İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Üçüncü Baskıya Önsöz 5
Giriş 17
Birinci Bölüm
YÖNETİM VE ORGANİZASYON: İLGİLİ KAVRAMLAR
A. YÖNETİM VE ORGANİZASYON 21
1. Yönetim Nedir? 21
2. Yönetimin Üç Özelliği 23
2.1. Süreç Olarak Yönetim 23
2.2. Bilim Olarak Yönetim 24
2.3. Sanat ve Meslek Olarak Yönetim 24
3. Yönetimin Amacı 25
4. Yönetimin Özellikleri 26
5. Yönetici Kimdir? 28
5.1. Çağdaş Yöneticilik Özellikleri ve Üç Özellik Yaklaşımı 31
6. Yöneticilik Becerileri 33
7. Yöneticilikte Kişisel Yetkinlikler 35
8. Yöneticilik ve Duygusal Zekâ 37
8.1. Yöneticilerde Duygusal Zekâ Boyutları 40
8.2. Yönetici İçin Duygusal Zekânın Önemi 41
9. Yöneticilik ve Kurumsal Zekâ 42
10. Yöneticilik ve Liderlik 44
10.1. Liderlik Türleri 49
B. ORGANİZASYON VE ÖRGÜT KAVRAMLARI 50
1. Organizasyon Kavramı 51
2. Organizasyonel Unsurlar: Fenomenler ve Numenler 53
3. Örgüt Kavramı ve Çağdaş Örgütler 53
3.1. Yapı Olarak Örgüt 55
3.2. Örgütsel Yapıyı Belirleyen Faktörler 57
3.3. Örgütsel Yönetim Kademeleri (Hiyerarşisi) 59
3.4. Örgütlerde Komuta Kurmay İlişkileri 61
3.5. Örgütlerde Unvanlar ve Pozisyonlar 62
3.6. Örgüt Türleri 62
3.6.1. Amaç ve İşlevlerine Göre Örgütler 63
3.7. Örgütlerin Özellikleri 64
3.7.1. Örgütlerin Açık Bir Sistem Olarak Özellikleri 65
3.8. Örgütsel Modeller 65
3.8.1. Merkezi Örgüt Modeli 66
3.8.2. Merkezi Olmayan (Adem–i Merkezi) Örgüt Modeli 66
3.8.3. Biçimsel ve Biçimsel Olmayan Örgüt 67
3.8.4. Dikey (Hiyerarşik) Örgüt Modeli 67
3.9. Bilgi Çağı Örgütleri ve Yönetimi 69
3.9.1. Bilgi Çağı Örgütlerinin Özellikleri 70
3.9.2. Bilgi Çağı Örgütlerinde Kurumsal Bilgi Yönetimi 71
3.9.3. Bilgi Çağı Örgütleri İçin Bilginin Anlamı ve Önemi 74
4. Bilgi Teknolojileri ve Yönetimi 76
İkinci Bölüm
YÖNETİM DÜŞÜNCESİNİN TARİHİ
A. YÖNETİM DÜŞÜNCESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ 79
1. Tarım Toplumu Öncesi Yönetim Düşüncesi (1800 Öncesi) 80
2. Tarım Toplumu ve Yönetim Düşüncesi 82
3. Sanayi Toplumu ve Yönetim 83
4. Bilgi Toplumu ve Yönetim 84
5. Çağdaş Dönüşümler ve Yönetim 87
Üçüncü Bölüm
YÖNETİM DÜŞÜNCESİNİN GELİŞİMİ
A. YÖNETİM SİSTEMLERİ 91
1. Klasik Yönetim Düşüncesi (1880–1930) 92
2. Klasik Yönetimin Temel İlkeleri 95
2.1. Bilimsel Yönetim ve Taylor 96
2.2. Yönetim Süreci Yaklaşımı ve Fayol 97
2.3. Bürokratik Yönetim Yaklaşımı ve Weber 101
3. Klasik Yönetim Düşüncesinin Diğer Önemli İsimleri ve Görüşleri 103
4. Klasik Yönetim Düşüncesinin Eleştirisi 104
C. NEOKLASİK YÖNETİM TEORİSİ (1930–1950) 106
1. Neoklasik Yönetim Düşüncesinin Varsayımları 109
2. Neoklasik /Beşeri İlişkiler Yönetim Düşüncesinin Öncüleri 110
2.1. Neoklasik Düşünceye Katkı Sağlayan Diğer Düşünürler 119
3. Neoklasik Yönetim Düşüncesinin Eleştirisi 123
D. MODERN YÖNETİM DÜŞÜNCESİ (1950 Sonrası) 124
1. Sistem Yaklaşımı 127
1.1. Sistemin Unsurları 128
1.2. Sistem Türleri 129
2. Durumsallık Yaklaşımı 131
3. Modern Yönetim Yaklaşımlarının Eleştirisi 133
E. ÇAĞDAŞ (POST–MODERN) YÖNETİM DÜŞÜNCESİ (1980 Sonrası) 134
1. Çağdaş Yönetim Yaklaşımları 134
2. Çağdaş Yönetim Düşüncesinin Temel Dinamikleri 136
3. Çağdaş Yönetim Uygulaması Olarak Z Teorisi 138
4. Klasik ve Çağdaş Yönetim Düşüncesinin Karşılaştırılması 139
Dördüncü Bölüm
YÖNETİMİN FONKSİYONLARI
1. Planlama Fonksiyonu 143
1.1. Plan ve Planlama 144
1.2. Planlamanın Aşamaları 145
1.3. Plan Türleri 146
1.3.1. Kullanım Biçimlerine Göre Planlar 146
1.3.2. Niteliklerine Göre Planlar 146
1.3.3. Sürelerine Göre Planlar 147
1.4. Planlamanın İlkeleri 147
1.5. Planlamanın Sorunları 148
1.6. Örgütsel Faaliyetler Açısından Planlamanın Önemi 148
1.7. Stratejik Planlar ve Örgütsel Açıdan Önemi 149
2. Örgütleme Fonksiyonu 149
2.1. Örgütlemenin Evreleri 151
2.2. Örgütlemenin İlkeleri 152
2.3. Örgütlerde Bölümlendirme ve Bölümlendirme Türleri 153
2.3.1. Fonksiyonlara Göre Bölümlendirme 154
2.3.2. Ürün (Mal) Temeline Göre Bölümlendirme 155
2.3.3. Coğrafi Temele Göre Bölümlendirme 156
2.4.4. Müşteri Temeline Göre Bölümlendirme 157
2.4.5. Matriks (Karma) Örgüt Modeli 157
2.5. Çağdaş Örgüt Yapıları 159
3. Yönlendirme Fonksiyonu 160
3.1. Yöneltmenin Tanımı ve Kapsamı 161
3.2. Yönlendirme ve Örgütsel İklim İlişkisi. 162
3.3. Örgütsel Kültürün Oluşturulması 163
3.4. Yönetime Katılma ve Demokratik Yönetim 164
3.5. Yönetime Katılma Biçimleri 165
3.5.1. Yönetime Katılmanın Yarar ve Sakıncaları 165
3.6. Yöneltme, Güç ve Otorite 167
3.6.1. Güç Biçimleri 168
3.7. Yöneltme ve Yetki 169
4. Koordinasyon (Eşgüdümleme) Fonksiyonu 170
4.1. Koordinasyonun Tanımı ve İlkeleri 171
4.2. Koordinasyon Türleri 172
4.3. Koordinasyon Teknikleri 174
5. Denetim Fonksiyonu 174
5.1. Denetimin Tanımı ve Amacı 175
5.2. Denetimin Evreleri 176
5.3. Etkili Bir Denetim Sürecinin Özellikleri 177
5.4. Denetim Aracı Olarak Bütçe 178
Beşinci Bölüm
ÇAĞDAŞ ÖRGÜT YAPILARI VE YÖNETİM TEKNİKLERİ
A. ÇAĞDAŞ ÖRGÜT YAPILARI 181
1. Şebeke Örgütler 182
1.1. Dâhili Şebeke Örgütleri 183
1.2. Dengeli Şebeke Örgütleri 183
1.3. Dinamik şebeke Örgütleri 184
2. Sanal Örgütler 185
3. Yalın Örgütler ve Örgütsel Yalınlaşma 187
3.1. Yalın Örgüt Modeli 188
3.2. Yalın Örgütlerin Yönetimi 189
4. Kademe Azaltma ve Sıfır Hiyerarşi 192
4. Örgütsel Küçülme (Downsizing) 194
5. Örgütsel Reorganizasyon 196
5.1. Reorganizasyonun Amacı 197
5.2. Entropi, Reorganizasyon ve Sinerji İlişkisi 197
6. Değişim Mühendisliği (Reengineering) 198
6.1. Değişim Mühendisliğinin Amacı 200
7. Öğrenen Örgütler 201
7.1. Öğrenen Örgütlerin Özellikleri 202
7.2. Öğrenen Örgüt Stratejisi 203
B. ÇAĞDAŞ YÖNETİM UYGULAMALARI 206
1. Kalite ve Toplam Kalite 206
2. Toplam Kalite Yönetimi 210
2.1. Geleneksel Yönetim ve Toplam Kalite Yönetimi 213
2.2. Toplam Kalite Yönetiminin Örgütsel Açıdan Önemi 215
2.3. TKY ve Kaizen (Sürekli İyileştirme) 216
2.4. Kalite Güvence Sistemleri 217
2.5. Dış Kaynaklardan Yararlanma (Outsourcing) 219
2.5.1. Dış Kaynaklardan Yararlanma Nedenleri 220
3. En İyi Uygulamanın Adaptasyonu (Benchmarking) 221
3.1. Kıyaslamanın Amacı ve Önemi 222
3.2. Kıyaslama (Benchmarking) Yöntemleri 223
4. İşgören Güçlendirme (Empowerment–Yetkilendirme) 224
4.1. İşgören Güçlendirme Süreci 225
4.2. İşgören Güçlendirmenin Yararları 226
5. Yetkilendirme ve Yetki Devri 227
Altıncı Bölüm
ÖRGÜTLERDE İNSAN İLİŞKİLERİ
A. İnsan Kaynakları Yönetimi 229
1. Örgütlerde İnsan İlişkileri 229
2. İKY Başarı Faktörleri 232
3. Örgütlerde Astlarla İlişkiler 234
3.1. Astların Psiko–Sosyal Durumunu Anlamak 235
4. Bilgi Verme ve Bilgi Alma Yöntemi 237
5. Yönetimde Örnek Olmanın Önemi 237
6. Örgütlerde Üstlerle İlişkiler 238
7. Örgütlerde Baskı ve Korkuya Dayanan Davranışlar 239
8. Baskıcı Davranışlar ve Sonuçları 241
9. Örgütsel Kurallara Uyma ve Bağlanma 242
10. Çalışanlara İyi Alışkanlıkların Kazandırılması 243
11. Kötü Alışkanlıklarla Mücadele 244
B. Örgütlerde Disiplin ve Disiplinin Sağlanması 245
1. Örgütsel Disiplinin Sağlanması 246
1.1. Cezalandırma ve Disiplin 247
1.2. İstikrarlı Disiplin Anlayışı 249
Yedinci Bölüm
ÖRGÜTSEL DAVRANIŞIN YÖNETİMİ
A. ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ 251
1. Örgütsel Davranış ve Yönetimi 251
2. Çalışma ve Örgüt Psikolojisi 253
B. LİDERLİK 255
1. Klasik Yaklaşımlar 256
1.1. Özellikler Yaklaşımı 256
1.2. Davranışsal Liderlik Yaklaşımları 256
1.2.1. Ohio State Üniversitesi Liderlik Çalışmaları 257
1.2.2. Michigan Üniversitesi Liderlik Çalışmaları 257
1.2.3. Blake ve Mouton’un Yönetim Tarzı Matriksi 258
1.2.4. X ve Y Yaklaşımı 258
1.2.5. Sistem 4 Modeli 259
2. Modern Yaklaşımlar 260
2.1. Durumsal Yaklaşımlar 260
2.1.1. Fred Fiedler’in Etkin Önderlik Modeli 260
2.1.2. Amaç–Yol Yaklaşımı 261
2.2. Alternatif Yaklaşımlar 261
2.2.1. Karizmatik Liderlik 261
2.2.2. Etkileşimci Liderlik 262
2.2.3. Dönüşümcü Liderlik 262
C. ÖRGÜTSEL MOTİVASYON VE YÖNETİMİ 263
1. Motivasyon Kavramı ve Kapsamı 264
1.1. Motivasyon Türleri 265
1.2. Başlıca Motivasyon Araçları 266
1.3. Örgütsel Açıdan Motivasyonun Önemi 269
1.4. Çalışanlar Açısından Motivasyonun Önemi 269
1.5. Yönetici Açısından Motivasyonun Önemi 271
D. ÖRGÜTLERDE GRUPLAR VE GRUPLARIN YÖNETİMİ 272
1. Grup ve Grupların Anlamı 272
1.1. Grup Türleri 273
1.2. Grupların Özellikleri 275
1.3. Örgütlerde Grupların Fonksiyonları 276
1.4. Grupların Örgütsel Açıdan Yararları 276
1.5. Grupların Örgütsel Açıdan Sakıncaları 278
1.6. Grup Normları ve Grup Dinamiği 278
E. ÖRGÜTSEL ÇATIŞMA VE ÇATIŞMANIN YÖNETİMİ 280
1. Örgütsel Çatışma 280
1.1. Örgütsel Çatışma Türleri 282
1.2. Örgütsel Çatışmanın Kaynakları 283
1.3. Örgütsel Çatışmanın Yararları ve Sakıncaları 286
1.4. Örgütsel Çatışmanın Yönetimi 287
1.5. Çatışma Çözümü ve Süreç Danışmanlığı 290
F. ÖRGÜTSEL STRES VE YÖNETİMİ 291
1. Stres ve Örgütsel Stres 292
1.1. Örgütsel Stres Faktörleri 293
1.1.1. İşin Özelliklerinden Kaynaklanan Stres Faktörleri 295
1.1.2. Örgütsel Rolden Kaynaklanan Stres Faktörleri 296
1.1.3. Beşeri İlişkilerden Kaynaklanan Stres Faktörleri 296
1.1.4. Kariyer Geliştirmeden Kaynaklanan Stres Faktörleri 297
1.1.5. Örgütsel Yapı ve İklimden Kaynaklanan Stres Faktörleri 297
1.1.6. Örgütsel Kültürden Kaynaklanan Stres Faktörleri 298
G. ÖRGÜTSEL YARATICILIK 299
1. Yaratıcılık Nedir? 300
2. Yaratıcı Kişilik 300
3. Yaratıcılık Gerekleri 302
4. Yaratıcılığın Örgütsel Açıdan Önemi 304
H. KİŞİSEL / ÖRGÜTSEL İMAJ VE İTİBAR YÖNETİMİ 305
1. Kişisel İmaj Yönetimi 305
1.1. Başarı Faktörü Olarak İmaj Yönetimi 306
1.2. Olumlu İmaj Oluşturma Yöntemleri 307
2. İtibar Yönetimi 308
2.1. Kurumsal İtibar Yönetimi 309
2.2. İtibar Yönetiminin İlkeleri 310
2.3. İtibarın Kurumsallaştırılması 311
2.4. Kurumsal İtibar Yönetiminde Başarı Faktörleri 313
Sekizinci Bölüm
ÇAĞDAŞ YÖNETİM TEKNİKLERİ
A. AMAÇLARA GÖRE YÖNETİM 317
1. Amaçlara Göre Yönetimin Tanımı ve Kapsamı 318
2. Amaçlara Göre Yönetim Süreci 319
3. Amaçlara Göre Yönetimin Özellikleri 320
4. Amaçlara Göre Yönetimin Olumlu ve Olumsuz Yönleri 321
B. ÖRGÜT GELİŞTİRME 322
1. Örgüt Geliştirmenin Tanımı ve Önemi 323
2. Örgüt Geliştirmenin Amacı 323
3. Örgüt Geliştirme Süreci 325
C. ÖRGÜTSEL DEĞİŞİM VE DEĞİŞİMİN YÖNETİMİ 326
1. Değişimin Tanımı ve Kapsamı 328
1.1. Örgütsel Değişimin Nedenleri 330
1.2. Örgütsel Değişim Türleri 330
1.3. Değişime Direnç ve Nedenleri 332
1.4. Değişime Direncin Yönetimi 333
1.5. Değişimin Yönetimi 334
2. Örgütsel Yenileşme 335
2.1 Örgütsel Yenileşme ve İlgili Kavramlar 336
2.2. Yenileşme Yönetimi 338
2.3. Yenileşmenin Örgütsel Engelleri 339
2.3.1. Yenileşmenin İşgören Engeli 341
2.4. Yenileşmeye Direnme Nedenleri 342
D. VİZYON YÖNETİMİ 344
1. Vizyon Kavramı ve Anlamı 345
2. Örgütsel Vizyon Oluşturma 346
E. MİSYON VE MİSYON YÖNETİMİ 347
1. Misyon Nedir? 347
2. Misyon ve Vizyon İlişkisi 348
F. İSTİSNALARLA YÖNETİM 350
1. İstisnalarla Yönetimin Anlamı 351
1.1. İstisnalarla Yönetimin Aşamaları 351
1.2. İstisnalarla Yönetimin Avantaj ve Dezavantajları 352
Dokuzuncu Bölüm
YÖNETİMİN BAĞLANTI SÜREÇLERİ
A. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM 353
1. Örgütsel İletişimin Tanımı ve Anlamı 353
2. Örgütsel İletişimin Önemi 354
3. Örgütsel İletişimin Amacı 355
4. Örgütsel İletişimin Fonksiyonları 356
5. Örgütsel İletişimin İşleyişi 359
5.1. Biçimsel ve Biçimsel Olmayan İletişim 359
5.2. Dikey İletişim 360
5.3. Yatay İletişim 362
5.4. Çapraz (Diyagonal) İletişim 363
5.5. Açık ve Çok Yönlü İletişim 363
B. KRİZ YÖNETİMİ 364
1. Krizin Tanımı ve Kapsamı 365
2. Kriz Faktörleri 365
3. Kriz Analizi 366
4. Örgütsel Krizin Kaynakları 367
5. Krizin Örgüt Dışı Kaynakları 368
5.1. Stratejik Açıklık 369
5.2. Doğal Felaketler 370
5.3. Genel Ekonomik Belirsizlikler 371
5.4. Teknolojik Gelişmeler ve Yenilikler 371
5.5. Hukuksal ve Politik Düzenlemeler 372
5.6. Uluslararası İlişkiler 372
6. Krizin Örgüt İçi Kaynakları 372
6.1. Örgütsel Yapı 373
6.2. Üst Düzey Yönetimin Yetersizliği 374
6.3. Bilgi Toplama ve Değerlemede Yetersizlik 375
6.4. Kurumların Tarihi Geçmişi ve Yaşam Evreleri 376
6.5. Örgüt Kültürü ile İlgili Sorunlar 376
6.6. Örgüt İklimi ile İlgili Sorunlar 377
6.7. Belirtileri Görememe 378
6.8. Harekete Geçmeme ve Reaktif Tutum 378
6.9. Yanlış Karar ve/veya Kararsızlık 379
7. Kriz Yönetiminin Aşamaları 379
7.1. Krizi Denetim Altına Alma 380
7.2. Krizin Olumlu Yanlarını Saptama 381
7.3. Kriz Yönetimi Programı Hazırlama 381
7.4. Kriz Yönetim Planı Oluşturma 382
7.5. Kriz Komitesi ve Görevleri 383
7.6. Öğrenme ve Değerlendirme 385
Onuncu Bölüm
TOPLANTI VE ZAMAN YÖNETİMİ
A. TOPLANTI YÖNETİMİ 387
1. Toplantı Türleri 388
2. Toplantıda Başarılı Gündem Hazırlama 389
3. Toplantıya Katılacakları Bilgilendirme 391
4. Toplantılarda Fiziksel Ortamın Hazırlanması 391
5. Toplantı Etkinliğini Artırma Yolları 392
6. Toplantılarda Zaman Denetimi 393
B. ZAMAN YÖNETİMİ 395
1. Zamanın Kavramının Anlamı 395
2. Zaman Yönetimi 396
3. Yönetsel Zaman Kavramı 398
4. Yönetici ve Zaman Yönetimi 399
5. Yöneticilerin Zamanı Etkin Kullanma Yöntemleri 400
6. Astların Zamanını Yönetmek 403
Kaynakça 405
Makaleler 417
Dizin 421 |