İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
5. Baskıya Önsöz 11
Kısaltmalar 27
Giriş 31
Bölüm 1
KAMU YÖNETİMİNİN
NİTELİĞİ VE GELİŞMESİ
I. YÖNETİM VE KAMU YÖNETİMİ 35
A. Yönetim Kavramı 35
1. Yönetimin Önemi, Anlamı ve Özelliği 35
2. Kamu Yönetimi – Özel Yönetim Ayırımı 37
B. Kamu Yönetiminin Anlamı, Amacı ve Kapsamı 41
1. Kamu Yönetiminin Anlamı ve Devlet 41
a. Devlet 42
aa. Devletin Anlamı, Unsurları ve Niteliği 42
bb. Günümüzde Devlet Şekilleri 44
cc. Modern Devletin Gelişmesi ve Büyümesi 45
b. Kamu Yönetiminin Anlamı 47
2. Kamu Yönetiminin Amacı 49
3. Kamu Yönetiminin Kapsamı 49
II. KAMU YÖNETİMİNİN GELİŞMESİ 51
A. Genel Olarak 51
B. Amerika Kaynaklı Gelişmeler 54
1. Woodrow Wilson 54
2. Frank J. Goodnow 57
3. Leonardo D. White 58
4. Herbet A. Simon 58
5. Amerika’da Kamu Yönetimi Eğitimi ve Araştırmaları 59
C. Avrupa Kaynaklı Gelişmeler 61
1. Antik Yunan Filozofları 62
a. Sokrat (Sokrates) 62
b. Eflatun (Platon) 63
c. Aristo (Aristoteles) 64
2. 16–18. Yüzyıllarda Avrupa’lı Siyaset Bilimciler 66
a. Makyavel (Niccolo Machiavelli) 66
b. Thomas Hobbes 67
c. John Lock 68
d. Russo (Jean–Jacques Rousseau) 69
e. Monteskiyu (Charles Montesquieu) 71
3. 18. Yüzyıl Sonrası Kamu Yönetimi Çalışmaları–Eğitimi–Araştırmaları 73
a. Kameral Bilimler Okulu 73
b. Charles Jean Bonnin 74
c. Avrupa’da Kamu Yönetimi Eğitimi–Araştırmaları ve ENA 74
D. Türk–İslam Tarihinde Kamu Yönetiminin Gelişmesi 77
1. Genel Olarak 77
2. Türk İslam Dünyasından Düşünürlerin Katkıları 80
a. Farabi (El–Medinetül Fazıla=Faziletli Şehir/Devlet) 80
b. Maverdi (Al–Ahkam–üs–Sultaniyye=Yönetimin Esasları) 82
c. Yusuf Has Hacip (Kutadgu Bilig=Hükümranlık Bilgisi) 83
d. Kaşgarlı Mahmut (Divanu Lügati’t–Türk) 84
e. Nizam–ül Mülk (Siyasetname) 85
f. İbn–i Haldun (Mukaddime) 86
g. Kınalızade Ali Efendi (Ahlak–ı Alai) 89
h. Koçi Mustafa Bey (Koçi Bey Risalesi) 91
i. Katip Çelebi (Bozuklukların Düzeltilmesinde Tutulacak Yollar) 92
j. Defterdar Sarı Mehmet Paşa (Devlet Adamlarına Öğütler) 93
k. Vezir Lütfi Paşa (Asafname) 94
3. Osmanlı Devleti ve Enderun 95
4. Türkiye’de Kamu Yönetimi Eğitimi 97
a. Mekteb–i Mülkiye’nin Yeri ve Önemi 98
b. TODAİE’nin Yeri ve Önemi 100
E. ‘Diğer’ Medeniyetlerin Katkısı 102
F. Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı 103
Bölüm 2
KAMU YÖNETİMİNİN GÖREV,
YETKİ VE SORUMLULUĞU
I. KAMU YÖNETİMİNİN GÖREV VE HİZMET ALANI 105
A. Kamu Yönetiminin Faaliyetleri 105
1. Yönetsel Faaliyetler 105
2. Yasama Faaliyeti 106
3. Yargı Faaliyeti 107
B. Kamu Yönetiminin Görev ve Hizmetleri 107
1. Kamu Yönetiminin Görevleri 107
2. Kamu Hizmeti 109
C. Kamu Yönetiminin Eylem ve İşlemleri 111
1. Hukuksal İşlemler 112
2. Yönetsel İşlemler 112
3. Yönetsel Sözleşmeler 113
4. Yönetsel Eylemler 114
II. KAMU YÖNETİMİNDE YETKİ VE SORUMLULUK İLİŞKİSİ 115
A. Kamu Yönetiminin Sorumluluğu 115
1. Görev Anlamında Sorumluluk (Responsibility) 115
2. Hesap Verme Sorumluluğu (Accountability) 115
B. Kamu Yönetiminde Yetki 115
1. Yetkinin Anlamı ve Özelliği 115
2. Kamu Yönetiminin Yetkileri 117
a. Örgütlenme Yetkisi 118
b. Hizmet Yüklenme Yetkisi 118
c. Düzenleme (Kural Koyma) Yetkisi 118
d. Takdir Yetkisi 118
e. Karar Verme Yetkisi 118
f. Kendiliğinden Yürütme Yetkisi 118
g. Yaptırım Uygulama Yetkisi 118
h. Olağanüstü Yetkileri 119
C. Yetki ve Sorumluluk İlişkisi 119
D. Hesap Verme Sorumluluğu (Hesapverebilirlik) 120
1. Anlamı ve Önemi 120
2. Hesap Verilen Kişi veya Merciler 121
a. Yargı Mercileri 121
b. Disiplin Sistemi 121
c. Hiyerarşik Amirler 122
d. Siyasal Kişi ve Kurumlar 122
e. Halk 122
Bölüm 3
KAMU YÖNETİMİNİN DENETİMİ
I. GENEL OLARAK DENETLEME 123
A. Denetlemenin Anlamı 123
B. Denetim Yapmayı Gerektiren Nedenler 124
C. Denetim Sürecinin Aşamaları 125
D. Denetim Teknikleri 125
E. Denetimin Koşulları 125
F. Denetim Türleri 126
1. Genel Olarak Denetim Türleri 126
a. Amacına Göre Denetim Türleri 126
aa. Hukuksal Denetim 126
bb. Performans Denetimi 126
cc. Mali Denetim 126
b. Yapıldığı Zamana Göre Denetim 126
aa. Ön Denetim 127
bb. Anında Denetim 127
cc. Sonradan Denetim 127
2. Kamu Yönetiminin Denetimi Yolları 127
II. İDARİ (YÖNETİM İÇİ) DENETİM YOLLARI 127
A. Hiyerarşik Denetim 128
1. Hiyerarşik Denetimin Anlamı ve Kapsamı 128
2. Yöneticiye Yardımcı Olan Personel 130
B. İdari Teftiş 131
C. Bir Yönetim İçi Denetim Yolu Olarak Disiplin 132
D. Vesayet Denetimi (İdari Vesayet) 133
E. İç Denetim 136
III. YÖNETİM DIŞI DENETİM YOLLARI 139
A. Siyasi Denetim 140
1. Yasama Organının Denetimi 140
a. Yazılı Soru 140
b. Meclis Araştırması 141
c. Genel Görüşme 142
d. Bütçe Yolu ile Denetleme 142
e. Meclis Komisyonları Eliyle Denetleme 143
2. Diğer Siyasi Denetim Yolları 143
B. Yargı Denetimi 144
C. Sayıştay Denetimi (Dış Denetim=Özel Denetim) 146
D. Kamuoyu ve Baskı Grupları Tarafından Denetim 147
1. Baskı Grupları Tarafından Denetim 148
a. Çıkar Grupları 148
b. Destekleyici Gruplar 148
2. Kamuoyu Tarafından Denetim 149
E. Uluslararası Denetim 149
IV. OMBUDSMAN DENETİMİ 150
A. Genel Olarak Ombudsman 150
B. Ombudsman Kurumu Örnekleri 151
1. İsveç 151
2. Danimarka 154
3. İngiltere 156
4. Fransa 158
C. Türkiye (Kamu Denetçiliği Kurumu) 159
Bölüm 4
KAMU YÖNETİMİNDE
YENİ DEĞİŞİM EĞİLİMLERİ VE REFORM
I. KÜRESELLEŞME EĞİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ 161
A. Küreselleşme 161
B. Küreselleşen Dünyada Kamu Yönetimi 163
C. Küreselleşme – Kamu Yönetimi Etkileşimine İlişkin Yaklaşımlar 166
1. Küreselleşme Yoktur 166
2. Küreselleşme Vardı Fakat Bitmiştir 166
3. Küreselleşme Vardır ve Devam Ediyor 167
II. BİLGİ TOPLUMU VE KAMU YÖNETİMİ 168
A. Bilgi Toplumu 168
B. Bilgi Toplumunda Kamu Yönetimi 171
III. YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ VE KAMU YÖNETİMİ 173
A. Bilişim Kavramı 174
B. Yönetim Bilişim Sistemleri 175
C. Kamu Yönetiminde Yönetim Bilişim Sistemleri 176
IV. E–DEVLET 177
A. E–Devletin Anlamı ve Önemi 177
B. E–Devletin Amacı ve Yararı 179
1. E–Devletin Amaçları 179
2. E–Devletin Yararları 180
3. E–Devlete Geçmek İçin Atılması Gereken Adımlar 181
V. M–DEVLET 182
A. M–Devletin Anlamı 182
B. M–Devletin Gelişmesi 183
C. M–Devleti Teşvik Eden ve Sınırlayan Faktörler 185
1. M–Devleti Teşvik Eden Faktörler 185
2. M–Devleti Sınırlayan Faktörler 185
D. Kamu Hizmeti ve m–Devlet 186
E. M–Devlet ve e–Devlet İlişkisi 189
1. M–Devletin e–Devlete Eklediği Değer 189
2. M–Devletin e–Devlete Göre Avantaj ve Dezavantajları 191
a. Avantajları 191
b. Dezavantajları 193
VI. KAMU YÖNETİMİNDE DEĞİŞİMİN GEREĞİ OLARAK REFORM 193
A. Reform Kavramı 193
B. Reform Türleri 194
1. Kurumsal Reform 195
2. Zorlayıcı Reform 195
3. Deneysel Reform 195
C. Reform İhtiyacı 195
D. Reforma Direnç 197
1. Reforma Direncin Nedenleri 198
a. Bireysel Direnme 198
b. Örgütsel Direnme 199
2. Direnci Ortadan Kaldırma Yöntemleri 199
Bölüm 5
YENİ KAMU YÖNETİMİ VE YÖNETİŞİM
I. POSTMODERN KAMU YÖNETİMİ 201
A. Postmodernizm 201
B. Postmodern Kamu Yönetimi Anlayışı 202
C. Postmodern Toplum Kamu Yönetiminin Özellikleri 205
1. ‘Yerinden Yönetim’ Anlayışı 206
2. Küresel Düşünce ve Değişim 206
3. Demokratiklik ve İnsan Haklarına Saygı 206
4. Meşruiyet 207
5. Halka Karşı Sorumluluk 208
6. Kamu Hizmetine Katılma 208
7. Halkla İlişkiler 209
II. YENİ KAMU YÖNETİMİ ANLAYIŞI 211
A. Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının Gelişmesi 211
B. Geleneksel ve Yeni Kamu Yönetiminin Karşılaştırılması 212
III. YÖNETİŞİM ANLAYIŞI 214
A. Yönetişim 214
B. İyi Yönetişim 216
C. Yeteri Kadar İyi Yönetişim 217
D. Kamu Hizmeti ve Yönetişim 218
IV. KATILIMCI YÖNETİM 221
A. Yönetime Katılma 221
B. Demokratik Yönetim 224
C. Gönüllü Katılım 225
1. Gönüllü Katılımın Anlamı ve Niteliği 225
2. Gönüllü Hizmet Türleri 227
a. Gönüllü Hizmet Kuruluşlarında Rol Almak 227
b. Profesyonel Bir Kurum Emrinde Gönüllü Olarak Çalışmak 229
V. HALKA KARŞI HESAPVEREBİLİRLİK 231
VI. ESNEKLİK VE ŞEFFAFLIK 233
A. Esneklik Konusu 233
B. Şeffaflık ve Kapalılık 234
1. Şeffaflık ve Açıklık 234
2. Kapalılık ve Gizlilik 236
VII. YERİNDEN YÖNETİM VE YERELLEŞME 237
VIII. HİZMETTE YERELLİK 238
IX. VERİMLİLİK 240
A. Verimlilik ve Etkinlik Kavramları 240
B. Kamu Yönetimi ve Verimlilik 243
C. Yönetimin Verimliliğini Olumsuz Yönden Etkileyen Sorunlar 245
1. Yönetsel Sorunlar 245
2. Hukuksal Sorunlar 248
3. Siyasal Sorunlar 248
4. Mali Sorunlar 249
X. VATANDAŞ–ODAKLILIK 249
A. ‘Müşteri Odaklılık’ Kavramı 249
B. Vatandaş–Odaklılık ve Kamu Yönetimi 252
C. Vatandaş–Odaklı Kamu Hizmeti 254
D. Vatandaşa Güvenmek ve Danışmak 256
Bölüm 6
KARŞILAŞTIRMALI KAMU YÖNETİMİ
I. TÜRKİYE 258
A. Siyasal Sistemi 258
1. Türkiye’nin Siyasal Sistemi 258
2. Devletin Temel İlkeleri 259
C. Yönetsel Yapısı 260
1. Yürütme Yetkisi 260
2. Kamu Yönetimi Sistemi 261
a. Türk Kamu Yönetimi Sisteminin Özellikleri 261
b. Merkezi Yönetim (Merkezden Yönetim, Genel Yönetim) 262
aa. Başkent Örgütü 263
bb. Taşra Örgütü 278
c. Yerinden Yönetim 279
d. ‘Diğer’ Yapılanmalar 279
C. Yasama Yetkisi 281
D. Yargı Sistemi 282
II. İNGİLTERE (BİRLEŞİK KRALLIK) 282
A. Siyasal Sistemi 284
B. Yönetsel Yapısı 289
1. Yürütme Yetkisi 289
2. Kamu Yönetimi Sistemi 289
a. Kraliyet Tahtı 289
b. Özel Konsey 290
c. Bakanlar Kurulu ve Başbakan 291
3. Kamu Yönetiminin Örgütsel Yapısı 292
a. Merkezi Yönetim 292
b. Yerel Yönetimler 294
4. Kamu Yönetimi Sisteminde Değişim Süreci 294
5. İngiltere’nin Kamu Personel Yönetimi Sistemi 296
a. Kamu Personel Yönetimi Sisteminin Niteliği 296
b. Geleneksel Kamu Personel Sistemi: İlkeler ve Merkezi Standart Yapı 300
c. Kamu Hizmetlerine Giriş 301
d. Kamu Personelinin Ücretlendirilmesi 305
e. Kamu Personel Yönetimi Sisteminde Değişim 306
C. Yasama Yetkisi 309
D. Yargı Sistemi 310
III. AMERİKA (ABD) 310
A. Siyasal Sistemi 310
B. Yönetsel Yapısı 311
1. Yürütme Yetkisi 311
2. Kamu Yönetimi Sistemi 312
C. Yasama Yetkisi 313
D. Yargı Sistemi 314
IV. FRANSA 314
A. Siyasal Sistemi 314
B. Yönetsel Yapısı 315
1. Yürütme Yetkisi 315
2. Kamu Yönetimi Sistemi 316
C. Yasama Yetkisi 316
D. Yargı Sistemi 317
V. ALMANYA 317
A. Siyasal Sistemi 317
B. Yönetsel Yapısı 318
1. Yürütme Yetkisi 318
2. Kamu Yönetimi Sistemi 318
C. Yasama Yetkisi 319
D. Yargı Sistemi 319
VI. İSPANYA 320
A. Siyasal Sistemi 320
B. Yönetsel Yapısı 320
1. Yürütme Yetkisi 320
2. Kamu Yönetimi Sistemi 321
C. Yasama Yetkisi 321
D. Yargı Sistemi 321
VII. ARJANTİN 322
A. Siyasal Sistemi 322
B. Yönetsel Yapısı 322
1. Yürütme Yetkisi 322
2. Kamu Yönetimi Sistemi 323
C. Yasama Yetkisi 323
D. Yargı Sistemi 323
VIII. RUSYA 323
A. Siyasal Sistemi 323
B. Yönetsel Yapısı 324
1. Yürütme Yetkisi 324
2. Kamu Yönetimi Sistemi 324
C. Yasama Yetkisi 326
D. Yargı Sistemi 326
IX. ÇİN 326
A. Siyasal Sistemi 326
B. Yönetsel Yapısı 327
1. Yürütme Yetkisi 327
2. Kamu Yönetimi Sistemi 328
C. Yasama Yetkisi 328
D. Yargı Sistemi 328
X. HİNDİSTAN 329
A. Siyasal Sistemi 329
B. Yönetsel Yapısı 329
1. Yürütme Yetkisi 329
2. Kamu Yönetimi Sistemi 329
C. Yasama Yetkisi 330
D. Yargı Sistemi 330
XI. İRAN 331
A. Siyasal Sistemi 332
B. Yönetsel Yapısı 336
1. Yürütme Yetkisi 336
a. Dini Lider (Önderlik Makamı) 336
b. Cumhurbaşkanı 338
c. Bakanlar Kurulu 340
2. Kamu Yönetimi Sistemi 340
a. Merkez ve Taşra Teşkilatı 340
aa. Merkez Teşkilatı 340
bb. Taşra Teşkilatı 340
b. Yerel Yönetimler 341
C. Yasama Yetkisi 342
1. İran Meclisi 342
2. Koruyucular Konseyi (Korucu Şura): 343
3. Dini Lider Danışma ve Çözüm Konseyi 344
D. Yargı Sistemi 345
XII. SUUDİ ARABİSTAN 346
A. Siyasal Sistemi 347
B. Yönetsel Yapısı 349
1. Yürütme Yetkisi 349
2. Kamu Yönetimi Sistemi 351
a. Kamu Yönetimi Sisteminin Tarihsel Gelişimi 351
b. Merkezden Yönetimin Örgütlenmesi 356
aa. Merkezi Yönetim 356
bb. Taşra Teşkilatı 365
cc. Bağımsız Kuruluşlar 367
c. Yerel Yönetim Örgütlenmesi 368
3. Suudi Arabistan Kamu Yönetiminde Değişim 371
a. Yönetsel Yapıyı Etkileyen Yasal–Örgütsel Değişim ve Arap Baharı 371
b. Değişimin Kurumsallaşması ve İdari Teşkilat Bakanlar Komitesi 374
b. Suudi Arabistan’da Kamu Yönetiminin Geleceği 378
C. Yasama Yetkisi 379
D. Yargı Yetkisi 380
XIII. MISIR 380
A. Siyasal Sistemi 382
B. Yönetsel Yapı 385
1. Yürütme Yetkisi 385
a. Cumhurbaşkanı 385
a. Hükümet 389
b. Bakanlıklar 390
2. Kamu Yönetimi Sistemi 391
a. Merkezden Yönetim Örgütlenmesi 391
aa. Merkezi Yönetim 391
bb. Taşra Teşkilatı 393
b. Yerel Yönetimler 394
c. Kamu Personel Rejimi 397
d. Yönetimin Denetlenmesi 399
C. Yasama Yetkisi 401
D. Yargı Yetkisi 404
Sonuç 407
Ek: Soru Bankası 411
Kaynaklar 417
İnternet Kaynakları 432
Kavramlar Dizini 435 |