İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz VII
Kısaltmalar XVII
Birinci Bölüm
İDARENİN DENETLENMESİ VE YARGISAL DENETİM
I. YARGI İŞLEVİ, İDARİ YARGI VE TÜRK İDARİ YARGISI 1
A. İdarenin Denetlenmesi ve İdarenin Yargısal Denetimi 1
1. Genel Olarak İdarenin Denetlenmesi 1
2. İdarenin Yargı Dışı Denetimi 4
a. İdarenin İç Denetimi 6
b. İdarenin Dış Denetimi 9
3. İdarenin Yargısal Denetimi, Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı 14
a. Genel Olarak İdarenin Yargısal Denetimi 14
b. Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı İlkesi 17
b1. Hâkimin Çekinmesi ve Hâkimin Reddi 22
b1a. Hâkimin Çekinmesi (Hâkimin Davaya Bakmasının Yasak Olması) 23
b1b. Hâkimin Reddi 24
b2. Çekilme ve Reddin Karara Bağlanması 29
B. İdari Yargıya İlişkin Genel Bilgiler 32
C. Türkiye’de İdari Yargı Teşkilatının Yapısı ve İşleyişinin Tarihsel Gelişimi 38
D. Türk İdari Yargısının Genel Özellikleri 41
E. İdari Yargılama Hukukunun Özellikleri 45
1. İdari Yargıda Geçerli Olan Anayasal Yargılama İlkeleri 48
a. Usul Ekonomisi İlkesi 48
b. Adil Yargılanma Hakkı 51
c. Aleni Yargılama ve Gerekçe İlkesi 52
2. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda Öngörüler İlkeler 57
a. Yazılılık ve Evrak Üzerinde İnceleme İlkesi 57
b. Delil Serbestîsi İlkesi 58
c. Re’sen İnceleme (Kendiliğinden Araştırma/Tetkik) İlkesi 62
d. Yerindelik Denetimi Yapılamaması İlkesi 71
e. Hukuk Muhakemesi Kanunu’na Yapılan Atıfların İdari Yargının Bünyesine Uygunluğu Ölçüde Uygulanması İlkesi 74
f. Taleple Bağlılık İlkesi 76
3. İçtihadın Öngördüğü İlke: Usuli Kazanılmış (Müktesep) Hak İlkesi 77
4. İdari Yargılama Usulü İlkeleri ve Delil Tespiti 81
II. İDARİ YARGININ GÖREV ALANI VE DENETİM SINIRI 86
A. İdari Yargının Görev Alanına Giren ve Görev Alanı Dışında Kalan Konular 86
B. İdari Yargının Görev Alanının Belirlenmesinde Kullanılan Ölçütler 98
1. Kamu Gücü Ölçütü 98
2. Kamu Hizmeti Ölçütü 98
3. Karma Ölçüt 99
C. İdari Yargının Denetiminin Sınırı 100
1. Genel Olarak 100
2. Yasama Kısıntısı 102
3. Yargı Yetkisinin Kullanılmasına Getirilen Sınırlamalar 104
a. Genel Olarak 104
b. Anayasa’nın 125. Maddesi Düzenlemesinin Anlam ve Kapsamı 107
İkinci Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA YARGI KOLLARI VE İDARİ YARGI
I. GENEL AÇIKLAMALAR 117
II. ANAYASA YARGISI: ANAYASA MAHKEMESİ 119
A. Anayasa Mahkemesi’nin Oluşumu 121
B. Anayasa Mahkemesi’nin Görev ve Yetkileri 121
1. Temel Görev ve Yetkisi: Bazı Normların Anayasaya Uygunluğunun Denetlenmesi (Denetim Yolları) 122
a. Soyut Norm Denetimi (İptal Davası, Dava Yolu) 122
b. Somut Norm Denetimi (İtiraz Davası, Def’i Yolu) 123
c. Bireysel Başvuru Yolu (Anayasa Şikâyeti) 124
c1. Bireysel başvurunun koşulları 125
c2. Bireysel başvuru üzerine verilen kararın sonuçları 126
2. Anayasa Mahkemesi Kararları 126
C. Anayasa Mahkemesi’nin İçyapısı ve Çalışma Düzeni 128
III. ADLİ YARGI 129
A. Adli Yargıda İlk Derece Mahkemeleri 129
a. Hukuk Mahkemeleri ve Türleri 129
b. Ceza Mahkemeleri ve Türleri 131
B. Ara Derece (İstinaf) Mahkemeleri: Bölge Adliye Mahkemeleri 133
C. Üst Derece (Temyiz) Mahkemesi: Yargıtay 134
1. Hukuk Usulünde Temyiz Yolu 136
2. Ceza Usulünde Temyiz Yolu 136
IV. İDARİ YARGI 137
A. İlk Derece Mahkemeleri 137
1. İdare Mahkemeleri 138
2. Vergi Mahkemeleri 139
B. Bölge İdare Mahkemeleri (İstinaf Mahkemeleri) 139
1. Genel Olarak 139
2. Bölge İdare Mahkemeleri ve Dairelerinin Görevleri 141
3. Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu 143
4. Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerine İlişkin Çeşitli Hükümler 144
C. İdari Yargı Düzeninin Üst Derece Mahkemesi (Yüksek Mahkemesi): Danıştay 145
1. Tarihi 145
2. Oluşumu 149
a. Danıştay Üyelerinin Nitelikleri ve Görevleri 150
b. Danıştay Üyelerinin Seçimi 151
c. Danıştay Meslek Mensuplarının Görevleri ve Görevinin Sona Ermesi 151
d. Danıştay’ın Yardımcı Görevlileri: Tetkik Hâkimleri ve Savcılar 153
e. Danıştay’ın Karar Organları 154
3. Danıştay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Baktığı Davalar 162
V. UYUŞMAZLIK YARGISI: ADLİ VE İDARİ YARGI KOLLARI ARASINDAKİ GÖREV VE HÜKÜM UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ 164
A. Genel Olarak 164
B. Uyuşmazlık Mahkemesi’nin Yetkileri 166
1. Görev Uyuşmazlığı 166
a. Olumlu Görev Uyuşmazlığı 166
b. Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 167
2. Hüküm Uyuşmazlığı 168
C. Uyuşmazlık Çıkarılamayacak Durumlar ve Uyuşmazlık Mahkemesi Kararlarının Sonuçları 169
VI. SEÇİM YARGISI: YÜKSEK SEÇİM KURULU 169
A. Kuruluşu 169
B. Görev ve Yetkileri 171
C. Mahkeme Niteliği 171
VII. HESAP YARGISI: SAYIŞTAY 173
A. Kuruluşu, Yapısı ve İşleyişi 173
B. Görev ve Yetkileri 177
C. Sayıştay’ın Yargısal Görevlerini Yerine Getirme Usulü 179
1. Ön İnceleme (Denetim ve Raporlama) Aşaması 180
2. Yargılama Aşaması 181
3. Kanun Yolları Aşaması 183
a. Temyiz 183
b. Yargılamanın İadesi 183
c. Karar Düzeltilmesi 184
4. Hesap Yargılamasına İlişkin Diğer Hususlar 185
Üçüncü Bölüm
İDARİ YARGILAMA USULÜNDE DAVA TÜRLERİ
I. İPTAL DAVASI VE YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARI 194
A. İptal Davası Tanımı ve Özellikleri 194
B. İptal Davasının Ön Koşulları 205
1. İptal Davasında Göreve İlişkin Koşullar 205
2. Bağlantılı Davalar 208
3. İptal Davasında Yetkiye İlişkin Koşullar 213
a. Genel Yetki Kuralı 213
b. Özel Yetki Kuralları 215
b1. Kamu Görevlilerine İlişkin Özel Yetki Kuralları 215
b2. Taşınmaz Mallara İlişkin Özel Yetki Kuralları 216
b3. Taşınır Mallara İlişkin Özel Yetki Kuralları 216
4. İptal Davasında Süreye İlişkin Koşullar 217
5. İptal Davasının Konusuna İlişkin Koşullar 226
6. İptal Davasının Davacıya İlişkin Koşulları 227
7. İptal Davasının Davalıya İlişkin Koşulları 241
8. İptal Davasının Biçimine (Şekline) İlişkin Koşullar 243
9. İptal Davasının Esasına İlişkin Koşullar 244
C. İptal Davasının Sonuçları 244
1. İptal Davasının Reddedilmesinin Sonuçları 244
2. İptal Kararı Verilmesinin Sonuçları 245
D. İptal Davasının Esasın İncelenmesi 246
1. İdari İşlemlerin Tanımı ve Özellikleri 246
a. Tanım 249
b. İdari İşlemlerin Özellikleri 252
b1. İdari İşlemler Kural Olarak İdari Makamlar Tarafından Kamu Gücüne Dayanılarak Yapılır 252
b2. İdari İşlemler Tek Yanlı İrade Açıklamasıdır 253
b3. İdari İşlemler İcrailik (Etkili Karar Olma, Lazimul İcra) Niteliğini Taşır ve Re’sen İcra Edilebilir 254
b4. İdari İşlemler Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanır ve Yargısal Denetime Tabidir 260
2. İdari İşlemin Unsurları 261
a. Yetki Unsuru 261
a1. Yetki Çeşitleri 262
a1a. Kişi Yönünden Yetki 262
a1aa. Fiili Memur Teorisi 262
a1ab. Vekâlet 263
a1ac. Yetki ve İmza Devri 264
a1b. Konu Yönünden Yetki 266
a1c. Yer Yönünden Yetki 267
a1d. Zaman Yönünden Yetki 267
a2. Yetkide Paralellik İlkesi 267
a3. Yetki Unsurunda Sakatlık Halleri 269
a3a. Fonksiyon (Görev) Gaspı 269
a3b. Yetki Gaspı 273
a3c. Yetki Tecavüzü (Aşımı) 273
b. Şekil (Biçim, Usul ve Prosedür) Unsuru 274
c. Sebep (Neden) Unsuru 280
d. Konu Unsuru 283
e. Amaç (Maksat) Unsuru 284
f. Takdir Yetkisi ve Bağlı Yetki 286
3. İdari İşlemlerin Sona Ermesi 289
a. İdari İşlemi Yapan İdarenin İradesi Dışında Gerçekleşen Sona Erdirici Nedenler 289
a1. Hukuki Nedenler 290
a2. Fiili Nedenler 290
b. İdari İşlemin Kendiliğinden Sona Ermesi 290
c. İdari İşlemi Yapan İdarenin İradesine Bağlı Olarak Gerçekleşen Sona Erdirici Nedenler 291
c1. Geri Alma 291
c2. Kaldırma (İlga) 293
c3. Değiştirme 294
c4. Düzeltme 294
E. Yürütmeyi Durdurma Kararı 295
1. Yürütmenin Durdurulması Kararının Verilmesinin Şekli Koşulları 304
2. Yürütmenin Durdurulması Kararı Verilmesinin Esasa İlişkin Koşulları 307
3. Temyiz veya İstinaf İstemlerinde Yürütmenin Durdurulması 312
4. Yürütmeyi Durdurma Kararlarının Hukuki Niteliği 312
5. Yürütmeyi Durdurma İstemleri Hakkında Verilen Kararların Denetimi 319
II. TAM YARGI DAVASI 320
A. İptal Davalarının Tam Yargı Davaları ile Karşılaştırılması 323
B. Tam Yargı Davalarının Ön Koşulları 326
C. Tam Yargı Davalarında Yetkili Yargı Yerleri 326
D. Tam Yargı Davalarının Konusuna İlişkin Koşulları 327
E. Tam Yargı Davalarının Davacıya İlişkin Koşulları 330
F. Tam Yargı Davalarının Davalıya İlişkin Koşulları 331
G. Tam Yargı Davalarının Biçime (Şekle) İlişkin Koşulları 331
H. Tam Yargı Davalarının Süreye İlişkin Koşulları 332
I. Tam Yargı Davasının Esası ve Sorumluluk Nedenleri 338
1. Genel Olarak İdarenin Sorumluluğu 338
2. İdarenin Sorumluluğun Şartları 343
a. İdari Davranış 343
b. Zarar 343
b1. Zarar, Gerçek ve Kesin Olmalıdır 349
b2. Zarar Özel Olmalıdır 350
b3. Zarar, Meşru Bir Menfaat ya da Hakka Yönelik Olmalıdır 350
b4. Zarar, Maddi ya da Manevi Nitelikte Olabilir 350
b5. Zarar, Parayla Takdir Edilebilen Bir Zarar Olmalıdır 351
b6. Zarar, Anormal Olmalıdır 354
c. Nedensellik Bağı (Sebep–Sonuç İlişkisi, İlliyet Bağı/Rabıtası) 354
3. Sorumluluğun Kalkması veya Azalması 355
a. Zorlayıcı Nedenler (Mücbir Sebep, Force Majeur) 355
b. Beklenmeyen Durumlar (Umulmayan Hal, Kaza, Cas Fortuit) 357
c. Zarar Görenin Kusuru 358
d. Üçüncü Kişinin Kusuru 360
4. Hizmet Kusuru 360
a. Hizmet Kusurunun Özellikleri 366
a1. Hizmet Kusuru, Nesnel (Objektif Niteliği Haiz) ve Anonimdir 366
a2. Hizmet Kusuru, Genel ve Asli Sorumluluk Türüdür 367
a3. Hizmet Kusuru, Olaylara Göre Değişen, Esnek Bir Kavramdır 368
b. Hizmet Kusuru Sayılan Haller 368
b1. Hizmetin Kötü İşlemesi 368
b2. Hizmetin Geç İşlemesi 370
b3. Hizmetin Hiç İşlememesi 371
c. Hizmet Kusuru– Kişisel (Şahsi) Kusur Ayrımı 371
5. İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 378
a. Risk İlkesi (Muhataralı Faaliyet, Tehlike Sorumluluğu, Hasar Kuramı) 381
a1. Mesleki Risklerden Doğan Sorumluluk 382
a1a. Daimi Kamu Görevlilerinin Görevleri Nedeniyle Doğan Sorumluluk 383
a1b. Geçici Olarak Kamu Görevlerine Katılanların Görevleri Nedeniyle Doğan Sorumluluk 384
a2. Sosyal Risk İlkesi 384
b. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi 387
c. Bayındırlık Hizmetlerine Katılanların Özel Durumuna Göre Sorumluluk 388
d. Hukuka Uygun İdari İşlemlerden Dolayı Sorumluluk 389
İ. Tam Yargı Davalarının Sonuçları 390
Dördüncü Bölüm
İDARİ YARGI DAVALARINDA UYUŞMAZLIĞIN
YARGILAMA SÜRECİ
I. İDARİ YARGI DAVALARININ İNCELENMESİ 391
II. DİLEKÇELERDE YER ALACAK HUSUSLAR, VERİLECEĞİ MERCİİLER VE DİLEKÇELERİN MAHKEME TARAFINDAN ALINMASI USULÜ 392
III. DİLEKÇELER ÜZERİNDE İLK İNCELEME 396
A. Görev ve Yetki 397
B. İdari Merci Tecavüzü 399
C. Ehliyet 400
D. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı 401
E. Süre Aşımı 404
F. Husumet 407
G. Dilekçede Eksiklik Olup Olmadığı 408
H. Tek Dilekçeyle Birden Fazla İşleme Karşı Dava Açılması ve Birden Fazla Kişinin Ortak Dilekçeyle Dava Açması 409
IV. DAVA SÜRECİ 413
V. AÇIKLAMA VE YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ 416
VI. DAVA AÇMANIN HUKUKSAL SONUÇLARI 418
VII. İVEDİ YARGILAMA USULÜ 421
A. İvedi Yargılama Usulü Uygulaması 426
1. Dava Açma Süresi 426
2. Üst Makama Başvuru 426
3. İlk İnceleme ve Savunma 427
4. Yürütmeyi Durdurma Kararı 427
B. Karar Verme Aşaması 427
C. Temyiz Aşaması 427
Beşinci Bölüm
KARARLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI (KANUN YOLLARI)
I. OLAĞAN BAŞVURU YOLLARI (OLAĞAN KANUN YOLLARI) 435
A. İstinaf 435
1. Genel Olarak 435
2. İstinaf Kanun Yolunun Temyizden Farkları 439
3. İstinafa Konu Edilemeyecek Kararlar 440
4. İstinafa Başvuruda Bulunabilecekler 441
5. İstinaf Nedenleri 446
6. İstinaf Başvurusunun Süresi ve Şekli 447
7. İstinaf Yoluna Başvurulmasının Mahkeme Kararlarının İcrasına Etkisi 448
8. İstinaf İncelemesi Sonucu Verilebilecek Kararlar 448
B. Temyiz 450
1. Temyiz Edilemeyecek Kararlar 451
2. Temyiz Edilebilecek Davalar ve Başvuru Süreleri 452
3. Temyiz Başvurusunun Şekli 454
4. Temyiz İncelemesi Sonucu Verilebilecek Kararlar 454
II. OLAĞANÜSTÜ BAŞVURU YOLLARI (OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI) 455
A. Kanun Yararına Temyiz 457
B. Yargılamanın Yenilenmesi 464
III. KARARLARIN UYGULANMASI 470
EK: DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEKLERİ 483
Yararlanılan ve Başvurulabilecek Türkçe Temel Kaynaklar 487
Fransızca Temel Kaynaklar 504
Kavramlar Dizini 507 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
