İÇİNDEKİLER
 İçindekiler 
Önsöz  7 
Kısaltmalar  21 
ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNA GİRİŞ ÜZERİNE GENEL NOTLAR  23 
Birinci Kısım 
ULUSLARARASI MADDİ CEZA HUKUKU 
Birinci Bölüm 
ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 
I. GİRİŞ  35 
II. ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMİNDE ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN YERİ  36 
III. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI  44 
A. Uluslararası Ceza Mahkemelerinin Statüleri  45 
B. Suçların Unsurları, Usul ve Delil Kuralları, Diğer Düzenlemeler  47 
C. Diğer Uluslararası Andlaşmalar  48 
D. Uluslararası Örf–Adet Hukuku Kuralları  49 
E. Genel Hukuk İlkeleri  51 
F. Yargı Kararları  53 
IV. SONUÇ  54 
TARTIŞMA SORULARI  55 
İkinci Bölüm 
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİ 
I. GİRİŞ  57 
II. NUREMBERG VE TOKYO ULUSLARARASI ASKERİ CEZA MAHKEMELERİ  57 
III. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GÜVENLİK KONSEYİ TARAFINDAN KURULAN AD HOC NİTELİKLİ ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİ  59 
IV. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ  61 
A. Kuruluşu  62 
B. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yapısı  64 
C. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yargı Yetkisi  65 
1. Ulusal Mahkemeleri Tamamlayıcı Nitelikli Yargı Yetkisi  65 
2. Uluslararası Ceza Mahkemesi Yargı Yetkisinin Devletler Tarafından Kabulü  67 
3. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Kişiler Bakımından Yargı Yetkisi  68 
4. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Maddi Yargı Yetkisi  71 
5. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yer Bakımından Yetkisi  72 
6. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Zaman Bakımından Yargı Yetkisi  74 
D. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin İlk Uygulamaları  74 
V. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ VE TÜRKİYE  88 
VI. SONUÇ  92 
TARTIŞMA SORULARI  94 
Üçüncü Bölüm 
ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA 
BİREYSEL CEZAÎ SORUMLULUK 
I. GİRİŞ  97 
II. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA BİREYSEL CEZAÎ SORUMLULUK ŞEKİLLERİ  99 
A. Suça Katılanların (Suç Ortaklarının) Sorumluluğu  100 
1. Bireysel Cezaî Sorumluluğun Unsurları  105 
2. Suça Katılanların (Suç Ortaklarının) Sorumluluk Şekilleri  107 
a. Suçun İşlenmesi (Commission, Perpetration)  107 
b. Teşebbüs (Attempt)  116 
c. Komplo (Conspiracy)  116 
d. Yardım ve Yataklık (Aiding and Abetting)  120 
e. Emretme (Ordering)  124 
f. Planlama ve Hazırlama (Planning and Preparation)  126 
g. Azmettirme/Tahrik (Instigation)  126 
B. Askeri Komutanların ve Diğer Üst Düzey Görevlilerin Bireysel Cezai Sorumluluğu  128 
1. Sorumluluğun Niteliği  128 
2. Sorumluluğun Şartları  131 
a. Üst–Ast İlişkisi  133 
b. Manevi Unsur (Mens Rea)  136 
c. Suçların İşlenmesinin Önlenmesi veya Sorumlularının Cezalandırılması İçin Gerekli ve Makul Önlemlerin Alınmaması  138 
d. Sebep–Sonuç İlişkisi (İlliyet Bağı)  141 
III. YARGISAL BAĞIŞIKLIK VE AYRICALIKLAR  142 
IV. ÜSTÜN EMİRLERİ VE HUKUKUN HÜKMÜ  149 
V. CEZAİ SORUMLULUĞU KALDIRAN SEBEPLER  151 
A. Akıl Hastalığı  152 
B. Sarhoşluk ya da Başka Bir Maddenin Etkisi  153 
C. Meşru Müdafaa  155 
D. Tehdit ve Zaruret Hali  157 
VI. FİİLİ HATA VEYA HUKUKİ HATA  161 
VII. SONUÇ  162 
TARTIŞMA SORULARI  164 
Dördüncü Bölüm 
SAVAŞ SUÇLARI 
I. GİRİŞ  167 
II. ULUSLARARASI SİLAHLI ÇATIŞMALAR VE ULUSLARARASI NİTELİKTE OLMAYAN SİLAHLI ÇATIŞMALAR  168 
A. Silahlı Çatışma Türleri  176 
1. Uluslararası Silahlı Çatışmalar  176 
2. Uluslararasılaştırılmış Silahlı Çatışmalar  178 
3. Uluslararası Nitelikli Olmayan (İç) Silahlı Çatışmalar  181 
III. ULUSLARARASI SİLAHLI ÇATIŞMALARDA SAVAŞ SUÇLARI  183 
A. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri Ağır İhlaller Sistemi  183 
1. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri Ağır İhlaller Sistemi Uygulanabilirlik Şartları  185 
a. Genel Şartlar  185 
aa. Silahlı Çatışmanın Varlığı  186 
bb. Silahlı Çatışma ile Sanığın Fiilleri Arasında İlliyet Bağı  186 
b. Özel Şartlar  188 
aa. Silahlı Çatışmanın Uluslararası Silahlı Çatışma Niteliğinde Olması  188 
bb. Fiillerin Korunan Kişi ya da Mallara (Şeylere) Karşı İşlenmiş Olması  188 
c. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri Ağır İhlaller Sistemine Göre Savaş Suçu Kabul Edilen Fiiller (Maddi Unsur, Actus Reus)  191 
d. Manevi Unsur (Mens Rea)  191 
B. Savaş Hukuku ve Örf–Adet Hukuku Kurallarının İhlali  192 
IV. ULUSLARARASI NİTELİKTE OLMAYAN SİLAHLI ÇATIŞMALARDA SAVAŞ SUÇLARI  199 
A. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri Ortak 3. Madde Ağır İhlalleri  200 
B. Savaş Hukuku ve Örf–Adet Hukuku Kurallarının Ağır İhlali  203 
V. SONUÇ  206 
TARTIŞMA SORULARI  207 
Beşinci Bölüm 
İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLAR 
I. GİRİŞ  209 
II. İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLARA İLİŞKİN TANIMLARIN GELİŞİMİ  210 
A. Nuremberg ve Tokyo Uluslararası Askeri Mahkeme Statüleri  210 
B. 10 No.lu Kontrol Konsey Kanunu  213 
C. Birleşmiş Milletler Ad Hoc Mahkeme Statüleri  213 
1. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü  214 
2. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü  214 
D. Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü  215 
E. Ulusal Hukuk Uygulamaları  217 
III. İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLARIN UNSURLARI  218 
A. Silahlı Çatışmanın Varlığı?  219 
B. Ayrımcılık Kastı (Discriminatory Intent)  219 
C. Sivil Halka Yönelik Yaygın veya Sistematik Bir Saldırının Parçası Olmak  220 
1. Herhangi Bir Sivil Nüfus  220 
2. Yaygın veya Sistematik Saldırı Olması  222 
3. Sanığın Fiilinin Yaygın veya Sistematik Saldırının Bir Parçası Olması  224 
D. Manevi Unsur  224 
E. İnsanlığa Karşı İşlenen Suç Kavramı İçerisinde Yer Alan Suçlar/Fiiller  225 
1. Adam Öldürme  226 
2. Toplu Yok Etme (İmha)  226 
3. Köleleştirme  227 
4. Nüfusun Sürgün Edilmesi veya Zorla Nakli  227 
5. Hapsetme (Hürriyeti Tahdit)  227 
6. İşkence  228 
7. Tecavüz ve Diğer Cinsel Suçlar  228 
8. Zulmetme  228 
9. Kişilerin Zoraki Kaybolması  230 
10. Irk Ayrımcılığı (Apartheid)  230 
11. Diğer İnsanlık Dışı Eylemler  230 
IV. TÜRK HUKUKU’NDA İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLAR  231 
V. SONUÇ  233 
TARTIŞMA SORULARI  234 
Altıncı Bölüm 
SOYKIRIM SUÇU 
I. GİRİŞ  235 
II. SOYKIRIM KAVRAMI VE SOYKIRIM SUÇU  236 
III. SOYKIRIM SUÇUNA İLİŞKİN TANIMLAMA SORUNU  239 
IV. SOYKIRIM SUÇUNUN UNSURLARI  241 
A. Korunan Grup Üyesi Olmak  241 
B. Manevi Unsur (Kast–Özel Kast) (Mens Rea)  245 
C. Maddi Unsur (Belirtilen Eylemlerden Birinin İşlenmesi) (Actus Reus)  251 
1. Grup Üyelerinin Öldürülmesi  252 
2. Grup Üyelerinin Ağır Bedensel veya Zihinsel Zarar Görmelerine Sebep Olunması  252 
3. Grubun, Bütünüyle Veya Kısmen, Fiziksel Varlığını Ortadan Kaldıracağı Hesaplanarak, Yaşam Koşullarının Kasten Değiştirilmesi  254 
4. Grup İçinde Doğumları Engellemek Amacıyla Tedbirler Uygulanması  255 
5. Gruba Mensup Çocukların Zorla Başka Bir Gruba Nakledilmesi  255 
V. SOYKIRIM SUÇUNUN DİĞER ULUSLARARASI SUÇLARDAN FARKLI YÖNLERİ  256 
A. Soykırım Suçu–İnsanlığa Karşı İşlenen Suç Ayrımı  256 
B. Soykırım Suçu–Savaş Suçları Ayrımı  257 
VI. SONUÇ  258 
TARTIŞMA SORULARI  259 
Yedinci Bölüm 
SALDIRI SUÇU 
I. GİRİŞ  261 
II. SALDIRI SUÇU VE SALDIRI EYLEMİ KAVRAMLARININ TARİHİ GELİŞİMİ VE TANIMLANMASI  262 
III. SALDIRI SUÇUNUN UNSURLARI  265 
A. Saldırı Suçunun Faili, Bir Saldırı Fiili Planlamalı, Hazırlamalı, Başlatmalı ya da İcra Etmelidir  265 
B. Fail, Saldırı Fiilini İşleyen Devletin Siyasi veya Askeri Eylemini Kontrol Etme ya da Yönlendirmede Etkin Bir Pozisyonda Olmalıdır  266 
C. Saldırı Eylemi Gerçekleşmelidir  266 
D. Suçun Faili İçinde Bulunduğu Şartlardan, Böylesi Bir Kuvvet Kullanmanın Birleşmiş Milletler Andlaşması İle Uyumlu Olmadığının Farkında Olmalıdır  267 
E. Saldırı Fiili, Niteliği, Ağırlığı ve Kapsamı İtibariyle, Birleşmiş Milletler Andlaşması’nın Açık İhlalini Oluşturmalıdır  268 
F. Suçun Faili İçinde Bulunduğu Şartlardan, Birleşmiş Milletler Andlaşması’nın Böylesi Açık İhlalinin Gerçekleştiğinin Farkında Olmalıdır  268 
IV. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ’NİN SALDIRI SUÇU ÜZERİNDE YARGI YETKİSİNİ KULLANMA ŞARTLARI  268 
A. Statüye Taraf Devlet Başvurusu, Savcılık Makamının Kendiliğinden Harekete Geçmesi Durumunda Saldırı Suçu Üzerinde Yargı Yetkisi Kullanımı  271 
B. Güvenlik Konseyi Başvurusu Sebebiyle Saldırı Suçu Üzerinde Yargı Yetkisi Kullanımı  272 
V. SONUÇ  272 
TARTIŞMA SORULARI  273 
İkinci Kısım 
ULUSLARARASI CEZA USUL HUKUKU 
Sekizinci Bölüm 
HAZIRLIK SORUŞTURMASI VE 
İDDİANAMENİN HAZIRLANMASI 
I. GİRİŞ  275 
II. SAVCILIK MAKAMININ BAĞIMSIZLIĞI VE ÖNEMİ  275 
III. HAZIRLIK SORUŞTURMASININ BAŞLATILMASI  278 
IV. HAZIRLIK SORUŞTURMASINDA SAVCININ GÖREV VE YETKİLERİ  283 
A. Savcılık Makamının Objektif Olma Zorunluluğu  283 
B. Diğer Görev ve Yetkiler  285 
V. HAZIRLIK SORUŞTURMASI AŞAMASINDA ŞÜPHELİLERİN HAKLARI  286 
A. İsnadı Öğrenme Hakkı  288 
B. Susma Hakkı  289 
C. Müdafiin Yardımından Yararlanma Hakkı  291 
D. İfade Alınması veya Sorgu Yapılması Durumunda Şüphelinin Hakları  295 
1. Suçu İtiraf İçin Zorlanamama Hakkı  295 
2. İşkence ve Kötü Muamele Yasağı  296 
3. Tercüman ve Çeviri Hizmetlerinden Yararlanma Hakkı  301 
4. Şüphelilerin Gözaltına Alınma veya Tutuklanmaları Halinde Hakları  303 
VI. HAZIRLIK SORUŞTURMASINA İLİŞKİN DİĞER İŞLEMLER VE HAZIRLIK DAİRESİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ  313 
VII. İDDİANAMENİN ONAYLANMASI  315 
VIII. SONUÇ  324 
TARTIŞMA SORULARI  324 
Dokuzuncu Bölüm 
YARGILAMA 
I. GİRİŞ  325 
II. DAVA DAİRESİ’NİN YAPISI VE USUL HUKUKUNDAKİ ÖNEMİ  326 
A. Mahkeme (Hakim)  326 
B. Savcılık Makamı  327 
C. Sanık (Savunma)  329 
III. ADİL YARGILANMA KAVRAMI VE ÖNEMİ  331 
IV. DURUŞMAYA İLİŞKİN TEMEL İLKELER  337 
A. Duruşmanın Aleniliği İlkesi  337 
B. Sözlü Duruşma İlkesi  343 
C. Duruşmada Hazır Bulunma İlkesi  344 
D. Gecikmeksizin Yargılanma İlkesi  348 
E. Masumiyet Karinesi  351 
F. Silahların Eşitliği İlkesi  354 
V. DURUŞMA SAFHASININ İKİ AŞAMASI  358 
VI. MAHKEME ÖNÜNDE SUÇUN KABULÜ  362 
VII. TANIK  366 
A. Tanık İfadesinin Önemi  367 
B. Tanıkların ve Mağdurların Korunması  371 
1. Bayan Üye Atanması  376 
2. İstinabe Suretiyle İfade Alınması  377 
3. Duruşmanın Gizli Yapılması  380 
4. Koruyucu Aletler  380 
5. Mağdurların veya Tanıkların Kimliklerinin Korunması/Gizli Tutulması  381 
6. Mağdurlar ve Tanıklar Ünitesi  389 
VIII. DELİL KURALLARI/DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ  391 
A. Delillere İlişkin Genel Kurallar  392 
B. Delillere İlişkin Özel Kurallar  395 
1. Delil Olarak İtiraf  395 
2. Tecavüz ve Diğer Cinsel Şiddet Suçlarına İlişkin Delil Kuralları  397 
3. Hukuka Aykırı Olarak Delil Elde Etme  401 
IX. MÜZAKERE VE HÜKÜM  404 
X. MAĞDURLARIN UĞRADIKLARI ZARARIN TAZMİNİ  406 
A. İade/Eski Hale Getirme  406 
B. Mağdurların Tazminat Hakkı  409 
XI. UYGULANACAK MÜEYYİDE/YAPTIRIMIN TESPİTİ SORUNU  412 
A. Uluslararası Ceza Hukukunda Müeyyidenin Amaçları ve Önemi  412 
B. Uygulanacak Müeyyidenin Tespitinde İzlenilecek Hukuk Sistemi/Anglo–Amerikan ya da Kara Avrupası?  415 
C. Ağırlatıcı ve Hafifletici Nedenler  419 
D. Tutuklulukta veya Gözaltında Geçen Sürelerin Asıl Cezadan İndirilmesi  434 
E. Müeyyidelerin Uygulanması  435 
SONUÇ  437 
TARTIŞMA SORULARI  438 
Onuncu Bölüm 
KANUN YOLLARI (TEMYİZ–YARGILAMANIN İADESİ) 
I. GİRİŞ  439 
II. ULUSLARARASI HUKUKTA TEMYİZ  439 
A. Mahkumiyet veya Uygulanacak Müeyyide Kararına Karşı Temyiz  442 
1. Temyiz Edilebilir Kararlar  442 
2. Temyiz Hakkı Sahipleri  443 
3. Temyiz Nedenleri  446 
4. Temyiz Dairesi’nin Yetkileri  449 
B. Diğer (Ara) Kararlar Aleyhine Temyiz  452 
1. Temyiz Edilebilir Ara Kararlar  452 
2. Temyiz Hakkı Sahipleri  455 
3. Temyiz Nedenleri  456 
4. Temyiz Dairesi’nin Yetkisi ve Ara Kararların İncelenmesinde İzlenecek Usul  457 
III. YARGILAMANIN İADESİ  457 
A. Yargılamanın İadesine Konu Kararlar  459 
B. Yargılamanın İadesine Başvurma Hakkı Olanlar  460 
C. Yargılamanın İadesi Nedenleri  461 
D. Yargılamanın İadesinde Usul İşlemleri  464 
E. Yargılamanın İadesinin Sonuçlarından Birisi Olarak Tazminat  465 
IV. SONUÇ  466 
TARTIŞMA SORULARI  467 
Kaynakça  469 
Kavramlar Dizini  493  |