İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK İDARE VE İDARE HUKUKU
§1. KAMU HUKUKU BRANŞI OLARAK İDARE HUKUKU 25
§2. İDARE İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER 32
I. İDARENİN ANLAMI 32
II. İDARİ FAALİYET / BİREYSEL (FERDİ) FAALİYET 33
III. DEMOKRATİK HUKUK DEVLETİNDE İDARE 34
IV. GÜNLÜK HAYATIMIZDA İDARE 36
§3. İDARE HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 37
I. İDARE HUKUKU YENİ BİR HUKUK DALIDIR 37
II. İDARE HUKUKU BAĞIMSIZ BİR HUKUK DALIDIR 38
III. İDARE HUKUKU POZİTİF BİR HUKUK DALIDIR 39
IV. İDARE HUKUKU MEVZUAT BİRLİĞİ OLMAYAN BİR HUKUK DALIDIR 39
V. İDARE HUKUKU İÇTİHADİ BİR HUKUK DALIDIR 41
VI. İDARE HUKUKU STATÜ HUKUKUDUR 42
§4. İDARE HUKUKUNUN KAYNAKLARI 46
I. ANAYASA 48
A. Tanımı ve Mahiyeti 48
B. Anayasa ve İdare 49
II. KANUN 50
A. Tanımı ve Mahiyeti 50
1. Şekli Kanun 51
2. Maddi Kanun 51
B. Kanunların Yapılması 51
C. Kanunların Yayımlanması ve Yürürlüğe Girmesi 52
III. MİLLETLERARASI ANTLAŞMALAR 52
IV. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ (CBK) 56
V. YÖNETMELİK 75
VI. İDARENİN DİĞER DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ / ADSIZ DÜZENLEYİCİ İŞLEMLER 81
VII. HUKUKUN GENEL İLKELERİ 87
VIII. YARGISAL İÇTİHATLAR (MAHKEME KARARLARI) 90
IX. DOKTRİN (ÖĞRETİ) 93
X. ÖRF VE ÂDET (GELENEK) HUKUKU 94
§5. İDARİ İŞLEMLER ARASINDA HİYERARŞİ 97
§6. İDARİ REJİM 100
§7. İDARENİN ALANI 104
I. DEVLET TEŞKİLATI İÇİNDE İDARİ TEŞKİLAT (ORGANİK İDARE) 104
II. DEVLET FAALİYETİ İÇİNDE İDARİ FAALİYET (FONKSİYONEL İDARE) 105
§8. İDAREYİ ETKİLEYEN TEMEL İLKELER 109
I. HUKUK DEVLETİ İLKESİ 109
A. Mülk Devlet – Polis Devlet Aşamaları 109
1. Mülk Devlet 109
2. Polis Devlet 110
B. Hukuk Devleti Kavramı ve Unsurları 113
1. Hukuk Devletinin Maddi Unsurları 115
a. İnsan Onuru 115
b. Adalet 116
c. Eşitlik 117
ç. Özgürlük 120
2. Hukuk Devletinin Şekli Unsurları 121
a. Demokrasi 121
aa. Millî Egemenlik İlkesi 121
bb. Hür Seçimler 124
b. Temel Hak ve Hürriyetlerin Tanınması ve Güvence Altına Alınması 125
aa. İnsan Hakları Kavramı 125
bb. İnsan Haklarının Önemi 126
cc. Tarihi Gelişim İçinde Çeşitli İnsan Hakları Belgeleri 127
çç. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 128
dd. Türkiye Cumhuriyeti Anayasaları’nda İnsan Hakları ve Gruplandırılması 130
ee. Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması 131
ff. Temel Hak ve Hürriyetlerin Kötüye Kullanılması 133
gg. Temel Hak ve Hürriyetlerin Kullanılmasının Durdurulması 134
c. Kuvvetler Ayrılığı 135
aa. Montesquieu’de Kuvvetler Ayrılığı 135
bb. Günümüzde Kuvvetler Ayrılığı 138
ç. Yargı Organının Bağımsızlığı, Tarafsızlığı ve Hâkimlik Teminatı 141
d. Hukuki Güvenlik ve Belirlilik İlkeleri 142
e. Yasamanın Yargısal Denetimi 145
f. Yürütmenin (İdarenin) Yargısal Denetimi 146
g. İdarenin Kanuniliği 147
aa. İdarenin Kanuniliği İlkesinin Tanımı ve Boyutları 147
bb. Bağlı Yetki – Takdir Yetkisi 148
ğ. Devletin Mali Sorumluluğu 153
aa. Devletin Mali Sorumluluğu İlkesinin Gelişimi 153
bb. Kusur Sorumluluğu ve Kusursuz Sorumluluk İlkeleri 156
II. SOSYAL DEVLET İLKESİ 164
A. Sosyal Devletin Ortaya Çıkması ve Anlamı 164
B. Sosyal Devletin Hedefleri 166
1. Sosyal ve Ekonomik Hak ve Hürriyetleri Güvence Altına Alma 166
2. Ekonomik Hayata Müdahale Etme 167
3. Sosyal Adaleti Sağlama 168
4. Sosyal Güvenliği Sağlama 169
III. LÂİK DEVLET İLKESİ 169
A. Kavram ve Özellikleri 170
B. Anayasa Mahkemesi’ne Göre Lâik Devlet 171
IV. ATATÜRK MİLLİYETÇİLİĞİNE BAĞLI DEVLET İLKESİ 172
İkinci Bölüm
ORGANİK ANLAMDA İDARE (İDARİ TEŞKİLÂT)
§9. İDARİ TEŞKİLÂTA HÂKİM OLAN GENEL ESASLAR 179
I. MERKEZDEN YÖNETİM (MERKEZİYET) 179
A. Tanımı ve Mahiyeti 179
B. Merkezden Yönetimin Türleri 180
1. Siyasi Merkeziyetçilik 180
2. İdari Merkeziyetçilik 181
C. Merkezden Yönetimin Özellikleri 181
Ç. Merkezden Yönetimin Yararları 181
D. Merkezden Yönetimin Sakıncaları 182
E. Yetki Genişliği (Tevsi–i Mezuniyet) 182
II. YERİNDEN YÖNETİM (ADEMİ MERKEZİYET) 184
A. Tanımı ve Mahiyeti 184
B. Yerinden Yönetimin Türleri 184
1. Siyasi Bakımdan Yerinden Yönetim 184
2. İdari Bakımdan Yerinden Yönetim 185
C. Yerinden Yönetimin Özellikleri 186
Ç. Yerinden Yönetimin Yararları 187
D. Yerinden Yönetimin Sakıncaları 187
§10. YETKİ DEVRİ / İMZA DEVRİ / VEKÂLET / TEDVİR 188
I. YETKİ DEVRİ 188
A. Yetki Devrinin Çeşitleri 190
B. Yetki Devrinin Kapsamı 192
C. Yetki Devrinin Özellikleri ve Sonuçları 194
II. İMZA DEVRİ 198
III. VEKÂLET 200
IV. TEDVİREN GÖREVLENDİRME 204
§11. İDARENİN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ 207
I. HİYERARŞİ 209
A. Hiyerarşi Yetkisi 211
1. Emir ve Yönlendirme Yetkisi 211
2. Denetim Yetkisi 214
3. Disiplin Yetkisi 215
4. Atama Yetkisi 215
II. İDARİ VESAYET 215
A. İdari Vesayet Yetkisinin Tanımı 216
B. İdari Vesayet Yetkisinin Amacı 219
C. İdari Vesayet Yetkisinin Özellikleri 222
Ç. İdari Vesayet Yetkisinin Kullanılış Şekli 223
1. İşlemler Üzerinde Denetim 223
a. Onama 224
b. İzin 226
c. İkâme (İşlem İkâmesi) 227
ç. İptal – Bozma – İade 228
d. İdari Yargı Yoluna Başvurma – Yargısal İtiraz / Erteleme – Yürütmeyi Durdurma 229
2. Eylemler Üzerinde Denetim 232
3. Organlar Üzerinde Denetim 233
4. Personel Üzerinde Denetim 237
§12. KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİ 238
I. KURULMASI 238
II. PERSONELİ 243
III. YETKİ VE AYRICALIKLARI / İMTİYAZLARI 243
IV. UĞRAŞ ALANI 244
V. SONA ERMESİ 245
VI. BÜTÇELERİ 245
§13. GENEL OLARAK MERKEZDEN YÖNETİM TEŞKİLÂTI 247
I. CUMHURBAŞKANI 247
A. Adaylık, Seçim ve Vekâlet 247
B. Görev ve Yetkileri 249
C. Yardımcıları 250
Ç. Sorumluluğu 250
D. Teşkilatı 251
1. Devlet Denetleme Kurulu (DDK) 251
2. Milli Güvenlik Kurulu (MGK) 253
II. BAKANLIKLAR 254
A. Nitelikleri ve Kurulması 254
B. Bakanlar 255
C. Teşkilatları 256
III. İDARİ GÖREVLERİ BULUNAN DİĞER KURULUŞLAR 268
A. Danıştay 268
1. Niteliği 268
2. Teşkilatı 268
3. Görevleri 269
a. İdari Görevleri 270
aa. Görüş / Düşünce / Mütalaa Bildirme 271
bb. İtirazları Karara Bağlama 273
cc. Diğer İdari Görevleri 274
b. Yargısal Görevleri 276
B. Sayıştay 276
1. Niteliği 276
2. Görevleri 279
a. Kamu Kurum ve İdarelerinin Hesap ve İşlemlerini Yargılamak 280
b. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Rapor Sunmak 280
aa. Genel Uygunluk Bildirimi 280
bb. Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu 281
cc. Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu 281
çç. Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporu 281
dd. Diğer Raporlar 282
c. Görüş Bildirmek 282
3. Yetkileri 282
4. Teşkilatı 283
§14. GENEL OLARAK TAŞRA TEŞKİLATI 284
I. İL TEŞKİLATI 284
A. Niteliği ve Kuruluşu 284
B. Organları 285
1. Vali 285
2. İl İdare Şube Başkanları / İl Müdürleri 288
3. İl İdare Kurulu 288
II. İLÇE TEŞKİLATI 290
A. Niteliği ve Kuruluşu 290
B. Organları 290
1. Kaymakam 291
2. İlçe İdare Şube Başkanları / İlçe Müdürleri 292
3. İlçe İdare Kurulu 293
III. BUCAK TEŞKİLÂTI 293
A. Niteliği ve Kuruluşu 293
B. Organları 294
1. Bucak Müdürü 294
2. Bucak Meclisi 294
3. Bucak Komisyonu 295
IV. BÖLGE TEŞKİLÂTI 295
A. Niteliği 295
B. Türleri 295
1. Bölge Müdürlükleri 295
2. Kalkınma Ajansları 296
3. Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi 296
§15. GENEL OLARAK YERİNDEN YÖNETİM TEŞKİLÂTI 298
I. YER BAKIMINDAN YERİNDEN YÖNETİMLER (MAHALLİ İDARELER) 299
A. İl Özel İdaresi 306
1. Niteliği ve Kuruluşu 307
2. Görev, Yetki ve İmtiyazları 307
3. Organları 308
a. İl Genel Meclisi 309
b. İl Encümeni 312
c. Vali 314
4. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 315
5. Teşkilatı 315
B. Belediye 316
1. Niteliği ve Kuruluşu 316
2. Görev, Yetki ve İmtiyazları 318
3. Organları 320
a. Belediye Meclisi 320
b. Belediye Encümeni 323
c. Belediye Başkanı 325
aa. Niteliği 325
bb. Görev ve Yetkileri 326
cc. Görevini Sona Erdiren Haller 326
aaa. Bağdaşmazlık 326
bbb. Gensoru 326
ccc. Faaliyet Raporunu Değerlendirme 327
ççç. Görevi Terk Etme 327
ddd. Seçilme Yeterliğini Kaybetme 328
eee. Görevi Sürdürmeye Engel Hastalık veya Engellilik 328
fff. Belediye Meclisinin Feshini Gerektiren Eylem ve İşlemlere Katılma 328
ggg. İstifa 328
ğğğ. Ölüm 329
4. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 329
5. Teşkilatı 329
C. Büyükşehir Belediyesi 329
1. Niteliği ve Kuruluşu 330
2. Görev ve Yetkileri 331
3. Organları 331
a. Büyükşehir Belediye Meclisi 331
b. Büyükşehir Belediye Encümeni 333
c. Büyükşehir Belediye Başkanı 334
4. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 334
5. Teşkilatı 334
Ç. Köy 335
1. Niteliği ve Kuruluşu 335
2. Görev, Yetki ve İmtiyazları 336
3. Organları 337
a. Köy İhtiyar Meclisi 337
b. Köy Derneği 339
c. Köy Muhtarı 340
4. Diğer Memurlar 341
5. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 341
D. Mahalli İdare Birlikleri 342
II. HİZMET BAKIMINDAN YERİNDEN YÖNETİMLER 343
A. İdari Kamu Kurumları 344
B. Sosyal Kamu Kurumları 344
C. Bilimsel, Teknik ve Kültürel Kamu Kurumları 345
Ç. İktisadi (Ekonomik) Kamu Kurumları (Kamu İktisadi Teşebbüsleri) 345
1. Tanımı ve Özellikleri 345
2. Kuruluşu 346
3. Organları 347
4. Müessese / Bağlı Ortaklık / İştirak 347
III. DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR 347
IV. KAMU KURUMU NİTELİĞİNDEKİ MESLEK KURULUŞLARI 349
Üçüncü Bölüm
FONKSİYONEL ANLAMDA İDARE
§16. İDARİ EYLEMLER 355
§17. İDARİ İŞLEMLER 361
I. İDARİ İŞLEM KAVRAMI 361
A. Bir Hukuki İşlem Olarak İdari İşlem 361
B. İdari İşlemin Tanımı 361
II. İDARİ İŞLEMİN ÖZELLİKLERİ 364
A. İdari Makamlarca Yapılma 364
B. Hukuki Sonuç Doğurmaya Yönelik Bir Düzenleme 369
C. Kamu Gücü Kullanımı 370
Ç. Tek Yanlılık 371
D. Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanma 372
E. Kamu Yararı Amacı Taşıma 373
III. İDARİ İŞLEMİN İCRAİLİĞİ 373
A. İcrailik Kavramı 373
B. İdarenin İcrai Olmayan İşlemleri 376
1. Hazırlık İşlemleri (Ön – Öneri – Yardımcı İşlemler) 376
a. Danışma İşlemleri 376
b. Mükellefiyet Tesis Eden İşlemler 377
c. Raporlar 378
ç. Tutanaklar 380
d. Teklifler 380
2. Görüş (Düşünce – Mütalaa) Belirten İşlemler 380
3. Bildirici İşlemler 381
a. Bildirimler 382
b. Hatırlatmalar / Tekrarlar 383
c. Uyarılar / İkazlar 383
4. İç – Düzen İşlemler / Hizmet İçi İşlemler / İç Yazışmalar 386
5. Uygulamaya İlişkin İşlemler 387
IV. İDARİ İŞLEMİN ÇEŞİTLERİ 387
A. Maddi Bakımdan İdari İşlem 387
1. Genel Düzenleyici İşlem (Kural İşlem) 388
2. Birel İşlem 391
a. Şart İşlem (Koşul İşlem) 392
b. Sübjektif İşlem (Öznel İşlem) 392
3. Genel Karar 392
B. İradenin Açıklanması Bakımından İdari İşlem 395
1. İradenin Dış Dünyaya Yansıması Bakımından 395
a. Sarih (Açık) İşlem 395
b. Zimnî (Örtülü – Varsayımsal) İşlem 396
2. İradenin Sayısı Bakımından 398
a. Basit (Tek) İradeli İşlem 398
b. Bileşik (Çoğul) İradeli İşlem 399
aa. Birleşme İşlem 399
bb. Kolektif İşlem 400
C. Hukuki Etkisi Bakımından İdari İşlem 401
1. Emredici / Yapıcı (İnşai) / Belirleyici İdari İşlem 401
2. Yararlandırıcı / Yükümlendirici / Garanti Edici İdari İşlem 402
3. Etkisi Devam Eden / Geçici İdari İşlem 403
V. İDARİ İŞLEMİN UNSURLARI 404
A. Yetki 405
1. Yetkinin Değişik Görünümleri 408
a. Yer Bakımından Yetki 408
b. Zaman Bakımından Yetki 409
c. Kişi Bakımından Yetki 413
ç. Konu Bakımından Yetki 413
2. Yetkide Paralellik İlkesi 414
3. Yetki Konusunda Özel Bir Durum: Fiili Ajan 416
4. Yetki Sakatlıkları 417
a. Yetki Gaspı 417
b. Yetki Tecavüzü 418
c. Fonksiyon Gaspı (Görev Gaspı / İşlev Gaspı) 421
ç. Ağır ve Bariz Yetki Tecavüzü 422
d. Özel Hukuka Ait Yetkinin Gaspı 423
5. Yetki Sakatlıklarının Derecelendirilmesi 423
6. Yetki Sakatlıklarının Sonradan Düzeltilmesi 425
B. Şekil 426
1. Yazılı Şekil 427
2. Yazılı Olmayan Şekil 429
3. Şekilde Paralellik İlkesi 432
4. Şekil Sakatlıkları 434
5. Şekil Sakatlıklarının Derecelendirilmesi 440
6. Şekil Sakatlıklarının Sonradan Düzeltilmesi 443
C. Sebep (Neden) 446
1. Mevzuatta Sebep Unsuru Yönünden İdari İşlemler 447
a. Sebebi Mevzuatta Açıkça Gösterilen İşlemler 448
b. Sebebi Mevzuatta Belirsiz Kavramlarla Gösterilen İşlemler 448
c. Sebebi Mevzuatta Gösterilmeyen İşlemler 449
2. Sebep Sakatlıkları 450
a. Dayanılan Sebebin Mevcut Olmaması 450
b. Dayanılan Sebebin Hukuka Aykırı Olması 451
c. Dayanılan Sebebin Yanlış Nitelendirilmesi / Yeterli Olmaması 451
3. Sebep İkâmesi 452
4. İşlemin Birden Fazla Sebebe Dayanması 456
Ç. Konu 457
1. Konu Sakatlıkları 457
a. Mümkün ve Meşru Olmayan Konu 457
b. Mevzuatta Düzenlenmeyen Konu 458
c. Mevzuata Uygun Olmayan Konu 458
ç. Mahkeme Kararının Gereklerine Uygun Olmayan Konu 460
d. Geriye Yürümezlik İlkesine Aykırı Konu 460
e. Ölçülülük İlkesine Uygun Olmayan Konu 461
f. Kazanılmış Hakları İhlal Eden Konu 462
g. Eksik Kapsamlı Düzenleme 462
D. Amaç (Maksat) 463
1. Amaç Kavramı 463
2. Amaç Sakatlıkları 466
a. Genel Amaç Bakımından Hukuka Aykırılık 466
b. Özel Amaç Bakımından Hukuka Aykırılık 470
c. Usul (Yöntem) Saptırması 473
VI. İDARİ İŞLEMLERİN SONA ERMESİ 475
A. İdari İşlemlerin Kendiliğinden Sona Ermesi 475
B. İdari İşlemlerin Mahkeme Kararı ile İptal Edilmesi 477
C. İdari İşlemlerin Yürürlükten Kaldırılması 479
Ç. İdari İşlemlerin Geri Alınması 489
D. İdari İşlemlerin Kaldırılması ve Geri Alınmasına İlişkin Değerlendirme 500
§18. İDARENİN SÖZLEŞMELERİ 505
I. İDARENİN ÖZEL HUKUK SÖZLEŞMELERİ 506
II. İDARİ SÖZLEŞMELER 513
A. İdari Sözleşmelerin Tanımı ve Niteliği 513
B. İdari Sözleşmelerin Ölçütleri 515
1. Sözleşmenin Taraflarından Biri İdare Olmalıdır (Organik Şart) 516
2. Sözleşmenin Konusu Bir Kamu Hizmetinin Yürütülmesi Amacı İse Kamu Yararı Olmalıdır (İşlevsel Şart) 517
3. İdareye Üstün ve Ayrıcalıklı Yetkiler Tanınmış Olmalıdır (Maddi Şart) 518
C. İdari Sözleşmelerin Türleri 520
1. Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmeleri 522
2. İltizam Sözleşmeleri 527
3. Müşterek Emanet Sözleşmeleri 528
4. Kamu İstikraz (Borçlanma) Sözleşmeleri 529
5. İdari Hizmet Sözleşmeleri 530
III. SÖZLEŞMELERİN YAPILMASI USULÜ 531
A. İhalelerde Gözetilmesi Gereken İlkeler 533
1. Açıklık / Saydamlık / Şeffaflık İlkesi 535
2. Rekabet İlkesi 536
3. Eşit Davranma İlkesi 536
4. Güvenirlik İlkesi 537
5. Gizlilik İlkesi 537
6. Kamuoyu Denetimi İlkesi 537
7. Ödeneği Bulunmayan İş İçin İhaleye Çıkılmaması İlkesi 537
8. Kaynakların Verimli Kullanılması İlkesi 538
9. İhale Konusu İşin Bölünmezliği, Birleştirilemezliği İlkesi 538
B. İhale Usulleri 538
1. 4734 Sayılı Kanun’a Göre İhale Usulleri 539
a. Açık İhale Usulü 539
b. Belli İstekliler Arasında İhale Usulü 539
c. Pazarlık Usulü 540
ç. Doğrudan Temin 541
d. Tasarım Yarışmaları 542
2. 2886 Sayılı Kanun’a Göre İhale Usulleri 543
a. Kapalı Teklif Usulü 543
b. Belli İstekliler Arasında Kapalı Teklif Usulü 543
c. Açık Teklif Usulü 543
ç. Pazarlık Usulü 544
d. Yarışma Usulü 545
C. İdarenin Sözleşmelerinin Aşamaları 545
1. Hazırlık Aşaması 545
a. İhale Konusu İşin Tespiti ve Teknik Şartname 545
b. Yaklaşık Maliyet Hesabı ve Ödenek 546
c. İhale Usulünün Belirlenmesi 546
ç. İhale Dokümanının Hazırlanması (İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısı) 546
d. İhale Onayının Alınması ve İhale Komisyonunun Kurulması 547
e. İhalenin İlanı 548
2. İhale Aşaması 548
a. İhaleye Katılma 548
b. Tekliflerin Değerlendirilmesi 549
c. İhalenin Karara Bağlanması ve Onaylanması 549
3. İhalelere Yönelik Başvurular 550
4. Sözleşme Aşaması 551
5. Sözleşmenin Sona Ermesi 552
a. İdarenin Özel Hukuk Sözleşmeleri Bakımından 552
b. İdarenin İdari Sözleşmeleri Bakımından 554
Dördüncü Bölüm
İDARİ USUL
§19. GENEL İDARİ USUL 557
I. İDARİ USULÜN TANIMI VE KAPSAMI 557
II. İDARİ USULÜN İŞLEVİ 558
III. TÜRKİYE’DE GENEL İDARİ USUL İLKELERİ 560
A. Dinlenilme Hakkı 560
B. Bilgi Edinme Hakkı 561
1. Bilgi Edinme Başvurusu 564
2. Başvuruya Verilen Cevap 564
3. Bilgi Edinme Hakkının İstisnaları 566
4. Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna İtiraz 567
5. Bilgi Edinme Hakkının İhlalinin Müeyyidesi 568
C. Danışmanlık (Yol Gösterme) ve Hukuki Yardım 569
Ç. Gerekçe İlkesi (Yükümlülüğü) 571
D. Başvuru Yollarının Gösterilmesi İlkesi 573
E. İyi İdare (Yönetim) İlkesi 574
F. İşlem Yapma Zorunluluğu 577
G. Kişisel Verilerin Korunması 577
Ğ. Eşit Muamele / Ayrım Yapmama İlkesi 579
Beşinci Bölüm
İDARİ FAALİYETİN KONUSU
§20. KAMU HİZMETİ 581
I. TANIMI VE ANLAMI 581
II. KAMU HİZMETİNİN KURULMASI VE SONA ERMESİ 584
III. KAMU HİZMETİNİN TEMEL İLKELERİ 585
A. Süreklilik (Devamlılık / Kesintisizlik / Düzenlilik) İlkesi 585
B. Uyarlama (Değişkenlik) İlkesi 588
C. Eşitlik İlkesi 589
Ç. Bedelsizlik (Meccanilik) İlkesi 590
IV. KAMU HİZMETİNİN ÇEŞİTLERİ 594
V. KAMU HİZMETİNİN GÖRÜLÜŞ USULLERİ 596
A. İdare Tarafından Görülme (Emanet) Usulü 600
B. Müşterek Emanet Usulü 601
C. İltizam Usulü 602
Ç. Ruhsat Usulü 602
D. İmtiyaz Usulü 603
1. Tanımı ve Özellikleri 603
2. İdarenin Yetkileri 604
3. İmtiyazcının Yetkileri 605
4. Malî Denge İlkesi 605
a. Fait Du Prince Kuramı ve Uygulaması 605
b. Imprévision – Öngörülemezlik Kuramı ve Uygulaması 606
5. İmtiyazcının Seçimi 607
§21. KOLLUK 610
I. KOLLUK KAVRAMI 610
II. KOLLUK VE KAMU DÜZENİ 616
A. Genel Güvenlik 617
B. Dirlik ve Esenlik 618
C. Genel Sağlık 619
Ç. Genel Ahlâk 621
III. KOLLUK ÇEŞİTLERİ 623
A. İdari Kolluk – Adli Kolluk 623
1. İdari Kolluk 623
2. Adli Kolluk 624
B. Genel İdari Kolluk – Özel İdari Kolluk 625
1. Genel İdari Kolluk 625
a. Polis 625
b. Jandarma 626
c. Sahil Güvenlik 626
ç. Çarşı ve Mahalle Bekçileri 627
2. Özel İdari Kolluk 627
a. Belediye Zabıtası 628
b. Köy Korucuları 628
c. Çiftçi Malları Koruma Kolluğu 629
ç. Orman Kolluğu 630
d. Gümrük Kolluğu 630
IV. KOLLUK İŞLEMLERİ VE EYLEMLERİ 630
A. Kolluk İşlemleri 631
1. Düzenleyici İşlemler 631
2. Birel İşlemler 632
a. İzin Verme 632
b. Bildirim Alma 632
c. Yaptırım Uygulama 634
ç. Emir ve Uyarı 636
B. Kolluk Eylemleri 637
V. KOLLUK FAALİYETİNİN SINIRLARI 637
VI. KOLLUK GÖZETİM KOMİSYONU 642
Altıncı Bölüm
İDARENİN MALLARI
§22. KAMU MALLARI 645
I. KAMU MALI KAVRAMI 645
II. KAMU MALLARININ TASNİFİ 648
A. Kullanma / Yararlanma Açısından 648
1. Hizmet Malları 648
2. Orta Malları 649
3. Sahipsiz Mallar 649
B. Kökenleri Açısından 650
1. Doğal (Tabii) Kamu Malları 650
2. Yapay (Suni) Kamu Malları 650
III. KAMU MALI NİTELİĞİNİN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 651
IV. KAMU MALLARININ TEMEL ÖZELLİKLERİ 653
V. KAMU MALLARINDAN YARARLANMA 658
A. Genel Yararlanma 659
B. Özel Yararlanma 660
Yedinci Bölüm
İDARENİN TAŞINMAZ MAL EDİNİMİ
§23. KAMULAŞTIRMA 663
I. GENEL OLARAK 663
II. KAMULAŞTIRMA BENZERİ KAVRAMLAR 665
A. Devletleştirme 665
B. İstimval (Rekizisyon) 666
C. Geçici (Muvakkat) İşgâl 666
III. KAMULAŞTIRMA İŞLEMİNİN UNSURLARI 668
A. Yetki Unsuru 668
B. Şekil Unsuru 671
C. Sebep Unsuru 671
Ç. Konu Unsuru 672
D. Amaç Unsuru 674
IV. KAMULAŞTIRMANIN AŞAMALARI 674
A. İdari Aşama 675
B. Adli Aşama 678
V. ACELE KAMULAŞTIRMA 680
VI. MAL SAHİBİNİN TAŞINMAZINA YENİDEN KAVUŞMASI 682
A. İdarenin Kamulaştırmadan Tek Taraflı Vazgeçmesi 682
B. İdarenin Kamulaştırmadan Anlaşarak Vazgeçmesi 683
C. Mal Sahibinin Geri Alma Hakkını Kullanması 685
VII. KAMULAŞTIRMANIN HÜKÜM VE SONUÇLARI 689
VIII. KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA / EL KOYMA 689
A. Fiili El Atma 689
B. Hukuki El Atma 693
Sekizinci Bölüm
İDARENİN PERSONELİ
§24. KAMU GÖREVLİLERİ 699
I. KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI 699
II. KAMU GÖREVLİLERİNİN TASNİFİ 703
III. DEVLET MEMURLARI KANUNU VE KAMU GÖREVLİLERİ 704
A. Devlet Memurları Kanunu ve Kapsamı 704
B. Devlet Memurları Kanunu’nun Temel İlkeleri 705
1. Sınıflandırma İlkesi 705
2. Kariyer İlkesi 706
3. Liyakat İlkesi 707
C. Devlet Memurları Kanunu’na Göre İstihdam Şekilleri 707
1. Memurlar 708
2. Sözleşmeli Personel 708
3. İşçiler 709
IV. DEVLET MEMURLUĞU STATÜSÜ 709
A. Memurluk Mesleği 709
B. Memurluğa Giriş 709
1. Anayasal İlkeler 709
2. Kanuni Şartlar 710
a. Genel Şartlar 710
aa. Vatandaşlık 710
bb. Yaş 711
cc. Öğrenim 712
çç. Kamu (Amme) Haklarından Mahrum (Yoksun) Bulunmamak 712
dd. Mahkumiyet 714
ee. Askerlik 715
ff. Sağlık 716
gg. Arşiv Araştırması 716
b. Özel Şartlar 716
3. Memurluğa Giriş Usulü 718
C. Aday Memur Olarak Atanma 720
Ç. Asli Memur Olarak (Asaleten) Atanma 721
D. Göreve Başlama 721
V. DEVLET MEMURLARININ ÖDEVLERİ, YASAKLARI VE HAKLARI 722
A. Devlet Memurlarının Ödevleri 723
1. Anayasa ve Kanunlara Sadakat Ödevi 723
2. Tarafsızlık ve Devlete Bağlılık Ödevi 723
3. Davranış ve İşbirliği Ödevi 723
4. Amirin Emrine Uyma Ödevi – Kanunsuz Emir 724
5. Mal Bildiriminde Bulunma Ödevi 724
6. Resmi Belge, Araç ve Gereçleri İade Etme ve İzin Verilen Yerler Dışına Çıkarmama Ödevi 725
7. Bizzat İşbaşında Bulunma Ödevi 725
8. Kılık ve Kıyafet Kurallarına Uyma Ödevi 726
B. Devlet Memurlarının Yasakları 726
1. Siyasi Partilere Girme Yasağı 726
2. Basına Bilgi veya Demeç Verme Yasağı 727
3. Toplu Eylem Yasağı 727
4. Grev Yasağı 727
5. Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı 727
6. Hediye Alma ve Menfaat Sağlama Yasağı 729
7. Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı 729
8. İkinci Görev Alma Yasağı 729
9. Ayrıldığı Kuruma Karşı Görev Alma Yasağı 729
C. Devlet Memurlarının Hakları 731
1. Hizmet (Çalışma) Hakkı 731
2. Uygulamayı İsteme Hakkı 732
3. Güvenlik Hakkı 732
4. Emeklilik Hakkı 732
5. Çekilme (İstifa) Hakkı 732
6. Müracaat, Şikâyet ve Dava Açma Hakkı 732
7. Sendika Kurma ve Üye Olma Hakkı 733
8. İzin Hakkı 733
a. Yıllık İzin (DMK m. 102–103) 733
b. Sağlık İzni (DMK m. 103/3) 734
c. Mazeret İzni (DMK m. 104) 734
ç. Hastalık ve Refakat İzni (DMK m. 105) 735
d. Aylıksız İzin (DMK m. 108) 736
9. İsnat ve İftiralara Karşı Korunma Hakkı 737
10. Aylık (Maaş) Hakkı 738
VI. DEVLET MEMURLARININ ÖZLÜK DOSYASI VE YÜKSELMELERİ 738
A. Devlet Memurlarının Özlük Dosyası 738
B. Devlet Memurlarının Yükselmeleri 739
1. Kademe İlerlemesi (Yatay İlerleme) 739
2. Derece Yükselmesi (Dikey Yükselme) 739
VII. DEVLET MEMURLARININ YETİŞTİRİLMELERİ (HİZMET İÇİ EĞİTİM) 740
VIII. DEVLET MEMURLARININ DİSİPLİN SORUŞTURMASI 740
A. Disiplin Cezaları 743
B. Disiplin Suçları 745
C. Disiplin Soruşturması Usulü 746
Ç. Disiplin Cezası Verme Yetkisi 759
D. Disiplin Cezalarına Karşı Başvuru Yolları 760
E. Disiplin Cezalarının Uygulanması ve Özlük Dosyasından Silinmesi 761
IX. DEVLET MEMURLARININ CEZAİ SORUMLULUKLARI 762
A. Genel Kurallara Göre 762
B. 4483 Sayılı Kanun’a Göre 763
1. Kanunun Kapsamı 763
2. Yetkili Merciin Suçu Öğrenmesi 766
3. Ön İnceleme ve Soruşturma İzni Vermeye Yetkili Merciler 767
4. Ön İnceleme Aşaması 768
5. Karar Aşaması 769
6. Yargı Aşaması 772
C. 3628 Sayılı Kanun’a Göre 773
X. DEVLET MEMURLARININ MALİ SORUMLULUKLARI 773
A. İdareye Karşı Doğrudan Doğruya Verdikleri Zararlardan Dolayı Sorumlulukları: DMK m. 12 774
B. Üçüncü Kişilere Verdikleri Zararlardan Dolayı Sorumlulukları: DMK m. 13, Anayasa m. 40/3 ve 129/5 778
C. Kamu Zararından Sorumluluk 786
XI. DEVLET MEMURLUĞU STATÜSÜNDE KISINTI YAPAN HALLER 788
A. Kadronun Kaldırılması (Kadro Açığı) 788
B. Görevden Uzaklaştırma 788
1. Görevden Uzaklaştırma Kararının Verilmesi ve Sonuçları 789
2. Görevden Uzaklaştırma Kararının Kaldırılması ve Sonuçları 790
XII. DEVLET MEMURLUĞU STATÜSÜNÜN SONA ERMESİ 791
A. Çekilme (İstifa) 791
B. Çekilmiş (Müstafi) Sayılma 792
C. Devlet Memurluğundan Çıkarma (İhraç) 793
Ç. Koşullarda Eksiklik (Nitelik Kaybı) 793
D. Emeklilik 794
E. Bağdaşmazlık 795
F. Ölüm 795
Kaynaklar 797
Kavram Dizini 819 |