İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 23
Birinci Bölüm
TOPLUMU DÜZENLEYEN KURALLAR VE HUKUK
I. TOPLUMSAL YAŞAM VE TOPLUMSAL DÜZEN 25
II. TOPLUMU DÜZENLEYEN KURALLAR 26
A. Kural Kavramı 26
B. Toplumu Düzenleyen Kuralların Türleri 27
1. Din Kuralları 27
2. Ahlâk Kuralları 29
3. Örf ve Adet (Gelenek–Görenek) Kuralları 32
4. Görgü (Adâb–ı Muâşeret) Kuralları 33
5. Hukuk Kuralları 35
a. Genel Olarak 35
b. Hukuk Kurallarının Özellikleri 36
aa. Normatif Olmak 36
bb. İnsan İlişkilerini Düzenlemek 38
cc. İnsan İradesinin Ürünü Olmak 38
dd. Uyulmasının Zorunlu Olması 39
III. HUKUK KURALLARININ TOPLUMU DÜZENLEYEN DİĞER KURALLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 39
A. Din Kuralları–Hukuk Kuralları 40
B. Ahlâk Kuralları – Hukuk Kuralları 43
C. Örf ve Adet Kuralları – Hukuk Kuralları 44
D. Görgü Kuralları – Hukuk Kuralları 45
IV. HUKUK KAVRAMI 47
A. Hukukun Tanımı 47
B. Hukukun Çeşitli Anlamları 47
1. Genel Olarak 47
2. Pozitif Hukuk (Müspet Hukuk – de lege lata) 48
3. Mevzu Hukuk 49
4. Tabiî Hukuk (İdeal – Doğal Hukuk) 49
5. Maddi Hukuk – Şekli Hukuk 50
6. Objektif Hukuk – Sübjektif Hukuk 51
7. Yazılı Hukuk – Yazılı Olmayan Hukuk 52
8. Ulusal Hukuk–Uluslararası Hukuk – Evrensel Hukuk 52
9. Tarihi Hukuk 54
V. HUKUKUN FONKSİYONLARI 55
A. Toplum Düzenini Sağlamak 55
B. Toplumsal Barışı Sağlamak 56
C. Güvenlik Sağlamak 57
D. Eşitlik Sağlamak 57
E. Özgürlük (Hürriyet) Sağlamak 58
F. Toplumsal İhtiyaçları Karşılamak 58
G. Adaleti Gerçekleştirmek 59
1. Genel Olarak 59
2. Adaletin Türleri 60
a. Denkleştirici Adalet 60
b. Dağıtıcı (Paylaştırıcı) Adalet 60
c. Hakkaniyet Adaleti 61
d. Sosyal Adalet 62
VI. HUKUK SİSTEMLERİ 63
A. Roma (Kara Avrupa’sı) Hukuk Sistemi 63
B. Common Law (Anglo–Sakson) Hukuk Sistemi 64
C. Avrupa Birliği Hukuk Sistemi 64
D. İslam Hukuk Sistemi 65
E. Sosyalist Hukuk Sistemi 66
VII. HUKUKUN YARDIMCI DİSİPLİNLERİ 67
A. Dogmatik Hukuk Bilimi 67
B. Hukuk Tarihi 67
C. Hukuk Felsefesi 68
D. Hukuk Sosyolojisi 68
E. Hukuk Siyaseti 69
F. Karşılaştırmalı Hukuk 70
İkinci Bölüm
TÜRK HUKUKUNUN OLUŞUMU VE KAYNAKLARI
I. KANUNLAŞTIRMA 71
A. Genel Olarak 71
B. Kanunlaştırma Yöntemleri 72
C. Türkiye’de Önemli Kanunlaştırma Hareketleri 74
II. HUKUKUN KAYNAKLARI 75
A. Genel Olarak 75
B. Asli (Bağlayıcı) Kaynaklar 76
1. Yazılı Kaynaklar 76
a. Anayasa 76
b. Kanunlar 79
aa. Kanun Kavramı 79
bb. Kanunların Özellikleri 80
cc. Kanunların Yapılışı 81
c. Kanuna Denk Metinler 83
aa. Uluslararası Antlaşmalar 83
bb. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 84
cc. TBMM İçtüzüğü 86
d. Tüzükler 87
e. Yönetmelikler 88
f. İçtihadı Birleştirme Kararları 89
2. Yazılı Olmayan Kaynaklar (Örf ve Âdet Hukuku) 90
C. Yardımcı (Bağlayıcı Olmayan) Kaynaklar 93
1. İlmi İçtihatlar (Bilimsel Görüşler – Doktrin) 93
2. Mahkeme İçtihatları 94
3. Mukayeseli Hukuk Kuralları 95
Üçüncü Bölüm
HUKUKUN BÖLÜMLERİ
I. KAMU HUKUKU – ÖZEL HUKUK AYRIMI 97
A. Genel Olarak 97
B. Ayrımın Gerekliliği 98
C. Ayrımın Ölçütleri 100
1. Menfaat (Yarar) Ölçütü 100
2. Egemenlik Ölçütü 101
3. İrade Serbestîsi Ölçütü 102
4. Eşitlik Ölçütü 103
5. Faydacı Ölçüt 103
6. Ölçütlerin Değerlendirilmesi ve Karma Nitelikli Hukuk Dallarının Durumu 104
II. KAMU HUKUKUNUN DALLARI 105
A. Genel Olarak 105
B. Genel Kamu Hukuku 105
C. Anayasa Hukuku 108
1. Genel Olarak 108
2. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Temel Nitelikleri 110
a. Cumhuriyetçilik İlkesi 111
b. İnsan Haklarına Saygılı Devlet İlkesi 112
c. Atatürk Milliyetçiliğine Bağlılık İlkesi 113
d. Demokratik Devlet İlkesi 113
e. Laik Devlet İlkesi 115
f. Sosyal Devlet İlkesi 116
g. Hukuk Devleti İlkesi 117
3. Devletin Organları 119
a. Yasama Organı 119
b. Yürütme Organı 124
aa. Genel Olarak 124
bb. Cumhurbaşkanı 125
cc. Cumhurbaşkanının Siyasi ve Cezai Sorumluluğu 127
dd. Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Bakanlar 129
c. Yargı Organı 130
D. İdare Hukuku 131
1. İdare ve İdare Hukuku Kavramları 131
2. İdari Teşkilat 133
a. Merkezden Yönetim 133
b. Yerinden Yönetim 135
3. İdari İşlemler ve Sözleşmeler 137
4. Kamu Görevlileri 139
5. İdarenin Denetimi 140
E. Ceza Hukuku 142
1. Genel Olarak 142
2. Ceza Hukukunun Amacı 144
3. Ceza Hukukuna Hâkim Olan İlkeler 145
4. Suçun Unsurları 148
5. Suçun Özel Görünüm Şekilleri 152
a. İştirak 152
b. Teşebbüs 155
c. İçtima 157
F. Devletler Hukuku (Milletlerarası Hukuk) 159
G. Vergi Hukuku ve Mali Hukuk 160
H. Yargılama Hukuku 162
1. Anayasa Yargısı 162
a. Genel olarak 162
b. Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu, Çalışma ve Yargılama Usulü 164
aa. Kuruluşu 164
bb. Çalışma ve Yargılama Usulü 165
c. Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri 166
d. Anayasa Mahkemesinin Denetimine Tabi Normlar 167
e. Anayasa Mahkemesinin Denetiminin Kapsamı 168
f. Anayasa Uygunluk Denetimi Şekilleri 169
aa. Soyut Norm Denetimi 169
bb. Somut Norm Denetimi 170
g. Anayasa Mahkemesinin Kararları 172
2. Ceza Yargılaması Hukuku 173
3. Medeni Yargılama Hukuku 179
4. İdari Yargılama Hukuku 179
a. Genel Olarak 179
b. İlk Derece Mahkemeleri 180
c. Üst Derece Mahkemeleri 181
d. İdari Yargının İşleyişi 182
III. ÖZEL HUKUKUN DALLARI 185
A. Medeni Hukuk 185
1. Genel Olarak 185
2. Kişiler Hukuku 186
a. Kişi ve Kişilik Kavramları 187
b. Gerçek Kişiler 187
aa. Gerçek Kişiliğin Başlangıcı ve Sona Ermesi 188
aaa. Kişiliğin Başlangıcı 188
bbb. Kişiliğin Sona Ermesi 188
1. Ölüm 188
2. Gaiplik 189
bb. Gerçek Kişilerin Hak Ehliyeti 190
cc. Gerçek Kişilerin Fiil Ehliyeti 190
dd. Fiil Ehliyeti Bakımından Gerçek Kişilerin Sınıflandırılması 192
aaa. Tam Ehliyetliler 192
bbb. Sınırlı Ehliyetliler 192
ccc. Sınırlı Ehliyetsizler 193
ddd. Tam Ehliyetsizler 195
c. Tüzel Kişiler 196
aa. Genel Olarak 196
bb. Tüzel Kişiliğin Başlangıcı ve Sona Ermesi 196
aaa. Kuruluş Sistemleri 196
bbb. Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 198
cc. Tüzel Kişilerin Ehliyeti 199
aaa. Tüzel Kişilerin Hak Ehliyeti 199
bbb. Tüzel Kişilerin Fiil Ehliyeti 199
dd. Tüzel Kişilerin Türleri 199
aaa. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 199
bbb. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 200
d. Kişilerde Ad 201
e. Hısımlık 203
f. Yerleşim Yeri (İkametgah) 204
3. Aile Hukuku 205
a. Genel Olarak 205
b. Nişanlanma 206
c. Evlenme 207
d. Mal Rejimleri 210
e. Evliliğin Sona Ermesi 212
aa. Evliliğin Geçersizliği 212
aaa. Evlenmenin Yokluğu 212
bbb. Evlenmenin Butlanı (Mutlak Butlan–Kesin Hükümsüzlük) 213
ccc. Evlenmenin İptal Edilebilirliği (Nispi Butlan) 213
bb. Boşanma 214
aaa. Genel Boşanma Sebebi 214
bbb. Özel Boşanma Sebepleri 216
1. Zina 216
2. Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış 216
3. Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme 217
4. Terk 217
5. Akıl Hastalığı 217
ccc. Boşanmanın Sonuçları 218
4. Miras Hukuku 219
a. Mirasbırakan 220
b. Tereke 220
c. Mirasçılar 221
aa. Kanuni Mirasçılar 221
bb. Atanmış Mirasçılar 222
d. Ölüme Bağlı Tasarruflar 223
e. Mirasın İntikali 224
5. Eşya Hukuku 225
a. Mülkiyet Hakkı 225
aa. Genel Olarak 225
bb. Mülkiyet Hakkının Konusu 226
cc. Mülkiyetin Türleri 228
aaa. Tek Mülkiyet – Birlikte Mülkiyet 228
1. Paylı Mülkiyet 228
2. Elbirliği Mülkiyeti 229
bbb. Taşınır Mülkiyeti – Taşınmaz Mülkiyeti 230
b. Sınırlı Ayni Haklar 230
aa. İrtifak Hakları 231
aaa. Ayni İrtifak Hakları 231
bbb. Şahsi İrtifak Hakları 232
ccc. Karma İrtifak Hakları 232
bb. Taşınmaz Yükü 232
cc. Rehin Hakları 233
aaa. Taşınır Rehni 233
bbb. Taşınmaz Rehni 234
c. Zilyetlik 235
aa. Genel Olarak 235
bb. Zilyetliğin Kazanılması ve Kaybı 236
cc. Zilyetliğin Türleri 236
dd. Zilyetliğin Korunması 238
aaa. Savunma Hakkı 238
bbb. Zilyetlik Davaları 238
1. Zilyetliğin İadesi Davası 238
2. Tecavüzün Men’i Davası 239
ccc. İdari Koruma 239
d. Tapu Sicili 239
6. Borçlar Hukuku 241
a. Genel Olarak 241
b. Borç İlişkisi 242
c. Borç İlişkisinin Kaynakları 244
aa. Hukuki İşlem 244
bb. Haksız Fiil 245
cc. Sebepsiz Zenginleşme 246
d. Borçların İfası ve İfa Edilmemesi 247
B. Ticaret Hukuku 247
1. Ticari İşletme Hukuku 248
a. Ticari İşletme 249
b. Tacir 249
c. Ticaret Sicili 250
d. Ticari Adlar 251
e. Rekabet ve Haksız Rekabet 253
f. Ticari Defterler 254
g. Tacir Yardımcıları 254
2. Şirketler Hukuku 255
a. Adi Şirket 255
b. Kollektif Şirket 256
c. Komandit Şirket 256
d. Anonim Şirket 257
e. Limited Şirket 257
3. Kıymetli Evrak Hukuku 258
a. Genel Olarak 258
b. Kıymetli Evrakın Türleri 259
c. Kambiyo Senetleri 259
d. Menkul Kıymetler 260
4. Taşıma Hukuku 260
5. Deniz Ticareti Hukuku 261
6. Özel Sigorta Hukuku 262
C. Devletler Özel Hukuku (Uluslararası Özel Hukuk) 264
1. Vatandaşlık Hukuku 264
2. Yabancılar Hukuku 265
3. Kanunlar İhtilafı (Yasalar Çatışması) 266
IV. KARMA HUKUK DALLARI 266
A. Medeni Yargılama Hukuku 266
1. Genel Olarak 266
2. Çekişmeli – Çekişmesiz Yargı 268
3. Görev ve Yetki 269
4. Deliller 270
5. Kanun Yolları 270
B. İcra ve İflas Hukuku 271
1. Genel Olarak 271
2. İcra Hukuku 272
a. İlamsız Takip 272
b. İlamlı Takip 273
c. Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip 273
3. İflas Hukuku 273
4. Konkordato 274
C. İş Hukuku 275
1. Genel Olarak 275
2. İş Hukukunun Temel Kavramları 275
3. İş Hukukunun Bölümleri 276
a. Bireysel İş Hukuku 277
b. Toplu İş Hukuku 277
D. Sermaye Piyasası Hukuku 277
E. Rekabet Hukuku 278
F. Banka Hukuku 280
G. Fikri Hukuk 281
H. Toprak Hukuku 282
I. Hava Hukuku 283
İ. Çevre Hukuku 284
Dördüncü Bölüm
HUKUK KURALLARININ TASNİFİ VE UYGULANMASI
I. HUKUK KURALLARININ TASNİFİ 285
A. Emredici Hukuk Kuralları 285
B. Yetki Verici Hukuk Kuralları 286
C. Tanımlayıcı Hukuk Kuralları 286
D. Tamamlayıcı (Yedek–Düzenleyici) Hukuk Kuralları 287
E. Yorumlayıcı Hukuk Kuralları 288
II. HUKUK KURALLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 289
III. HUKUK KURALLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 290
A. Genel Olarak 290
B. Yürürlüğü Girme 291
C. Yürürlükten Kalkma 292
1. Doğrudan Doğruya Yürürlükten Kalkma 292
2. Başka Bir Kanunla Yürürlükten Kaldırma (İlga) 293
a. Açıkça Yürürlükten Kaldırma (Sarih İlga) 293
b. Üstü Kapalı Yürürlükten Kaldırma (Zımni İlga) 294
3. İptal Yoluyla Yürürlükten Kaldırma 295
D. Kanunların Geriye Yürümemesi ve İstisnaları 295
IV. HUKUK KURALLARININ ANLAM BAKIMINDAN UYGULANMASI 298
A. Genel Olarak 298
B. Yorum Türleri 298
1. Yasama Yorumu 298
2. Yargısal Yorum 299
3. Bilimsel Yorum 300
C. Yorum Metotları 300
1. Lâfzî Yorum 300
2. Tarihi Yorum 302
3. Amaçsal Yorum 303
4. Karma Yorum 303
V. HUKUK KURALLARININ UYGULANMASINDA BAŞVURULAN İLKELER 304
A. Kıyas (Analogia, Örnekseme) 304
B. Evleviyet (Öncelikle Uygulama) 305
C. Zıt Anlamdan Hüküm Çıkarma (Aksi İle İspat) 305
VI. HÂKİMİN HUKUK YARATMASI VE TAKDİR YETKİSİ 306
A. Hâkimin Hukuk Yaratması 306
1. Hukuk Yaratmanın Gerekliliği 306
2. Hukukta Boşluk Kavramı 307
a. Kural İçi Boşluk (İntra Legem Boşluklar) 307
b. Kural Dışı Boşluk (Extra Legem Boşluklar) 308
3. Hâkimin Hukuk Yaratmasında Uyulacak İlkeler 308
B. Hâkimin Takdir Yetkisi 309
1. Genel Olarak 309
2. Takdir Yetkisinin Hukuk Yaratmadan Farkı 311
3. Takdir Yetkisinin Kullanımına İlişkin Esaslar 311
4. Takdir Yetkisinin Denetlenmesi 313
VII. HUKUK KURALLARININ MÜEYYİDESİ (YAPTIRIM) 313
A. Müeyyide Kavramı 313
B. Müeyyide Türleri 315
1. Kamu Hukuku Müeyyideleri 315
a. Ceza Hukukunda 315
b. İdare Hukukunda 317
aa. Yokluk 317
bb. İptal Edilebilirlik 318
2. Özel Hukuk Alanında 318
a. Cebri İcra 318
b. Tazminat 319
c. Geçersizlik (Hükümsüzlük) 321
aa. Yokluk 321
bb. Butlan 322
aaa. Mutlak Butlan 322
bbb. Nispi Butlan 323
Beşinci Bölüm
HAKLAR
I. HAK KAVRAMI 325
A. Tanım 325
B. Hak Teorileri 325
1. İrade Teorisi 325
2. Menfaat Teorisi 326
3. Karma Teori 326
II. HAKLARIN TÜRLERİ 329
A. Kamu Hakları 329
1. Genel Olarak 329
2. Kamu Haklarının Sınırlanması, Kötüye Kullanılması ve Durdurulması 330
3. Kamu Haklarının Türleri 332
a. Kişi Hakları 332
b. Sosyal ve Ekonomik Haklar 333
c. Siyasi Haklar 333
B. Özel Haklar 333
1. Niteliklerine Göre Özel Haklar 334
a. Mutlak Haklar 334
aa. Mallar Üzerindeki Mutlak Haklar 334
aaa. Maddi Mallar Üzerindeki Mutlak Haklar (Aynî Haklar) 334
1. Mülkiyet Hakkı 335
2. Sınırlı Ayni Haklar 335
bbb. Maddi Olmayan Mallar Üzerindeki Mutlak Haklar 336
bb. Kişiler Üzerindeki Mutlak Haklar 337
aaa. Hak Sahibinin Kendi Kişiliği Üzerindeki Hakları 337
bbb. Başka Kişiler Üzerindeki Mutlak Haklar 337
b. Nispi Haklar 338
aa. Borç İlişkilerinden Doğan Nispi Haklar 338
aaa. Hukukî İşlemlerden Doğan Hak ve Borçlar 338
bbb. Haksız Fiillerden Doğan Hak ve Borçlar 339
ccc. Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Hak ve Borçlar 339
bb. Aile İlişkilerinden Doğan Nispi Haklar 340
cc. Miras İlişkilerinden Doğan Nispi Haklar 340
dd. Eşya Hukukundan Doğan Nispi Haklar 340
2. Konularına Göre Özel Haklar 341
a. Malvarlığı (mamelek) Hakları 341
b. Kişivarlığı Hakları 341
3. Devredilebilmeleri Bakımından Haklar 342
a. Devredilebilen Haklar 342
b. Devredilemeyen Haklar 342
4. Amaçlarına Göre Özel Haklar 343
a. Yenilik Doğurmayan Haklar 343
b. Yenilik Doğuran Haklar 343
aa. Kurucu Yenilik Doğuran Haklar 344
bb. Değiştirici Yenilik Doğuran Haklar 344
cc. Bozucu Yenilik Doğuran Haklar 344
5. Bağımsızlık Bakımından Haklar 344
a. Bağımsız Haklar 344
b. Bağlı Haklar 345
III. HAKLARIN SAHİBİ 345
IV. HAKLARIN KONUSU 346
V. HAKLARIN KAZANILMASI 347
A. Hukuki Olay 347
B. Hukuki Fiil 348
1. Hukuka Uygun Fiiller 348
a. Bilgi (Fikir) Açıklamaları 348
b. Duygu Açıklamaları 349
c. İrade Açıklamaları 349
aa. Hukuki İşlemler 349
bb. Hukuki İşlem Benzeri Fiiller 349
cc. Maddi Fiiller 350
2. Hukuka Aykırı Fiiller 350
a. Haksız Fiiller 350
b. Sözleşmeye Aykırı Fiiller 351
C. Hukuki İşlem 351
1. Hukuki İşlemin Unsurları 351
a. İrade Beyanı 351
b. Hukukî Sonuç 352
2. Hukukî İşlemlerin Çeşitleri 353
a. Tek Taraflı – Çok Taraflı İşlemler 353
b. Borçlandırıcı İşlemler – Tasarruf İşlemleri 354
c. Sebebe Bağlı Olan – Sebebe Bağlı Olmayan İşlemler 355
d. Sağlararası İşlemler – Ölüme Bağlı Tasarruflar 356
3. Hukukî İşlemlerde Şekil 357
4. Hukuki İşlemlerde Sakatlık 358
a. İrade Bozukluklarından Kaynaklanan Sakatlıklar 358
b. İrade Bozukluğundan Kaynaklanmayan Sakatlıklar 361
D. Hakların Kazanılmasının Şekilleri 362
1. Aslen Kazanma 362
2. Devren Kazanma 363
3. Tesisen (Kurma Yoluyla) Kazanma 364
E. Hakların Kazanılmasında İyiniyetin Rolü 364
1. İyiniyet Kavramı 364
2. İyiniyetin Unsurları 365
3. Hakkın Kazanılmasında İyiniyetin Etkili Olduğu Durumlar 366
a. Aile Hukukunda 366
b. Miras Hukukunda 366
c. Eşya Hukukunda 367
d. Borçlar Hukukunda 369
F. Hakların Kullanmasında Dürüstlük Kuralı 371
1. Dürüstlük Kuralı 371
2. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı 372
VI. HAKLARIN KORUNMASI 374
A. Hakların Devlet Eliyle Korunması 374
1. Dava Türleri 375
a. İlgili Yargı Koluna Göre Dava Türleri 375
aa. Hukuk Davaları 375
bb. Ceza Davaları 375
cc. İdari Davalar 375
b. Talebe Göre Dava Türleri 376
aa. Eda Davası 376
bb. Tespit Davası 376
cc. Yenilik Doğuran (İnşai) Davalar 377
2. Davaya Karşı Savunma Yolları 377
a. İkrar 378
b. Kabul 378
c. İnkar 378
d. İtiraz 378
e. Def’i 379
3. Davada İspat Kuralları ve İspat Yükü 379
B. Hakkın Sahibi Tarafından Korunması 381
1. Meşru Müdafaa (Haklı Savunma) 381
2. Zaruret Hali (zorda kalma) 382
3. Kuvvet Kullanma (Bizzat İhkakı Hak) 383
C. İnsan Haklarının Uluslararası Korunması 385
VII. HAKLARIN KAYBEDİLMESİ 386
Kaynakça 389
Kavramlar Dizini 393 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
