İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Onyedinci Baskıya Önsöz 7
Önsöz 9
Genel Plan 13
Kısaltmalar 33
Giriş 35
Birinci Kısım
İDARÎ YARGININ GELİŞİMİ, TÜRK YARGI TEŞKİLÂTI VE
GÖREV ALANI
Birinci Bölüm
İDARÎ YARGININ GELİŞİMİ VE
TÜRK YARGI TEŞKİLÂTININ GENEL GÖRÜNÜMÜ
I. İDARENİN YARGI TARAFINDAN DENETİMİNDE SİSTEMLER VE İDARÎ YARGININ GEREKLİLİĞİ 41
A. İdarenin Yargı Tarafından Denetiminde Sistemler 41
1. Yargı Birliği Sistemi 41
2. Yargı Ayrılığı Sistemi 42
B. İdarî Yargının Gerekliliği 44
II. İDARÎ YARGININ DOĞUŞU VE GELİŞİMİ 45
A. Fransa’da İdarî Yargının Doğuşu 45
1. İdarî Yargının İhdası 45
a. Conseil d’État’nın Kurulması 46
b. Vilâyet Konseylerinden İdare Mahkemelerine 49
2. İdarî Davaların Ortaya Çıkışı 49
a. İptal Davasının Ortaya Çıkışı 49
b. Tam Yargı Davasının Ortaya Çıkışı 50
B. Türkiye’de İdarî Yargının Gelişimi 51
1. Osmanlı Klâsik Dönemi 51
2. Osmanlı Modern Dönemi 58
a. Şûrâ–yı Devletin Kurulması 58
b. Taşra Meclisleri ve Yargılama Yetkisinin Gelişimi 61
3. Cumhuriyet Dönemindeki Gelişmeler 63
a. 1920–1924 Dönemi 63
b. Şûrâ–yı Devletin Yeniden Kuruluşu 64
c. Tam Yargı Davaları ve İdarenin Sorumluluğunun Doğuşu 65
d. 1961 Anayasasında Danıştay 66
4. İl İdare Kurullarından İdare Mahkemelerine 67
III. TÜRK YARGI SİSTEMİNİN GENEL GÖRÜNÜMÜ 68
A. 1982 Anayasasına Göre Yargı Teşkilâtı 68
1. Anayasa Yargısı: Anayasa Mahkemesi 69
2. Adlî Yargı: Yargıtay 69
3. İdarî Yargı: Danıştay 70
4. Uyuşmazlık Mahkemesi 71
B. Niteliği Tartışmalı Kuruluşlar 71
1. Hâkimler ve Savcılar Kurulu 71
2. Sayıştay 73
3. Yüksek Seçim Kurulu 76
İkinci Bölüm
TÜRK İDARÎ YARGI TEŞKİLÂTI
I. DANIŞTAY 78
A. Danıştay’ın Yapısı ve İşleyişi 78
1. Danıştay Anayasada Düzenlenen Bir Kurumdur 78
2. Danıştay Personeli ve Atama Usûlü 78
a. Danıştay Üyelerinin Nitelikleri ve Atanması 78
b. Savcılar ve Tetkik Hâkimleri 79
3. Danıştay ve Personelinin Hukukî Statüsü 80
4. Danıştay’ın Yönetimi 81
a. Danıştay Başkanı 81
b. Danıştay Başsavcısı 81
c. Daire Başkanları 82
5. Danıştay’ın Karar Mercileri ve Usûlleri 82
a. Daireler 82
b. Danıştay Genel Kurulu 84
c. İdarî İşler Kurulu 84
d. İdarî ve Vergi Dava Daireleri Kurulları 85
e. İçtihatları Birleştirme Kurulu 86
f. Başkanlar ve Başkanlık Kurulu 87
B. Danıştay’ın Görevleri 88
1. Danıştay’ın İdarî Görevleri 88
2. Danıştay’ın Yargılama Görevleri 89
a. Danıştay’ın Temyiz Görevi 89
b. Danıştay’ın İstînaf Görevi 90
c. Danıştay’ın İlk Derece Mahkemesi Görevi 90
II. BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ 92
A. Bölge İdare Mahkemelerinin Kuruluş ve İşleyişi 92
1. Bölge İdare Mahkemelerinin Kuruluşu ve Yapısı 92
2. Bölge İdare Mahkemelerinin İşleyişi 94
B. Bölge İdare Mahkemelerinin Görevleri 95
III. İDARE VE VERGİ MAHKEMELERİ 96
A. Mahkemelerin Kuruluşu ve İşleyişi 96
1. Mahkemelerin Kuruluşu 96
2. Mahkemelerin İşleyişi 96
3. Mahkemelerin Personeli 97
B. Mahkemelerin Görevleri 97
Üçüncü Bölüm
İDARÎ YARGININ GÖREV ALANI VE
UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
I. İDARÎ YARGININ GÖREV ALANI 99
A. İdarî Yargının Görev Alanının Anayasada Korunması 99
1. Görev ve Yetki Kavramları 99
2. Anayasa ve İdarî Yargının Görev Alanı 100
B. İdarî Dava Kavramı ve İdarî Yargının Görev Alanının Tespitinde Ölçütler 102
1. İdarî Dava Kavramı 102
2. İdarî Yargının Görev Alanının Tespitinde Kıstaslar 104
a. Kamu Gücü Kıstası 104
b. Kamu Hizmeti Kıstası 105
c. İdarî İşlev Kıstası 106
II. İDARÎ YARGININ GÖREV ALANINA GİREN VE GİRMEYEN KONULAR 107
A. İdarî Yargının Görev Alanına Giren Konular 107
1. Organik Anlamda İdarenin İdarî Faaliyetleri 107
2. Özel Hukuk Kişilerinin İdarî Nitelikteki Faaliyetleri 107
3. Yasama ve Yargı Organlarının İdarî İşleve Giren Faaliyetleri 109
a. Yasama Organının İdarî İşleve Giren Faaliyetleri 109
b. Yargı Organının İdarî İşleve Giren Faaliyetleri 111
4. İktisadî Kamu Kurumlarının Kamu Hukukuna Tâbi Faaliyetleri 113
5. İdarenin Ekonomik Kolluk İşlemleri 114
6. Karayolları Trafik Kanunu Uygulamasından Doğan Bazı İşler 115
B. İdarî Yargının Görev Alanına Girmeyen Konular 116
1. Yasama ve Yargı İşlevine Giren Konular 116
2. Hükûmet İşlemleri 116
3. Kanunla Adlî Yargının Görevli Kılındığı Konular 119
4. İktisadî Kamu Kurumlarının Özel Hukuka Tâbi Faaliyetleri 121
5. Kamu Görevlilerinin Tazmînat Sorumluluğu 123
6. İdarenin Kişilere Karşı Açacağı Davalar 124
7. İdarece Yapılan Haksız Ödemelerin Geri Alınması 124
8. İdarenin Yargı Alanına İlişkin İşlemleri 125
9. Fiilî Yol Uygulaması Sonucu Çıkan Uyuşmazlıklar 127
10. İdarenin Taşıt Araçlarının Sebep Olduğu Kazalardan Doğan Davalar 128
11. Trafik İdarî Para Cezaları 129
12. İdarenin Özel Hukuk Eylemlerinden Doğan Davalar 129
III. İDARÎ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE YARGI DIŞI YÖNTEMLER 130
A. Tahkim Usûlü 130
1. Genel Olarak Tahkim Usûlü 130
2. Tahkim Usûlüne Başvurmanın Nedenleri 131
3. İdarî Sözleşmelerde Tahkim 132
B. Sulh Usûlü 134
1. Genel Olarak Sulh Usûlü 134
2. İdarenin Taraf Olduğu Uyuşmazlıklarda Sulh Usûlü 134
IV. YARGI DÜZENLERİ ARASINDAKİ UYUŞMAZLIKLARIN GİDERİLMESİ 137
A. Uyuşmazlık Mahkemesi’nin Yapısı ve İşleyişi 137
B. Uyuşmazlık Türleri ve Giderilmesi 138
1. Olumlu Görev Uyuşmazlığı Çıkarma 138
a. Olumlu Görev Uyuşmazlığı Çıkarmanın Şartları 139
b. Olumlu Görev Uyuşmazlığı Çıkarma ve Çözüm 141
2. Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 143
a. Olumsuz Görev Uyuşmazlığının Şartları 143
b. Olumsuz Görev Uyuşmazlığının Çözüm Usûlü 146
3. Olumlu Görev Uyuşmazlığı 147
a. Olumlu Görev Uyuşmazlığının Şartları 147
b. Olumlu Görev Uyuşmazlığının Çözüm Usûlü 148
4. Yargı Mercilerinin Uyuşmazlık Mahkemesine Başvurmaları 149
a. İlk Derece Mahkemelerinin Başvurusu 149
b. Temyiz Mercilerinin Başvurusu 150
5. Hüküm Uyuşmazlığı 151
a. Hüküm Uyuşmazlığının Şartları 152
b. Hüküm Uyuşmazlığının Giderilmesi 153
C. Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları 154
V. YARGILAMA YETKİSİNİN KAPSAMI VE SINIRI 154
A. Yargılama Yetkisinin Kapsamı 154
1. Yüksek Askerî Şûrâ Kararları 156
2. Hâkimler ve Savcılar Kurulu Kararları 157
3. Yüksek Seçim Kurulu Kararları 158
4. Bazı Kanunlardaki Kısıtlamalar 158
5. Yürütmenin Durdurulması Kararında Kısıtlamalar 159
6. Kanun Yolları Bakımından Kısıtlamalar 160
B. Yargılama Yetkisinin Sınırı 161
1. Hukuka Uygunluk Denetimi 161
2. Takdir Yetkisi, Yerindelik ve Yargı Denetim 163
İkinci Kısım
İDARÎ YARGILAMA USÛLÜNDE
YARGILAMANIN AŞAMALARI
Dördüncü Bölüm
YARGILAMANIN AŞAMALARI
I. İDARÎ YARGILAMA USÛLÜNÜN GENEL İLKELERİ 179
A. İdarî Yargılama Usûlünün Kaynakları 179
1. İdarî Yargılama Hukukunun Temel Kaynakları 179
2. Tartışmalı Hususlar 180
a. Hukuk Muhâkemeleri Kanunu’na Açıkça Yollamada Bulunulmayan Hâller 180
b. Hukuk Muhâmeleri Müesseselerinin İdarî Yargıda Uygulanabilirliği 183
c. İdarî Yargının Özel Hukuk Kurallarına Başvurabilmesi 183
B. İdarî Yargılama Usûlünün Özellikleri ve İlkeleri 185
1. Yazılılık İlkesi 185
2. Basit ve Az Masraflı Oluşu 186
3. Savcılık Kurumu 187
4. Tasarruf İlkesi–Yargının Pasifliği İlkesi 187
5. Re’sen Araştırma İlkesi 188
6. Usûl Ekonomisi İlkesi 191
7. Âdil Yargılama İlkesi 193
8. Taleple Bağlılık İlkesi 199
9. Aleyhe Hüküm Verme Yasağı 201
10. Aleyhe Bozma Yasağı 203
11. Usûlî Kazanılmış Hak İlkesi 204
12. Usûl Kurallarının Derhal Uygulanması İlkesi 206
13. Usûl Kurallarının Esnek Yorumlanması İlkesi 207
C. Hâkimin Tarafsızlığı 208
1. Hâkimin Davaya Bakmaktan Yasaklılığı 208
2. Hâkimin Reddi 209
3. Çekinme ve Reddin Karara Bağlanması 211
a. Danıştay’da Çekinme ve Reddin Karara Bağlanması 211
b. Mahkemelerde Çekinme ve Reddin Karara Bağlanması 211
II. DAVANIN AÇILMASI VE DAVA DİLEKÇESİ 212
A. Dava Dilekçesinde Bulunması Gereken Hususlar 212
1. Mahkemenin Adı 213
2. Taraflar 213
3. Davanın Konusu 213
4. Bildirim Tarihi 218
5. Davanın Sebepleri ve Deliller 219
6. Sonuç 220
7. İmza 220
8. Dilekçe Nüshaları ve Ekleri 221
B. Dava Dilekçesinin Verileceği Yerler 222
1. Dava Açılan Mahkeme 222
2. İdare veya Vergi Mahkemesi 222
3. Asliye Hukuk Hâkimliği 222
4. Konsolosluklar 223
5. En Yakın Âmirler 223
C. Dava Açmada Farklı Durumlar 225
1. Bir Dilekçe İle Birden Fazla İşleme Karşı Dava Açılması 226
2. Bir İşleme Karşı Birlikte Dava Açılması 228
3. İptal ve Tam Yargı Davasının Birlikte Açılması 230
D. Dilekçenin Verilmesi Üzerine Yapılacak İşlemler 230
1. Dilekçenin Kaydı 231
2. Harç veya Posta Ücretlerinde Eksiklik 231
E. Davanın Açılmasının Sonuçları 232
1. Zamanaşımı 232
2. Derdestlik 233
3. Hüküm Verme Zorunluluğu 234
4. İddia ve Savunmaların Sınırlandırılması 234
III. DAVA DİLEKÇESİ ÜZERİNDE İLK İNCELEME 236
A. Görev ve Yetki 237
1. Görevsiz Yargı Yerinde Dava Açılması 237
a. Yargı Düzeni Açısından Görev 237
b. İdarî Yargı Düzeni İçinde Görev 241
2. İdarî Yargı Yerlerinde Yetki Kuralları 243
a. İptal Davalarında Yetki 244
aa. Genel Yetki Kuralı 244
bb. Özel Yetki Kuralları 244
b. Tam Yargı Davalarında Yetki 247
c. Vergi Uyuşmazlıklarında Yetki 249
3. İdarî Yargıda Yetki ve Görev Uyuşmazlığının Çözümü 249
B. İdarî Merci Tecavüzü 253
1. İdarî Merci Tecavüzü Tanımı ve Niteliği 253
2. İdarî Merci Tecavüzü Hâlinde Yapılacak İşlem 256
C. Ehliyet 258
1. Taraf Ehliyeti 258
2. Dava Ehliyeti 260
3. İdarî Davalara Özgü Şartlar 262
a. İptal Davasında Menfaat İhlâli Şartı 262
b. Tam Yargı Davalarında Hak İhlâli Şartı 262
4. Davaya Vekâlet 263
5. Davanın Taraflarında Değişme 264
D. Kesin ve Yürütülmesi Gerekli Bir İşlemin Varlığı 266
E. Süre Aşımı 268
1. Dava Açma Süresinin Niteliği 268
2. Genel ve Özel Dava Süreleri 273
3. Sürelerin Başlangıcı 274
a. İptal Davalarında Süre 274
aa. Bireysel İşlemlerde 274
bb. Düzenleyici İşlemlerde 278
cc. Malî Yükümlülük Getiren İşlemlerde 280
dd. Îlân Sûretiyle Bildirilen İşlemlerde 281
ee. İdareye Başvuru Hâlinde 281
b. Tam Yargı Davalarında 286
aa. İdarî İşlemden Doğan Tam Yargı Davalarında 286
bb. İdarî Eylemden Doğan Tam Yargı Davalarında 287
cc. İdarî Sözleşmelerden Doğan Tam Yargı Davalarında 291
4. Dava Süresinin Hesaplanması 293
5. Sürenin Durması ve Ek Süreler 294
a. Sürenin Durması 294
b. Ek Süreler 297
F. Husûmet 297
1. Davalı Gösterilmemesi veya Yanlış Gösterilmesi 300
2. Husûmet Açısından Kamu Kuruluşlarının Durumu 301
a. Cumhurbaşkanlığı 302
b. Cumhurbaşkanlığına Bağlı Kuruluşlar 303
c. Bakanlıklar 304
d. Merkezin Taşra Kuruluşları 304
e. Meclis Başkanlığı 304
f. Yargı Organı 305
g. Vesâyet Makamları 305
h. Diğer Kamu Tüzel Kişileri 306
i. Birden Fazla Kamu Kuruluşu 306
j. Örgütte Değişme 306
k. İdarî Sözleşmelerde 306
G. Dava Dilekçesinin Usûl ve Şekle Uygunluğu 307
IV. DOSYANIN TEKEMMÜLÜ 309
A. Dava Dilekçesinin Tebliği ve Cevap 309
1. Dilekçenin Tebliği ve Cevap 310
2. Cevap Süresine Uymamanın Sonuçları 311
B. Bilgi ve Belgelerin İstenmesi 312
1. Yargı Yerinin Bilgi ve Belge İstemesi 312
2. Ara Kararının İdarece Yerine Getirilmemesi 313
V. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN TARAFLAR YANINDA YER ALMASI 314
A. Davanın İhbarı 314
1. Genel Olarak Davanın İhbarı 314
2. İdarî Yargılama Usûlünde Davanın İhbarı 315
B. Davaya Müdahale 318
1. Genel Olarak Davaya Müdahale 318
2. İdarî Yargılama Usûlünde Davaya Müdahale 318
VI. DAVAYA SON VEREN TARAF İŞLEMLERİ 320
A. Davadan Ferâgat 320
1. Genel Olarak Davadan Ferâgat 320
2. Davadan Feragatin Şartları 321
B. Davanın Kabûlü 327
1. Genel Olarak Davanın Kabulü 327
2. Davanın Kabûlünün Şartları 328
VII. BAĞLANTILI DAVALAR 330
1. Bağlantılı Dava Kavramı 330
2. Davalar Arasında Bağlantı Hâlleri 334
3. Bağlantı Nedeniyle Gönderme Kararı ve Sonuçları 335
5. Bağlantı Konusunda Karar Verecek Merciler 336
VIII. İDARÎ YARGILAMA USÛLÜNDE İSPAT VE DELİLLER 339
A. İspat ve Delil Kavramları 339
1. İspat Kavramı 339
a. İspatın Konusu ve İspat Külfeti 339
b. İdarî Yargılama Usûlünde İspat Külfeti 342
2. Delil Kavramı 344
a. Delilin Özellikleri ve Türleri 344
b. Delil Tespiti 347
B. İdarî Yargılama Usûlünde Deliller 349
1. Bilirkişi İncelemesi 349
2. Keşif 351
3. Belge Delili 352
4. Tanık 354
5. Kesin Hüküm 357
6. Yemin ve İkrar Delilleri 359
IX. DURUŞMA 360
A. Duruşma Kararı 360
B. Kanun Yolları Aşamasında Duruşma 361
C. Duruşmanın Usûlü 362
X. DAVANIN SONUÇLANDIRILMASI 363
A. Davanın Hüküm Dışında Sonuçlandırılması 363
1. Davanın Konusuz Kalması 363
2. Davanın Açılmamış Sayılması 368
B. Hüküm 368
1. Mahkeme Kararlarının Türleri 368
a. Ara Kararları 369
b. Nihâî Kararlar 369
2. İdarî Yargılama Usûlünde Hüküm 370
a. Karar Verilme Usûlü 370
b. Kararlarda Bulunacak Hususlar 371
c. Kararın Yazım Tarzı ve Şekli 373
d. Kararların Saklanması ve Tebliği 379
C. Yargılama Giderleri 380
1. Yargılama Giderlerinin Kapsamı 380
2. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 383
3. Yargılama Giderleriyle İlgili Diğer Hususlar 384
D. Açıklama ve Yanlışlıkların Düzeltilmesi 386
1. Açıklama 386
a. Açıklamanın Hukukî Mahiyeti 386
b. Açıklama Konuları 388
c. Açıklama Usûlü 389
2. Yanlışlıkların Düzeltilmesi 390
a. Yanlışlıkların Düzeltilmesinin Hukukî Mâhiyeti 390
b. Yanlışlıkların Düzeltilmesinin Konusu 390
c. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Usûlü 391
XI. VERGİ USUL KANUNU’NA ATIF YAPILAN HUSUSLAR 392
A. Dava Ehliyetine İlişkin Düzenlemeler 392
B. Dava Konusuna İlişkin Düzenlemeler 393
C. Duruşmaya İlişkin Düzenlemeler 394
XII. İVEDİ YARGILAMA USÛLÜ 394
A. İvedi Yargılama Usûlü 396
1. İvedi Yargılama Usûlüne Tâbi Konular 396
2. İvedi Yargılamada Usûl Kuralları 398
B. Merkezî ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usûlü 404
1. Bu Usûle Tâbi Konular 404
2. Hızlandırmaya İlişkin Usûl Kuralları 408
C. İvedi Yargılama Usûlünün Uygulanabilirliği 410
Üçüncü Kısım
İDARÎ YARGILAMA USÛLÜNDE DAVA ÇEŞİTLERİ
Beşinci Bölüm
İPTAL DAVASI
I. İPTAL DAVASINDA GENEL İLKELER 417
A. İptal Davasının Tanımı ve Özellikleri 417
1. İptal Davasının Tanımı 417
2. İptal Davasının Özellikleri 418
B. İptal Davasının Konusu 420
1. İdarî İşlemler İptal Davasına Konu Olabilir 421
2. İdarî Sözleşmeler ve İptal Davası 431
C. İptal Davasında Menfaat İhlâli Şartı 438
1. Menfaat İhlâli Kavramı 438
2. Menfaat İhlâlinin Özellikleri 440
a. Menfaat Meşrû Olmalıdır 440
b. Menfaat Güncel Olmalıdır 441
c. Menfaat Kişisel Olmalıdır 443
II. İPTAL DAVASINDA İPTAL SEBEPLERİ 451
A. Yetki Yönünden Hukuka Aykırılık 454
1. Yetki Unsurunun İptal Davası Bakımından Özellikleri 454
2. Yetki Çeşitleri Bakımından Hukuka Aykırılıklar 460
a. Kişi Bakımından Yetkisizlik 460
b. Konu Bakımından Yetkisizlik 463
c. Yer Bakımından Yetkisizlik 465
d. Zaman Bakımından Yetkisizlik 465
B. Biçim Yönünden Hukuka Aykırılık 467
1. Şekil Bakımından Hukuka Aykırılık 468
2. Usûl Bakımından Hukuka Aykırılık 472
C. Sebep Yönünden Hukuka Aykırılık 478
1. Sebep Unsurunda Sakatlık Hâlleri 480
2. Sebeplerin Çokluğu ve Sebep İkâmesi 483
a. Sebeplerin Çokluğu 483
b. Kanunî Temel İkâmesi– 485
c. Sebep İkâmesi 488
D. Konu Yönünden Hukuka Aykırılık 493
1. İmkânsız Bir Konuda İşlem Yapılması 493
2. Kanuna Aykırı İşlem Tesis Edilmesi 494
3. Üst Kurala Aykırı İşlem Yapılması 495
4. Hukuk Kuralının Kapsamının Genişletilmesi 496
5. Kesin Hükme Aykırı İşlem Yapılması 496
6. Kazanılmış Hakları İhlâl Eden İşlem Yapılması 497
7. Eşitlik İlkesine Aykırı İşlem Yapılması 498
8. Geriye Yürümezlik Kuralının İhlâl Edilmesi 498
9. Sebep– Konu İlişkisinde Sakatlık 499
E. Maksat Yönünden Hukuka Aykırılık 500
1. Kamu Yararına Yabancı Amaçla Hareket Edilmesi 501
2. Kanunun Özel Maksadının Dışına Çıkılarak İşlem Yapılması 504
3. Usûl Saptırması 505
4. Maksatların Çokluğu 506
III. İPTAL DAVASININ SONUÇLARI 507
A. Davanın Reddedilmesinin Sonuçları 512
1. Dava Konusu İşlem Bakımından Sonuçları 512
2. Taraflar Bakımından Sonuçları 512
a. Davanın Usûlden Reddedilmesi 513
b. Davanın Esastan Reddedilmesi 514
3. Üçüncü Kişiler Bakımından Sonuçları 514
B. İptal Kararı Verilmesinin Sonuçları 515
1. İptal Kararının Hukukî Niteliği 515
2. İptal Kararının Sonuçları 516
a. İptal Kararı İşlemin Varlığına Son Verir 516
b. İptal Kararı Geçmişe Etkilidir 517
aa. İptal Kararı İle İşlemden Önceki Durum Geri Gelir 518
bb. İptal Edilen İşlem Hiç Yapılmamış Sayılır 519
cc. İşlemin Yapıldığı Zamandaki Duruma Göre Yargılama Yapılır 520
c. İptal Kararı Genel Etkilidir 521
3. İptal Kararının Yerine Getirilmesi 522
a. Kendiliğinden Sonuç Doğuran İptal Kararları 522
aa. Düzenleyici İşlemin İptali 522
bb. Birel (Bireysel) İşlemin İptali 527
b. Aynı Nitelikte Yeni Bir Karar Alınmasını Engellemeyen İptal Kararları: İptal Edilen İşlemin Yenilenmesi 530
aa. İşlemin Yetki Unsuru Yönünden İptali 530
bb. İşlemin Biçim Unsuru Yönünden İptali 531
cc. İşlemin Sebep Unsuru Yönünden İptali 531
c. Tersine İşlem Yapılmasını Gerektiren İptal Kararları 532
d. Hukukî Durumlarda Değişiklik Yapılmasını Gerektiren İptal Kararları: İdarenin Başka İşlemler Yapma Zorunluluğu 533
e. İptal Kararının Yerine Getirilmesinde İmkânsızlık 538
aa. Hukukî ve Fiilî İmkânsızlık 538
bb. Kamu Düzeninin Bozulması Tehlikesi 539
cc. Kanunî Geçerlik Sağlama 540
Altıncı Bölüm
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI MÜESSESESİ
I. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI MÜESSESESİNİN GEREKLİLİĞİ, HUKUKÎ NİTELİĞİ VE ŞARTLARI 543
A. Yürütmenin Durdurulması Müessesesinin Gerekliliği, Sistemler ve Hukukî Niteliği 543
1. Gerekliliği ve Sistemler 543
2. Hukukî Niteliği 545
B. Yürütmenin Durdurulması Kararının Şartları 548
1. Usûle İlişkin Şartlar 548
2. Esasa İlişkin Şartlar 554
C. Yürütmenin Durdurulması Talebi Hakkında Verilen Kararlar ve İtiraz 557
1. Yürütmenin Durdurulması Talebi Hakkında Verilen Kararlar 557
2. Olumsuz İşlemlerde Yürütmenin Durdurulması 558
3. Vergi Davalarında Yürütmenin Durdurulması 559
4. Temyiz ve İstînaf Aşamasında Yürütmenin Durdurulması 560
5. Yürütmenin Durdurulması Kararına İtiraz 563
a. İtiraz Mercileri 563
b. İtiraz Usûlü 565
II. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARININ SONUÇLARI VE UYGULANMASI 568
A. Yürütmenin Durdurulması Kararının Sonuçları 568
1. Yürütmenin Durdurulması Kararının İşlem Üzerindeki Etkileri 568
2. İptal Davasının Ret veya İptalle Sonuçlanmasının Yürütmenin Durdurulması Kararına Etkisi 570
B. Yürütmenin Durdurulması Kararının Uygulanması 570
1. Yürütmenin Durdurulması Kararı Geçmişe Etkili Olarak Uygulanır 570
2. İptal Davasının Esastan Karara Bağlanmasının, Yürütmenin Durdurulması Kararının Sağladığı Haklar Üzerindeki Etkisi 571
Yedinci Bölüm
TAM YARGI DAVALARI
I. TAM YARGI DAVASININ HUKUKÎ MAHİYETİ, ÇEŞİTLERİ VE KONUSU 575
A. Genel Olarak Tam Yargı Davası 575
1. Tam Yargı Davasının Hukukî Niteliği 576
2. Tam Yargı Davasının Özellikleri 577
3. Tam Yargı Davası ile İptal Davası Arasındaki Farklar 578
4. Tam Yargı Davasının Çeşitleri 579
B. Tam Yargı Davasında Taraflar ve Hâkimin Yetkileri 580
1. Tam Yargı Davasında Hak İhlâli Şartı 580
2. Tam Yargı Davasında Hâkimin Yetkileri 581
C. Tam Yargı Davasının Konuları 582
1. İdarî İşlemlerden Doğan Tam Yargı Davaları 582
2. İdarî Eylemlerden Doğan Tam Yargı Davaları 586
3. İdarî Sözleşmelerden Doğan Tam Yargı Davaları 587
II. TAM YARGI DAVASINDA SORUMLULUK TÜRLERİ 589
A. İdare Hukukunda Sorumluluk Türleri 592
1. Kusur Sorumluluğu 592
a. İdare Hukukunda Kusur Kavramı 593
b. Hizmet Kusuru–Kişisel Kusur Ayrımı 601
2. Kusursuz Sorumluluk 605
a. Risk İlkesi Gereğince Sorumluluk 607
b. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi Gereğince Sorumluluk 616
B. İdarenin Sorumluluğunun Şartları 627
1. İdarî Davranış 627
2. Zarar 629
3. İlliyet Bağı 633
C. İdarenin Sorumluluğunu Etkileyen Hâller 634
1. Mücbir Sebep 634
2. Beklenilmeyen Hâl 639
3. Zarar Görenin Davranışı 640
4. Üçüncü Kişinin Davranışı 643
D. Zararın Tazmini 645
1. Sorumlu İdarenin Tespiti 645
2. Zararın Tazminine İlişkin İlkeler 646
3. Zarar Miktarının Tespitinde İlkeler 648
III. TAM YARGI DAVASININ SONUÇLARI VE UYGULANMASI 652
A. Tam Yargı Davasının Sonuçları 652
1. Davanın Reddi 652
2. Davanın Kabûlü 653
B. Tam Yargı Kararlarının Uygulanması 653
1. İflas Uygulaması 654
2. Haciz Uygulaması 654
a. Devlet Tüzel Kişisinin Malları Haczedilemez 654
b. Kanunlarında Hüküm Olan Kamu Tüzel Kişilerinin Malları Haczedilemez 655
c. Kamu Tüzel Kişilerinin Özel Emlâki Haczedilebilir 656
Sekizinci Bölüm
TESPİT DAVASI
I. İDARÎ YARGIDA TESPİT DAVASININ YERİ 659
A. Adlî ve İdari Yargıda Tespit Davası 659
1. Adlî Yargıda Tespit Davası 659
2. İdarî Yargıda Tespit Davası 660
a. Öğretinin Yaklaşımı 661
b. Yargı Yerlerinin Yaklaşımı 662
B. İdare Hukukunda Yokluk ve Tespiti 663
1. Yokluk ve Türleri 663
2. Yokluğun Tespiti Davası 667
Dokuzuncu Bölüm
YARGI KARARLARININ UYGULANMAMASINDAN DOĞAN SORUMLULUKLAR
I. KARARLARININ YERİNE GETİRİLMESİ ZORUNLULUĞU 669
A. Yargı Kararlarının Bağlayıcılığı ve Uygulama 669
1. Yargı Kararlarının Bağlayıcılığı 669
2. Uygulama Süresi 670
B. Sorumluluğa Yol Açan Uygulamama Halleri 672
1. Kararın Hiç Uygulanmaması 672
2. Kararın Geç Uygulanmaması 672
3. Kararın Eksik Uygulanmaması 672
4. Kararın Hatalı Uygulanmaması 673
5. Kararın Şeklen Uygulanmaması 673
II. KARARLARININ UYGULANMASINDAN DOĞAN SORUMLULUKLAR 673
A. İdarenin veya Görevlinin Sorumluluğu 674
1. İdarî Sorumluluk 674
a. Yargı Kararını Uygulamamak Hizmet Kusuru Oluşturur 675
b. Tazmînatın Ödenmesi Uygulama Yükümünü Kaldırmaz 677
c. Uygulamada İmkânsızlık ve Sorumluluk 677
2. Kamu Görevlisinin Sorumluluğu 678
a. Hukukî Sorumluluk 678
b. Cezaî Sorumluluk 679
c. Disiplin Sorumluluğu 681
B. Dava Usûlü 681
1. Dava Açma Süresi 681
2. Davanın Açılacağı Mahkeme 684
3. Davanın Kime Karşı Açılacağı 684
4. Tazmînat Konusu 684
Dördüncü Kısım
İDARÎ YARGILAMA USÛLÜNDE KARARLARA KARŞI
BAŞVURU YOLLARI
Onuncu Bölüm
İDARÎ YARGILAMA USÛLÜNDE KANUN YOLLARI
I. İSTÎNAF 692
A. Genel Olarak İstînaf 692
1. Tanımı ve Hukukî Mâhiyeti 692
2. İstînaf ve Temyiz Arasındaki Farklar 693
B. İstînafa Tâbi Kararlar 694
1. Genel Kural 694
2. İstînaf Yolu Kapalı Kararlar 695
C. İstînafa Başvuru Usûlü 699
1. İstînaf Başvurusunun Süresi ve Şekli 699
2. İstînaf Sebepleri 701
3. Ön İnceleme 701
D. İstînaf İncelemesi 703
1. İstînafta Görevli Merci 703
2. İstînaf İncelemesi 704
3. İstînaf İncelemesi Sonunda Verilen Kesin Kararlar 715
4. İstînaf Aşamasında Yürütmenin Durdurulması 716
II. TEMYİZ 717
A. Temyiz Edilebilecek Kararlar 717
1. Yargılamaya İlişkin Nihâî Kararlar Temyiz Edilebilir 717
2. Danıştay Dava Dairelerinin Nihâî Kararları Temyiz Edilebilir 718
3. Bölge İdare Mahkemelerinin Nihâî Kararları Temyiz Edilebilir 719
4. Israr Kararları Temyiz Edilebilir 723
B. Temyiz Usûlü 724
1. Temyiz Süresi 724
2. Temyiz Talebinde Taraflar 726
3. Temyiz Başvurusu 728
a. Talep Şartı 728
b. Temyiz Dilekçesi 728
c. Temyiz Dilekçesinin Verileceği Yerler 729
d. Temyiz Dilekçesi Üzerinde Ön İnceleme 730
e. Temyiz Mercileri 734
C. Temyiz Sebepleri 735
1. Görev ve Yetki Dışında Bir İşe Bakılmış Olması 735
2. Hukuka Aykırı Karar Verilmiş Olması 736
3. Usûl Hükümlerine Uyulmaması 738
D. Temyiz İncelemesi 742
1. Temyiz İncelemesinin Niteliği 742
2. Temyiz İncelemesinin Sonuçları 743
a. Onama Kararı 744
b. Bozma Kararı 744
c. Esastan Karar Verme 745
d. Bozma Kararının Mahkeme Kararlarına Etkisi 747
E. Derece Mahkemesinin Tutumu 749
1. Bozmaya Uyma Kararı 750
2. Israr Kararı 750
F. Temyiz Aşamasında Yürütmenin Durdurulması 752
1. Genel Kurallar 752
2. Yürütmeyi Durdurma Kararı 752
G. Kanun Yararına Temyiz 753
1. Kanun Yararına Temyize Konu Olabilecek Kararlar 753
2. Kanun Yararına Temyiz Talebinde Yetki 755
3. Kanun Yararına Temyizde Süre ve Başvuru Biçimi 756
4. Kanun Yararına Temyiz Sebepleri 756
5. Kanun Yararına Temyiz Başvurusunun Sonuçları 757
III. YARGILAMANIN YENİLENMESİ 757
A. Yargılamanın Yenilenmesine Tâbi Kararlar 758
1. Yargılamanın Yenilenmesine Konu Olan Kararlar 758
2. Yargılamanın Yenilenmesine Konu Olmayan Kararlar 759
B. Yargılamanın Yenilenmesi Usûlü 761
1. Yargılamanın Yenilenmesinde Süre 761
2. Yargılamanın Yenilenmesini İsteyebilecekler 762
3. Yargılamanın Yenilenmesine Başvuru 763
4. Yetkili Mahkeme 764
C. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 765
1. Karardan Sonra Yeni Bir Belgenin Ortaya Çıkması 765
2. Hükme Esas Alınan Belgenin Sahteliğinin Anlaşılması 766
3. Hükme Esas Alınan Îlâmın Kesin Bir Hükümle Kalkması 767
4. Bilirkişinin Gerçeğe Aykırı Rapor Vermesi 767
5. Hîle Kullanılmış Olması 768
6. Yetkisiz Kimselerin Huzurunda Davanın Görülmesi 769
7. Davaya Bakması Yasak Olan Hâkimin Hüküm Vermesi 769
8. Çelişik Hükümlerin Varlığı 770
9. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kararı 771
D. İstemin Karara Bağlanması 772
1. İlk İnceleme ve Esastan İnceleme 772
2. Kararın Sonuçları 775
EKLER
İPTAL DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ (EK I) 777
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEBİNİ İÇEREN İPTAL DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ (EK II) 778
TAM YARGI DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ (EK III) 779
İPTAL DAVASI İLE TAM YARGI DAVASI BİRLİKTE DİLEKÇE ÖRNEĞİ (EK IV) 780
İDARÎ YARGI YERLERİ VE YARGI ÇEVRELERİ (EK V) 781
ÖRNEK BİR KARAR YAZIMI (EK VI) 782
Yararlanılan Kaynaklar 787
Kavramlar Dizini 811 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
