İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İkinci Basıya Önsöz 5
Birinci Basıya Önsöz 7
Kısaltmalar 17
Birinci Bölüm
TAHKİM KURUMU
I. HUKUKİ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM YOLU OLARAK TAHKİM 21
A. Hukuki Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları 21
B. Tahkim 23
1. Genel Çerçeve 23
2. Tahkimin Diğer Hukuki Uyuşmazlık Çözüm Yollarından Ayrılması 24
a. Tahkimin Devlet Yargısından Sınırlandırılması 25
b. Tahkimin Diğer Devlet Yargısı Dışı Hukuki Uyuşmazlık Çözüm Yollarından Sınırlandırılması 29
aa. Genel Olarak 29
bb. Tahkimin Müzakere ve Aracılıktan Sınırlandırılması 30
cc. Tahkimin Hakem Bilirkişilikten Sınırlandırılması 31
II. TAHKİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ 33
A. Milletlerarası Alanda Tarihsel Gelişim 33
B. Milli Alanda Tarihsel Gelişim 37
III. TAHKİMİN OLUMLU VE OLUMSUZ YÖNLERİ 42
A. Tahkimin Olumlu Yönleri 42
B. Tahkimin Olumsuz Yönleri 43
IV. TAHKİM TÜRLERİ 47
A. Millî Tahkim – Yabancı Tahkim – Milletlerarası Tahkim 47
B. İhtiyari Tahkim – Mecburi Tahkim 48
C. Ad Hoc Tahkim – Kurumsal Tahkim 51
1. Genel Olarak 51
2. Ad Hoc Tahkim 51
3. Kurumsal Tahkim 53
D. Vicahi Tahkim – Çevrimiçi Tahkim 56
E. Tek Kademeli Tahkim–İki Kademeli Tahkim 57
F. İki Taraf Tahkimi – Çoklu Taraf Tahkimi 57
G. Olağan Tahkim – Kamu Katılımlı Tahkim 57
V. TAHKİM MERKEZLERİ 58
VI. TAHKİM HUKUKUNUN KAYNAKLARI 61
A. Genel Olarak 61
B. Millî Düzenlemeler 62
1. Genel Olarak 62
2. Anayasal Düzenlemeler 62
3. Genel Kanunlar 63
a. Milletlerarası Tahkim Kanunu 63
b. Hukuk Muhakemeleri Kanunu 65
4. Özel Kanunlar 67
C. Milletlerarası Kaynaklar 68
1. Genel Olarak 68
2. Milletlerarası Sözleşmeler 68
a. 1923 Tarihli Cenevre Protokolü 69
b. 1927 Tarihli Cenevre Sözleşmesi 69
c. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkındaki Birleşmiş Milletler Sözleşmesi 69
d. Milletlerarası Ticarî Tahkime Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi 71
e. Devletler ile Diğer Devlet Uyrukluları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümlenmesi Hakkında Sözleşme 73
f. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütünü Kuran 14 Temmuz 1967 Tarihli Stockholm Sözleşmesi 74
3. Milletlerarası Model Düzenlemeler 74
D. Tahkim Kurumları Kuralları 76
1. Genel Olarak 76
2. Geçerlilik ve Amaç 78
E. Mercii Takdiri 80
VII. TÜRK TAHKİM HUKUKUNUN GENEL ÇERÇEVESİ 82
İkinci Bölüm
TAHKİM ANLAŞMASI
I. GENEL OLARAK 85
II. TAHKİM ANLAŞMASININ TANIMI 85
III. TAHKİM ANLAŞMASININ HUKUKİ NİTELİĞİ 86
IV. TAHKİM ANLAŞMASININ İÇERİĞİ 86
A. Tahkim Anlaşmasının Zorunlu İçeriği (Kurucu Unsurlar) 87
1. Genel Olarak 87
2. Karşılıklı Tahkim İradesinin Bulunması 88
3. Uyuşmazlığın Nihai Olarak Tahkim Yoluyla Çözümlenmesi 88
4. Belirli veya Belirlenebilir Bir Hukuki İlişkiye Yönelme 90
B. Tahkim Anlaşmasının Diğer İçeriği (Kurucu Olmayan Unsurlar) 91
V. TAHKİM ANLAŞMASININ GEÇERLİLİĞİ 93
A. Genel Olarak 93
B. Tahkim Anlaşmasının Geçerlilik Yönünden Asıl Sözleşmeden Bağımsız Olması (Ayrılık İlkesi) 93
C. Tahkim Anlaşmasına Elverişli (Açık) Alanlar 93
D. Tahkim Anlaşmasının Şekli Geçerliliği 94
E. Tahkim Anlaşmasının Maddi Geçerliliği 95
F. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliği İtirazı 97
G. Tahkim Anlaşmasının Geçerliliğine İlişkin Sorunlu Durumlar 98
VI. TAHKİM ANLAŞMASININ TÜRLERİ 99
VII. TAHKİM ANLAŞMASI STATÜSÜ 100
VIII. TAHKİM ANLAŞMASININ TARAFLARI 103
IX. TAHKİM ANLAŞMASININ ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ 103
Üçüncü Bölüm
TAHKİM BAŞVURUSU
I. GENEL OLARAK 107
A. Tahkim Talebi 107
1. Ad Hoc Tahkim 107
2. Kurumsal Tahkim 108
B. Tahkim Başvurusunun Hukuki Sonuçları 109
C. Karşı Tarafın (Davalının) Tahkim Başvurusuna Reaksiyonu 113
1. Tahkim Başvurusuna Karşı Çıkma 113
2. Hareketsiz Kalma 114
3. Devlet Yargısına (Mahkemeye) Başvuru 114
4. Tahkim Sürecine Dahil Olma 115
II. TAHKİM ORGANİZASYONU SÖZLEŞMESİ 115
Dördüncü Bölüm
TAHKİM MAHKEMESİ
I. TAHKİM MAHKEMESİNİN KURULMASI 117
A. Genel Olarak 117
B. Hakemlerin Tayini 117
1. Tayin Usûlü 118
2. Tayin Kriterleri 119
C. Hakemliğe Engel Haller 121
D. Hakemlerin Sayısı 123
E. Hakemlerin Atanma Usûlü 124
1. Tek Hakemin Tayin Edilme Usûlü 124
2. Hakem Kurulunun Tayin Edilme Usûlü 125
a. İlke ve Usuller 125
b. Başhakemin Rolü ve İşlevi 127
3. Sorunlu Durumlar 128
a. Çoklu Taraf (Dava Arkadaşlığı) Durumları 128
b. Bir Tarafın Baskın Olması 129
F. Hakemlerin Vasıfları 131
1. Tarafsızlık ve Bağımsızlık 131
2. Aranan Nitelikler (Yeterlilik) 134
G. Hakemin Reddi 135
1. Genel Olarak 135
2. Hakemin Reddi Nedenleri 135
a. Hukuki Çerçeve 135
b. Hakemin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığından Şüphe Etmeyi Haklı Gösteren Hâl ve Şartlar (“Haklı Şüphe” Kuramı) 136
c. Milletlerarası Barolar Birliği Menfaat çatışmaları Kılavuz İlkeleri 138
d. Hakemlerin Tarafsızlığını ve Bağımsızlığını Ortadan Kaldıran Haller 139
aa. Ekonomik Bağlantılar 139
bb. Avukatlık–Danışmanlık İlişkileri 139
cc. Diğer İlişkiler 141
dd. Bilimsel Faaliyetler 141
e. Yargılama Sırasında Ortaya Çıkan ve Tarafsızlığı–Bağımsızlığı Ortadan Kaldıran Davranışlar 142
3. Hakemin Reddi Usûlü 143
a. Genel Olarak 143
b. Tahkim Tarafının Durumdan Haberdar Olması 144
c. Ön İnceleme 145
d. Devlet Mahkemesi Kararı 147
H. Hakemin Görevinin Sona Ermesi ve Yedek Hakemin Seçilmesi 148
I. Hakem Sözleşmesi 151
İ. Tahkim Mahkemesi Sekreteri 155
II. HAKEM MAHKEMESİ VASFI (YARGILAMA MAKAMI OLARAK) TEREDDÜTLÜ OLAN KURULLAR 156
III. TAHKİM MAHKEMESİ YETKİSİNİN DENETİMİ 157
Beşinci Bölüm
TAHKİM YARGILAMASI
I. GENEL OLARAK 159
II. TAHKİM YARGILAMA USULÜNÜN HUKUKİ TEMELLERİ 161
A. Yargılama İlkeleri 161
B. Tahkim Yargılama Usulüne Uygulanan Kurallar 162
1. Yetkili Hukuk 162
2. Yargılama Kuralları Hiyerarşisi 164
a. Amir (Emredici) Kurallar 164
b. Taraf Anlaşmaları 164
c. Kurumsal Tahkim Kuralları 165
d. Emredici Olmayan/Tamamlayıcı Kurallar 165
e. Karar Merciinin Takdiri 167
III. ACİL DURUM YARGILAMASI 168
IV. YARGILAMAYA İLİŞKİN HUSUSLAR 169
A. Yargılamanın Başlama Anı 169
B. Yargılama Dili 169
C. Yargılama Yeri 170
D. Yargılama Kapsamı 172
E. Yargılama Süresi 172
V. YARGILAMA SAFHÂLÂRI 173
A. Hazırlık Safhası 173
1. İlk Yargılama Toplantısı 173
2. Tahkim Görevlendirmesi 174
3. Yargılama – Hazırlık – İşlemleri 175
B. Yazılı Yargılama Safhası: Layihalar Teatisi (Değiş–Tokuş) 176
C. Vicahi Safha 178
1. Duruşma 178
2. Tahkikat 181
a. Genel Olarak 181
b. İspat 181
c. Delil Toplama İlkeleri 182
d. Tahkim Düzenlemelerinin Delil Sistemi 185
e. İspat Aracı Olarak Deliller 186
aa. Belge 186
bb. Tanık 187
cc. Bilirkişi 187
dd. Keşif 187
3. Sözlü Yargılama 188
D. Hüküm ve Kanun Yolları Safhası 189
VI. YARGILAMADA KARŞILAŞILAN ÖZEL DURUMLAR 189
VII. GEÇİCİ HUKUKİ KORUMA (İHTİYATÎ TEDBİR – İHTİYATÎ HACİZ) 189
A. Tahkim Mahkemesince Sağlanan Geçici Hukuki Koruma 189
1. Genel Olarak 189
2. Usul 192
3. Karar Verme Ölçütü 192
4. İcra Etme 193
B. Devlet Mahkemesince Sağlanan Geçici Hukuki Koruma 194
VIII. HIZLANDIRILMIŞ (SERİ) YARGILAMA 196
IX. YARGILAMANIN SONA ERME HALLERİ 197
X. YARGILAMA GİDERLERİ 199
Altıncı Bölüm
TAHKİM MAHKEMESİ (HAKEM) KARARLARI
I. GENEL OLARAK 201
II. TAHKİM MAHKEMESİ (HAKEM) KARARLARININ TÜRLERİ 201
A. Ülkesel Aidiyetine Göre Tahkim Mahkemesi Kararları 201
1. Milli Tahkim Mahkemesi Kararları 202
2. Yabancı Tahkim Mahkemesi Kararları 202
B. İçeriklerine Göre Tahkim Mahkemesi Kararları 203
1. İfa Kararları 203
2. Tespit Kararları 203
3. İnşaî (Yenilik Doğurucu) Kararlar 203
C. Yargılamanın Çekişme Unsuruna Göre Tahkim Mahkemesi Kararları 204
1. Çekişmeli Kararlar 204
2. Çekişmesiz Kararlar 204
D. Kapsamlarına Göre Tahkim Mahkemesi Kararları 205
1. Nihai Kararlar 205
2. Geçici Kararlar 205
a. İhtiyati Tedbir/Haciz Kararları 205
b. Delil Tespiti Kararları 206
c. Ara Kararlar 206
3. Kısmi Kararlar 206
E. Taraflarca Kararlaştırılmış Metinli Tahkim Mahkemesi Kararları (Sulh Kararları) 206
1. Harici Sulh 207
2. Sulhun Tahkim Mahkemesi Kararı Olarak Tespit Edilmesi Talebi 208
3. Üçüncü Kişilerin Dahil Edilmesi 211
F. Düzeltici, Yorumlayıcı ve Tamamlayıcı Tahkim Mahkemesi Kararları 212
G. Tahkim Mahkemesi Kararlarının Kazai Hüküm Etkileri 213
1. Milli Tahkim Mahkemesi Kararlarının Kazai Hüküm Etkileri 213
a. Tahkim Mahkemesi Kararlarının Taraflar İçin Bağlayıcı Olması 213
b. Uyuşmazlığın Birden Fazla Kez Yargılamaya Götürülememesi ve Karara Bağlanamaması 217
c. Emsal Etki 217
d. Tarafların Tasarruf Yetkisi 217
e. Zamansal Sınırlar 218
f. Tahkim Mahkemesi Kararlarının Üçüncü Kişiler Karşısındaki Etkisi 219
aa. Kural 219
bb. İstisnalar 219
aaa. Külli Halefiyet 219
bbb. Cüzi Halefiyet 219
ccc. Usul 220
2. Yabancı Tahkim Mahkemesi Kararlarının Kazai Hüküm Etkileri 220
H. Tahkim Mahkemesi Kararlarının İcrası 220
1. İcrai Etki (Kabiliyeti) Kavramı 220
2. Milli Tahkim Mahkemesi Kararlarının İcrası 221
a. Milli Tahkim Mahkemesi Kararlarının Yurtiçinde İcrası 221
b. Millî Tahkim Mahkemesi Kararlarının Yurtdışında İcrası 223
3. Yabancı Tahkim Mahkemesi Kararlarının İcrası 224
a. Yabancı Tahkim Mahkemesi Kararlarının Tenfizi (İcrası) 224
b. Yabancı Tahkim Mahkemesi Kararlarının Geçici İcrası 225
c. Yabancı Tahkim Mahkemesi Kararlarının Tanınması 226
Yedinci Bölüm
TAHKİM MAHKEMESİ (HAKEM) KARARLARINA KARŞI
KANUN YOLLARI
I. GENEL OLARAK 227
II. TAHKİM MAHKEMESİ KARARLARININ İPTALİ 228
A. Genel Bakış 228
B. Kanuni Düzenleme 229
C. Yetkili Mahkeme 229
D. Yargılama 229
1. Yargılama Usulü 229
2. Yargılama Konusu 230
3. Dava Açma ve Yargılama Süreleri 230
4. İnceleme 230
E. İptal Nedenleri 232
1. Genel Olarak 232
2. Sübjektif Tahkime Elverişliliğin Bulunmaması 234
3. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliği 234
4. Tahkim Mahkemesinin Usûlü Dairesinde Kurulmamış Olması 235
5. Tahkim Mahkemesi Kararının Tahkim Süresi İçinde Verilmemesi 236
6. Tahkim Mahkemesinin Hukuka Aykırı Olarak Yetkili veya Yetkisiz Olduğuna Karar Vermesi 237
7. Tahkim Mahkemesinin Karar Verme Yetkisini Aşması 237
8. Yargılama Usul Kurallarına Aykırılık 237
9. Tarafların Eşitliği İlkesinin Gözetilmemesi 238
10. Objektif Tahkime Elverişliliğin Bulunmaması 239
11. Kamu Düzenine Ayrılık 240
a. Usûlî Kamu Düzeni 240
b. Maddi Kamu Düzeni 241
12. Genişletilmiş İptal Nedeni Olarak Tahkim Mahkemesi Kararlarının Hileli Yolla Elde Edilmesi ve Kötüye Kullanılması 242
F. İptalin Hukuki Sonuçları 243
G. İptal Davasından Feragat 244
III. TAHKİM MAHKEMESİ KARARLARINA İCRA EDİLEBİLİRLİK ŞERHİ VERİLMESİ ÇERÇEVESİNDE YAPILAN DENETİM 245
IV. TAHKİM YARGILAMASININ İADESİ 247
Kaynakça 251
Kavram Dizini 253 |