
ec. Hukuk Normlarındaki Değişiklik 1050
ed. Yeni Delil Olarak Bilirkişi Raporu 1051
f. Anayasa Mahkemesinin Hak İhlali Tesbit Eden Kararı 1052
g. AİHM’nin Etkin Soruşturma Yapılmadığını Tesbit Eden Kararı 1052
h. AİHM’nin Sözleşmeye Aykırılık Tesbit Eden Kararı 1053
2. Hükümlü Aleyhine Yenileme Sebepleri 1055
a. Hükümlü Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesini Kabul Etmeyen Sistemler 1055
b. Sahte Belge 1055
c. Suçlu Hakim 1055
d. Beraat Sonrası Hakim Önünde İkrar 1055
II. Yargılamanın Yenilenmesi Davasının Açılması 1057
1. İstem Şartı 1057
2. Süre 1057
3. Yargılamanın Yenilenmesi Davası Açabilenler 1057
4. Delil Gösterme Yükümü 1057
5. İnfazın Devam Etmesi 1058
6. İstemin Kabul Veya Reddi 1058
7. Başvurulacak Makam 1059
8. Önceki Yargılamada Görev Alan Hakimin Aynı İşte Görev Alamaması 1059
III. Yargılamanın Yenilenmesi Yolunun Aşamaları 1060
1. Davanın Kabule Şayan Olup Olmadığının Araştırılması Safhası 1060
2. Yenilemenin Kabule Değer Görülmesi ve Delillerin Toplanması Aşaması 1062
a. Delil Toplanması 1062
b. Görüş ve Düşünce İstenmesi 1062
c. Yargılamanın Yenilenmesi Kararı 1063
d. Yargılamanın Yenilenmemesi Kararı 1063
3. Kovuşturma Safhası 1064
a. Serbestlik Kuralı 1064
b. Duruşma Yapılması 1064
c. Duruşma Yapmadan Karar Verilmesi 1064
d. İnceleme Sonunda Verilen Kararlar 1064
e. Cezanın Ağırlaştırılması Yasağı 1065
f. Yeni Hükmün İlanı ve Tazminat 1065
4. Kanun Yolu İstinaf 1066
Kanun Madde Numarası Dizini 1067
Kavram Dizini 1083 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
