İÇİNDEKİLER
 İçindekiler 
Teşekkür  7 
Önsöz  9 
Bölüm 1 
RİSK VE RİSK YÖNETİMİ 
1. RİSK  23 
1.1. Risk ve Belirsizlik  27 
1.2. Yatırım Kararları ve Finans Teorileri  29 
2. FİNANSAL RİSKLER  37 
3. RİSK YÖNETİMİ  39 
3.1. Risk Yönetimi Süreci  42 
3.2. Risk Yönetimi Seviyeleri  47 
4. FİNANSAL RİSK YÖNETİMİ  48 
Kaynakça  56 
Bölüm 2 
PİYASA VE SEKTÖR RİSKİ 
1. RİSK TÜRLERİ  61 
2. PİYASA RİSKİ  63 
2.1. Faiz Oranı Riski  63 
2.2. Kur Riski  65 
2.3. Emtia Riski  67 
2.4. Piyasa Riski ve Sermaye Varlıkları Fiyatlama Modeli (SVFM):  68 
3. SEKTÖR RİSKİ  75 
4. RİSK GÖSTERGELERİ  82 
4.1. Kredi Temerrüt Takası (Credit Defult Swap – CDS)  82 
4.2. Oynaklık Endeksi (Volatility Index – VIX)  83 
4.3. Kredi Derecelendirme Kurumları  85 
5. RİSKİN ÖLÇÜLMESİ  86 
5.1. Varyans – Kovaryans Yöntemi  87 
5.2. Tarihsel Simülasyon  88 
5.3. Monte Carlo Simülasyonu  89 
Kaynakça  91 
Bölüm 3 
FAİZ ORANI RİSKİ VE MODELLERİ 
1. FAİZ ORANI RİSKİ  97 
2. FAİZ ORANI RİSKİ YÖNETİMİ  100 
3. FAİZ ORANI RİSKİ ÖLÇME YÖNTEMLERİ  103 
3.1. Boşluk Analizi (Gap Analysis)  103 
3.2. Süre Analizi (Duration)  107 
3.3. Konveksite (Convexity)  110 
3.4. Riske Maruz Değer (Value at Risk – VaR)  111 
3.5. Simulasyon Yöntemleri (Simulation Methods)  114 
3.5.1. Tarihsel Simülasyon Yöntemi  115 
3.5.2. Monte Carlo Simülasyon Yöntemi  115 
3.6. Duyarlılık Testi (Sensivity Analysis)  116 
3.7. Stres Testi  116 
3.8. Faiz Oranı Türevleri  120 
3.8.1. Faiz Oranı Forward işlemleri  121 
3.8.2. Faiz Oranı Futures işlemleri  122 
3.8.3. Faiz Oranı Swap (Takas) işlemleri  124 
3.8.4. Faiz Oranı Opsiyon işlemleri  127 
Kaynakça  130 
Bölüm 4 
KREDİ RİSK YÖNETİMİ 
1. KREDİ VE FİNANSAL PİYASALARDAKİ ROLÜ  131 
1.1. Kredi Riski ve Tarihçesi  132 
1.2. Kredi Riski’nin Kaynakları  135 
1.2.1. Mevduat  135 
1.2.2. Alacaklar, Ön Ödemeli Satışlar, Koşullu Alacaklar  135 
1.2.3. Krediler  136 
1.2.4. Repo  137 
1.2.5. Tahvil  137 
1.2.6. Türevler  138 
2. KREDİ RİSK YÖNETİMİ  139 
2.1. Kredi Riski Politikası ve Onay Süreci  139 
2.2. Limitleri Belirleme ve Değerlendirme Kriterleri  141 
2.3. Model Riskini Anlama ve Azaltma  142 
2.4. Tahsis  143 
2.5. Kredi Riskinin Ölçümü  144 
2.5.1. Basel I  145 
2.5.2. Basel II  146 
2.5.2.1. Temerrüt Olasılığı (Probability of Default – PD)  147 
2.5.2.2. Temerrüt Halinde Kayıp (Loss Given Default – LGD)  147 
2.5.2.3. Temerrüde Maruz Tutar (Exposed Amount Default – EAD)  148 
2.5.3. Basel III  151 
2.6. Kredi Riskinin Değerlendirilmesi  152 
2.6.1. Kredi Skorlaması  155 
2.6.1.1. Lineer Olasılık Modeli  158 
2.6.1.2. Logit ve Probit Modeller  158 
2.6.1.3. Lineer Diskriminant Modelleri  160 
2.6.2. Kredi Derecelendirme Yöntemleri  162 
2.6.2.1. Derecelendirme Süreci  164 
2.6.3. Gelişmiş Modeller  165 
2.6.3.1. Tarihsel Temerrüt Oranı Yaklaşım  166 
2.6.3.2. Merton Tabanlı Modeller  167 
2.6.3.3. RAROC Modelleri (Riske Göre Ayarlanmış Getiri)  167 
Kaynakça  170 
Bölüm 5 
KUR RİSKİ VE 
KUR RİSKİ MODELLERİ 
1. DÖVİZ KURU  173 
1.1. Döviz Kuru ve Kotasyon Çeşitleri  174 
1.1.1. Amerikan Tipi Kotasyon  175 
1.1.2. Avrupa Tipi Kotasyon  175 
1.1.3. Döviz Kuru Çeşitleri  175 
1.1.3.1. Spot Döviz Kuru  176 
1.1.3.2. Forward Döviz Kuru  176 
1.1.3.3. Döviz Swap İşlemleri  176 
1.2. Döviz Kur Rejimleri  177 
1.2.1. Sabit Kur Rejimi  177 
1.2.2. Serbest Dalgalı – Esnek Kur Rejimi  177 
1.2.3. Karma Kur Rejimleri  177 
2. DÖVİZ KUR RİSKİ  178 
3. DÖVİZ KUR RİSKİ ÇEŞİTLERİ  182 
3.1. Ekonomik Risk  182 
3.2. İşlem Riski  183 
3.3. Çeviri (Muhasebe) Riski  183 
4. DÖVİZ KUR RİSKİ ÖLÇME YÖNTEMLERİ  184 
4.1. Riske Maruz Değer (Value at Risk – VaR)  184 
4.1.1. İki Varlıklı Senaryo  185 
4.1.2. Çeşitlendirmenin Faydası  186 
5. DÖVİZ KUR RİSKİNİN YÖNETİLMESİ  187 
5.1. Şirketiçi Yöntemler  187 
5.1.1. Eşleştirme  187 
5.1.2. Netleştirme  187 
5.1.3. Önceleme ve Öteleme  188 
5.1.4. Dövizle Fatura Etme  188 
5.1.5. Aktif – Pasif Yönetimi  188 
5.2. Şirketdışı Yöntemler  189 
5.2.1. Forward Sözleşmeler  189 
5.2.2. Futures Sözleşmeler  190 
5.2.3. Korunma (Hedge) Rasyosu  191 
5.2.4. Opsiyon Sözleşmeleri  192 
5.2.5. Greeks  198 
6. KORUNMA STRATEJİLERİ  200 
6.1. Döviz Kurunun Düşmesinden Korunma Stratejileri  200 
6.1.1. Forward Döviz Satım İşlemi Yapmak  201 
6.1.2. Futures Sözleşme Satın Almak  201 
6.1.3. Put Opsiyon Satın Almak  201 
6.1.4. Currency Collar İşlemi Yapmak  202 
6.1.5. Call Opsiyon Satmak  202 
6.1.6. Bear (Ayı) Spreads İşlemi Yapmak  202 
6.1.7. Pergel (Straddle) Alım İşlemi Yapmak  203 
6.1.8. Pergel (Straddle) Satım İşlemi Yapmak  203 
6.1.9. Kelebek (Butterfly) Spread İşlemi Yapmak  204 
6.1.10. Çanak (Strangle) Alım İşlemi Yapmak  204 
6.1.11. Strip İşlemi Yapmak  205 
6.2. Döviz Kurunun Yükselmesinden Korunma Stratejileri  205 
6.2.1. Forward Döviz Alım İşlemi Yapmak  205 
6.2.2. Futures Sözleşme Satın Almak  206 
6.2.3. Call Opsiyon Satın Almak  206 
6.2.4. Currency Collar İşlemi Yapmak  207 
6.2.5. Put Opsiyon Satmak  207 
6.2.6. Bull (Boğa) Spreads İşlemi Yapmak  207 
6.2.7. Pergel (Straddle) Alım İşlemi Yapmak  208 
6.2.8. Pergel (Straddle) Satım İşlemi Yapmak  208 
6.2.9. Kelebek (Butterfly) Spread İşlemi Yapmak  208 
6.2.10. Çanak (Strangle) Alım İşlemi Yapmak  209 
6.2.11. Strap işlemi yapmak  210 
Kaynakça  212 
Bölüm 6 
LİKİDİTE RİSKİ VE 
LİKİDİTE RİSKİ MODELLERİ 
1. LİKİDİTE VE LİKİDİTE RİSKİ  213 
1.1. Merkez Bankası Likidite Riski  215 
1.2. Piyasa Likidite Riski  220 
1.3. Fonlama Likidite Riski  222 
2. LİKİDİTE RİSKİ MODELLERİ  225 
2.1. Berger – Bowman Modeli  225 
2.2. Deep – Schaefer Modeli  228 
2.3. Likiditeye göre ayarlanmış Riske Maruz Değer  230 
2.4. Likidite Karşılama Oranı  233 
2.5. Net İstikrarlı Fonlama Oranı  235 
Kaynakça  239 
Bölüm 7 
DİĞER RİSKLER 
1. ENFLASYON RİSKİ  243 
2. SİSTEMATİK RİSK  245 
3. EMTİA (MAL) FİYAT RİSKİ  247 
4. OPERASYONEL RİSK  251 
5. MUHASEBE RİSKİ  255 
6. TEKNOLOJİ RİSKİ  256 
Kaynakça  261 
Bölüm 8 
OYNAKLIK 
(VOLATILITE) 
1. VOLATILITE  266 
2. VOLATILITE TAHMİNİ  267 
2.1. Tarihsel Oynaklık Modelleri  268 
2.1.1. Tek Durumlu Tarihsel Oynaklık Modelleri  269 
2.1.2. Rejim Değiştirme ve Geçiş Üssel Yumuşatma Modelleri  270 
2.2. Koşullu Oynaklık Modelleri  271 
2.2.1. Otoregresif Koşullu Değişen Varyans Model (ARCH – Autoregressive Conditional Heteroscedasticity)  271 
2.2.2. Genelleştirilmiş Otoregresif Koşullu Değişen Varyans Model (GARCH – Generelized Autoregressive Conditional Heteroscedasticity)  272 
2.2.2.1. EGARCH (Üstel GARCH – Exponential GARCH)  274 
2.2.2.2. TGARCH (Eşik GARH – Threshold GARCH)  275 
2.2.3. Doğrusal Olmayan Diğer Modeller  275 
2.3. Stokastik Oynaklık  276 
2.4. Black – Scholes Modeli  279 
2.5. Zımni Oynaklık (Implied Volatility)  281 
2.6. Oynaklık Endeksi (Volatility Index – VIX)  283 
2.7. Volatilite (Oynaklık) Swapı  285 
2.8. Oynaklık (Volatilite) Stratejileri  286 
Kaynakça  288 
Bölüm 9 
RİSKTEN KORUNMA VE 
TÜREV ÜRÜNLER 
1. FİNANSAL KORUNMA (HEDGING)  292 
1.1. Hedging Stratejileri  294 
2. HEDGING LİTERATÜRÜ  295 
3. TÜREV İŞLEMLER  296 
3.1. Forward (Alivre) Anlaşmaları  297 
3.2. Futures (Gelecek) Sözleşmeleri  299 
3.3. Swap (Takas) Sözleşmeleri  302 
3.4. Opsiyon Sözleşmeleri  304 
3.4.1. Alım Opsiyonları (Call Option)  307 
3.4.2. Satım Opsiyonları (Put Option)  310 
3.4.3. Opsiyon Stratejileri  313 
3.4.3.1. Artış Yönlü Stratejiler (Bullish Spread)  313 
3.4.3.2. Azalış Yönlü (Bearish Spread) Stratejiler  315 
3.4.3.3. Kelebek Tipi Yayılma Stratejisi (Butterfly Spread)  316 
3.4.3.4. Pergel (Straddle) Stratejisi  317 
3.4.3.5. Strip ve Strap Stratejileri  319 
3.4.3.6. Çanak (Strangles) Stratejisi  320 
Kaynakça  324 
Bölüm 10 
KREDİ TÜREVLERİ 
1. KREDİ TEMERRÜT TAKASI (CREDIT DEFAULT SWAP – CDS)  334 
1.1. CDS Değerleme  339 
2. TOPLAM GETİRİ TAKASI (TOTAL RETURN SWAP)  340 
3. PORTFÖY TEMERRÜT SWAPLARI  341 
4. KREDİYE BAĞLI TAHVİL (CREDIT LINKED NOTE – CLN)  342 
5. KREDİ SPREAD OPSİYONLARI (CREDiT SPREAD OPTiONS)  343 
6. KREDİ SPREAD FORWARD (CREDIT SPREAD FORWARD)  344 
7. TEMİNATLI BORÇ YÜKÜMLÜLÜKLERİ (COLLATERALIZED DEBT OBLIGATIONS– CDO)  345 
8. SENTETİK TEMİNATLI KREDİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ (SYNTHETIC CLOs –COLLATERALIZED LOAN OBLIGATIONS)  345 
Kaynakça  347 
Bölüm 11 
RİSK YÖNETİMİ DÜZENLEMELERİ VE 
DÜZENLEYİCİ KURUMLAR 
1. DÜZENLEYİCİ KURUM  352 
2. ULUSLARARASI BOYUTTA RİSK YÖNETİMİ DÜZENLEMELERİ  353 
2.1. BASEL Düzenlemeleri  354 
2.1.1. Basel I Uzlaşısı  358 
2.1.2. Basel II Uzlaşısı  360 
2.1.3. Basel 2.5  362 
2.1.4. Basel III  364 
2.1.5. Basel IV  366 
2.1.5.1. Basel IV Kredi Riski Revizyonu  369 
2.1.5.2. İçsel Derecelendirme Kapsamında Yapılan Değişiklikler  370 
2.1.5.3. Operasyonel Risk Güncellemeleri  371 
2.1.5.4. Basel IV Taban Uygulaması  372 
2.2. İç Kontrol Yapısı Açısından Risk Yönetimi Düzenlemeleri  372 
2.2.1. COSO Modelinde Risk Yönetimi  375 
2.2.2. Diğer Düzenlemeler  379 
3. TÜRKİYE’DEKİ DÜZENLEYİCİ KURUMLAR VE DÜZENLEMELER  384 
3.1. Uluslararası Risk Düzenlemelerinin Türkiye İle Eşleştirilmesi  385 
3.2. Sermaye Piyasası Kurumu (SPK)  387 
3.3. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK)  390 
3.4. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK)  392 
Kaynakça  394 
Bölüm 12 
KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ VE 
DENETİM 
1. KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ  395 
1.1. Kurumsal Risk Yönetim Çerçevesinde Risk  401 
1.2. Kurumsal Risk Yönetimi Çerçevesi  404 
1.3. Etkili Kurumsal Risk Yönetiminin Faydaları  417 
1.4. KRY Uygulamasında Karşılaşılan Zorluklar  419 
2. DENETİM  421 
2.1. İç Denetim  423 
2.2. Kuruluşun Hedeflerine Ulaşmasına Yardımcı Olmak  425 
2.3. Risk Yönetimi, Kontrol ve Kurumsal Yönetim (Yönetişim) Süreçlerinin Etkinliğini Değerlendirmek ve İyileştirmek  425 
2.4. Değer Katmak ve Operasyonları İyileştirmek İçin Tasarlanmış Güvence ve Danışmanlık  426 
2.5. Bağımsızlık ve Tarafsızlık  427 
2.6. Sistematik ve Disiplinli Bir Yaklaşım  428 
2.7. Yönetişim ve İç Denetim  429 
2.8. Kurumsal Risk Yönetimi ve İç Denetim  431 
2.9. Temel İç Denetim Rolleri  432 
2.10. Belirli Şartlar Altında Üstlenebilecek İç Denetim Rolleri  432 
2.11. İç Denetim Fonksiyonunun Üstlenmemesi Gereken Roller  433 
3. İÇ KONTROL  434 
4. DIŞ DENETİM  435 
5. İÇ VE DIŞ DENETİM ARASINDAKİ FARKLAR  438 
5.1. Amaç  439 
5.2. Kapsam  439 
5.3. Denetçi Yetkinlikleri  439 
5.4. Birincil Hedef Kitle  439 
5.5. İş İlişkisi  440 
5.6. Odak Noktası  440 
Kaynakça  441 
Kavramlar Dizini  445  |