İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Üçüncü Baskı İçin Önsöz 7
İkinci Baskı İçin Sunuş 9
Önsöz 11
Kısaltmalar 19
Giriş 21
Birinci Bölüm
ULUSLARARASI HAKSIZ FİİLDEN KAYNAKLANAN DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞU MÜESSESESİNİN TEORİSİNE VE MEKANİZMASINA GİRİŞ
I. SORUMLULUK HUKUKU 27
II. DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞU 27
A. Uluslararası Sorumluluğa İlişkin Kuralların Kaynağı 28
B. Temel İlke 28
C. Uluslararası Hukukun İhlâli 30
D. Devletin Uluslararası Sorumluluğunun Doğurduğu Yükümlülükler 31
III. ROMA HUKUKUNDA HAKSIZ FİİL KAVRAMI VE SORUMLULUK 33
A. Haksız Fiil 33
B. Sorumluluk 35
IV. ÖZEL HUKUKTA HAKSIZ FİİL KAVRAMI VE SORUMLULUK 40
A. Sorumluluğun Tanımı 40
1. Sorumluluk Kavramının Tarihçesi 40
a. Kısas İlkesi 41
b. Hukukî Sorumluluğun Cezaî Sorumluluktan Ayrılması 41
c. Kusur Sorumluluğu İlkesinin Kabulü 42
d. Sebep (Objektif, Kusursuz) Sorumluluğunun Kabulü 42
2. Sorumluluk Kavramının Tanımı 43
3. Sorumluluk Hukukunun Amaçları 44
a. Zararı Denkleştirme (Giderme, Karşılama) Amacı 44
b. Zararı Önleme Amacı 44
c. Tazminat Talebinde İhlâl Edilen Hakkın Devamı Amacı 45
B. Özel Hukukta Sorumluluğun Kaynakları 45
1. Kusurdan Kaynaklanan Sorumluluk 46
2. Sözleşmeden Kaynaklanan Sorumluluk 46
3. Kanun Hükümlerinden Kaynaklanan Sorumluluk 46
C. Özel Hukukta Sorumluluk Türleri 47
1. Sözleşmeden Doğan Sorumluluk 47
2. Kusur Sorumluluğu 48
a. Hukuka Aykırılık 49
b. Zarar 49
c. Kusur 49
d. Nedensellik (İlliyet) Bağı 49
3. Kusursuz Sorumluluk 49
a. Sebep Sorumluluğu 50
i. Olağan Sebep Sorumluluğu 50
ii. Tehlike Sorumluluğu 51
b. Hakkaniyet Esasına Dayanan Sorumluluk 52
4. Hukuka Uygun Müdahaleden Doğan Sorumluluk (Fedakârlığın Denkleştirilmesi İlkesine Dayanan Sorumluluk) 52
D. Sorumluluğa Hâkim Olan İlkeler 53
1. Ferdi Sorumluluk İlkesi 53
2. Aynî Sorumluluk İlkesi 53
3. Tam Sorumluluk İlkesi 53
4. Kıymet İtibariyle Sorumluluk İlkesi 53
E. Haksız Fiil Sorumluluğu 53
1. Genel Açıklama 53
2. Haksız Fiilin Unsurları 54
a. Davranış (Fiil, Hareket) 54
b. Zarar 54
i. Maddi Zararın Tanımı ve Unsurları 55
i–a. Malvarlığı 56
i–b. Malvarlığının Azalması 56
i–c. Azalmanın Zarar Görenin İradesi Dışında Meydana Gelmesi 56
ii. Maddi Zarar Çeşitleri 56
ii–a. Fiili Zarar – Mahrum Kalınan Kâr – Normatif (Hükmi) Zarar 57
ii–b. Doğrudan Zarar – Dolayısıyla Zarar – Yansıma Zarar 57
ii–c. Mevcut Zarar – Müstakbel Zarar – Muhtemel Zarar 58
c. Uygun İlliyet Bağı 59
i. Giriş 59
ii. Uygun İlliyet Bağı Teorisi 60
d. Kusur 62
i. Kusur Hakkında Açıklamalar 62
ii. Kusur Açısından Fiil Ehliyeti 65
e. Hukuka Aykırılık 66
V. DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN TEORİLER 67
A. Genel Açıklama – Uluslararası Hukukun Niteliği 67
B. Sorumluluğa İlişkin Tanımlar 83
C. Dionisio Anzilotti’den Roberto Ago’ya Kadar Devletlerin Uluslararası Sorumluluğunun Teorik Gelişimi 86
1. Anzilotti’den Önceki Klasik Uluslararası Hukuk 88
2. Anzilotti’nin Teorisi ve Uluslararası Hukuka Katkıları 90
3. Birinci ve İkinci Dünya Savaşları Arasındaki Gelişmeler 91
a. Karl Strupp 92
b. Birinci Dünya Savaşının Ardından 92
c. Hersh Lauterpacht 93
D. İkinci Dünya Savaşı Sonrası Komisyon’un Kodifikasyon Çalışması 94
İkinci Bölüm
ULUSLARARASI HAKSIZ FİİLDEN KAYNAKLANAN DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞUNUN MEYDANA GELMESİ
I. DEVLETİN ULUSLARARASI NİTELİKTEKİ HAKSIZ FİİLİ 101
A. Genel Açıklama 101
B. Genel İlkeler 101
1. Uluslararası Haksız Bir Fiilden Ötürü Devletin Sorumluluğu 101
2. Devletin Uluslararası Haksız Fiilinin Unsurları 106
a. İsnat 107
b. İhlâl 108
c. Zararın ve Kusurun Değerlendirilmesi 109
i. Zarar 109
ii. Kusur 113
3. Devletin Fiilinin Uluslararası Nitelikteki Bir Haksız Fiil Olarak Nitelendirilmesi 114
II. BİR DAVRANIŞIN DEVLETE İSNAT EDİLMESİ 116
A. Genel Açıklama 116
B. Devlet Organlarının Davranışlarının İsnat Edilmesi 119
C. Kamu Gücü Yetkilerini Kullanırken Bir Kişinin ya da Bir Birimin Davranışının İsnat Edilmesi 124
D. Bir Devlete Bir Başka Devlet Tarafından Emrine Verilmiş Bir Organın Davranışının İsnat Edilmesi 125
E. Yetki Aşımı ya da Talimatlara Aykırı Davranışın İsnat Edilmesi 126
F. Devletin Yönlendirmesi ya da Denetimi Altında İken ki Davranışın İsnat Edilmesi 128
G. Resmi Otoritelerin Yokluğu ya da Yetersizliği Halindeki Davranışın İsnat Edilmesi 135
H. Bir İsyan Hareketinin ya da Benzerinin Davranışının İsnat Edilmesi 136
I. Devlet Tarafından Kendisinin Olarak Tanınan ve Benimsenen Davranışın İsnat Edilmesi 137
III. BİR ULUSLARARASI YÜKÜMLÜLÜĞÜN İHLALİ 138
A. Genel Açıklama 138
B. Bir Uluslararası Yükümlülüğün İhlâlinin Varlığı 142
C. Devlet Bakımından Yürürlükte Olan Yükümlülük 144
D. Bir Uluslararası Yükümlülüğün İhlalinin Zamana Yayılması 146
E. Bileşik Bir Davranışla Meydana Gelen İhlâl 148
IV. BİR BAŞKA DEVLETİN FİİLİNDEN ÖTÜRÜ DEVLETİN SORUMLULUĞU 149
A. Genel Açıklama 149
B. Uluslararası Haksız Fiilin Yapılmasında Yardım 150
C. Uluslararası Haksız Fiilin Yapılmasında Talimatlar ve Denetim 151
D. Bir Başka Devleti Zorlama 152
E. Kuralların Etkisi 153
V. HUKUKA AYKIRILIĞI ORTADAN KALDIRAN HALLER 153
A. Genel Açıklama 153
B. Rıza 156
C. Meşru Müdafaa 158
D. Uluslararası Haksız Bir Fiil Nedeniyle Karşı–Önlemler 159
E. Mücbir Sebep 161
F. Tehlike Hali 163
G. Zaruret Hali 164
H. Emredici Kurallara Saygı 166
I. Hukuka Aykırılı ortadan Kaldıran Bir Hali İleri Sürmenin Neticeleri 167
Üçüncü Bölüm
DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI
I. GENEL İLKELER 169
A. Genel Açıklama 169
B. Uluslararası Haksız Fiilin Hukukî Neticeleri 171
C. İhlâl Edilen Yükümlülüğü Yerine Getirme Ödevinin Devam Etmesi 172
D. İhlale Son Verme ve İhlâli Tekrar Etmeme Yükümlülüğü 174
E. Onarım Yükümlülüğü 175
F. İç Hukuk ile Uluslararası Hukuk Arasındaki Ayrım 180
G. Sorumluluktan Doğan Uluslararası Yükümlülüklerin Değerlendirilmesi 181
II. ZARARIN ONARIMI 181
A. Genel Açıklama 181
B. Onarım Şekilleri 182
1. Eski Hale İade 183
2. Tazminat 186
3. Tarziye 193
C. Faizler 195
D. Zarara Katkı 197
III. GENEL ULUSLARARASI HUKUKUN EMREDİCİ KURALLARINDAN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜLÜKLERİN AĞIR İHLÂLLERİNE MAHSUS NETİCELER 198
A. Genel Açıklama 198
B. Komisyon’un 40. maddesi: Uluslararası Hukukun Emredici Kurallarının Ağır İhlâli Kavramı 214
C. Uluslararası Hukukun Emredici Kurallarının Ağır İhlâllerinin Özel Neticeleri 217
1. Devletlerin İşbirliği Yapma Yükümlülüğü 218
2. Gayr–meşru Durumu Tanımama Yükümlülüğü 219
3. Yardım ve Destek Vermeme Yükümlülüğü 221
Dördüncü Bölüm
DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞUNUN UYGULANMASI
I. GENEL AÇIKLAMA 223
II. DEVLETİN SORUMLULUĞUNA BAŞVURULMASI 223
A. Mağdur Devlet Tarafından Sorumluluğa Başvurulması 223
B. Mağdur Devlet Tarafından Bildirim 228
C. Talebin Kabul Edilebilirliği 230
D. Sorumluluğa Başvurma Hakkından Vazgeçme 231
E. Mağdur Devletlerin Çokluğu 233
F. Sorumlu Devletlerin Çokluğu 234
G. Mağdur Devletten Başka Bir Devlet Tarafından Sorumluluğa Başvurulması 235
III. KARŞI–ÖNLEMLER 236
A. Genel Açıklama 236
B. Karşı–Önlemlerin Konusu ve Sınırları 240
C. Karşı– Önlemler ile Etkilenemeyecek Yükümlülükler 242
D. Karşı–Önlemlerin Uygulanmasında Ölçülülük İlkesinin Yeri ve Değeri 248
E. Karşı–Önlemlere Başvurmanın Şartları 249
F. Karşı–Önlemlerin Sona Erdirilmesi 251
G. Mağdur Devletten Başka Devletlerce Alınan Önlemler 251
IV. DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER 254
A. Genel Açıklama 254
B. Lex Specialis 254
C. Uluslararası Hukukun Genel Kurallarının Etkisi 255
D. Bir Uluslararası Örgütün Sorumluluğuna Uygulanacak Kurallar 255
E. Kişisel Sorumluluk 256
F. Birleşmiş Milletler Şartı 256
Sonuç 257
EK I: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER A/RES/56/83 BELGESİNİN TÜRKÇE TERCÜMESİ: ULUSLARARASI HAKSIZ FİİLDEN ÖTÜRÜ DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞU 265
EK II: UNİTED NATİONS A/RES/56/83. Resolution adopted by the General Assembly [on the report of the Sixth Committee (A/56/589 and Corr.1)] 56/83. Responsibility of States for internationally wrongful acts 279
EK III: NATIONS UNIES A/RES/56/83. Résolution adoptée par l’Assemblée générale [sur le rapport de la Sixième Commission (A/56/589)] 56/83. Responsabilité de l’État pour fait internationalement illicite 293
Kaynakça 307
Yargı Kararları 321
Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan Uluslararası Sorumluluğuna İlişkin Birleşmiş Milletler Uluslararası Hukuk Komisyonu ve Genel Kurul Belgeleri 327
Kavram Dizini 329 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
