İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 21
Giriş 23
Bölüm I
YÖNETİM BİLİMİNİN ANLAMI VE GELİŞİMİ
1. YÖNETİM, YÖNETİM BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ KAVRAMLARI 25
a. Yönetim 25
b. Yönetim Bilimi 26
c. Kamu Yönetimi ve Kamu Yönetimi Bilimi 27
2. YÖNETİM BİLİMİNİN İLİŞKİLİ OLDUĞU DİĞER BİLİM DALLARI 28
a. İdare Hukuku 28
b. Siyaset Bilimi 28
c. İşletme Yönetimi 29
d. Ekonomi 29
e. Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji 29
f. Tarih 30
g. Sanat 30
3. YÖNETİM BİLİMİNİN GELİŞMESİ 30
a. İlk Çalışmalar ve Son Gelişmeler 30
b. Klasik Yönetim Teorisi 32
Bölüm II
YÖNETİMİN TEMEL FONKSİYONLARI
1. PLANLAMA 36
a. Genel Olarak Planlama 36
aa. Planlamanın Anlamı, Yararları ve Gelişme Nedeni 36
bb. Planlamanın Özelliği 38
cc. Planlama Süreci 39
dd. Planın Kapsamı 41
ee. Plan Türleri 42
b. Türkiye'de Planlama 43
aa. Kalkınma Planı 43
i. Kalkınma Planının Gelişmesi ve Hukuksal Altyapısı 43
ii. Devlet Planlama Teşkilatı’nın (DPT) Görevleri 44
iii. Kalkınma Bakanlığı’nın Görevleri 45
iv. Kalkınma Araştırmaları Merkezi 47
v. Plan ve Programların Hazırlanması 48
bb. Stratejik plan 50
i. Stratejik Planın Gelişmesi ve Hukuksal Altyapısı 50
ii. Stratejik Planın Sunulması ve Uygulanması Süreci 52
iii. Stratejik Planın Amacı ve Nedeni 53
iv. Başarılı Bir Stratejik Plan Nasıl Olmalıdır? 54
2. ÖRGÜTLENME 55
a. Genel Olarak Örgütlenme 55
aa. Örgüt ve Örgütlenme Kavramları 55
bb. İnformel Örgütlenme 56
cc. Formel Örgütlenme 56
dd. Genel Olarak Örgütlenmenin Önemi, Özelliği ve İlkeleri 58
ee. Örgütlenme Türleri 59
b. Örgütlenmede Merkezden ve Yerinden Yönetim Sistemleri 60
c. Merkezden Yönetim 62
aa. Merkezden Yönetimin Anlamı 62
bb. Merkezden Yönetimin Nedenleri 62
cc. Merkezden Yönetimin Türleri 63
i. Siyasi Yönden Merkezden Yönetim 63
ii. İdari Yönden Merkezden Yönetim 63
dd. Merkezden Yönetimin Örgütlenme Şekilleri 63
i. Hizmet Edilen Amaca Göre Örgütlenme 63
ii. Hizmet Edilen Vatandaş Grubuna Göre Örgütlenme 63
iii. Hizmet Sunulan Alana Göre Örgütlenme 63
iv. İhtisasa Göre Örgütlenme 64
ee. Merkezden Yönetimin Özellikleri 64
ff. Merkezden Yönetimin Yarar ve Sakıncaları 64
i. Yararları 64
ii. Sakıncaları 65
gg. Merkeziyetçiliğin Yumuşatılması Yolları 66
i. Yetki Genişliği 66
ii. Yetki Devri 68
iii. İmza Yetkisi 69
iv. Vekalet Yetkisi 69
d. Yerinden Yönetim 70
aa. Yerinden Yönetimin Anlamı ve Niteliği 70
bb. Devlet ile Yerinden Yönetim Kuruluşları Arasındaki Farklar 71
cc. Yerinden Yönetimin Türleri 71
i. Siyasi Yerinden Yönetim 71
ii. İdari Yerinden Yönetim 72
dd. Yerinden Yönetimin Yarar ve Sakıncaları 73
i. Coğrafi (Yer) Yerinden Yönetimin Yarar ve Sakıncaları 73
ii. Hizmet (Fonksiyonel) Yerinden Yönetimin Yarar ve Sakıncaları 74
e. Kamu Yönetiminde Yerelleşme ve Özerklik 75
aa. Kamu Hizmeti ve Yerellik 75
bb. Yerelleşme ve Özerklik 76
cc. Yerel Özerklik 78
3. YÖNETME 81
a. Tanım 81
b. 'Yönetme'nin Unsurları 81
aa. Karar Verme 82
bb. Haber Verme 82
cc. Örgütlendirme 83
dd. Harekete Geçirme 83
ee. Yükseltme 83
c. Karar Verme 83
aa. Karar Vermenin Önemi 83
bb. Karar Vermenin Anlamı ve Kapsamı 85
cc. Kamu Yönetiminde Karar Veren Kişi (Kamu Yöneticisi) 88
i. Yönetici ve Kamu Yöneticisi 88
ii. Kamu Yöneticisinin Görevleri 89
iii. İyi Bir Kamu Yöneticisinin Özellikleri 91
iv. Lider ve Liderlik 92
4. KOORDİNASYON (EŞGÜDÜM) 95
a. Koordinasyonun Anlamı 95
b. Koordinasyon İlkeleri 97
c. Koordinasyon Türleri 98
aa. Hiyerarşiye Dayanan Koordinasyon 98
bb. İnandırıcı Koordinasyon 98
cc. Komiteler Yoluyla Koordinasyon 99
dd. Yatay, Dikey ve Çapraz Koordinasyon 99
ee. Yapıyla ve Görevle İlgili Koordinasyon 99
ff. İç ve Dış Koordinasyon 100
5. DENETLEME 100
a. Denetlemenin Anlamı ve Nedenleri 100
b. Denetleme Yöntemleri 102
aa. Kapsam Yönünden Denetim Yöntemleri 102
i. Ön Denetim 102
ii. Örnekleme Denetim Yöntemi 102
iii. Aralıksız (Sürekli) Denetim Yöntemi 102
bb. Şekil ve İçerik Yönünden Denetim Yöntemleri 102
i. Şekli veya Uygunluk Denetimi 102
ii. Maddi Denetim veya Doğruluk Denetimi 103
cc. İnceleme Yönü Bakımından Denetim Yöntemleri 103
i. İleriye Doğru Denetim Yöntemi 103
ii. Geriye Doğru Denetim Yöntemi 103
dd. Kaynak, Bilgi ve Belge Yönünden Denetim Yöntemleri 103
i. Doğrudan Denetim Yöntemi 103
ii. Dolaylı Denetim Yöntemi 103
ee. Yapıldığı Zamana Göre Denetleme Yöntemleri 103
i. Ön Denetim 103
ii. Anında Denetim 104
iii. Sonradan Denetim 104
c. Kamu Yönetiminin Denetlenme Yolları 104
aa. İdari Denetim (Yönetim İçi Denetim) Yolları 104
bb. Yönetim Dışı Denetim Yolları 104
cc. Ombudsman Denetimi 105
6. YÖNETİMİN FONKSİYONLARI İLE İLGİLİ KARŞILAŞTIRMALI BİR DEĞERLENDİRME 105
Bölüm III
YÖNETİM VE ÖRGÜT TEORİLERİ
1. KLASİK YÖNETİM VE ÖRGÜT TEORİLERİ 107
a. Bürokrasi Teorisi 108
aa. Bürokrasi Kavramının Ortaya Çıkışı 108
bb. Bürokratik Örgütlenmenin Gelişmesi 108
cc. Bürokrasinin Anlamı 110
dd. Bürokrasinin Özellikleri 111
ee. Bürokrasi Düşüncesinin Gelişmesi 111
i. Karl Marx 112
ii. Max Weber 114
iii. John S. Mill ve Ludwig v. Mises 114
iv. Robert Michels ve ‘Oligarşinin Tunç Kanunu’ 115
ff. Diğer Örgütlenme Türleri 117
i. Teknokrasi 117
ii. Meritokrasi 118
b. Weber’in Bürokrasi Modeli 119
aa. Max Weber’in Hayatı 119
bb. Weber’in Bürokrasi Düşüncesi 120
i. Weberyen Bürokrasi Düşüncesinin Temelleri 120
ii. Weber’e Göre Bürokrasinin Ayırımı 121
cc. Weberyen Bürokrasinin Özellikleri 121
i. İşbölümü 122
ii. Otorite Hiyerarşisi 123
iii. Bürokrasi ve Esneklik 125
iv. Bürokrasi ve Rasyonellik 126
dd. Weberyen Bürokrasinin Eleştirisi 127
i. Robert K. Merton ve Eleştirel Yaklaşım 128
ii. Warren Bennis ve Karşı Görüşler 128
iii. Bürokrasinin Olumsuz Yönleri 129
dd. Bürokrasi ve Politika–Demokrasi İLişkisi 130
i. Bürokrasi–Politika İlişkisi 130
ii. Bürokrasi–Demokrasi İlişkisi 131
c. Bilimsel Yönetim Teorisi 133
aa. Taylor'un Bilimsel Yönetim Teorisi 133
bb. Fayol'un Bilimsel Yönetim Teorisine Katkısı (Yönetim Süreci Teorisi) 135
cc. Bilimsel Yönetim Teorisinin Eleştirisi 136
d. İlkeler Teorisi (Klasik Yönetim Teorisi) 138
aa. İlkeler Teorisinin Temel İlkeleri 138
bb. İlkeler Teorisinin Eleştirisi 139
2. NEO–KLASİK ÖRGÜT TEORİSİ (İNSAN İLİŞKİLERİ TEORİSİ) 140
a. İnsan İlişkileri Teorisinin Temel İlkeleri 140
b. Hawthorn Çalışmaları 141
c. İnsan İlişkileri Teorisinin Eleştirisi 142
3. MODERN ÖRGÜT TEORİSİ 143
a. Yapısalcı (Structuralist) Teori 143
b. Radikal Yapısalcı (Radical Structuralist) Teori 146
aa. Benson’un Görüşleri 146
bb. Clegg ve Dunkerley’in Görüşleri ve ‘Hakimiyet Kurma Yapısı’ 147
cc. Salaman’ın Görüşleri ve Marksist Örgüt Teorisi 147
dd. Burrel ve Morgan’ın Görüşleri 148
4. POSTMODERN ÖRGÜT TEORİSİ 149
a. Modernizm 149
b. Yüksek Modernizasyon veya Fordizm 150
c. Postmodernizm 153
aa. Postmodernizmin Anlamı, Niteliği ve Gelişmesi 153
bb. Postmodernistlerin Gruplandırılması 156
d. Post–Fordizm 158
aa. Post–Fordizmin Gelişmesi ve Niteliği 159
bb. Post–Fordizmin Eleştirisi 161
e. Postmodern Örgütler 162
aa. Postmodern Örgütlerin Özellikleri 163
bb. Postmodern Örgütlerin Eleştirisi 165
5. ELEŞTİREL TEORİ (CRITICAL THEORY) 165
6. ÖRGÜT TEORİLERİ İLE İLGİLİ KARŞILAŞTIRMALI BİR DEĞERLENDİRME 169
Bölüm IV
ÇAĞDAŞ YÖNETİM YAKLAŞIMLARI
1. SİSTEM YAKLAŞIMI 175
2. AMAÇLARA GÖRE YÖNETİM 177
3. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ 178
a. TKY’nin Anlamı, Önemi ve Kapsamı 178
b. TKY’nin Kamu Yönetimi Alanında Uygulanabilirliği 181
4. DEĞİŞİM YÖNETİMİ 183
a. Değişimin Anlamı, Önemi ve Özelliği 183
b. Değişimin Yönetilebilmesi 185
c. Değişime Direnç 187
5. STRATEJİK YÖNETİM 190
a. Strateji Kavramı 190
b. Stratejik Yönetim Kavramı 192
c. Strateji Geliştirme Birimleri 195
6. ZAMAN YÖNETİMİ 198
a. Zamanın Önemi 198
b. Zamanı Yönetmenin Önemi 200
c. Zamanı Yönetebilmek 201
7. STRES YÖNETİMİ 205
a. Stresin Anlamı ve Önemi 205
b. Stresin Kaynakları 206
c. Stresi Yönetebilmenin Yolları 207
8. PERFORMANS YÖNETİMİ 210
a. Performans Yönetiminin Anlamı ve Gelişmesi 210
b. Performansın Yönetilmesi 211
c. Performans Ölçme ve Değerlendirme 213
9. KRİZ YÖNETİMİ 215
a. Kriz Kavramı ve Kriz Durumu 215
b. Krizin Aşılması veya Yönetilmesi 216
c. Kamuda Kriz Yönetimi 218
10. RİSK YÖNETİMİ 220
a. Risk 220
b. Risk Yönetimi 221
aa. Risk Yönetiminin Anlamı 221
bb. Risk Yönetimi Stratejileri 222
cc. Risk Yönetimi Süreci 223
dd. Risk Yönetiminin Yararları 224
11. ÇATIŞMA YÖNETİMİ 225
a. Çatışmanın Anlamı ve Nedenleri 225
b. Çatışmanın Türleri 227
c. Çatışmanın Olumlu ve Olumsuz Yönleri 227
d. Çatışmanın Analizi 229
e. Çatışma Yönetimi 230
12. SÜREÇ YÖNETİMİ 232
a. Süreç 232
b. Süreç Yönetimi 235
13. KARİYER YÖNETİMİ 238
a. Kariyer 238
b. Kariyer Araştırması ve Değerlendirmesi 239
c. Kariyer Yönetimi 240
aa. Anlamı ve Amacı 240
bb. Örgütsel Kariyer Yönetimi 243
cc. Kariyer Değiştirme 244
14. BÜRO YÖNETİMİ 245
a. Büro 245
b. Büro Yönetimi 248
aa. Klasik (Geleneksel) Büro Yönetimi 249
bb. Çağdaş Büro Yönetimi 249
c. Büro Yöneticisi 250
d. Büro Yöneticisi Asistanı (Sekreter) 252
15. TOPLANTI YÖNETİMİ 254
a. Toplantı 254
aa. Anlamı, Önemi, Amacı ve Türleri 254
bb. Toplantının Zamanı, Yeri ve Süresi 256
b. Toplantı Yönetimi 259
16. BİLGİ YÖNETİMİ 261
a. Bilgi 261
b. Bilgi Yönetimi 262
17. KALABALIK (KİTLE) YÖNETİMİ 263
a. Kalabalık 263
aa. Kalabalığın Anlamı ve Özelliği 263
bb. Kalabalık Türleri 266
b. Kalabalık Yönetimi 266
18. ÇAĞDAŞ YÖNETİM YAKLAŞIMLARI İLE İLGİLİ KARŞILAŞTIRMALI BİR DEĞERLENDİRME 268
Sonuç 273
EK: Soru Bankası 275
Kaynakça 285
Kavramlar Dizini 299 |