İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK İDARE VE İDARE HUKUKU
§1. KAMU HUKUKU BRANŞI OLARAK İDARE HUKUKU 25
§2. İDARE İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER 32
I. İDARENİN ANLAMI 32
II. İDARİ FAALİYET / BİREYSEL (FERDİ) FAALİYET 33
III. DEMOKRATİK HUKUK DEVLETİNDE İDARE 34
IV. GÜNLÜK HAYATIMIZDA İDARE 36
§3. İDARE HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 37
I. İDARE HUKUKU YENİ BİR HUKUK DALIDIR 37
II. İDARE HUKUKU BAĞIMSIZ BİR HUKUK DALIDIR 38
III. İDARE HUKUKU POZİTİF BİR HUKUK DALIDIR 39
IV. İDARE HUKUKU MEVZUAT BİRLİĞİ OLMAYAN BİR HUKUK DALIDIR 39
V. İDARE HUKUKU İÇTİHADİ BİR HUKUK DALIDIR 41
VI. İDARE HUKUKU STATÜ HUKUKUDUR 42
§4. İDARE HUKUKUNUN KAYNAKLARI 46
I. ANAYASA 48
A. Tanımı ve Mahiyeti 48
B. Anayasa ve İdare 49
II. KANUN 50
A. Tanımı ve Mahiyeti 50
1. Şekli Kanun 51
2. Maddi Kanun 51
B. Kanunların Yapılması 51
C. Kanunların Yayımlanması ve Yürürlüğe Girmesi 52
III. MİLLETLERARASI ANTLAŞMALAR 52
IV. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ (CBK) 55
V. YÖNETMELİK 75
VI. İDARENİN DİĞER DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ / ADSIZ DÜZENLEYİCİ İŞLEMLER 81
VII. HUKUKUN GENEL İLKELERİ 87
VIII. YARGISAL İÇTİHATLAR (MAHKEME KARARLARI) 90
IX. DOKTRİN (ÖĞRETİ) 93
X. ÖRF VE ÂDET (GELENEK) HUKUKU 94
§5. İDARİ İŞLEMLER ARASINDA HİYERARŞİ 97
§6. İDARİ REJİM 100
§7. İDARENİN ALANI 104
I. DEVLET TEŞKİLATI İÇİNDE İDARİ TEŞKİLAT (ORGANİK İDARE) 104
II. DEVLET FAALİYETİ İÇİNDE İDARİ FAALİYET (FONKSİYONEL İDARE) 105
§8. İDAREYİ ETKİLEYEN TEMEL İLKELER 109
I. HUKUK DEVLETİ İLKESİ 109
A. Mülk Devlet – Polis Devlet Aşamaları 109
1. Mülk Devlet 109
2. Polis Devlet 110
B. Hukuk Devleti Kavramı ve Unsurları 113
1. Hukuk Devletinin Maddi Unsurları 115
a. İnsan Onuru 115
b. Adalet 116
c. Eşitlik 117
ç. Özgürlük 120
2. Hukuk Devletinin Şekli Unsurları 121
a. Demokrasi 121
aa. Millî Egemenlik İlkesi 121
bb. Hür Seçimler 124
b. Temel Hak ve Hürriyetlerin Tanınması ve Güvence Altına Alınması 125
aa. İnsan Hakları Kavramı 125
bb. İnsan Haklarının Önemi 126
cc. Tarihi Gelişim İçinde Çeşitli İnsan Hakları Belgeleri 127
çç. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 128
dd. Türkiye Cumhuriyeti Anayasaları’nda İnsan Hakları ve Gruplandırılması 130
ee. Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması 131
ff. Temel Hak ve Hürriyetlerin Kötüye Kullanılması 133
gg. Temel Hak ve Hürriyetlerin Kullanılmasının Durdurulması 134
c. Kuvvetler Ayrılığı 135
aa. Montesquieu’de Kuvvetler Ayrılığı 135
bb. Günümüzde Kuvvetler Ayrılığı 138
ç. Yargı Organının Bağımsızlığı, Tarafsızlığı ve Hâkimlik Teminatı 141
d. Hukuki Güvenlik ve Belirlilik İlkeleri 142
e. Yasamanın Yargısal Denetimi 145
f. Yürütmenin (İdarenin) Yargısal Denetimi 145
g. İdarenin Kanuniliği 147
aa. İdarenin Kanuniliği İlkesinin Tanımı ve Boyutları 147
bb. Bağlı Yetki – Takdir Yetkisi 148
ğ. Devletin Mali Sorumluluğu 153
aa. Devletin Mali Sorumluluğu İlkesinin Gelişimi 153
bb. Kusur Sorumluluğu ve Kusursuz Sorumluluk İlkeleri 156
II. SOSYAL DEVLET İLKESİ 164
A. Sosyal Devletin Ortaya Çıkması ve Anlamı 164
B. Sosyal Devletin Hedefleri 166
1. Sosyal ve Ekonomik Hak ve Hürriyetleri Güvence Altına Alma 166
2. Ekonomik Hayata Müdahale Etme 167
3. Sosyal Adaleti Sağlama 168
4. Sosyal Güvenliği Sağlama 169
III. LÂİK DEVLET İLKESİ 169
A. Kavram ve Özellikleri 169
B. Anayasa Mahkemesi’ne Göre Lâik Devlet 171
IV. ATATÜRK MİLLİYETÇİLİĞİNE BAĞLI DEVLET İLKESİ 172
İkinci Bölüm
ORGANİK ANLAMDA İDARE (İDARİ TEŞKİLÂT)
§9. İDARİ TEŞKİLÂTA HÂKİM OLAN GENEL ESASLAR 177
I. MERKEZDEN YÖNETİM (MERKEZİYET) 177
A. Tanımı ve Mahiyeti 177
B. Merkezden Yönetimin Türleri 178
1. Siyasi Merkeziyetçilik 178
2. İdari Merkeziyetçilik 179
C. Merkezden Yönetimin Özellikleri 179
Ç. Merkezden Yönetimin Yararları 179
D. Merkezden Yönetimin Sakıncaları 180
E. Yetki Genişliği (Tevsi–i Mezuniyet) 180
II. YERİNDEN YÖNETİM (ADEMİ MERKEZİYET) 182
A. Tanımı ve Mahiyeti 182
B. Yerinden Yönetimin Türleri 182
1. Siyasi Bakımdan Yerinden Yönetim 182
2. İdari Bakımdan Yerinden Yönetim 183
C. Yerinden Yönetimin Özellikleri 184
Ç. Yerinden Yönetimin Yararları 185
D. Yerinden Yönetimin Sakıncaları 185
§10. YETKİ DEVRİ / İMZA DEVRİ / VEKÂLET / TEDVİR 186
I. YETKİ DEVRİ 186
A. Yetki Devrinin Çeşitleri 188
B. Yetki Devrinin Kapsamı 190
C. Yetki Devrinin Özellikleri ve Sonuçları 192
II. İMZA DEVRİ 196
III. VEKÂLET 198
IV. TEDVİREN GÖREVLENDİRME 202
§11. İDARENİN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ 205
I. HİYERARŞİ 207
A. Hiyerarşi Yetkisi 209
1. Emir ve Yönlendirme Yetkisi 209
2. Denetim Yetkisi 213
3. Disiplin Yetkisi 213
4. Atama Yetkisi 214
II. İDARİ VESAYET 214
A. İdari Vesayet Yetkisinin Tanımı 215
B. İdari Vesayet Yetkisinin Amacı 218
C. İdari Vesayet Yetkisinin Özellikleri 220
Ç. İdari Vesayet Yetkisinin Kullanılış Şekli 222
1. İşlemler Üzerinde Denetim 222
a. Onama 222
b. İzin 224
c. İkâme (İşlem İkâmesi) 225
ç. İptal – Bozma – İade 227
d. İdari Yargı Yoluna Başvurma – Yargısal İtiraz / Erteleme – Yürütmeyi Durdurma 228
2. Eylemler Üzerinde Denetim 231
3. Organlar Üzerinde Denetim 232
4. Personel Üzerinde Denetim 236
§12. KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİ 237
I. KURULMASI 237
II. PERSONELİ 242
III. YETKİ VE AYRICALIKLARI / İMTİYAZLARI 242
IV. UĞRAŞ ALANI 243
V. SONA ERMESİ 244
VI. BÜTÇELERİ 244
§13. GENEL OLARAK MERKEZDEN YÖNETİM TEŞKİLÂTI 246
I. CUMHURBAŞKANI 246
A. Adaylık, Seçim ve Vekâlet 246
B. Görev ve Yetkileri 248
C. Yardımcıları 249
Ç. Sorumluluğu 249
D. Teşkilatı 250
1. Devlet Denetleme Kurulu (DDK) 251
2. Milli Güvenlik Kurulu (MGK) 252
II. BAKANLIKLAR 253
A. Nitelikleri ve Kurulması 253
B. Bakanlar 254
C. Teşkilatları 255
III. İDARİ GÖREVLERİ BULUNAN DİĞER KURULUŞLAR 266
A. Danıştay 266
1. Niteliği 266
2. Teşkilatı 266
3. Görevleri 267
a. İdari Görevleri 268
aa. Görüş / Düşünce / Mütalaa Bildirme 269
bb. İtirazları Karara Bağlama 271
cc. Diğer İdari Görevleri 272
b. Yargısal Görevleri 274
B. Sayıştay 274
1. Niteliği 274
2. Görevleri 277
a. Kamu Kurum ve İdarelerinin Hesap ve İşlemlerini Yargılamak 278
b. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Rapor Sunmak 278
aa. Genel Uygunluk Bildirimi 278
bb. Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu 279
cc. Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu 279
çç. Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporu 279
dd. Diğer Raporlar 280
c. Görüş Bildirmek 280
3. Yetkileri 280
4. Teşkilatı 281
§14. GENEL OLARAK TAŞRA TEŞKİLATI 282
I. İL TEŞKİLATI 282
A. Niteliği ve Kuruluşu 282
B. Organları 283
1. Vali 283
2. İl İdare Şube Başkanları / İl Müdürleri 286
3. İl İdare Kurulu 286
II. İLÇE TEŞKİLATI 288
A. Niteliği ve Kuruluşu 288
B. Organları 288
1. Kaymakam 289
2. İlçe İdare Şube Başkanları / İlçe Müdürleri 290
3. İlçe İdare Kurulu 291
III. BUCAK TEŞKİLÂTI 291
A. Niteliği ve Kuruluşu 291
B. Organları 292
1. Bucak Müdürü 292
2. Bucak Meclisi 292
3. Bucak Komisyonu 293
IV. BÖLGE TEŞKİLÂTI 293
A. Niteliği 293
B. Türleri 293
1. Bölge Müdürlükleri 293
2. Kalkınma Ajansları 294
3. Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi 294
§15. GENEL OLARAK YERİNDEN YÖNETİM TEŞKİLÂTI 296
I. YER BAKIMINDAN YERİNDEN YÖNETİMLER (MAHALLİ İDARELER) 297
A. İl Özel İdaresi 304
1. Niteliği ve Kuruluşu 305
2. Görev, Yetki ve İmtiyazları 305
3. Organları 306
a. İl Genel Meclisi 307
b. İl Encümeni 310
c. Vali 312
4. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 313
5. Teşkilatı 313
B. Belediye 314
1. Niteliği ve Kuruluşu 314
2. Görev, Yetki ve İmtiyazları 316
3. Organları 318
a. Belediye Meclisi 318
b. Belediye Encümeni 321
c. Belediye Başkanı 323
aa. Niteliği 323
bb. Görev ve Yetkileri 324
cc. Görevini Sona Erdiren Haller 324
aaa. Bağdaşmazlık 324
bbb. Gensoru 324
ccc. Faaliyet Raporunu Değerlendirme 325
ççç. Görevi Terk Etme 325
ddd. Seçilme Yeterliğini Kaybetme 326
eee. Görevi Sürdürmeye Engel Hastalık veya Engellilik 326
fff. Belediye Meclisinin Feshini Gerektiren Eylem ve İşlemlere Katılma 326
ggg. İstifa 326
ğğğ. Ölüm 327
4. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 327
5. Teşkilatı 327
C. Büyükşehir Belediyesi 327
1. Niteliği ve Kuruluşu 328
2. Görev ve Yetkileri 329
3. Organları 329
a. Büyükşehir Belediye Meclisi 329
b. Büyükşehir Belediye Encümeni 331
c. Büyükşehir Belediye Başkanı 332
4. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 332
5. Teşkilatı 332
Ç. Köy 333
1. Niteliği ve Kuruluşu 333
2. Görev, Yetki ve İmtiyazları 334
3. Organları 335
a. Köy İhtiyar Meclisi 335
b. Köy Derneği 337
c. Köy Muhtarı 338
4. Diğer Memurlar 339
5. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 339
D. Mahalli İdare Birlikleri 340
II. HİZMET BAKIMINDAN YERİNDEN YÖNETİMLER 341
A. İdari Kamu Kurumları 342
B. Sosyal Kamu Kurumları 342
C. Bilimsel, Teknik ve Kültürel Kamu Kurumları 343
Ç. İktisadi (Ekonomik) Kamu Kurumları (Kamu İktisadi Teşebbüsleri) 343
1. Tanımı ve Özellikleri 343
2. Kuruluşu 344
3. Organları 345
4. Müessese / Bağlı Ortaklık / İştirak 345
III. DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR 345
IV. KAMU KURUMU NİTELİĞİNDEKİ MESLEK KURULUŞLARI 347
Üçüncü Bölüm
FONKSİYONEL ANLAMDA İDARE
§16. İDARİ EYLEMLER 353
§17. İDARİ İŞLEMLER 359
I. İDARİ İŞLEM KAVRAMI 359
A. Bir Hukuki İşlem Olarak İdari İşlem 359
B. İdari İşlemin Tanımı 359
II. İDARİ İŞLEMİN ÖZELLİKLERİ 362
A. İdari Makamlarca Yapılma 362
B. Hukuki Sonuç Doğurmaya Yönelik Bir Düzenleme 367
C. Kamu Gücü Kullanımı 368
Ç. Tek Yanlılık 369
D. Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanma 370
E. Kamu Yararı Amacı Taşıma 371
III. İDARİ İŞLEMİN İCRAİLİĞİ 371
A. İcrailik Kavramı 371
B. İdarenin İcrai Olmayan İşlemleri 374
1. Hazırlık İşlemleri (Ön – Öneri – Yardımcı İşlemler) 374
a. Danışma İşlemleri 374
b. Mükellefiyet Tesis Eden İşlemler 375
c. Raporlar 376
ç. Tutanaklar 378
d. Teklifler 378
2. Görüş (Düşünce – Mütalaa) Belirten İşlemler 378
3. Bildirici İşlemler 379
a. Bildirimler 380
b. Hatırlatmalar / Tekrarlar 381
c. Uyarılar / İkazlar 381
4. İç – Düzen İşlemler / Hizmet İçi İşlemler / İç Yazışmalar 384
5. Uygulamaya İlişkin İşlemler 385
IV. İDARİ İŞLEMİN ÇEŞİTLERİ 385
A. Maddi Bakımdan İdari İşlem 385
1. Genel Düzenleyici İşlem (Kural İşlem) 386
2. Birel İşlem 389
a. Şart İşlem (Koşul İşlem) 390
b. Sübjektif İşlem (Öznel İşlem) 390
3. Genel Karar 390
B. İradenin Açıklanması Bakımından İdari İşlem 392
1. İradenin Dış Dünyaya Yansıması Bakımından 392
a. Sarih (Açık) İşlem 392
b. Zimnî (Örtülü – Varsayımsal) İşlem 394
2. İradenin Sayısı Bakımından 396
a. Basit (Tek) İradeli İşlem 396
b. Bileşik (Çoğul) İradeli İşlem 396
aa. Birleşme İşlem 397
bb. Kolektif İşlem 397
C. Hukuki Etkisi Bakımından İdari İşlem 398
1. Emredici / Yapıcı (İnşai) / Belirleyici İdari İşlem 398
2. Yararlandırıcı / Yükümlendirici / Garanti Edici İdari İşlem 399
3. Etkisi Devam Eden / Geçici İdari İşlem 399
V. İDARİ İŞLEMİN UNSURLARI 400
A. Yetki 401
1. Yetkinin Değişik Görünümleri 404
a. Yer Bakımından Yetki 404
b. Zaman Bakımından Yetki 406
c. Kişi Bakımından Yetki 409
ç. Konu Bakımından Yetki 409
2. Yetkide Paralellik İlkesi 411
3. Yetki Konusunda Özel Bir Durum: Fiili Ajan 412
4. Yetki Sakatlıkları 413
a. Yetki Gaspı 413
b. Yetki Tecavüzü 414
c. Fonksiyon Gaspı (Görev Gaspı / İşlev Gaspı) 417
ç. Ağır ve Bariz Yetki Tecavüzü 418
d. Özel Hukuka Ait Yetkinin Gaspı 419
5. Yetki Sakatlıklarının Derecelendirilmesi 419
6. Yetki Sakatlıklarının Sonradan Düzeltilmesi 421
B. Şekil 422
1. Yazılı Şekil 423
2. Yazılı Olmayan Şekil 425
3. Şekilde Paralellik İlkesi 428
4. Şekil Sakatlıkları 430
5. Şekil Sakatlıklarının Derecelendirilmesi 436
6. Şekil Sakatlıklarının Sonradan Düzeltilmesi 439
C. Sebep (Neden) 442
1. Mevzuatta Sebep Unsuru Yönünden İdari İşlemler 443
a. Sebebi Mevzuatta Açıkça Gösterilen İşlemler 443
b. Sebebi Mevzuatta Belirsiz Kavramlarla Gösterilen İşlemler 444
c. Sebebi Mevzuatta Gösterilmeyen İşlemler 445
2. Sebep Sakatlıkları 446
a. Dayanılan Sebebin Mevcut Olmaması 446
b. Dayanılan Sebebin Hukuka Aykırı Olması 447
c. Dayanılan Sebebin Yanlış Nitelendirilmesi / Yeterli Olmaması 447
3. Sebep İkâmesi 448
4. İşlemin Birden Fazla Sebebe Dayanması 452
Ç. Konu 453
1. Konu Sakatlıkları 453
a. Mümkün ve Meşru Olmayan Konu 453
b. Mevzuatta Düzenlenmeyen Konu 454
c. Mevzuata Uygun Olmayan Konu 454
ç. Mahkeme Kararının Gereklerine Uygun Olmayan Konu 456
d. Geriye Yürümezlik İlkesine Aykırı Konu 456
e. Ölçülülük İlkesine Uygun Olmayan Konu 457
f. Kazanılmış Hakları İhlal Eden Konu 458
g. Eksik Kapsamlı Düzenleme 458
D. Amaç (Maksat) 459
1. Amaç Kavramı 459
2. Amaç Sakatlıkları 462
a. Genel Amaç Bakımından Hukuka Aykırılık 462
b. Özel Amaç Bakımından Hukuka Aykırılık 466
c. Usul (Yöntem) Saptırması 469
VI. İDARİ İŞLEMLERİN SONA ERMESİ 471
A. İdari İşlemlerin Kendiliğinden Sona Ermesi 471
B. İdari İşlemlerin Mahkeme Kararı ile İptal Edilmesi 473
C. İdari İşlemlerin Yürürlükten Kaldırılması 475
Ç. İdari İşlemlerin Geri Alınması 485
D. İdari İşlemlerin Kaldırılması ve Geri Alınmasına İlişkin Değerlendirme 496
§18. İDARENİN SÖZLEŞMELERİ 501
I. İDARENİN ÖZEL HUKUK SÖZLEŞMELERİ 502
II. İDARİ SÖZLEŞMELER 509
A. İdari Sözleşmelerin Tanımı ve Niteliği 509
B. İdari Sözleşmelerin Ölçütleri 511
1. Sözleşmenin Taraflarından Biri İdare Olmalıdır (Organik Şart) 512
2. Sözleşmenin Konusu Bir Kamu Hizmetinin Yürütülmesi Amacı İse Kamu Yararı Olmalıdır (İşlevsel Şart) 513
3. İdareye Üstün ve Ayrıcalıklı Yetkiler Tanınmış Olmalıdır (Maddi Şart) 514
C. İdari Sözleşmelerin Türleri 516
1. Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmeleri 518
2. İltizam Sözleşmeleri 523
3. Müşterek Emanet Sözleşmeleri 524
4. Kamu İstikraz (Borçlanma) Sözleşmeleri 525
5. İdari Hizmet Sözleşmeleri 526
III. SÖZLEŞMELERİN YAPILMASI USULÜ 527
A. İhalelerde Gözetilmesi Gereken İlkeler 529
1. Açıklık / Saydamlık / Şeffaflık İlkesi 531
2. Rekabet İlkesi 532
3. Eşit Davranma İlkesi 532
4. Güvenirlik İlkesi 533
5. Gizlilik İlkesi 533
6. Kamuoyu Denetimi İlkesi 533
7. Ödeneği Bulunmayan İş İçin İhaleye Çıkılmaması İlkesi 533
8. Kaynakların Verimli Kullanılması İlkesi 534
9. İhale Konusu İşin Bölünmezliği, Birleştirilemezliği İlkesi 534
B. İhale Usulleri 534
1. 4734 Sayılı Kanun’a Göre İhale Usulleri 535
a. Açık İhale Usulü 535
b. Belli İstekliler Arasında İhale Usulü 535
c. Pazarlık Usulü 536
ç. Doğrudan Temin 537
d. Tasarım Yarışmaları 538
2. 2886 Sayılı Kanun’a Göre İhale Usulleri 539
a. Kapalı Teklif Usulü 539
b. Belli İstekliler Arasında Kapalı Teklif Usulü 539
c. Açık Teklif Usulü 539
ç. Pazarlık Usulü 540
d. Yarışma Usulü 541
C. İdarenin Sözleşmelerinin Aşamaları 541
1. Hazırlık Aşaması 541
a. İhale Konusu İşin Tespiti ve Teknik Şartname 541
b. Yaklaşık Maliyet Hesabı ve Ödenek 542
c. İhale Usulünün Belirlenmesi 542
ç. İhale Dokümanının Hazırlanması (İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısı) 542
d. İhale Onayının Alınması ve İhale Komisyonunun Kurulması 543
e. İhalenin İlanı 544
2. İhale Aşaması 544
a. İhaleye Katılma 544
b. Tekliflerin Değerlendirilmesi 545
c. İhalenin Karara Bağlanması ve Onaylanması 545
3. İhalelere Yönelik Başvurular 546
4. Sözleşme Aşaması 547
5. Sözleşmenin Sona Ermesi 548
a. İdarenin Özel Hukuk Sözleşmeleri Bakımından 548
b. İdarenin İdari Sözleşmeleri Bakımından 550
Dördüncü Bölüm
İDARİ USUL
§19. GENEL İDARİ USUL 553
I. İDARİ USULÜN TANIMI VE KAPSAMI 553
II. İDARİ USULÜN İŞLEVİ 554
III. TÜRKİYE’DE GENEL İDARİ USUL İLKELERİ 556
A. Dinlenilme Hakkı 556
B. Bilgi Edinme Hakkı 557
1. Bilgi Edinme Başvurusu 560
2. Başvuruya Verilen Cevap 560
3. Bilgi Edinme Hakkının İstisnaları 562
4. Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna İtiraz 563
5. Bilgi Edinme Hakkının İhlalinin Müeyyidesi 564
C. Danışmanlık (Yol Gösterme) ve Hukuki Yardım 565
Ç. Gerekçe İlkesi (Yükümlülüğü) 567
D. Başvuru Yollarının Gösterilmesi İlkesi 569
E. İyi İdare (Yönetim) İlkesi 570
F. İşlem Yapma Zorunluluğu 573
G. Kişisel Verilerin Korunması 573
Ğ. Eşit Muamele / Ayrım Yapmama İlkesi 575
Beşinci Bölüm
İDARİ FAALİYETİN KONUSU
§20. KAMU HİZMETİ 577
I. TANIMI VE ANLAMI 577
II. KAMU HİZMETİNİN KURULMASI VE SONA ERMESİ 580
III. KAMU HİZMETİNİN TEMEL İLKELERİ 581
A. Süreklilik (Devamlılık / Kesintisizlik / Düzenlilik) İlkesi 581
B. Uyarlama (Değişkenlik) İlkesi 584
C. Eşitlik İlkesi 585
Ç. Bedelsizlik (Meccanilik) İlkesi 586
IV. KAMU HİZMETİNİN ÇEŞİTLERİ 590
V. KAMU HİZMETİNİN GÖRÜLÜŞ USULLERİ 592
A. İdare Tarafından Görülme (Emanet) Usulü 596
B. Müşterek Emanet Usulü 597
C. İltizam Usulü 598
Ç. Ruhsat Usulü 598
D. İmtiyaz Usulü 599
1. Tanımı ve Özellikleri 599
2. İdarenin Yetkileri 600
3. İmtiyazcının Yetkileri 601
4. Malî Denge İlkesi 601
a. Fait Du Prince Kuramı ve Uygulaması 601
b. Imprévision – Öngörülemezlik Kuramı ve Uygulaması 602
5. İmtiyazcının Seçimi 603
§21. KOLLUK 606
I. KOLLUK KAVRAMI 606
II. KOLLUK VE KAMU DÜZENİ 612
A. Genel Güvenlik 613
B. Dirlik ve Esenlik 614
C. Genel Sağlık 615
Ç. Genel Ahlâk 617
III. KOLLUK ÇEŞİTLERİ 619
A. İdari Kolluk – Adli Kolluk 619
1. İdari Kolluk 619
2. Adli Kolluk 620
B. Genel İdari Kolluk – Özel İdari Kolluk 621
1. Genel İdari Kolluk 621
a. Polis 621
b. Jandarma 622
c. Sahil Güvenlik 622
ç. Çarşı ve Mahalle Bekçileri 623
2. Özel İdari Kolluk 623
a. Belediye Zabıtası 624
b. Köy Korucuları 624
c. Çiftçi Malları Koruma Kolluğu 625
ç. Orman Kolluğu 626
d. Gümrük Kolluğu 626
IV. KOLLUK İŞLEMLERİ VE EYLEMLERİ 626
A. Kolluk İşlemleri 627
1. Düzenleyici İşlemler 627
2. Birel İşlemler 628
a. İzin Verme 628
b. Bildirim Alma 628
c. Yaptırım Uygulama 630
ç. Emir ve Uyarı 632
B. Kolluk Eylemleri 633
V. KOLLUK FAALİYETİNİN SINIRLARI 633
VI. KOLLUK GÖZETİM KOMİSYONU 638
Altıncı Bölüm
İDARENİN MALLARI
§22. KAMU MALLARI 641
I. KAMU MALI KAVRAMI 641
II. KAMU MALLARININ TASNİFİ 644
A. Kullanma / Yararlanma Açısından 644
1. Hizmet Malları 644
2. Orta Malları 645
3. Sahipsiz Mallar 645
B. Kökenleri Açısından 646
1. Doğal (Tabii) Kamu Malları 646
2. Yapay (Suni) Kamu Malları 646
III. KAMU MALI NİTELİĞİNİN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 647
IV. KAMU MALLARININ TEMEL ÖZELLİKLERİ 649
V. KAMU MALLARINDAN YARARLANMA 654
A. Genel Yararlanma 655
B. Özel Yararlanma 656
Yedinci Bölüm
İDARENİN TAŞINMAZ MAL EDİNİMİ
§23. KAMULAŞTIRMA 659
I. GENEL OLARAK 659
II. KAMULAŞTIRMA BENZERİ KAVRAMLAR 661
A. Devletleştirme 661
B. İstimval (Rekizisyon) 662
C. Geçici (Muvakkat) İşgâl 662
III. KAMULAŞTIRMA İŞLEMİNİN UNSURLARI 664
A. Yetki Unsuru 664
B. Şekil Unsuru 667
C. Sebep Unsuru 667
Ç. Konu Unsuru 668
D. Amaç Unsuru 670
IV. KAMULAŞTIRMANIN AŞAMALARI 670
A. İdari Aşama 671
B. Adli Aşama 674
V. ACELE KAMULAŞTIRMA 676
VI. MAL SAHİBİNİN TAŞINMAZINA YENİDEN KAVUŞMASI 678
A. İdarenin Kamulaştırmadan Tek Taraflı Vazgeçmesi 678
B. İdarenin Kamulaştırmadan Anlaşarak Vazgeçmesi 679
C. Mal Sahibinin Geri Alma Hakkını Kullanması 681
VII. KAMULAŞTIRMANIN HÜKÜM VE SONUÇLARI 685
VIII. KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA / EL KOYMA 685
A. Fiili El Atma 685
B. Hukuki El Atma 689
Sekizinci Bölüm
İDARENİN PERSONELİ
§24. KAMU GÖREVLİLERİ 695
I. KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI 695
II. KAMU GÖREVLİLERİNİN TASNİFİ 699
III. DEVLET MEMURLARI KANUNU VE KAMU GÖREVLİLERİ 700
A. Devlet Memurları Kanunu ve Kapsamı 700
B. Devlet Memurları Kanunu’nun Temel İlkeleri 701
1. Sınıflandırma İlkesi 701
2. Kariyer İlkesi 702
3. Liyakat İlkesi 703
C. Devlet Memurları Kanunu’na Göre İstihdam Şekilleri 703
1. Memurlar 704
2. Sözleşmeli Personel 704
3. İşçiler 705
IV. DEVLET MEMURLUĞU STATÜSÜ 705
A. Memurluk Mesleği 705
B. Memurluğa Giriş 705
1. Anayasal İlkeler 705
2. Kanuni Şartlar 706
a. Genel Şartlar 706
aa. Vatandaşlık 706
bb. Yaş 707
cc. Öğrenim 708
çç. Kamu (Amme) Haklarından Mahrum (Yoksun) Bulunmamak 708
dd. Mahkumiyet 710
ee. Askerlik 711
ff. Sağlık 712
gg. Arşiv Araştırması 712
b. Özel Şartlar 712
3. Memurluğa Giriş Usulü 714
C. Aday Memur Olarak Atanma 716
Ç. Asli Memur Olarak (Asaleten) Atanma 717
D. Göreve Başlama 717
V. DEVLET MEMURLARININ ÖDEVLERİ, YASAKLARI VE HAKLARI 718
A. Devlet Memurlarının Ödevleri 718
1. Anayasa ve Kanunlara Sadakat Ödevi 718
2. Tarafsızlık ve Devlete Bağlılık Ödevi 719
3. Davranış ve İşbirliği Ödevi 719
4. Amirin Emrine Uyma Ödevi – Kanunsuz Emir 720
5. Mal Bildiriminde Bulunma Ödevi 720
6. Resmi Belge, Araç ve Gereçleri İade Etme ve İzin Verilen Yerler Dışına Çıkarmama Ödevi 721
7. Bizzat İşbaşında Bulunma Ödevi 721
8. Kılık ve Kıyafet Kurallarına Uyma Ödevi 722
B. Devlet Memurlarının Yasakları 722
1. Siyasi Partilere Girme Yasağı 722
2. Basına Bilgi veya Demeç Verme Yasağı 723
3. Toplu Eylem Yasağı 723
4. Grev Yasağı 723
5. Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı 723
6. Hediye Alma ve Menfaat Sağlama Yasağı 725
7. Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı 725
8. İkinci Görev Alma Yasağı 725
9. Ayrıldığı Kuruma Karşı Görev Alma Yasağı 725
C. Devlet Memurlarının Hakları 727
1. Hizmet (Çalışma) Hakkı 727
2. Uygulamayı İsteme Hakkı 728
3. Güvenlik Hakkı 728
4. Emeklilik Hakkı 728
5. Çekilme (İstifa) Hakkı 728
6. Müracaat, Şikâyet ve Dava Açma Hakkı 728
7. Sendika Kurma ve Üye Olma Hakkı 729
8. İzin Hakkı 729
a. Yıllık İzin (DMK m. 102–103) 729
b. Sağlık İzni (DMK m. 103/3) 730
c. Mazeret İzni (DMK m. 104) 730
ç. Hastalık ve Refakat İzni (DMK m. 105) 731
d. Aylıksız İzin (DMK m. 108) 732
9. İsnat ve İftiralara Karşı Korunma Hakkı 733
10. Aylık (Maaş) Hakkı 734
VI. DEVLET MEMURLARININ ÖZLÜK DOSYASI VE YÜKSELMELERİ 734
A. Devlet Memurlarının Özlük Dosyası 734
B. Devlet Memurlarının Yükselmeleri 735
1. Kademe İlerlemesi (Yatay İlerleme) 735
2. Derece Yükselmesi (Dikey Yükselme) 735
VII. DEVLET MEMURLARININ YETİŞTİRİLMELERİ (HİZMET İÇİ EĞİTİM) 736
VIII. DEVLET MEMURLARININ DİSİPLİN SORUŞTURMASI 736
A. Disiplin Cezaları 739
B. Disiplin Suçları 741
C. Disiplin Soruşturması Usulü 742
Ç. Disiplin Cezası Verme Yetkisi 755
D. Disiplin Cezalarına Karşı Başvuru Yolları 756
E. Disiplin Cezalarının Uygulanması ve Özlük Dosyasından Silinmesi 757
IX. DEVLET MEMURLARININ CEZAİ SORUMLULUKLARI 758
A. Genel Kurallara Göre 758
B. 4483 Sayılı Kanun’a Göre 758
1. Kanunun Kapsamı 759
2. Yetkili Merciin Suçu Öğrenmesi 762
3. Ön İnceleme ve Soruşturma İzni Vermeye Yetkili Merciler 763
4. Ön İnceleme Aşaması 764
5. Karar Aşaması 765
6. Yargı Aşaması 768
C. 3628 Sayılı Kanun’a Göre 769
X. DEVLET MEMURLARININ MALİ SORUMLULUKLARI 769
A. İdareye Karşı Doğrudan Doğruya Verdikleri Zararlardan Dolayı Sorumlulukları: DMK m. 12 770
B. Üçüncü Kişilere Verdikleri Zararlardan Dolayı Sorumlulukları: DMK m. 13, Anayasa m. 40/3 ve 129/5 774
C. Kamu Zararından Sorumluluk 782
XI. DEVLET MEMURLUĞU STATÜSÜNDE KISINTI YAPAN HALLER 784
A. Kadronun Kaldırılması (Kadro Açığı) 784
B. Görevden Uzaklaştırma 784
1. Görevden Uzaklaştırma Kararının Verilmesi ve Sonuçları 785
2. Görevden Uzaklaştırma Kararının Kaldırılması ve Sonuçları 786
XII. DEVLET MEMURLUĞU STATÜSÜNÜN SONA ERMESİ 787
A. Çekilme (İstifa) 787
B. Çekilmiş (Müstafi) Sayılma 788
C. Devlet Memurluğundan Çıkarma (İhraç) 789
Ç. Koşullarda Eksiklik (Nitelik Kaybı) 789
D. Emeklilik 790
E. Bağdaşmazlık 790
F. Ölüm 790
Kaynaklar 791
Kavram Dizini 811 |