İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Onüçüncü Basıya Önsöz 5
Onikinci Basıya Önsöz 7
Onbirinci Basıya Önsöz 9
Onuncu Baskıya Önsöz 13
Dokuzunca Basıya Önsöz 15
Sekizinci Basıya Önsöz 17
Yedinci Basıya Önsöz 19
Altıncı Basıya Önsöz 21
Beşinci Basıya Önsöz 23
Dördüncü Basıya Önsöz 25
Üçüncü Baskıya Önsöz 27
Kısaltmalar 87
BİRİNCİ KİTAP:
GENEL HÜKÜMLER
BİRİNCİ BÖLÜM:
CEZA MUHAKEMESİNİN TEMEL İLKELERİ
§ 1. CEZA MUHAKEMESİNİN GAYESİ 89
I. Ceza Muhakemesinin Tarihçesi ve Gaye Açısından Geçirdiği Safhalar 89
1. Ceza Muhakemesinin Gayesi 89
2. Suçlunun Cezalandırılması Gayesi 90
3. Sanığın Korunması Gayesi 90
4. Maddi Gerçeğin Araştırılması Gayesi 91
II. Maddi Gerçeğin İnsan Haklarına Saygılı Bir Şekilde Araştırılması 92
§ 2. CEZA MUHAKEMESİNİN TEMEL İLKELERİ VE GELİŞME YÖNÜ 93
I. Temel Haklarla İlgili İlkeler ve Ölçülülük 93
1. Temel Hakların Korunması 93
a. Toplumun Korunması 93
b. Temel Haklar 93
2. Menfaatlerin Dengelenmesi 93
a. Suçsuzluk Karinesi 93
b. Humanizm 94
3. Ceza Muhakemesinin Temel İlkeleri 94
a. Yapıya İlişkin İlkeler 94
aa. Adil Yargılanma Hakkı 94
ab. Hakim Bağımsızlığı 95
ac. Hakimlerin Güvence Sahibi Olmaları 95
ad. Kendisi Aleyhine Delil Vermeme Hakkı (nemo tenetur) 95
ae. Sanığın Süjelik Konumu 95
b. Soruşturma Evresine İlişkin İlkeler 95
ba. Araştırma Mecburiyeti İlkesi 95
bb. Kamu Davasının Mecburiliği İlkesi 96
bc. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 96
c. Kovuşturma Evresine İlişkin İlkeler 96
ca. Maddi Gerçeğin Re’sen Araştırılması İlkesi 96
cb. Delillerin Doğrudanlığı İlkesi 96
cc. Vicdani Delil Sistemi 96
cd. Şüpheden Sanık Faydalanır İlkesi 97
ce. Sözlülük İlkesi 97
cf. Duruşmanın Açıklığı İlkesi (Aleniyet) 97
cg. Makul Sürede Yargılanma Hakkı 97
ch. Ne Bis in Idem İlkesi 98
d. Amaca İlişkin İlkeler 98
da. Toplumsal Barışı Sağlamak ve Toplumu Eğitmek Amaçları 98
db. Hakların Kötüye Kullanılmaması İlkesi 98
dc. Usul Ekonomisi 98
II. Ceza Muhakemesinin Gelişme Yönü 98
İKİNCİ BÖLÜM:
CEZA MUHAKEMESİNİN YAPISI
§ 3. CEZA MUHAKEMESİ NORMLARI 101
I. Normların Görevi 101
1. Hukuk Normları ve Hukuk Düzeni 101
2. Hukukî Değerlendirme (Tavsif) 102
3. Hukukî Değer Hükmünün Verilişi 102
4. Hukuk Normlarının Yansıttığı Değer 103
5. Muhakeme Hukuku Normları 104
6. Ceza Muhakemesi Hukuku Normu ve Suç Hukuku Normu Arasındaki Fark 104
II. Normların Kaynakları 105
1. Yazılı Hukuk: Mevzuat 105
a. Anayasa 106
b. Uluslararası Sözleşmeler 106
c. Kanun ve Ceza Muhakemesi Normlarının “Kanunîliği” 107
2. Norm Kaynağı İdarî İşlemler (Yönetmelik vs) 107
a. Norm Kaynağı İdarî İşlemler 107
b. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 108
c. Bakanlık Yönetmelikleri 108
3. Yazılı Olmayan Hukuk 109
4. Hakimlerin Yarattığı Hukuk 110
5. Bilimsel Hukuk 111
III. Normların Uygulanabilirliği 111
1. Yürürlük 112
2. Geçerlik 113
3. Normun Anayasaya Aykırılığının Yaptırımı: Butlan 114
IV. Normların Zaman Bakımından Uygulanması 116
1. Zaman Bakımından Uygulanma 116
2. Muhakeme–Dışı Kanunların Zaman Bakımından Uygulanırlığı 117
3. Muhakeme Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanırlığı 117
4. Derhal Uygulanırlık Kuralının İstisnası 118
a. Kesinleşmiş Kararlar Bakımından Uygulanma 118
b. Şikayette Uygulanma 119
c. Görev Değişikliğinde Uygulama 119
d. Usul İşlemleri Bakımından Uygulanma 119
V. Yer Bakımından Uygulanırlık 120
1. Mülkilik Prensibi 120
2. Mülkilik Prensibinin İstinasları 120
3. Mahkeme Kararlarının Karşılıklı Olarak Tanınması 121
4. Delillerin Eşdeğerliği Sorunu 121
5. Cezai Konularda Uluslararası Adli İşbirliği Kanunu 121
VI. Normun Yorumlanması 122
VII. Muhakeme Normlarına Aykırılığın Yaptırımı 124
§ 4. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ 124
I. Hukukî İşlem, Muhakeme İşlemi ve Ceza Muhakemesi İşlemi 124
II. Muhakeme İşlemleri 125
III. Hukukî Değer 125
IV. Hukukî İşlemin Subjektif ve Objektif Unsurları 126
V. İşlemin Dil Şartı 127
VI. İşlemin Süre Şartı ve Eski Hale Getirme 127
1. Süreler 127
a. İşlemin Yapılması Bakımından Süreler 127
b. Tayin Eden Bakımından Süreler 128
c. Sürelerin Uzaması 129
d. Süreye Uyma 130
2. Eski Hale Getirme 131
a. Eski Hale Getirme Kavramı 131
b. Yoklukta Yapılan Duruşmadan Sonra Eski Hale Getirme 132
c. Eski Hale Getirme Dilekçesi 133
d. Eski Hale Getirme İstemi Üzerine Verilen Karar 133
VII. İşlem Türleri 134
1. Sözlü ve Yazılı İşlemler 134
2. Fiili ve Fikri İşlemler 137
3. Açık ve Gizli İşlemler 137
5. Elektronik İşlemler 138
a. UYAP Sistemi 138
b. SEGBİS Sorgusu 140
6. Araştırma, Soruşturma ve Koruma İşlemlerine Ait Tutanaklar 140
a. Tutanak Kavramı 140
b. Savcı Tutanakları 140
c. Soruşturma Evresinin Gizliliği ve Tutanak 141
d. İfade ve Sorgu Tutanakları 141
e. Adli Kolluk İşlemlerinin Tutanakları 141
f. Adli Kolluğun Fezleke Düzenlemesi Sorunu 141
g. Duruşma Tutanağı 142
h. Sair Muhakeme İşlemlerine Ait Tutanaklar 142
VIII. İşlemlerin Taraflara Bildirilmesi 143
1. İşlemlerin Açıklanması 143
a. Doğrudan Bildirme 143
aa. Tefhim 143
ab. Tevdi 143
ac. Sair Doğrudan Doğruya Bildirmeler 143
b. Vasıtalı Bildirme–Tebliğ 144
c. Telefon, Elektronik Posta İle Yapılan Çağrı 146
d. Bildirimdeki Hukuka Aykırılıklar 147
2. Mahkeme Başkanının Yaptığı ve Cumhuriyet Başsavcılığınca Yapılan Tebligat 147
a. Mahkeme Başkanı Veya Hakim Tarafından Yapılan Tebligat 147
b. Cumhuriyet Başsavcılığınca Yapılan Tebligat 147
3. Muhakeme İşlemi İle İlgili Görüş Bildirme Hakkı 148
4. Dosya 149
IX. Muhakeme Hukuku Yaptırımlarının Çeşitleri 150
1. Hukuk Bakımından Yokluk 150
2. Hak Düşümü 152
3. Butlan 153
4. Kabul Edilmezlik 154
X. Aykırılıkların Giderilmesinin Çeşitleri 155
1. Geçer Sayma 155
2. Değiştirme 155
3. Aykırılık Kaldırmak Suretile İşlemin Muhafazası 156
4. Geri Alma 156
5. Bozma Veya İptal 156
6. Islâh 157
7. Yenileme 157
§ 5. CEZA MUHAKEMESİNİN KONUSU: YARGILANACAK UYUŞMAZLIK 157
I. Yargılanacak Uyuşmazlığın Nitelikleri 157
1. Yargılanacak Uyuşmazlığın Sınırlarının Belirtilmesi 157
2. Yargılanacak Uyuşmazlığın Şüphelilik Özelliği 158
3. Yargılanacak Uyuşmazlığın Somut Olması 159
4. Yargılanacak Uyuşmazlığın Sorumluluğu Gerektirmesi 159
5. Yargılanacak Uyuşmazlığın Belirtilmesinin Sonuçları 160
II. Uyuşmazlıklar Arasında Bağlantı 162
1. Bağlantı Kavramı 162
2. Bağlantının Sonuçları 164
III. Muhakemelerin Birleştirilmesi 164
1. Birleştirme Kavramı 164
a. Birleştirme Kararı 164
b. Birleştirme Uyuşmazlığı 164
c. Muhakemelerin Aynı Evrede Olması Kuralı 164
d. Birleştirmenin Faydası 165
e. Birleştirmenin Sakıncaları 165
2. Birleştirmenin Sonuçları 166
3. Birleştirme İhtiyarı ve birleştirme yasakları 166
a. Birleştirme Kural Olarak İhtiyaridir 166
b. Birleştirme Yasakları 167
c. İçtihatla Getirilen Birleştirme Yasakları 167
4. Birleştirme Usulü 168
5. Birleştirilen Davaların Ayrılması 168
IV. Nispi Muhakeme 169
1. Nispi Muhakemenin Niteliği 169
a. Nispi Muhakeme Kavramı 169
b. Nispi Muhakemenin Fayda ve Sakıncaları 169
c. Nispi Muhakeme Yapma Kararı 170
d. Hukuk Mahkemesinin Belgede Sahtecilik Konulu Kesin Hükmü İstisnası 170
2. Nispi Muhakeme Yapma Mecburiyeti 170
a. Suç Tipinde Unsur 170
b. Yaş Tespiti 171
c. Hakarette İsnadın İspatı 171
V. Bekletici Mesele 172
1. Bekletici Mesele Kavramı 172
a. Bekletici Mesele Kavramı 172
b. Bekletici Meselenin Yararı ve Sakıncaları 172
2. Bekletici Mesele Sayma Mecburiyet ve Yasağı 173
a. Anayasaya Aykırılık İddiasında Bekletici Mesele Sayma Mecburiyeti 173
b. Diğer Bekletici Mesele Sayma Mecburiyetleri 173
c. Bekletici Mesele Sayma Yasağı 173
§ 6. SÜJELER 173
I. Cumhuriyet Başsavcılığı 174
1. Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri 174
a. Cumhuriyet Başsavcılığı Makamı ve Savcılar 174
b. Yer Bakımından Yetki 174
2. Cumhuriyet Savcılarının Görevleri 175
a. Cumhuriyet Savcısının Araştırma Yapma ve Yaptırma Görevi 175
b. Adli Kolluğa Verilen Emirler 176
c. Bilgi ve Belge Verme Yükümü 176
3. Uzlaştırma Bürosu 176
4. Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığı 177
II. Sulh Ceza Hakimliği 178
1. Sulh Ceza Hakimliğinin Kuruluş ve Görevleri 178
a. Sulh Ceza Hakimlikleri 178
b. Sulh Ceza Hakimliklerinin Yargı Çevresi 178
c. Sulh Ceza Hakiminden Karar İstenmesi 179
d. Sulh Ceza Hakiminin Koruma Tedbirlerine Karar Verme Yetkisi 179
e. Sulh Ceza Hakimliği Kararlarına İtiraz 180
2. Sulh Ceza Hakimliğinin Diğer Görevleri 180
a. Sulh Ceza Hakimliklerinin Kabahatlerdeki Görevleri 180
b. Müsadere Kararı Verme 180
c. Sulh Ceza Hakimliğinin SYOK ve KYOK Kararlarını İncelemesi 181
d. Soruşturmanın Sulh Ceza Hakimi Tarafından Yapılması 181
III. Adli Kolluk 181
1. Kolluk ve Adli Kolluğun Yapılanması 181
a. Genel Kolluk Kavramı 181
b. Adli Kolluk 182
c. Adli Kolluk Personeli, Eğitimi ve İhtisaslaşma 182
d. Adli Kolluk Görevlileri 182
e. Adli Kolluk Sorumlusu 183
f. Adli Görevi Bulunmayan Üst 183
g. En Üst Dereceli Kolluk Amiri 183
2. Adli Kolluk Personelinin Görevlendirilmesi 184
a. Cumhuriyet Savcısının Adli Kolluğu Görevlendirmesi 184
b. Cumhuriyet Savcılarının Adli Kolluğa Emir Vermesinin Usulü 184
c. Sulh Ceza Hakiminin Verdiği Emir 185
d. Mülki Amirin Görevlendireceği Kolluk Amirinin Verdiği Emir 185
e. Adli Kolluk Personelinin Görev ve Yetkileri 185
f. Adli Kolluğun Olay Yerine Aldığı Tedbirler 186
3. Denetleme ve Değerlendirme Raporu Düzenleme 186
a. Adli Kolluğun Denetlenmesi 186
b. Değerlendirme Raporu 186
IV. Suçun Mağduru ve Suçtan Zarar Gören 187
1. Suçtan Zarar Gören, Suçun Mağduru ile Şikayetçinin Hukuki Durumu 187
a. Mağdur Haklarındaki Gelişmeler 187
b. Suçtan Zarar Görme Kavramı 187
c. Suç Mağduru ve Suçtan Zarar Gören Kişi Farkı 188
d. Suçtan Tüzel Kişinin Zarar Görmesi 188
e. Dar ve Geniş Anlamda Şikayet 189
2. Mağdur ile Şikayetçinin Hakları 189
a. Soruşturma Evresindeki Hukuki Durum 189
b. Haklarını Öğrenme Hakkı 189
c. Mağdur ile Şikayetçinin Soruşturma Evresindeki Hakları 189
d. Mağdur ile Şikayetçinin Kovuşturma Evresindeki Hakları 190
3. Mağdur İle Şikayetçinin Çağırılması ve Dinlenmesi 191
a. Mağdur ile Şikayetçinin Çağırılması 191
b. Mağdur ile Şikayetçinin Dinlenme Mecburiyeti 192
c. Mağdur ile Şikayetçinin Tanıklığı 192
d. İkincil Mağduriyetin Önlenmesi 193
e. Psikoloji, Psikiyatri Tıp Veya Alanında Uzman Kişi 194
V. Katılan 194
1. Katılma Hakkında Genel Açıklamalar 194
a. Katılmanın Hukuki Niteliği 194
b. Kamu Davasına Katılmada Savcının Durumu 195
c. Kamu Davasına Katılma İstemi Tali Ceza Davasıdır 195
d. Güvenlik Tedbiri Davasına Katılma 195
d. Katılmanın İstisna Olması Gerektiği 195
2. Kamu Davasına Katılmanın Koşulları 196
a. Katılmanın Ön Koşulları 196
b. Suçun Mağduru, Suçtan Zarar Gören vs. Olmak 196
c. Zamanında Katılma Talep Etmek 198
3. Katılmaya karar verilmesi 199
a. Katılma İstemi ve Kararı 199
b. Katılan Sıfatının Kazanılması 200
c. Katılma Nedeni İle Durma Kararı Verilemez 202
d. Katılanın Ödev ve Yetkileri 202
e. Katılanın Müstakil Kanun Yolu Hakkı 203
4. Kamu Davasına Katılma Davasının Sona Ermesi 204
a. Asıl Ceza Davasının Sona Ermesi 204
b. Katılanın Ölmesi 204
c. Vazgeçme – Geri Alma 204
VI. Malen Sorumlu 205
VII. Şüpheli ve Sanık 205
1. Şüpheli ve sanığın hukuki durumu. 205
a. Şüpheli ve Sanık Kavramları 205
b. Şüpheli veya Sanığın Belli Olması Şartı 206
c. Sanıklık Ehliyeti 206
2. Bizzat Yapılan Bireysel Savunma 206
a. Bireysel Savunma Makamı 206
b. Sanığın Delil Süjesi Olması 207
c. Bireysel Savunmadan Vazgeçilebilmesi 207
d. Sanığın Kişi İtibariyle Doğrudan Veya Dolaylı Taraf Oluşu 207
3. Şüphenin Kuvvet Dereceleri ve Buna Bağlanan Hukuki Durumlar 207
a. Hakkında İhbar Veya Şikayette Bulunulan Kişi 207
b. Suç İşlediği Tahmin Edilen Kişi 208
c. Düzeni Bozan Kişi 208
d. Şüpheli 209
e. Sanık 209
f. Ceza Davalısı 209
4. Şüpheli veya Sanığın Temsilcileri 209
a. Sanığın Temsilcisinin Yaptığı Savunma 209
b. Kanunî Temsilci 210
c. Sanığın Eşi 210
d. Sanığı Temsil Eden Müdafi: Sanığın Vekili 210
5. Ceza Muhakemesinin Aktif Süjesi Olan Sanığın Hakları 210
a. Savunma Hakkı Temel Haklardandır 210
b. Tüzel Kişinin Sanık Statüsüne Girmesi 211
c. Tüzel Kişi Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması 211
VIII. Müdafi 212
1. Savunma Görevi ve Savunma Makamı Hakkında Genel Bilgiler 212
a. Kamusal Savunmanın Önemi ve Savunma Türleri 212
b. Silahlarda Eşitlik 212
c. İddia Türleri 213
d. Müdafiliğin Geçmişi 213
e. Savunma Makamının Araştırma Görevi 214
f. Teknik Savunma 214
g. Makam İtibariyle Süjelik 214
2. Savunmanın “Kamusal Bir Görev”, Müdafinin “Bağımsız Bir Adalet Organı” Olması 214
3. Müdafinin Bağımsızlığı 215
a. Müdafinin Bağımsızlığı Kavramı 215
b. Sanığa Karşı Bağımsızlık 216
c. Üçüncü Kişilere Karşı Bağımsızlık 216
d. Basına Karşı Bağımsızlık 216
e. Baroya karşı bağımsızlık 216
4. Sanık İle Müdafisi Arasındaki İlişki ve İlişkinin Sona Ermesi 217
a. İlişki Konusundaki Görüşler 217
b. Özel Hukuk ve Kamu Hukuku İlişkisi 217
c. Sanığın İradesi ile Bağlı Olmama 217
d. Temsilci Sıfatı Taşıyan Müdafi 218
e. Müdafaa Hakkından Vazgeçme Sorunu 218
f. Azil 218
g. Müdafilik Görevinin Sona Ermesi 218
h. Sanığın Ölmesi 219
i. Müdafinin Görevden Çekilmesi 219
5. Müdafi Sayısı ve Müdafi Olmak İçin Aranan Koşullar 219
a. Soruşturma Evresinde Müdafi Sayısı 219
b. Kovuşturma Evresinde Müdafi Sayısı 220
c. Görevlendirilme 220
d. Avukat Olmak 221
e. Avukatlık Yasağı Bulunmamak ve Görevden Yasaklanmış Olmamak 221
f. Belli Sıfatları Olmamak 222
g. Menfaatlerde Uygunluk Olmak 222
6. Müdafinin Ödevleri 223
a. Müdafi Kabul Ettiği Müdafaa Görevini Yapmak Mecburiyetindedir 223
b. Müdafi Kabul Ettiği Müdafaa Görevini Dürüstlükle Yapmak Mecburiyetindedir 224
c. Müdafinin Sır Saklamak Mecburiyeti 224
d. İstinafta Müdafi 225
7. Zorunlu Müdafilik Sistemi 225
a. Sanığın Müdafi Seçmesi 225
b. Kanunen Zorunlu Müdafilik 226
c. İstem Üzerine Zorunlu Müdafi 226
d. CMK 150 Dışındaki Zorunlu Müdafilik Halleri 226
e. Zorunlu Müdafi Veya Vekile Ödenen Ücret 227
f. Müdafinin Baro Tarafından Görevlendirmesi 229
g. Adli Yardım 229
h. Zorunlu Müdafinin Duruşmada Hazır Bulunması 230
ı. Bozmadan Sonraki Muhakemede Müdafinin Hazır Bulunması 231
i. Uyarlama Muhakemesinde Müdafi 231
j. Müdafinin Vekaletname İbraz Etmesi Gerekmeyen Haller 231
k. Müdafinin Vekaletname İbraz Etmesi Gereken Durumlar 232
l. Uygulamadaki Vekaletname Tartışmaları 233
m. Müdafinin Bir Başka Avukatın Yardımından Yararlanması 233
8. Müdafinin Yaptığı Hukuki Yardım 234
a. Müdafinin Yaptığı Hukuki Yardımın Genel Kapsamı 234
b. Müdafinin Keşif, Yer Gösterme Ve Teşhis Gibi İşlemlerde Hazır Bulunması Sorunu 234
c. İfade Alma ve Sorguda Hazır Bulunma 235
d. Müdafi ve Vekilin Soruşturma Dosyasını İncelemesi 235
da. Soruşturma Dosyasının İncelenmesi 235
db. Her Zaman İncelenebilen Belgeler 236
dc. Tutuklama Kararı Öncesinde Dosyanın İncelenmesi 236
dd. Şüphelinin Kendi Dosyasını İnceleme Hakkı Sorunu 236
e. Müdafinin Şüpheli İle Görüşme Hakkı 237
ea. Yakalanan Şüphelinin Müdafi İle Görüşmesi 237
eb. Gözaltındaki Terör ve Örgüt Suçu Şüphelisinin Müdafi İle Görüşmesi 237
ec. Tutuklu Şüpheli Veya Sanığın Müdafisi İle Görüşmesi 238
ed. Müdafinin Tutuklu Sanıkla Yazışması 239
9. Savunma Makamı ile İlgili Diğer Hususlar 239
a. Savunma Bağışıklığı 239
b. Müdafiye Ayrıca Bildirme 239
c. Müdafinin Tanıklara ve Bilirkişilere Sual Sorma Yetkisi 240
d. Müdafinin Kanun Yolu Davası Açma Yetkisi 240
e. Gizli Soruşturma Yöntemlerinde Müdafaa Sorunu 240
f. Modern Müdafinin Gelişmiş Yetkileri 241
IX. Bilirkişi ve Uzman 242
1. Bilirkişinin Hukuki Statüsü ve Vasıfları 242
a. Adalet Bakanlığının Bilirkişilikle İlgili Görevleri 242
b. Bilirkişilik Bölge Kurullarının Görevi 242
c. Teknik Veya Özel Bilgi 242
d. Bilirkişi Tanık Değildir 243
2. Uzman Görüşü 243
a. Bilirkişi–Uzman Farkı 243
b. Uzmanın Davet Edilmesi 243
c. Davet İsteminin Reddi 243
d. Uzman Görüşü Almak İsteyebilen Süjeler 244
e. Uzmanın Yemin Etmesi 244
3. Bilirkişiye Başvurulabilen Haller 244
a. Hukuk Alanı Dışındaki Uzmanlık Alanları 244
b. Hukuki Meselede Bilirkişiye Başvurma Yasağı 244
c. Hakimin Teknik Bilgisini Kullanması Yasağı Ve Bilirkişiye Başvurma Mecburiyeti 245
d. Yasal Mecburiyetler 246
4. Bilirkişilik Yapabilenler ve Görevlendirme Kararı 246
a. Bilirkişi Olarak Atanabilecekler 246
aa. Yasaklı Olamamak 246
ab. Listeye Girmek 246
ac. Gerçek Kişi Olmak 247
ad. Bilirkişilerin Sayısı 247
ae. Resmi Bilirkişi 247
af. Yüksek Sağlık Şurası 248
b. Görevlendirme Kararı 248
ba. Görevlendirme Kararının Önemi 248
bb. Bilirkişiyi Görevlendiren Hakim Veya Mahkeme 248
bc. Cumhuriyet Savcısının Bilirkişi Görevlendirmesi 248
bd. Bilirkişiye Sorulan Sorular 248
c. Bilirkişinin Reddi ve Çekinmesi 249
ca. Bilirkişinin Objektifliği 249
cb. Ret Konusuna Karar Verilmesi ve İtiraz 249
cc. Bilirkişilikten Çekinme Mecburiyeti 249
cd. Bilirkişilikten Çekinme İhtiyarı 249
5. Bilirkişinin Yükümlülük ve Yetkileri 250
a. Bilirkişinin Yükümlülükleri 250
aa. Dürüstlük 250
ab. Tarafsızlık 250
ac. Yemin Etme 250
ad. Sır saklama Yükümü 251
ae. Duruşmaya Gelmek Yükümü 251
c. Bilirkişinin Yetkileri 251
ca. Çekinme Yetkisi 251
cb. Dosyayı İnceleme ve Sanığa Soru Sormak 251
cc. Tazminat 252
d. Görevini Yapmayan Bilirkişi Hakkındaki İşlem 252
da. Zorla Getirilme 252
db. Görevi Kötüye Kullanma Suçu 252
dc. Listeden Çıkarılma 252
6. Bilirkişi İncelemesinin Yapılması 252
a. Bilirkişi Raporu ile Bağlı Olmama 252
b. Davet 253
c. Bilirkişiye İkaz 253
d. Bilirkişinin İnceleme Konusunda Bilgi Vermesi 253
e. Bilirkişinin Keşif Yapması 253
f. Tıbbi Operasyonlar Yapma 253
g. Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Vermek 253
h. İnceleme Konusu Olgular ve Elde Edilen Bulgular 254
i. Ek Olgular 254
j. Bilirkişinin İnceleme Sırasında Algıladığı Hususlar 254
k. Bilirkişi Raporu 254
ka. Raporun Hazırlanması 254
kb. Yazılı Rapor Verme 254
kc. Ek Rapor İstenmesi 254
kd. Hukuki Değerlendirme Yapma Yasağı 255
ke. Teknik Bilginin Sınırları 255
l. Bilirkişi Mütalaasının Hukuki Niteliği 256
la. Delillerin Değerlendirilmesine Yardım 256
lb. Raporun Verilmesi Ve Sonra Yapılan İşlemler 256
lc. Raporun Değerlendirilmesi 257
ld. Hakim Bilirkişi Mütalaası İle Bağlı Değildir 257
le. Raporu Kabul Etmemenin Gerekçesi 257
lf. Duruşmada Bilirkişinin Raporunu Açıklaması 258
7. Bilirkişilerin Uzmanlık Alanları 258
a. Güvenlik Tedbiri Muhakemesinde Bilirkişilik 258
b. Sahte Para Üzerinde İncelemeler 258
c. Bilirkişiler İçin Öngörülen Uzmanlık Alanları 259
§ 7. YARGILAMA MAKAMI 260
I. Yargılama Makamlarını İşgal Eden Sujeler Olarak Hakimler 260
1. Hakimin Bağımsızlığı 260
2. Hakimin Bağımsızlığının Yasama Organına Karşı Korunması 263
3. Hakim Bağımsızlığının Yürütme Organına Karşı Korunması 263
4. Hakimler ve Savcılar Kurulu 264
5. Hakim Bağımsızlığının Yargılama Organına Karşı Korunması 266
6. Hakim Bağımsızlığının Ortama Karşı Korunması 267
II. Hakimin Objektifliği 267
1. Tarafsızlık 268
2. Yargılama Yasağına Aykırılığın Yaptırımı 269
3. Hakimin Kişiliğinden Sıyrılması 269
4. İlk Derece Hakiminin Kanun Yolu Muhakemesine Katılamaması 270
5. Soruşturma Evresinde Görev Yapan Hakimin Kovuşturmadan Yasaklanması 270
6. Önceki Yargılamada Görev Alan Hakimin Yargılamanın Yenilenmesinden Yasaklanması 271
7. Hakimin Reddi 271
a. Hakimin Reddi Sebepleri 271
b. Ret Davasının Açılması 272
c. Davanın Açılması Zamanı 272
d. Esas Davaya Bakma Hakkında Karar Verilmesi 273
e. Hakimin Oturumda Reddedilmesi 275
f. Hakimin Reddi İsteminin Geri Çevrilmesi 275
g. Hakimin Çekinmesi 276
h. Zabıt Katibinin Reddi ve Çekinmesi 276
III. Mahkemenin Görevi 276
1. Görev Yönünden Yetkinin Niteliği ve Çeşitleri 276
2. Kovuşturma Evresindeki Yargılama Makamlarının Görevleri 277
3. Sulh Ceza Mahkemeleri 2014–6545 sk İle Kaldırılmıştır 278
4. Asliye Ceza Mahkemelerinin Görevi 278
5. Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevi 278
6. Terör İhtisas Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevi 279
7. Askeri Suçlarda Görevli Mahkemeler 279
8. Çocuk Mahkemelerinin Görevi 280
9. Bölge Adliye Mahkemesi, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi’nin İlk Derece Mahkemesi Sıfatı İle Baktığı Davalar 280
10. Naip Hakimlik 281
11. Görevsizlik Kararı 282
12. Görev Uyuşmazlığı 284
13. Görevsizlik Kararına Karşı Kanun Yolu 284
14. Üst Görevli Mahkemenin Görev Kazanması 284
15. Görevli Olmayan Mahkemece Yapılan İşlemlerin Yenilenmesi 285
16. İnfaz Hakimliği 286
IV. Mahkemelerin Yer Bakımından Yetkisi 288
1. Yetki 288
2. Yetkiyi Belirlemede Ana Kıstas 289
3. Basın Suçlarında İstisna 289
4. İnternet Yoluyla İşlenen Suçlarda İstisna 290
5. Banka ve Kredi Kurumlarının veya Kartlarının Araç Olarak Kullanılması Suretiyle İşlenen Suçlarda İstisna 290
6. Çek Suçlarında İstisna 290
7. Çocuk Suçlarındaki İstisnalar 291
8. Milletvekili Suçlarındaki İstisna 291
9. Yedek Kıstaslar 291
a. Yakalanma Veya Tutuklanma Yeri 291
b. Şüpheli Veya Sanığın Yerleşim Yeri 291
c. Şüpheli Veya Sanığın Türkiye’de (En) Son Adresinin Bulunduğu Yer 291
d. İlk Usul İşleminin Yapıldığı Yer 292
10. Yabancı Memleketlerde İşlenen Suçlarda Yetki 292
11. Kovuşturmanın Aktarılması 292
12. Yabancı Ülkedeki Türk Memurlar/Diplomatlar 292
13. Nakil Vasıtalarında İşlenen Suçlar 293
14. Çevre Suçları 293
15. Bağlantılı Suçlarda Yetki 293
16. Yetkisizlik İddiasının Zamanı 294
17. Olumlu Veya Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı 295
18. Kanun Yolu 296
19. Yer Yönünden Yetkisiz Hakimin İşlemleri 296
20. Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması 297
a. Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması Kavramları 297
b. Davanın Nakli Sebepleri: Hukuki ve Fiili Nedenler 297
c. Dava Nakli Kararını Veren Makam 298
d. Davanın Nakli Kararının Kesinliği 298
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
TEHLİKE TEDBİRLERİ VE KORUMA TEDBİRLERİ
§ 8. TEHLİKE TEDBİRLERİ 299
I. Tehlike Tedbirlerinin Hukuki Niteliği 299
1. Tehlike Tedbiri Kavramı 299
2. Koruma Tedbiri İle Önleme Tedbiri Arasındaki Farklar 299
II. İstihbarat Amaçlı Yetkiler 300
1. Milli İstihbarat Teşkilatının Görevleri 300
2. Milli İstihbarat Teşkilatının Yetkileri 301
a. İletişimin İstihbarat Amacı İle Denetlenmesi 301
b. 2014–6532 Sk İle Verilen Diğer İstihbarat Yetkileri 302
c. Tanıklık Yasağı 304
d. Bilgi Verme Yasağı 304
III. Ön Alan Araştırmaları 304
IV. Valinin Önleyici Yetkileri 307
V. Suç Önlemek Amacı İle İletişimin Denetlenmesi 308
1. Kavram 308
2. Suç Önleme Amaçlı İletişim Denetlemesine Tabi Suçlar 308
3. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Tedbirine Başvurulabilecek Aşama 309
4. Önleme Amaçlı İletişim Denetlenmesinde Nedenler 310
5. Suçu Önleme Bakımından Son Çare Olma Koşulu 310
6. Suç Önleme Denetlemesi Kararı 310
7. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesinde Süre 311
8. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Kararında Bulunması Gereken Hususlar 311
9. İletişimin Denetlemesi İşleminin Gerçekleştirilmesi 311
10. Tedbire Son Verilmesi 311
11. Elde Edilen Bilgilerin Kullanımı 312
12. Özel İş Yerlerindeki İletişimi Denetleme 312
13. Ceza İnfaz Kurumunda İletişim Denetleme 312
14. Kayıp Çocuklara İlişkin Yetkiler 312
15. Afet ve Acil Durumlardaki Yetki 313
VI. Önleme Araması 313
1. Tehlikenin Önlenmesi 313
2. Hakim Kararı Veya Yazılı Emir 314
3. Önleme Araması Kararı İstemi: “Makul Sebep” Kavramı 314
4. Önleme Araması Kararı Veya Yazılı Emri 314
a. Önleme Araması Kararı 314
b. Mülki Amirin Yazılı Emri 315
5. Önleme Araması Kararına İtiraz Sorunu 315
6. Önleme Araması Kararının Kapsadığı Yerler 315
7. Önleme Araması Kararının Uygulanması 316
8. Önleme Araması Kararı Almadan Yapılabilen İşlemler 317
9. Arama Yönetmeliğinde Gösterilen İstisnalar 318
10. Yönetmelikle “Arama” Sayılmayan Denetlemeler 318
11. Kaçakçılığın Önlenmesi 319
12. İnfaz Kurumlarında Yapılan Önleme Kontrolleri 320
13. Okullarda Yapılan Önleme Kontrolleri 321
14. Memurlarla İlgili Özel Kontrol Durumları 321
16. Avukatın Üzerinde Yapılan Önleme Araması 322
17. Önleme Araması Yapılarak Elde Edilen Deliller 322
18. Genel Arama–Taramalar 324
VII. Durdurma 324
1. Durdurma Kavramı 324
2. Durdurma ve Yakalama Farkı 326
3. Durdurmanın “Makul” Sebepleri 326
a. Suç Veya Kabahatin İşlenmesini Önleme 327
b. Yakalama Amaçlı Durdurma 327
c. Tehlikeyi Önleme Amaçlı Durdurma 327
d. Hakim Kararının Yerine Getirilmesi Amaçlı Durdurma 328
4. Durdurma Yetkisinin Kullanılması 328
5. Durdurma Sonrası Arama 329
VIII. Önleme Yakalaması ve Muhafaza Altına Alma 330
1. Toplum İçin Tehlike Teşkil Eden Hallerin Önlenmesi İçin Yakalama 330
2. Muhafaza Altına Alma, Sınır Dışı Etmek Üzere İdari Yakalama ve İdari Gözetim 331
a. Muhafaza Altına Alma 331
b. İdari Gözetim 331
3. Polis Hukukunun Öngördüğü Yakalama Yetkileri 333
a. Durdurma Sonrası Tutma 333
b. PVSK 13 İle Düzenlenen Yakalama Türleri 333
c. Can Güvenliğini Tehlikeye Düşüreni Yakalama Yetkisi 334
d. Kolluğun Uzaklaştırma Yetkisi 334
e. Aile İçi Şiddet Tehlikesini Önleme Yetkisi 335
f. Emre Uymayanı Yakalama Yetkisi 336
g. Özel Güvenlik Görevlisinin Yakalama Yetkisi 336
4. Önleme Yakalamasından Sonra Hakimden Karar Alma Sorunu 336
5. Muhafaza Altına Alınan Kişinin Durumu 337
§ 9. KORUMA TEDBİRLERİ 338
I. Koruma Tedbirlerinin Muhakeme Hukuku Bakımından Görevi ve Türleri 338
II. Koruma Tedbirlerinin Özellikleri 338
1. Vasıta Oluş 338
2. Geçici Oluş 339
3. Koruma Tedbirinin Ön Şartları 339
a. Gecikmede Tehlike 339
b. Haklı Görünüş 340
c. Ölçülülük 341
III. Şüphenin Kuvvet Dereceleri 342
1. Makul Sebep ve Makul Şüphe Kavramları 342
2. Soruşturma Evresinin Başlaması “Suç İşlendiği İzlenimi Veren Hal”: Başlangıç Şüphesi 342
3. Kovuşturma Evresine Geçilmesi: Yeterli Şüphe 343
4. Tali Ceza Davalarındaki Şüphenin Kuvvet Dereceleri 343
§ 10. ADLİ YAKALAMA 345
I. Yakalama Kavramı 345
II. Adli Yakalama 346
1. Suçüstünde Yakalama ve Kolluk Gözaltısı 347
a. Suçüstü hali 347
b. Suçüstü Halinde Yakalama ve Kolluk Gözaltısı 347
2. Özel Kişilerin Suçüstü Yakalama Yetkisi 349
3. Tutuklama Yakalaması 350
4. Tutuklama Yasağı Bulunan Hallerdeki Yakalama 350
5. Müzekkereli Yakalama 351
a. Yakalama Emri Üzerine Yakalama 351
b. Yakalama Emri Türleri 352
c. Kesinleşmiş Hapis Cezasının İnfazı İçin Yakalama: Elegeçirme 353
d. Yakalamanın Bilişim Sistemlerindeki Aranan Kişi Verilerine Dayanması 354
6. Kimlik Tespiti Amacı İle Tutma 354
III. Yakalamanın İcrası 355
1. Yakalama İşleminin Gerçekleştirilmesi 355
a. Yakalamanın Yeri ve Zamanı 355
b. Yakalama Sırasında Kolluğun Zor Kullanma Yetkisi 356
c. Kişiye Yakalandığının Açıklanması 357
d. Yakalama Sebebinin Bildirilmesi 358
e. Yakalanan Kişiye Haklarının Bildirilmesi 358
f. Yakalama Tutanağı 360
2. Cumhuriyet Savcısına Bilgi Verme 360
3. Konsolosluğa, Kanunî Yakınlara Veya Belirlediği Kişiye Haber Verme 361
4. Yakalamanın “Şikayet Hakkı Olan İlgililere” Bildirilmesi 361
IV. Özellik Taşıyan Yakalanmalar 362
1. Diplomatlık Dokunulmazlığı 362
2. Milletvekili Dokunulmazlığı 362
3. Suça Sürüklendiği İddia Edilen Çocukların Yakalanması 362
4. Basın Yolu İle İşlenen Suçlar 363
5. Kamu Görevlilerinin Yakalanması 363
6. İade Yakalaması 363
7. Avukatların Yakalanması 363
8. Yakalama Dışında Hürriyet Kısıtlaması 364
V. Gözaltına Alma 364
1. Gözaltı Kararı 364
a. CMK 91/2 Uyarınca Verilen Gözaltı Kararı 364
b. CMK 91/4 Uyarınca Kolluk Amiri Tarafından Verilen Gözaltı Kararı 365
2. Gözaltı Süreleri 366
a. Bireysel Suçlardaki Gözaltı Süresi 366
b. Gözaltı Süresinin Uzatılması 367
c. CMK 91/4 Kolluk Gözaltı Süresi 368
d. İade Yakalamasında Süre 368
3. Yakalamaya Karşı Sulh Ceza Hakimliğine CMK 91/5 Başvurusu 369
4. Gözaltı Birimine Getirme ve Yapılan İlk İşlemler 369
a. Gözaltı Birimi 369
b. Hakların Tekrar Bildirilmesi 369
c. Gözaltına Alma Kararı ve Nezarethaneye Kabul 370
d. Nezarethane Defterine Kayıt 370
e. Nezarethaneye Alınacak Kişinin Üstünün Aranması 371
f. Eşyanın Tutanağı ve Saklanması 371
5. Doktora Götürme 372
6. Müdafiin Nezarethaneye Gelmesi, Dosyayı İncelemesi ve Şüpheli İle Görüşmesi 372
a. Müdafiin Dosyayı İncelemesi 372
b. Müdafiin Şüpheli İle Görüşmesi 372
7. Gözaltına Alınan Sanığın İfadesinin Alınması 373
8. Gözaltı Durumunun Sona Ermesi 373
9. Gözaltı İşlemlerinin Denetimi 373
VI. Şüphelinin Sulh Ceza Hakimliğine Çıkarılması 374
1. Sorgu 374
2. Yakalama Emri Üzerine Yakalanan Kişi Hakkında Verilen Karar 374
a. Yetkili Hakimin Yüze Karşı Veya SEGBİS Üzerinden Verdiği Karar 374
b. Yakalama Emri Üzerine, Yetkili Hakimin Verdiği Karara İtiraz ve Tutukluluk Durumunun İncelenmesi Sorunu 375
§ 11. ADLİ KONTROL VE TUTUKLAMA 375
I. Adli Kontrol 375
1. Adli Kontrol Kararı Türleri 375
a. Tutuklama Kararı Yerine Adli Kontrol 375
b. Hasta veya Gebe Şüpheli Hakkında Tutuklama Kararı Yerine Adli Kontrol 376
c. Tutuklama Yasağı Olan Hallerde Uygulanan Adli Kontrol Tedbiri 377
d. Tutukluluk Sürelerinin Dolması Nedeniyle Uygulanan Adli Kontrol Tedbiri 377
e. Suça Sürüklenen Çocuklar Hakkında Uygulanan Adli Kontrol Tedbiri 377
2. Adli Kontrol Kararının Konusu Yükümlülükler 378
a. Yurt Dışına Çıkamamak 378
b. Hakim Tarafından Belirlenen Yerlere, Belirtilen Süreler İçinde Düzenli Olarak Başvurmak 379
c. Hakimin Belirttiği Merci Veya Kişilerin Çağrılarına ve Gerektiğinde Meslekî Uğraşlarına İlişkin Veya Eğitime Devam Konularındaki Kontrol Tedbirlerine Uymak 379
d. Taşıt Kullanma Yasağı ve Sürücü Belgesini Teslim Etme Yükümü 379
e. Tedavi Veya Muayene Olma Yükümü 380
f. Güvence Yatırma Yükümü 380
g. Suç Mağdurunun Haklarını Güvence Altına Almak 381
h. Aile Yükümlülüklerini Yerine Getireceğine ve Adli Kararlar Gereğince Ödemeye Mahkûm Edildiği Nafakayı Düzenli Olarak Ödeyeceğine Dair Güvence Vermek 382
ı. Mağdurun Haklarını Veya Nafaka Borcunu Önceden Ödetme 382
i. Silâh Bulunduramamak Veya Taşıyamamak 382
j. Konutunu Terk Etmemek 382
k. Belirli Bir Yerleşim Bölgesini Terk Etmemek 382
l. Belirlenen Yer Veya Bölgelere Gitmemek Ya Da Ancak Bazı Yerlere Gidebilmek 383
m. Belirlenen Kişi ve Kuruluşlarla İlişki Kurmamak 383
3. Adli Kontrol Kararının Verilmesi 383
4. Adli Kontrol Kararının Uygulanması 383
5. Adli Kontrolün Azami Süresi 384
6. Adli Kontrol Durumunun İncelenmesi ve Verilen Karar 385
7. Adli Kontrol Tedbirini Kaldırma Kararı 385
8. Tedbirlere Uymama 385
9. Koruma Tedbiri Nedeniyle Tazminat 386
II. Tutuklama 386
1. Tutuklama Hakkında Genel Bilgiler 386
2. Tutuklamanın Hukuki Niteliği 388
3. Tutuklamanın İhtiyarîliği 389
III. Tutuklama Kararı Verilmesinin Koşulları 390
1. “Kuvvetli Suç Şüphesinin Varlığını Gösteren Somut Deliller” Bulunması 390
2. Tutuklama Nedeni Bulunması 390
a. Tutuklama Nedenleri 390
b. Şüpheli Veya Sanığın Kaçması, Saklanması 391
c. Delil Karartma Kuvvetli Şüphesi 391
d. Tutuklama Nedeninin Var Sayılabileceği Katalog Suçlar ve Buzadji Kararı 392
e. Tekrar Suç İşleme Tehlikesi Sorunu: “Önleme Tutuklaması” 395
3. Ölçülülük ve Adli Kontrol Uygulamasının Yetersiz Kalması 396
4. Tutuklama Yasağı Bulunmaması 396
a. Adli Para Cezası ve Hapis Cezasının Üst Sınırı 396
b. Suça Sürüklenen Çocuklarda Tutuklama Yasağı 397
5. Sanığa Güvence Belgesi Verilmemiş Olması 397
6. Diğer Koşullar 397
a. Muhakeme Şartı Gerçekleşmelidir 397
b. Muhakeme Ehliyetinin Bulunması Koşulu 397
c. Dava Kamu Davası Olmalıdır 398
IV. Tutuklama Kararı Verilmesi İstemi ve Tutuklama Kararının Muhtevası 398
1. Tutuklama Kararı Verilmesi İstemi 398
2. Tutuklama Kararının Verilmesi 399
3. Tutuklama Oturumu Öncesinde Müdafiin Savunma Hazırlaması 400
4. Tutuklama Oturumu 401
5. Tutuklama Kararının İçeriği 402
6. Tutuklama Kararının Gerekçesi 402
7. Tutuklananın Yakınlarına Haber Verme 404
V. Tutukluluğun Azami Süresi 405
1. Tutukluluk Süreleri 405
a. Soruşturma Evresindeki Üst Süre 406
b. Kovuşturma Evresindeki Üst Süre 406
c. Terör Suçlarındaki İstisna 406
2. Tutukluluk Süresinin Hesaplanması:Hükmen/Hükümözlü Tutuklu 407
VI. Tutuklamaya İtiraz, Salıverilmeyi Talep Etme ve Re’sen İnceleme 409
1. Tutuklama Kararına İtiraz 409
2. Tutukluluk Durumunun Re’sen İncelenmesi ve Verilen Karar 411
a. İnceleme 411
b. Tutukluluk Durumunun Devamı Kararının Verilmesi 412
c. Tutuklu Şüphelinin Adli Kontrol Altına Alınması 413
VI. Tutuklunun Salıverilmesi 414
1. Cumhuriyet Savcısının Tutukluyu Kendiliğinden Serbest Bırakması 414
2. Tutuklunun Salıverilme İstemi 414
3. BAM Ve Yargıtay Tarafından Salıverilme 415
4. Sağlık Nedenlerinin Salıverme Sebebi Olup Olmadığı Sorunu 415
5. Salıverme Usulü 416
6. Salıverilenin Yükümlülükleri 416
VII. Tutuklunun Tabi Olduğu Rejim 417
1. Taban Kurallar 417
2. İnfaz Kanunundaki Düzenleme 417
VIII. Hürriyeti Bağlayıcı Cezadan Mahsup 418
IX. Özel Tutuklama Halleri 419
1. Özel Tutuklama Kavramı 419
2. Mal Beyanında Bulunmama 419
3. Duruşmanın Düzeninin Bozulması 419
4. Disiplin ve Zorlama Hapsi 420
5. İade Tutuklaması 420
§ 12. ADLİ ARAMA 421
I. Adlî Arama 421
1. Aramanın İkincil Bir Tedbir Olması 423
2. Adlî Arama Kararı Verilmesinin Ön Şartı: Makul Şüphe 423
a. Aranan Kişi Veya Şeyin Bulunabileceği Hakkında Makul Şüphe Kavramı 423
b. Aranan Kişinin Orada Bulunduğunu Gösteren “Makul” Şüphe, Şüphelinin İşlediği Sanılan Suç Bakımından İse “Basit” Suç Şüphesi Söz Konusu Olur 424
c. İhbar “Suç Delillerinin Elde Edilebileceği Hususunda Makul Şüphe” Sayılabilir 425
d. Kolluğun Suç Delillerinin Elde Edilebileceği Hususunda Makul Şüpheyi Takdir Etme Yetkisi 426
3. Şüpheli Veya Sanık İle İlgili Arama 427
4. Şüpheli Dışındaki Diğer Kişilerle İlgili Arama 427
5. Adli Aramanın Türleri 428
II. Diğer Kanunlardaki Arama ve Elkoyma Türleri 428
1. Orman Suçlarında Arama 428
2. Avukatın Bürosunda ve Konutunda Adli Arama 428
3. Vergi Hukukunda Arama ve Elkoyma 429
III. Arama Kararı Veya Emri 430
IV. Gece Yapılan Arama 435
V. Aramanın Yapılması 436
1. Aramada Hazır Bulunabilecekler 436
2. Aramada Belge İnceleme Yetkisinin Bulunmaması 438
3. Arama Sonunda Verilen Belge 438
§ 13. ELKOYMA VE MUHAFAZA ALTINA ALMA 439
I. Elkoyma 439
II. Muhafaza Altına Alma 440
III. Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılan İşlem 440
IV. Devlet Sırrı İçeren Belgenin İncelenmesi 441
V. Elkonulamayacak Mektup ve Belgeler 441
VI. Elkoyma Kararı ve Emri 442
1. Elkoyma Kararı 442
2. Elkoyma Emri 442
3. Elkoyma Emrinin Onaylanması 443
VII. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma 443
1. Hak ve Alacaklara Elkoyma Kavramı 443
a. Kazanç Müsaderesinin Tedbiri Olarak Elkoyma 443
b. Elkonabilecek ve Kayyım Atanabilecek Olan Taşınmazlar, Hak ve Alacaklar 444
2. Hak ve Alacaklara Elkoyma Kararı Vermeden Önce Rapor Alma Yükümü 444
3. Hak ve Alacak Elkoymasına Konu Teşkil Edebilecek Olan Suçlar 444
4. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Şartları 445
5. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma Kararının Uygulanması 446
6. Elkoyma Kararının Gereklerine Aykırılığın Yaptırımı 446
7. Birleşmiş Milletler Kararı Üzerine Malvarlığının Dondurulması 446
VIII. Postada Elkoyma 448
1. Haberleşmenin Gizliliği 448
2. Postada Elkoyma Hakkındaki Düzenlemeler ve Elkoyma Yetkisi 448
3. Elkoyma Konusu Gönderiler 448
4. Eşyayı Tetkik Yetkisi 449
5. İlgilisine Haber Verme 449
6. Postada Elkoyma Tedbirinin Sona Ermesi 449
IX. Elkonulan Eşyanın İadesi 450
X. Elkonulan Eşyanın Muhafazası 450
§ 14. ŞİRKET YÖNETİMİ İÇİN KAYYIM TAYİNİ 451
I. Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini Hakkında Genel Bilgiler 451
II. Karar Verme Yetkisi 452
III. Kayyım Tayininin Koşulları 452
1. Kuvvetli Şüphe Sebebinin Varlığı 452
2. Suçun İşlenmekte Olması 453
3. Şirket Faaliyeti Çerçevesinde Bu Suçun İşlenmesi 453
4. Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkarılması Bakımından Zorunlu Olması 453
5. Suçun CMK 133/4. Fıkrada Belirtilen Katalog Suçlardan Olması 454
IV. Kayyım Olarak Atanabilecekler 455
V. Kayyım türleri 456
VI. Kayyımlığın Sona Ermesi 456
VII. Kayyım Tayini Nedeniyle Tazminat 456
VIII. İtiraz 457
IX. Kayyımın Ücreti 457
§ 15. BİLGİSAYARLARDA ARAMA 457
I. Bilgisayarda Arama Hakkında Genel Bilgiler 457
1. Bilgisayar Verisi 457
2. Ceza Muhakemesi Hukukunda Bilgisayarlarda Arama 459
3. Siber Suç (Sanal Ortamda İşlenen Suçlar) Sözleşmesindeki Düzenlemeler 461
4. Bilgisayarlardan Elektronik Delil Elde Etme Yöntemi 464
II. Şüphelinin Kullandığı Bilgisayar, Bilgisayar Programları ve Cep Telefonunda Arama Yapılması 465
1. Bilgisayarda Arama Yapmanın Koşulları 465
a. Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunduğu İçin, Soruşturma Evresinin Başlamış Olması, Fakat Kovuşturmaya Geçilmemiş Olması Koşulu 465
b. En Son Çare Olma Koşulu 466
c. Hakim Kararı 466
2. Şüphelinin Kullandığı Bilgisayar ve Bilgisayar Programı İle Bilgisayar Kütüklerinde Arama Yapma Yöntemi 466
3. Bilgisayarın Hafızasındaki E–Mailler 468
4. Şüphelinin Cep Telefonunda Arama Yapılması 469
5. Özel Kişiler Tarafından Bilgisayarda İnceleme Yapılması Olasılığı 470
6. Karar Türleri 470
III. Bilgisayara Elkoyma ve Bilgisayarın Müsadere Edilmesi 471
IV. Bilgisayarda Yapılan Arama Sonunda Elde Edilen Verinin Delil Olma Özelliği 473
1. Sağlamlık Denetimi 473
2. Bilgisayar Verisinin Delil Olmasının 11 Koşulu 474
3. Türk Hukuku 475
§ 16. İNTERNETE ERİŞİMİN ENGELLEMESİ VE İÇERİĞİN YAYINDAN ÇIKARILMASI TEDBİRİ 476
I. Koruma Tedbiri Olarak Erişimin Engellenmesi Kararı 476
II. Yaşam Hakkı, Kişilerin Can ve Mal Güvenliğinin Korunması Nedeni İle İçeriğinin Çıkarılması Veya Erişiminin Engellenmesi 477
III. Kişilik Haklarının Korunması Nedeni İle İçeriğin Yayından Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi 478
IV. Özel Hayatın Gizliliği Nedeni İle İçeriğe Erişimin Engellenmesi 478
§ 17. İLETİŞİMİN DENETLENMESİ 479
I. İletişimin Adli Amaçla Denetlenmesi Kavramı 479
1. İletişimin Denetlenmesi Kararı Verilmesinin Koşulları 479
a. Ceza Soruşturmasının Başlaması Koşulu 479
b. Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Varlığı Koşulu 480
c. İletişim Denetlemenin İstisnai ve “Son Çare” Olarak Kullanılması Koşulu 481
d. Başka Kanunlarda Düzenlenen İletişimin Denetlenmesi Tedbirleri 482
2. “İletişim” ve “Denetleme” Kavramları 482
a. “Genel Yetki” İle Cumhuriyet Savcısının Yaptığı Araştırma, İletişimin Denetlenmesi Kapsamına Girmez 482
b. Telekomünikasyon Yolu İle İletişim Kavramı 484
c. İletişimin Dinlenmesi 485
d. İletişimin Kayda Alınması 486
e. “Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi” 486
f. İletişimin “Tespiti” 486
3. Mobil Telefonun Bulunduğu Yerin Tespiti 488
4. İletişimi Denetlenebilen ve Denetlenemeyen Kişiler 489
a. Soruşturma ve Kovuşturma Evrelerinde Denetleme 489
b. İletişimi Denetlenebilen Kişiler 490
c. İletişimi Denetlenemeyen Kişiler 490
ca. Kendisinden Şüphelenilmeyen Kişi 490
cb. Müdafiin İletişiminin Denetlenmemesi Kuralı 491
cc. Tanıklıktan Çekinme Yetkisine Sahip Kişiler 491
cd. Hakim Veya Cumhuriyet Savcısının İletişiminin Denetlenmesi Sorunu 493
5. Dinleme, Kayda Alma ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi Tedbirleri Uygulanabilen Katalog Suçlar 493
a. CMK 135/8 Listesinde Yer Alan Suçlar 493
b. Listede Yer Almayan Suçların Durumu 495
c. Listeden Çıkartılan, Sonra Tekrar Eklenen Suçların Durumu 495
6. “Kesintisiz” Denetleme Sorunu 496
7. İletişimin Denetlenmesi Kararının İçeriği, Denetlemenin Süresi ve Gizlilik 497
a. Hakim Kararının Veya Savcı Emrinin Muhtevası 497
b. Yetkili Yargılama Makamı 499
c. Gerekçe Gösterme Mecburiyeti 499
d. Sulh Ceza Hakiminin İletişimin Denetlenmesi Kararına İtiraz 499
e. Cumhuriyet Savcısının Emri İle Yapılan İletişim Denetleme 500
f. Kararın Dosyada Bulundurulması Mecburiyeti 501
g. Karar Alınmadan, Hat Sahibinin Rızası İle Yapılan İletişim Denetleme 502
h. Tedbirin Süresi 502
ı. Kararın Gizliliği 503
II. İletişimin Denetlenmesinden Elde Edilen Delillerin Niteliği 504
1. Denetlemeden Elde Edilen Delillerin Niteliği 504
2. Katalogda Yer Almayan Bir Suçta; Dinleme, Kayda Alma Sinyal Bilgisinin Değerlendirilmesi, Kanuna Aykırıdır; İletişimin Tespiti Yapılabilir 506
3. Delilin Soruşturmaya Bağlılığı İlkesi 506
III. İletişimin Denetlenmesi Kararlarının Yerine Getirilmesi 507
1. İletişimin Denetlenmesi Yöntemi 507
a. İletişimin Denetlenmesinin Gerçekleştirilmesi 507
b. Denetlemenin Yapılacağı Yer 508
2. Kayıtların Metin Haline Getirilmesi 508
IV. İletişimin Denetlenmesi Tedbirine Son Verilmesi ve Kayıtların İmha Edilmesi 509
V. İletişimi Denetlenen Kişiye Bilgi Verilmesi 510
VI. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi Sırasında Tesadüfen Elde Edilen Bilgiler 511
1. İletişimin Denetlenmesi Yöntemlerinden Tesadüfen Elde Edilen Delil, Sadece CMK 135/8 Kapsamındaki Suçlarda Kullanılabilir 511
2. Tesadüfen Elde Edilen Suç Şüphesinin, “Soruşturma Başlatmak İçin Kullanılması” Sorunu 511
§ 18. GİZLİ SORUŞTURMACI GÖREVLENDİRİLMESİ 513
I. Gizli Soruşturmacı Kavramı 513
1. Gizli Soruşturmacı 513
2. Gizli Soruşturmacının Statüsü 514
3. X Muhbir 515
II. Gizli Soruşturmacının Görevlendirilmesi 516
1. Somut Delile Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunması 516
2. Başka Surette Delil Elde Edilememesi 516
3. Hakim Kararı 516
4. Soruşturmacının Kimliğinin Değiştirilmesi 516
5. Gizli Soruşturmacının Araştırmakla Görevlendirilebileceği Suçlar 516
6. Kararın Verilmesi 517
7. Kararın Saklanması 518
III. Gizli Soruşturmacının Topladığı Deliller 518
1. Koruma Tedbiri Uygulama Yasağı 518
2. Soruşturmacının Suç İşlememesi Kuralı 519
3. Delilin Soruşturmaya Bağlılığı İlkesi ve Tesadüfi Delil Yasağı 520
IV. Gizli Soruşturmacının Topladığı Delillerin Duruşmada İkame Edilmesi 520
§ 19. TEKNİK ARAÇLARLA İZLEME 521
I. Teknik Araçlarla İzleme Kararı Verilmesinin Koşulları 521
1. Soruşturma Başlatılması Mecburiyeti 522
2. Somut Delile Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebebi Bulunması Koşulu 522
3. Başka Suretle Delil Elde Edilememesi Koşulu 522
4. Katalog Suçlar 523
II. Teknik Araçlarla İzleme Kararının Verilmesi ve Uygulanması 524
1. Cumhuriyet Savcısının İstemi 524
2. Hakimin Kararının İçeriği 525
3. Süre 526
4. Teknik Araçlarla İzleme Kararının Uygulanması 526
5. Delilin Soruşturmaya Bağlılığı Kuralı ve Tesadüfi Delil Sorunu 527
III. Özel Kişiler Tarafından Yapılan Ses ve Görüntü Kayıtları 528
1. Karşılıklı Konuşmaların Gizlice Kayıt Edilmesi 528
2. Özel Kişilerin Yaptığı Video Kayıtları 529
3. Eşler Arasında Yapılan Gizli Band Kayıtları 531
4. Özel Kişinin Getirdiği Hukuka Aykırı Delile İlişkin Görüşümüz 531
5. Resmi Makamlar Tarafından Yapılan, Teknik Takip Dışındaki Gizli Kayıtlar 531
a. MOBESE Kameralarındaki Görüntüler 531
b. İfade Alma Kayıtları 532
c. Tutuklunun Bilgisi Olmadan Ses Veya Görüntüsünün Kaydedilmesi 532
6. İnsan Kulağı İle Yapılan Gizli Dinlemeden Veya Radyo İle Yapılan Konuşmaların Dinlenmesinden Elde Edilen Deliller 533
§ 20. KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNAT 534
I. Tazminat İstemi 534
1. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat 534
2. Tazminat İsteme Hakkını Bildirme Mecburiyeti 534
3. Süre Koşulu 534
4. Başvurulacak Mahkeme 535
5. İstem Dilekçesi 535
6. İstemin Kabul Açısından Reddi 536
7. Tazminat İsteyemeyenler 536
II. Tazminat Davasının Konusu 537
1. Kanunda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalama, Tutuklama ve Adli Kontrol 538
a. Yakalama 538
b. Tutuklama Adli Kontrol ve Gözlem Altına Alma 539
c. Tutukluluğun Devamına Karar Verme 539
d. Gözaltı Süresi İçinde Hakim Önüne Çıkarılmama 541
e. Kanuni Hakları Hatırlatılmadan Veya Hatırlatılan Haklarından Yararlanma İsteği Yerine Getirilmeden Tutuklama 541
f. Tutuklanan Kişinin Makul Sürede Yargılama Mercii Huzuruna Çıkarılmaması ve Makul Sürede Hakkında Karar Verilmemesi 541
g. Yakalandıktan, Tutuklandıktan veya Bazı Adli Kontrol Tedbirleri Uygulandıktan Sonra Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığı Veya Beraat Kararı Verilmesi 542
h. Mahkum Olan Kişinin Gözaltı Veya Tutukluluk Süresinin Hükümlülük Süresinden Fazla Olması Veya Sadece Adli Para Cezasını Gerektiren Suçtan Dolayı Yakalanan Veya Tutuklanan Kişi 543
ı. Yakalama Veya Tutuklama Nedeninin Veya Suçlamanın Bildirilmemesi 543
i. Yakalandığı Veya Tutuklandığının Yakınlarına Bildirilmemesi 543
2. Kanuna Aykırı Arama ve Elkoyma 543
III. Tazminat Muhakemesi 544
1. Tazminat Komisyonu 544
2. Dava Hakkı 545
3. İstemin Kabulü 545
4. İstemin Değerlendirilmesi 545
5. Mahkemenin Karar Verme Usulü 546
6. Maddi ve Manevi Tazminat, Avukatlık Ücreti 546
a. Maddi Tazminat 546
b. Manevi Tazminat 546
c. Avukatlık Ücreti 547
7. Kanunyolu: İstinaf 547
IV. Tazminatın Geri Alınması ve Rücu 547
1. Yargılamanın Yenilenmesi Durumunda Geri Alma 547
2. Müfteriye Rücu 548
3. Hakim ve Cumhuriyet Savcılarına Rücu 548
§ 21. DELİLLER 549
I. İspat Kavramı ve Deliller 549
1. İspat Kavramı 549
a. İspat Açısından Delillerin Rolü 549
b. İspatın Nispiliği 551
c. Şüpheden Sanığın Faydalanması 553
2. İspat Konusu 553
a. İspat Edilmesi Gereken Olay 553
b. İspatına İhtiyaç Olmayan Hususlar ve İstisnaları 554
3. Kimin Neyi İspat Edeceği Meselesi 555
a. Mahkemenin Delilleri Kendiliğinden Araştırması Kuralı 555
b. İspat Külfeti 556
4. Delillerin Özellikleri 556
a. Delil Gerçek Olayı Temsil Edici Olmalıdır 556
b. Mantık Kurallarına Uygun Olmalıdır 557
c. Konu İle İlgili Olmalıdır 557
d. Delil Hukuka Uygun Olmalıdır 558
e. Deliller Müşterek Olmalıdır 558
f. Bilimsel Deliller 559
5. Delillerin Sınıflandırılması 559
II. Beyan Delili: Tanıklık 561
1. Tanık Beyanı 561
2. Tanığın Gelme Yükümü Ve Zorla Getirilmesi 563
3. Tanığın Hakları 564
4. Tanıklıktan Çekinme 564
a. Kendisi ve Yakınları Aleyhine Tanıklıktan Çekinme: “Nemo Tenetur” Kuralı 565
b. Akrabalık 566
c. Meslek Sebebiyle Tanıklıktan Çekinme 567
d. Devlet Sırrı İle İlgili Tanıklık 568
e. Tanıklıktan Çekinme Sebebinin Bildirilmesi 569
f. Tanıklıktan Sebepsiz Çekinme 570
5. Tanığa Yemin Verilmesi 571
a. Yemin Verilmeyen Tanıklar 571
b. Tanığa Yemin Verilmesi 572
6. Tanıkların Dinlenmesi 574
7. Yüzleştirme 576
8. Tanık Dinlemede Görüntü ve Ses Kaydı (SEGBİS) 576
9. Tanığın Tekrar Dinlemesi 578
10. Tanığa Verilecek Tazminat ve Giderler 579
11. Gizli Tanıklık 579
12. Tanığın Korunması 579
13. Gizli tanık Beyanının Delil Değeri 586
III. Belirti Delilleri 587
1. Belirti Kavramı 587
2. Belirti Delilinin Duruşmada İkamesi 590
IV. Belge Delilleri 590
1. Delil Olabilen Belgeler: Vesika, Senet, Belge 590
2. Belgenin Sağlamlığı 590
3. Yazılı Belge 591
4. Şekil Tespit Eden Belge 591
5. Ses ve Görüntü Tespit Eden Belge 592
6. Bilişim Verisi Şeklindeki Belgeler 592
7. Belge Delillerinin Duruşmada İkamesi 593
V. Hukuka Uygun Bir Şekilde Elde Edilmiş Delille İspat 593
1. Kanuna Aykırı Elde Edilen Delili Yasaklamanın Amacı 593
2. Terminoloji “Kanuna Aykırılık”, “Hukuka Aykırılık” ve “Hukuka Uygunluk” 594
3. Hukuka Aykırı Olarak Elde Edilen Deliller Konusundaki Görüşler 595
a. Konusu Bakımından Yasaklanmış Olan Deliller 595
b. Özel Hayatın Korunması Amacı İle Yasaklanan Deliller 595
c. Elde Edilmesinde Uygulanan Metod Dolayısıyla Yasaklanan Deliller 596
4. Hukuka Aykırı Olarak Elde Edilen Delillerin Kullanılıp Kullanılamayacağı Konusundaki Görüşler 596
a. Türk Hukukundaki Mutlak Yasak Görüşü 597
b. Mukayesi Hukuktaki Hukuka Aykırı Delillerin Kullanılmasını Kabul Eden Görüş 597
c. Belirli Hallerde Hukuka Aykırı Delillerin Kullanılmasını Kabul Eden Görüş 597
ca. Sanık Hakları Teorisi 597
cb. Korunan Hukuki Menfaat Görüşü 599
cc. Hukuka Aykırılığın Adil Yargılama Hakkını İhlal Etmemesi 600
cd. Özel Kişiler Tarafından Elde Edilen Deliller 605
5. İstisnai Hallerde Kullanılabilen Kanuna Aykırı Yöntemle Elde Edilen Deliller 607
6. Hukuka Uygun Olarak Elde Edilen Delilin, Başka Bir Davada Kullanılamaması Kuralı 607
7. Yabancı Ülkede Türk Kanunlarına Aykırı Yöntemlerle Elde Edilen Deliller Açısından İstisnalar 608
8. Delil Yasaklarının Uzak Etkileri Sorunu 608
9. Delilin Dosyadan Çıkartılması Sorunu 610
10. Kanaatimiz 610
VI. Hukuka Aykırı Bir Şekilde Elde Edilen Delillere Örnekler 614
1. Kanuna Aykırı Olarak Durdurma 614
2. Arama ve Elkoyma İşlemindeki Kanuna Aykırılıklar 615
3. Yakalama İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar 616
a. Yakalanan Kişinin Haklarını Öğrenme Hakkı’nın İhlali 616
b. Yakalanan Kişinin Susma Hakkının İhlali 616
c. Yakalanan Kişinin İsnadı Öğrenme Hakkının İhlali 616
d. Yakalanan Kişinin Hakim Önüne Çıkarılma ve Sorguya Çekilme Hakkının İhlali. 617
4. İfade Alma İlgili Kurallara Aykırılık 617
a. İfade Alma Veya Sorgu Sırasında Müdafiin Hazır Bulunmaması 617
b. Müdafiin Şüpheli İle Görüştürülmemesi 617
c. “Yasak Sorgu Yöntemlerinin Uygulanmamasını Talep Etme” Hakkı 617
d. “İfade Alma Sayılmayan” Konuşmaların Akibeti 618
e. Hakların Kullandırılmamasının Sonucu 618
5. Teşhiste Yapılan Hukuka Aykırılık Örnekleri 619
İKİNCİ KİTAP:
CEZA MUHAKEMESİNİN YÜRÜYÜŞÜ
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM:
İLK DERECE MUHAKEMESİ
§ 22. CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ 623
I. Ceza Muhakemesinin Evreleri ve Morfolojik Prensipler 623
1. Organiklik Prensibi 623
a. Derece 624
b. Evre 624
c. Aşama 625
d. Bölüm 625
e. Hadise 625
2. Gelişme Prensibi 625
3. Uygunluk Prensibi 626
4. CMK’nın Soruşturma ve Kovuşturma Evreleri 626
II. Bizim Kabul Ettiğimiz Muhakeme Şeması 626
1. Suça İlişkin Araştırma İşlemleri 627
2. Kısa Soruşturma 627
3. Ara Soruşturma (İddianamenin Kabul Veya İadesi Aşaması) 628
4. Kovuşturma Evresi 629
§ 23. SORUŞTURMA EVRESİ 630
I. Soruşturma Evresinin Organları 630
II. Soruşturma Evresinin Özellikleri 631
III. Suçun İşlendiğinden Bilgi Edinme 633
1. Suçun Öğrenilmesi ve Soruşturmaya Başlama 633
2. Araştırma Yaparak Kendiliğinden Öğrenme 633
3. Şikayet ve Benzeri Kurumlar 634
4. İhbar 634
5. Gizli Haber Verme 635
6. Suç Duyurucu Rapor 635
7. Şüpheli Ölümün İhbarı 635
8. Medya’nın Suç Haberi Toplaması ve Sanık Hakları 636
IV. Ceza Soruşturmasının Başlaması 637
1. Ceza Soruşturması 637
2. Soruşturmaya Yer Olmadığı Kararı (SYOK) 638
V. Araştırma Mecburiyeti 640
1. Araştırma Mecburiyeti Kavramı 640
2. Adli Görevlerin Başlaması 640
VI. Adli Araştırmalar ve Koruma Tedbirleri 641
§ 24. CEZA MUHAKEMESİ ŞARTLARI 641
I. Ceza Muhakemesi Şartı Kavramı 641
II. Ceza Muhakemesi Şart ve Engelleri 642
1. Şikayet Şartı 642
a. Şikayet Kavramı 642
b. Şikayetin Soruşturma Evresindeki Rolü 643
c. Şikayetin Gayesi 643
d. Şikayetin Belli Bir Formülü Yoktur 644
e. Fiil Şikayet Edilir 644
f. Yazılı Şekil Şartı 645
g. Şikayetin Sirayeti Ve Şikayet Hakkı 645
h. Şikayet Süresi 647
ı. Şikayet Hakkından Vazgeçme 648
i. Şikayetin Uzlaştırma İle İlişkisi 650
j. Yabancı Devletin Şikayeti 650
2. Yazılı Başvuru Şartı 651
3. İstem (Talep) Şartı 653
4. Mütalaa Şartı 654
5. İzin Şartı 655
6. Kamu Yararı Şartı 656
7. Diplomatlık Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 657
8. Yasama Dokunulmazlığı 657
9. Kamu Görevlisi Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 659
a. Memur Dokunulmazlığı 659
b. Sağlık Personeli Dokunulmazlığı 659
c. Hakimlik Dokunulmazlığı 660
d. Savcılık Dokunulmazlığı 660
e. Avukatlık Dokunulmazlığı 660
f. Noterlik Dokunulmazlığı 660
g. Askerlik Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 661
h. Seçim Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 662
ı. Karşılıklılık Şartı 662
10. Şüphelinin Hayatta Olması Şartı 663
11. Sanığın Çocuk Veya Akıl Hastası Olmaması Şartı 663
12. Kabahatüstü (Suçüstü) Yakalanma Şartı 664
13. Ceza Muhakemesi Şartı Olarak Görev 664
14. İddianamenin Hukuken Geçerli Olması Şartı 665
15. Uzlaşma Önödeme Veya SERİM Teklif Edilmesi Şartı 665
a. Uzlaşma Teklif Edilmesi 665
b. Önödeme Usulünün Denenmesi 665
c. SERİM Usulünün Denenmesi 665
16. Asıl Ceza Davasının Süresinde Açılması Şartı 666
17. Dava Zamanaşımının Dolmuş Olmaması Şartı 666
18. Bekletici Meselenin Çözülmesi Şartı 666
19. Sanığın Türkiye’de Bulunması Şartı 667
20. Gaipliğin Kalkması Şartı 667
21. Durma Sebebinin Kalkması Şartı 667
22. Aynı Davaya Bakılmakta Olmaması Şartı 667
23. Yargı Bulunmaması Şartı (Ne Bis in Idem) 668
24. Yeni Delil Veya Yeni Olay Meydana Çıkması Şartı 668
III. Ceza Muhakemesi Şartı Sayılmayan Haller 668
§ 25. SORUŞTURMA İŞLEMLERİ 669
I. Suçu Araştırma Yetkisi 669
1. Genel Yetki ve Özel Yetki 669
2. Doğrudan Araştırma ve Dolayısıyla Araştırma 669
3. Re’sen Delil Araştırma 670
II. İfade Alma Veya Sorgu İçin Çağrı, Zorla Getirme 670
1. İfadesi Alınacak Kişinin Davetiye İle Çağırılması 670
a. Davetler 670
b. Kolluğun Davet Etme Yetkisi 671
2. Zorla Getirme 672
a. Zorla Getirme Kişi Özgürlüğünü Kısıtlar 672
b. Şüphelinin Zorla Getirilmesi 673
c. Sanığın Duruşma İçin Zorla Getirilmesi 674
d. Tanığın Zorla Getirilmesi 674
e. Bilirkişinin Zorla Getirilmesi 675
III. İfade Alma ve Sorgu. 675
1. “İfade Alma” ve “Sorgu” Kavramları 675
2. Yakaladıktan Sonra İfade Alma, Gözaltında Tutulan Şüphelinin Veya Serbest Olan Kişinin İfadesinin Alınması 676
a. Yakalama Sonrası İfade Alma 676
b. Gözaltına Alınan Şüphelinin İfadesinin Alınması 677
c. Serbest Olan Kişinin İfadesinin Alınması 677
3. İfade Alma Sayılan ve Sayılmayan Sorular 677
4. Kimlik Tespiti 679
5. Suçlamanın Bildirilmesi 679
6. Müdafi Seçme ve Baro Tarafından Görevlendirilmesini İsteme, Hukuki Yardımdan Yararlanma Hakları ve Bunların Bildirilmesi 680
7. Hakların Bildirilmesi ve Hakları Kullanmaktan Vazgeçme Sorunu 681
a. Hakların Bildirilmesi 681
b. Hakları Kullanmaktan Vazgeçme Sorunu 682
8. Yakınlarına Haber Verme Mecburiyeti 683
9. Lehe Delil Toplanmasını İsteme Hakkı 684
10. Susma Hakkı 684
a. Susma Hakkı Pasif Haklardandır 684
b. Susma Hakkının Bilinip Bilinmemesi Sorunu 685
c. Susma Hakkı Bildirilmesinin İstisnası Yoktur 685
d. Bazı Tali Ceza Davalarında Susma Hakkı Bildirilmesi Gerekmez 685
e. Müdafiin İfade Alma Sırasındaki Konumu 685
11. İfadenin Sesli ve Görüntülü Olarak Kaydedilmesi Mecburiyeti (SEGBİS) 686
12. İfade Alma Veya Sorgu Oturumu 686
13. İfade Veya Sorgu Tutanağı 687
14. Şüphelinin Beyanının Özgür İradesine Dayanması 688
a. İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller 688
b. Kötü Davranma 688
c. İşkence 688
d. İlaç Verme 688
e. Yorma 688
f. Aldatma 689
g. Cebir Veya Tehditte Bulunma 689
h. Bazı Araçları Kullanma 689
ı. Kanuna Aykırı Yarar Vaat Etme 689
15. Yasak Usuller “Mutlak Delil Yasağı” Oluşturur 689
16. Kolluğun İkinci Kez İfade Alması Yasaktır 690
IV. Keşif 691
1. Keşif İlk Derece Mahkemesi Tarafından Yapılır 691
2. Soruşturma Evresindeki “Teftiş” İle “Keşif” Farklı İşlemlerdir 691
3. Keşif Kararı ve Keşfin Yapılması 691
4. Keşifte Hazır Bulunabilenler 693
V. Yer Gösterme 693
1. Oluşumu 693
2. Kendisini Suçlamama Hakkı 694
3. Yer Göstermenin Yapılması 694
4. Hükümlü ve Tutukluya Yer Gösterme İşlemi Yaptırılması 695
VI. Teşhis 695
1. Kavram 695
2. Aleyhe Delil Verme Yasağı ve Sıraya Dizme Usulü 695
3. Resimden Teşhis 696
4. Müdafiin Konumu 697
a. Teşhiste Hakların Bildirilmesi 697
b. Duruşmada Yüzleştirme ve Teşhis Hakkında 698
VII. Gözlem Altına Alınma 699
VIII. Beden Muayenesi 700
1. Beden Muayenesi Tedbirinin Amacı 700
2. Şüphelinin Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 703
a. İç Beden Muayenesi 703
b. Karar Verme Yetkisi, Karara İtiraz ve Yasaklanan Deliller 703
c. Hakim Kararı Alınmasına Rağmen İlgilinin Muayeneye Rıza Göstermemesi 704
d. Sağlık İçin Zararlı Olmama Koşulu 706
e. İşlemi Yapabilen Kişiler 707
f. Cezanın Ağırlığı Koşulu 708
g. Şüphelinin Dış Beden Muayenesi 708
3. Alkol Muayenesi 709
4. Mağdur ve Diğer Kişilerin İç ve Dış Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 710
5. Çocuğun Soybağının Tespiti İçin Karar 712
6. Tanıklıktan Çekinme Sebepleri İle Muayeneden Veya Vücuttan Örnek Alınmasından Kaçınma 713
7. Kadının Muayenesi 714
8. Beden Muayenesi ve Aleyhe Delil Vermeye Zorlanamama Yasağı 714
IX. Moleküler Genetik İncelemeler ve DNA Veri Bankaları 715
1. Moleküler Genetik İncelemelerin Taşıdığı Özellikler 715
2. Moleküler Genetik İnceleme Yapılmasının Koşulları 716
3. Yargıtay Kararlarında Moleküler Genetik İncelemeler 721
4. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Görüşü 723
5. DNA Veri Bankaları 727
6. DNA Veri Bankaları Konusunda Uluslararası Düzenlemeler 728
a. Avrupa Konseyi 728
b. Prüm Sözleşmesi 728
c. Mukayeseli Hukuktaki Diğer Düzenlemeler 729
X. Fizik Kimliğin Tespiti 731
1. Kavram 731
2. Fizik Kimlik Bilgilerinin Yok Edilmesi 732
3. Teşhise Yarayan Kayıtlar 732
XI. Parmak izinin kayda alınması 733
1. Kavram 733
2. Parmak İzleri Kayıt Altına Alınabilen Kişiler 733
3. Sistemde Yer Alan Parmak İzi Kayıtlarının Kullanılması 734
4. Sisteme Kayıtlı Olan Parmak İzlerinin ve Fotoğrafların Silinmesi 735
5. Fotoğrafların Polis Hukukuna Göre Kayda Alınması 735
6. Polis Hukuku Amaçlı Kayıtlar İle Ceza Muhakemesi Amaçlı Kayıtlar Arasındaki Fark 735
XII. Ölünün Beden Muayenesi 737
1. Ölünün Kimliğini Belirleme 737
2. Otopsi 737
3. Yeni Doğanın Cesedinin Adli Muayenesi 738
4. Zehirlenme Şüphesi 738
§ 26. SORUŞTURMA EVRESİNİN SONA ERMESİ 739
I. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 739
1. Soruşturmasının Sona Ermesi 739
2. Maddi Mesele Bakımından Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 739
3. Hukuki Mesele Bakımından Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 740
4. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Türleri 740
a. Takdirilik Sistemi Kapsamında Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 740
b. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Sonrasında Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 740
c. Uzlaştırma Gerçekleşince Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 740
d. Önödemedeki KYOK 741
5. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Kararın Bildirilmesi 741
6. Kararın Kesin Hüküm Etkisi 741
II. “Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara” İtiraz 742
1. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara İtiraz 742
2. Suçtan Zarar Görenin İtiraz Yetkisi 743
3. Şüphelinin İtiraz Etme Yetkisi Sorunu 744
4. Şüphelinin Hukuki Konumu 744
5. İtiraz Yöntemi 744
6. İncelemenin Yapılması 744
7. Verilebilen Kararlar 745
8. Takdirilik Sistemi 745
9. Etkin Soruşturma Yapılmaması Üzerine Yeniden Soruşturma Açılması 746
III. Kamu Davası Açmak Üzere İddianame Düzenlenmesi 746
§ 27. KAMU DAVASININ AÇILMASI 747
I. Kamu Davası Kavramı ve Kamu Davası Açılmasındaki Sistemler 747
1. Kamu Davası 747
2. Kamu Davası Açmada Mecburilik ve Takdirilik Sistemleri 747
II. Kamu Davası Açmada Takdir Yetkisi 748
1. CMK 171/1 Kapsamında Savcının Takdir Yetkisi 748
2. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 749
a. CMK 171/2 Kapsamındaki Takdir Yetkisinin Koşulları 749
b. Yeterli Şüphenin Varlığı Koşulu 750
c. Önödeme ve Uzlaştırmanın Önceliği 750
d. CMK 171/3. Fıkradaki Diğer Koşullar 750
e. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararına İtiraz 751
f. Deneme Süresinde Verilen Kararlar 751
g. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Hakkındaki Görüşümüz 751
3. Kamu Davası Açma Mecburiyeti 752
4. Araştırma Mecburiyeti 753
5. Mecburilik Sisteminin Uygulanma Koşulu 753
6. Kamu Davasının Mecburiliği İlkesinin Yarar ve Zararları 754
7. Kamu Davasının Kendiliğindenliği ve Devamlılığı 754
III. İddianamenin Düzenlenmesi ve Mahkemece İncelenmesi 755
1. Delillerin Yeterli Şüphe Oluşturması 755
2. Görevli ve Yetkili Mahkemeye Hitaben Düzenlenme 755
3. İddianamede Yer Alması Gereken Diğer Hususlar 755
IV. İddianamenin İadesi 756
1. CMK 170. Maddeye Aykırı Olarak Düzenlenen İddianame Kavramı 756
2. Suçun Sübutuna Etki Edeceği Mutlak Sayılan Bir Delilin Toplanmamış Olması Kavramı 757
3. Önödeme Veya Uzlaştırma Ya da Seri Muhakeme Usulünün Uygulanmaması 757
a. Önödeme Uygulanmaması 757
b. Uzlaştırma Teklif Edilmemesi 758
c. Seri Muhakeme Usulünün Uygulanmaması 758
d. İzin veya Talep Koşulunun Yerine Getirilmemesi 758
4. Yargıtay’ın İddianamenin İadesi İle İlgili Kararları 758
a. Tavsif Hatası 758
b. Sevk Maddesindeki Değişiklik İddianamenin İadesi Sebebi Değildir 759
c. Kimlik Bilgilerinin Eksik Olması İade Nedeni Olmaz 759
d. Sağlık Raporu Alınmaması 759
e. İfade Almadan İddianame Düzenlenmesi Mümkündür 760
f. Görevsizlik Veya Yetkisizlik Nedeni İle İade Kararı Verilemez 761
g. Eksik Soruşturma İade Nedeni Değildir 762
h. Etkin Pişmanlık İşlemlerinin Yapılmaması İade Nedenidir 762
5. Otomatik Kabul 763
6. İade Sonrası Savcılık İşlemleri 763
7. İddianamenin İadesi Yolunun Kapanması 763
8. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Kanun Yolu 764
V. İddianamenin Kabulü Kararı; Kamu Davasının "Açılmış Olması". 764
1. Kamu Davasının Açılmış Olması 764
2. Kovuşturma İşlemleri 765
3. Kovuşturma Evresinin Özellikleri 765
a. Sözlülük 766
b. Açıklık 766
c. Bağlılık 766
d. Yüze Karşılık 766
4. Kovuşturma Evresinin Aşamaları 766
§ 28. DURUŞMA HAZIRLIĞI 767
I. Duruşma Gününün Belirlenmesi 767
II. Duruşmada Hazır Bulunması Gereken Kişilerin Çağırılması 767
1. Çağrı Kavramı 767
2. Hazır Bulunması Gereken Kişilerin Çağırılması 767
3. Duruşma İçin Zorla Getirme 768
4. Tutuklu Sanığın Duruşmaya Çağrılması 768
5. Çağrıyı Yapma Yetkisi Mahkemeye Aittir 768
6. Mahkemenin Re'sen Tanık Veya Bilirkişi Çağırma Yetkisi Düzenlenmemiştir 769
III. İddianamenin Tebliği 769
1. Kabul Edilen İddianamenin Tebliği 769
2. Taslak İddianamenin Tebliğ Edilmemesi Sorunu 770
3. Savunma Hazırlama Süresi 771
a. Koruyucu Süre 771
b. Süreye Uymamanın Yaptırımı 771
c. Savunmayı Hazırlamak İçin Verilen Sürenin "Yeterli" Olması Gerekir 771
IV. Sanığın Tanık veya Bilirkişi Davet Ettirmek, Savunma Delili Toplanmasını İstemesi 772
1. Duruşma Hazırlığında Savunma 772
2. Duruşma Hazırlığının Delil Toplama Bölümü 772
3. Tanığın Duruşmaya Çağrılması 773
4. Bilirkişi Veya Uzmanın Davet Edilmesini İstemek 773
5. Sanığın Delil Toplanması İstemi Hakkında Verilen Karar 774
6. Cumhuriyet Savcısına Bildirim 774
7. Savunma Tanıklarının İddia Makamına Bildirilmesi 774
8. İddia Tanıklarının Savunma Makamına Bildirilmesi 774
V. Duruşma Hazırlığında İstinabe ve Keşif 774
1. İstinabe 774
2. Naiple Veya İstinabe Yoluyla Tanık Veya Bilirkişi Dinlenmesi 776
a. Hastalık Veya Malullük Nedeniyle Naiple Veya İstinabe Yoluyla Dinleme 776
b. Konutunun Yargı Çevresi Dışında Olması Nedeniyle Naiple Veya İstinabe Yoluyla Dinleme 776
c. Davayı Gören Mahkemenin Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Naiple Veya İstinabe Yoluyla Dinleyememesi 777
d. İstinabe Olunan Mahkemenin Büyükşehir Belediye Sınırı İçindeki İstinabeyi Yapma Mecburiyeti 777
3. Görüntülü ve Sesli İletişim Tekniği Kullanılarak Tanık Veya Bilirkişi Dinlenmesi (SEGBİS) 777
4. Tanık Veya Bilirkişilerin Dinleneceği Günün Bildirilmesi 778
5. Duruşma Hazırlığında Yapılan Keşif ve Muayene 778
§ 29. DURUŞMANIN YAPISI 779
I. Duruşmanın Açıklığı 779
1. Muhakeme Hukuku İşlemlerinin Açıklığı 780
a. Gizli Yapılan İşlemler 780
b. Kimlik Bilgilerinin Gizliliği 781
2. Açıklığın Kaldırıldığı Haller 781
a. Duruşmanın Kapalı Yapılmasının Kararı 781
b. Kapalılık Kararının Gerekçesi 782
c. Kapalı Duruşmada Hazır Bulunma İzni 782
d. Zorunlu Kapalılık 782
e. Ses ve Görüntü Alıcı Alet Kullanma Yasağı 783
f. Duruşmanın Açıklığı İlkesinin İhlalinin Yaptırımı 783
3. Basın Özgürlüğü ve Aleniyet 784
a. Basın Özgürlüğünün Sınırları 784
b. Açık Duruşmanın İçeriğinin Yayımlanmasının Yasaklanabilmesi 785
II. Duruşmaya Ara Vermeme Kuralı 786
1. Duruşmanın Kesiksizliği 786
2. Duruşmaya Ara Verilebilen İstisnai Haller 786
3. Ara Verilmesini İsteme Hakkının Sanığa Bildirilmesi Mecburiyeti 787
4. Ek Savunma İçin Süre Verilmesi 787
III. Duruşmanın Düzeninin Sağlanması 788
1. Duruşmada Düzeni Sağlama Görevi 788
2. Salondan Çıkarma Yetkisi ve Disiplin Hapsi 788
3. Sanığın Dışarı Çıkarılması ve Duruşmanın Yokluğunda Sürdürülmesi 789
4. Duruşma Sırasında İşlenen Suç 789
IV. Duruşmada Hazır Bulunan Süjeler 790
1. Hakim 790
a. Hakimin Değişmemesi Kuralı 790
b. Mahkeme Başkanının Diğer Görevleri 791
ba. Şekil Bakımından İdare İşlemleri 791
bb. Sanığın Sorgusunu Yapmak 791
bc. Delillerin Ortaya Konmasını Yönetmek 791
2. Cumhuriyet Savcısı 792
a. Duruşma Savcısı 792
b. Birden Çok Savcı Veya Müdafi 792
3. Zabıt Katibi 793
4. Tercüman 793
a. Muhakemenin Dili 793
b. Tercümanın Görevlendirilmesi 794
c. Engelli Sanıkların Tercümanı 794
d. Tercümana Ödenen Ücret 794
e. Sanığın İstemi Üzerine Görevlendirilen Yardımcı Tercüman 795
f. Tercüman Listeleri 795
5. Müdafi 795
a. Müdafiin Duruşmada Hazır Bulunma Yükümü 795
b. "Duruşmaya Gelmeyerek Savunma" Girişimleri 796
c. Sanık Hazır Bulunmasa Da Müdafii Hazır Bulunmaya Yetkilidir 796
d. Sanığın Temsil Edilmesi 797
6. Sanık 797
a. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması ve İstisnaları 797
aa. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı ve Mecburiyeti 797
ab. Sanık Hakkında Zorla Getirme Kararı Verilmesi 798
ac. Sorgu Yapmadan Davanın Gıyapta Bitirilebileceği Haller 798
ad. Sanığın Duruşmanın Devamı Süresince Hazır Bulunması İçin Alınan Tedbirler 800
ae. Davanın Sanığın Yokluğunda Bitirilebileceği Haller 800
af. Yoklukta Duruşma 800
ag. Sanığın Duruşma Salonundan Çıkarılması Kararı 800
b. Duruşmada Hazır Bulunmaktan Bağışık Tutulma 801
ba. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması Temel İlkedir 801
bb. Müdafiin Yetkili Kılınmış Olması Gerekir 801
bc. Bağışık Tutulan Sanığın İstinabe Suretiyle Sorgusu 801
bd. Görüntülü ve Sesli İletişim Tekniği İle Sorgu (SEGBİS) 802
be. Tutuklu Sanıkların Durumu 804
bf. Yurt Dışında Bulunan Sanıkların Durumu 804
c. Sanık Hazır Bulunmaksızın Yapılan Duruşmalarda Eski Hale Getirme 804
d. Sanığı Duruşmaya Getirmek İçin Yakalama Emri Verilmesi 805
§ 30. DURUŞMANIN YÜRÜYÜŞÜ 806
I. Duruşmanın Açılması ve Başlatılması 806
1. Duruşmanın Başında Yapılan İşlemler 806
a. Duruşmanın Açılması ve Bir Başka Güne Bırakılması 806
b. Duruşmanın Açılması ve Duruşmanın Başlaması Arasındaki Fark 806
c. Duruşmanın Başlaması ve Yapılan İşlemler 807
2. Tanıkların, Bilirkişilerin ve Uzmanın Yoklaması 807
3. Duruşmaya Başlama Kararı 808
4. İddianamenin Kabulü Kararının Okunması 808
5. Sanığın Kimliğinin Tespiti 808
6. Sanığa suçlamanın anlatılması 809
a. Sanığa iddianın anlatılması 809
b. İddianame Yerine Geçen Belge 809
c. Yetkisizlik Kararının Bildirilmesi 810
7. Önödemenin Veya Uzlaşmanın Hatırlatılması 811
8. İlk Talî Davaların Açılması 811
II. Duruşmada Yapılan Sorgu 811
1. Sorgunun Önemi 811
2. Sorgu Yöntemi 813
III. Delillerin Ortaya Konulması ve Delil İkamesi İsteminin Reddi 813
1. Delil İkamesi İsteminin Reddi 813
2. Delilin Ortaya Konmasının Reddi Kararının Gerekçesinin Yazılması Mecburiyeti 814
3. Delilin Ortaya Konmasından Vazgeçilmesi 815
4. Delil Veya Olayın Geç Bildirilmesi Ret Sebebi Olmaz 815
5. Mazeretsiz Gelmeyen Sanığın Yokluğunda Ortaya Konulan Deliller 816
IV. Anlattırıcı Soru ve Çapraz Sorgu 816
V. Esas Hakkında Mütalaalar 816
1. Soruşturma Evresinde Tarafların Görüşlerinin Alınması 816
2. Kovuşturma Evresinde Verilen Kararlar Öncesinde Görüş Alma 817
3. Esas Hakkındaki Mütalaa 817
4. Tartışmada Söz Alma Sırası 818
5. Tartışmanın İçeriği 818
6. Cevap Verme Hakkı 819
VI. Sanığın Son Söz Hakkı 819
VII. Hüküm Vermek İçin Müzakere 820
1. Duruşmadan Sonuç Çıkarma Müzakeresi 820
2. Müzakerenin Yönetimi ve Oyların Toplanması 821
VIII. Kararlarda Oybirliği Veya Oyçokluğu 821
1. Kararların Oylanması 821
2. Karşı Oy ve Gerekçesi 822
§ 31. HÜKÜM 823
I. Hüküm Kavramı 823
1. Hüküm Vermenin Kolektif Oluşu 823
2. Çelişme 823
3. Mütalaa Niteliğinde Hüküm 824
4. Karar Niteliğinde Hüküm 824
5. Kesin Hüküm 825
6. Hükmün Mecburiliği Meselesi 826
II. Hükmün Unsurları 826
1. Maddi ve Hukuki Mesele 826
2. Hükmün “Sonuç” Kısmı 827
3. Gerekçeli Karar ve Kısa Karar 828
III. Gerekçe Kavramı; Hükmün Gerekçesi 829
1. Gerekçe Kavramı 829
a. Psikolojik Anlamdaki Hükmün Gerekçesi 829
b. Gerekçenin Yararları 829
c. Gerekçelerin Zararları 829
d. Yazılı Hukuk ve AİHM Kararlarındaki Durum 830
2. Gerekçede Bulunması Gereken Noktalar 830
3. Kararların Gerekçeli Olması 831
4. Hükmün Gerekçesi 832
a. Mahkumiyet Kararının Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar (CMK 230/1) 832
b. Beraat Kararının Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar 833
c. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararının Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar 833
IV. Hükmün Konusu 833
1. Yargılanacak Uyuşmazlığın Belirtilmesi 833
2. Fiili Nitelendirmede Mahkemenin Serbest Olması 834
3. Tavsif Değişikliği 835
a. Tavsif Nedeni İle Ek Savunma Verilmesi 836
b. Bildirimlerin Hem Sanığa, Hem de Müdafie Yapılması 837
V. Hakimin Kararını Duruşmaya Getirilmiş ve Huzurunda Tartışılmış Delillere Dayandırma Mecburiyeti 838
1. Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi 838
2. Sözlülük İlkesi 839
VI. Delillerin Hakimin Vicdani Kanaati İle Serbestçe Takdir Edilmesi 839
1. Vicdani Delil Sistemi 839
2. Delillerin Değerlendirilmesi (Takdiri) 839
a. Delillerin Sağlamlık Bakımından Değerlendirilmesi 839
b. Delillerin “Hukuka Uygunluk” Bakımından Değerlendirilmesi 840
3. Sübut Konusunda Hüküm Faaliyeti 840
4. Tecrübe Kaidesi İle İlgili Faaliyet 841
5. Karine 841
VII. Hüküm fıkrası 842
1. Hükmün "Türk Milleti Adına" Verilmesi 842
2. Hükmün Başında Yazılacak Noktalar 842
3. Hükmün Gerekçesinin En Geç Onbeş Gün İçinde Dava Dosyasına Konulması 842
4. Karar ve Hükümlerin Bunlara Katılan Hâkimler Tarafından İmzalanması 842
2. Hükmün Sanığa ve Müdafie Tebliğ Edilmesi 843
§ 32. HÜKÜM TÜRLERİ 843
I. Beraat Kararı 843
1. Yüklenen Fiilin Kanunda Suç Olarak Tanımlanmamış Olması 843
2. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlenmediğinin Sabit Olması 844
3. Yüklenen Suç Açısından Failin Kast Veya Taksirinin Bulunmaması 844
4. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlenmesine Rağmen, Olayda Bir Hukuka Uygunluk Nedeninin Bulunması 844
5. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlendiğinin Sabit Olmaması 844
6. Derhal Beraat Kararı Verilebilen Durumlar 846
II. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 846
1. Kusur Bulunmaması Nedeniyle Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 846
a. Yaş Küçüklüğü, Akıl Hastalığı 847
b. Zorunluluk Hali, Meşru Savunmada Sınırın Aşılması, Hata 847
2. Etkin Pişmanlık, Şahsi Cezasızlık vb. Nedenlerle Verilen Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 848
III. Mahkumiyet Hükmü 848
IV. Güvenlik Tedbiri Hükmü 849
V. Davanın Reddi Kararı 850
1. Yargının Otoritesi 850
2. Ne Bis in Idem 851
3. Kesin Hüküm 851
4. Maddi Mesele Bakımından Kesin Hüküm 852
5. Ceza Mahkemesince Verilen ve Kesinleşen Hükmün Hukuk Mahkemesi Hakimini Bağlayıp Bağlamayacağı Konusu 852
VI. Düşme Kararı 853
1. Davayı Düşüren Sebepler 853
2. Düşme Kararının Verileceği Zaman 854
VII. Görevsizlik Kararı 855
VIII. Durma Kararı 855
IX. Yargılama Giderleri 856
1. Muhakemenin Gerektirdiği Giderler 856
2. Yargılama Giderleri Konusunda Karar Verilmesi 856
3. Cezaya Mahkumiyette Yargılama Giderleri 857
a. Sanığın Mahkum Olması 857
b. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına İtirazda Yargılama Giderleri 857
c. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Halinde 858
d. Hüküm Kesinleşmeden Sanığın Ölmesi Halinde Yargılama Giderleri 858
e. Aynı Sanığın Birleştirilen Davalarında Yargılama Gideri 858
f. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Yargılama Gideri 858
4. Beraat Veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararında Yargılama Giderleri 858
5. Diğer Bazı Haller 858
6. Karşılıklı Hakaret Halinde Gider 859
7. Kanun Yolu Davasında Gider 859
8. Adli Tatil 860
X. Hükmün Açıklanması 861
1. Duruşmanın Sona Ermesi 861
a. Dar Manada Duruşmanın Sona Ermesi 861
b. Duruşmadan Sonuç Çıkarma Evresinin Başlaması 861
c. Duruşmadan Sonuç Çıkarma Evresi İle Birlikte Geniş Manada Duruşmanın Sona Ermesi ve Hükmün Verilmesi 861
2. Hükmün Açıklanması (Tefhimi) 862
XI. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 862
1. Anayasa Mahkemesi’sinin iptal kararları ve yeni düzenleme 862
2. Sanığın Rızasının Ceza Muhakemesinde Rol Oynadığı Haller 865
a. Kamu Davasının Mecburiliği Prensibinin Rızaya Dayalı İstisnaları 865
b. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Hukuki Niteliği 865
3. HAGB Kararı 866
a. HAGB Kararı Verilemeyen Haller 866
b. AİHM Kararlarının Göz Önünde Tutulması 867
4. HAGB Kararı Verilmesinin Koşulları 868
a. Mahkumiyet Hükmü Kurulmuş ve Cezanın Belirlenmiş Olması Koşulu 868
b. Cezaya İlişkin Önkoşul 868
c. Sanığın Kabul Etmesi Koşulu Kaldırılmıştır. 869
d. Sanığın Daha Önce “Kasıtlı” Bir Suçtan Mahkum Olmamış Bulunması 869
e. Mahkemece Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Konusunda Kanaate Varılması 869
f. Zararın Giderilmesi 870
g. Zararın Giderilememesi 871
5. HAGB Kararı Verilmesinin Sonuçları 871
a. Mahkumiyet Hükmünün Müsadere Dışında Hüküm Doğurmaması 871
b. Denetimli Serbestlik Uygulama Mecburiyeti 871
c. Seçenek Yaptırımlara Çevirememe 872
6. HAGB Kararına Karşı Kanun Yolu 872
a. İstinaf Ve Temyiz 872
b. 2024 Öncesi Uygulanan İtiraz 872
7. Denetimli Serbestlik Süresinde Veya Sürenin Sonunda Verilebilen Kararlar 875
a. Yükümlüklere Uyma Halinde Düşme Kararı Verilmesi 875
b. Yükümlülüklere Uymama Halinde Hükmün Açıklanması 875
c. Yeni Bir Mahkumiyet Hükmü Kurulması 875
ç. Açıklanan Veya Yeni Kurulan Hükme İtiraz 875
8. Çocuk Ceza Hukukundaki HAGB 875
9. Kesinleşmiş Hükümlerde HAGB 875
BEŞİNCİ BÖLÜM:
ÖZEL YARGILAMA USULLERİ
§ 33. GAİP VE KAÇAKLARIN YARGILANMASI, MÜSADERE, TÜZEL KİŞİLERİN TEMSİL EDİLMESİ 877
I. Gaip ve Kaçakların Yargılanması 877
1. Gaibin Yargılanması 877
a. Gaibin Tanımı 877
b. Gaip Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verilebilir 877
c. Gaip Hakkında Delil Toplama ve Koruma Tedbiri Uygulama 878
d. Tutuklamama Güvencesi Belgesi 878
2. Kaçakların Yargılanması 879
a. Kaçak Tanımı 879
b. Kaçak Kararı Verilmesi 879
c. Kaçak Hakkında Yapılan Kovuşturma 880
d. Kaçak İçin Zorunlu Müdafi Görevlendirilmesi 880
e. Zorlama Amaçlı Elkoyma 880
3. Zorlama Amaçlı Elkoyma Kararı Kapsamındaki Suçlar 880
4. Elkoyma Kararının Uygulanması ve Kaldırılması 881
5. Kanun Yolu 881
6. Kaçak Hakkında Yoklukta Tutuklama Kararı Verilebilmesi 881
II. Müsadere Muhakemesi 882
1. Suçta Kullanılan Veya Suçtan Meydana Gelen Eşyanın Müsaderesi 882
a. Kamu Davası Açılmaması, Esasla Birlikte Müsadere Kararı Verilmemesi 882
b. Müstakil Müsadere Davası Açabilenler 883
c. Müsadere Duruşması ve Karar 883
d. Müsadere Davasında Elkoyma 883
2. Suç Konusu Olmayan Eşyanın Müsaderesi 884
3. Kanun Yolu 884
a. Müstakil Müsadere Kararına Karşı İstinaf 884
b. Suç Konusu Olmayan Eşyanın Müsaderesine İtiraz 885
4. Bazı Özel Durumlarda Müsadere 885
III. Tüzel Kişinin Ceza Muhakemesinde Temsil Edilmesi 887
1. Tüzel Kişi Hakkında Yaptırım Uygulanması Sorunu 887
a. Ceza Sorumluluğunun Sübjektifliği 887
b. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması 887
c. Ceza Sorumluluğu Bulunan Tüzel Kişiler 887
d. Tüzel Kişi İle Uzlaşma 888
e. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 888
2. Tüzel Kişinin Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçların Muhakemesi 888
a. Tüzel Kişinin Organ Veya Temsilcisinin Duruşmaya Kabul Edilmesi 888
b. Tüzel Kişinin Kamu Davasına Katılması 889
IV. Örgüt Suçu Muhakemesi 889
§ 34. ÖNÖDEME 890
I. Önödeme Kurumunun Hukuki Niteliği 890
1. Önödeme Kavramı 890
a. Soruşturma Evresinde Önödeme 890
b. Kovuşturma Evresinde Önödeme 891
2. Önödeme Kapsamına Giren Suçlar 891
a. TCK 75/1 Suçları 891
b. TCK 75/6 Suçları 891
3. Ödenecek Miktar Veya Adli Para Cezasının Belirlenmesi 892
II. Önödeme ile İlgili Değerlendirmelerimiz 892
§ 35. UZLAŞTIRMA 893
I. Uzlaştırma ve Uyuşmazlığın Saptırılması 893
1. Uyuşmazlıkların Alternatif Yöntemlerle Halledilmesi 893
2. CMK’daki Uzlaştırma ve HMK’daki Arabuluculuk 893
II. Ceza Muhakemesi Kanunun Uzlaştırma Sistemi 894
1. Uzlaştırma, Yaptırım Benzeri Olan Bir Kurumdur 894
2. Şikayet Şartının Gerçekleşmesi Koşulu 895
3. Suça İlişkin Araştırma Yapılması ve Yeterli Şüphe 896
4. Uzlaştırma Teklifinin Yapılması 896
5. Şüphelinin Uzlaştırmadaki Hakları 897
6. Birden Çok Fail Bulunması Halinde Uzlaştırma 898
7. Mağdurun Uzlaştırmadaki Hakları 898
III. Uzlaşmaya Tabi Olan Suçlar 898
1. Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikayete Bağlı Suçlar 898
2. TCK’da Yer Alan Uzlaştırmaya Tabi Suçlar 899
3. Çocuklar Bakımından Uzlaştırmaya Tabi Suçlar 900
4. Özel Kanunlarda Uzlaştırmaya Tabi Suçlar 901
IV. Uzlaştırmaya Tabi Olmayan Suçlar 902
1. Uzlaştırma Uygulanamayan Bağlantılı Suçlar 902
2. Uzlaştırma Uygulanamayan Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar 903
3. Uzlaştırma Uygulanamayan Önödemeye Tabi Suçlar 903
4. Uzlaştırma Uygulanamayan, Mağduru Kamu Tüzel Kişisi Olan Suçlar 904
V. Uzlaştırmacı Olabilenler: Avukat Veya Hukukçu, Cumhuriyet Savcısı 904
1. Uzlaştırmacının Tarafsızlığı 904
2. Uzlaştırma Bürosunca Görevlendirilen Uzlaştırmacı Avukat 904
3. Hukuk Öğrenimi Görmüş Kişiler Arasından Uzlaştırmacı Görevlendirilmesi 905
VI. Uzlaştırma İşlemlerinin Yürüyüşü 905
1. Baro Tarafından Yapılması Gereken Hususlar 907
2. Uzlaştırmacıya Ödenen Ücret 907
3. Uzlaştırma İlkeleri 907
4. Süreler 907
5. Uzlaştırma Oturumu Öncesi Yapılan Hazırlık Evresi 908
VII. Uzlaştırma Müzakereleri Aşaması 908
1. Tanışma ve Uzlaştırmacının Giriş Konuşması 908
2. Bilgi Toplama Aşaması (Doğrudan Soru ve Çapraz Sorgu) 909
3. Halledilmesi Gereken Problemleri Sınırlama ve Daraltma Evresi 909
4. Ayrı Yerlerde Toplanma 910
5. Tarafların Tekliflerini Belirleme Evresi 910
6. Müzakere Aşaması 910
7. Uzlaştırma Sureti ve Edim 910
a. Uzlaştırma ve Edimin Belirlenmesi Aşamasında Dikkat Edilecek Hususlar 910
b. Edim 911
8. Raporun Düzenlenmesi Aşaması 911
9. Haricen Uzlaştırma 911
10. Edimin İfa Edilmesi ve Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 912
11. Hukuk Davası Açmak İçin Zamanaşımı Sorunu 912
a. Uzlaşmaya Rağmen Edimin Yerine Getirilmemesi 912
b. Hukuk Davalarının Zamanaşımı 912
12. Mahkeme Tarafından Uzlaştırma 912
13. Çocuk Hukukundaki Uzlaştırma 913
§ 36. SERİ MUHAKEME USULÜ 914
I. Seri Muhakeme Usulü (CMK 250) 914
1. Seri Muhakeme Usulünün Uygulandığı Suçlar 914
a. Seri Muhakeme Uygulanan Suçlar 914
b. Seri Muhakeme Uygulanmayan Haller 915
2. Seri Muhakeme Usulünde Tarafların Konumu 916
a. Cumhuriyet Savcısının ve Kolluğun Konumu 916
aa. Alternatif Muhakeme Usullerinin Uygulanma Sırası 916
ab. Yeterli Şüphe Aranmaması 916
ac. Seri Muhakeme Usulünün Mecburiliği 916
ad. Seri Muhakeme Usulü Uygulanması Teklifi ve Bunun Kabul Edilmesi 917
ae. Yaptırımın Belirlenmesi 917
af. Talep Yazısı Düzenlenmesi 917
b. Suçtan Zarar Görenin Konumu 917
c. Seri Muhakeme Usulünde Şüphelinin Konumu 918
3. Seri Muhakeme Usulünde Mahkemenin Konumu 918
a. Mahkemenin Şüpheliyi Dinlemesi ve Hüküm Kurması 918
aa. Seri Muhakeme Hükmünün Kurulması 918
ab. Talepnamedeki Eksikliklerin Giderilmesi İçin Dosyanın Cumhuriyet Başsavcılığına İade Edilmesi 918
ac. Kurulan Hükme Karşı İtiraz 918
b. Mahkemenin Seri Muhakeme Talebini Reddetmesi 919
ba. Talep Yazısının Reddi ve Soruşturmanın Genel Hükümlere Göre Sonlandırılması 919
bb. Seri Muhakeme Usulünden Vazgeçme Karinesi 919
bc. İddianame Düzenlenip Düzenlenmeyeceği Sorunu 919
bd. Kabul Beyanının Delil Olması Yasağı 919
II. Seri Muhakeme Usulüne İlişkin Görüşlerimiz 920
§ 37. BASİT YARGILAMA USULÜ 925
I. Basit Yargılama Usulü (CMK 251) 925
1. Basit Yargılama Usulü Kapsamına Giren Suçlar 926
a. Basit Yargılama Usulü Uygulanabilen Suçlar 926
b. Basit Yargılama Usulü Uygulanamayan Suçlar 926
2. Basit Yargılama Usulünde Tarafların Rolü 926
a. Cumhuriyet Savcısının Rolü 926
b. Basit Yargılama Usulünde Suçtan Zarar Gören ve Sanığın Durumu 926
3. Basit Yargılama Usulünde Mahkemenin Rolü 927
a. Duruşma Hazırlığı Aşamasında Asliye Ceza Mahkemesinin Takdir Yetkisi 927
b. Duruşma Yapmaksızın Hüküm Kurma Aşaması 927
4. İtiraz ve İtirazın İncelenmesi 928
5. İtirazın Kabul Edilmesi ve Genel Hükümlere Dönüş 929
6. Yayılma Etkisi 929
II. Basit Yargılama Hakkındaki Görüşümüz 929
ALTINCI BÖLÜM:
KANUN YOLLARI
§ 38. KANUN YOLLARINA BAŞVURMA HAKKI 931
I. Kanun Yolu Muhakemesinin Gayesi ve Görevi 931
1. Denetim Muhakemeleri ve Kanun Yolu Kavramı 931
2. Kanun Yolu Muhakemesinin Niteliği 932
3. Kanun Yoluna Başvurmak, Bir İnsan Hakkıdır 932
II. Kanun Yoluna Başvurabilenler 933
1. Şüpheli ve Sanığın Kanun Yolu Davası Açması 933
a. Serbest Olan Şüpheli Veya Sanığın Başvurusu 933
b. Tutuklunun Kanun Yoluna Başvurması 934
2. Avukatın Başvurma Hakkı 934
a. Müdafiin Kanun Yolu Başvurusu 935
b. Başvurunun Sanığın Açık Arzusuna Aykırı Olmaması Kuralı 935
c. Müdafiin Kanun Yoluna Başvurmaması 935
d. Müdafiin Kanun Yoluna Başvurma Yetkisinin Sona Ermesi 936
3. Yasal Temsilci ve Eşin Dava Hakkı 936
4. Medenî Bakımdan Sorumlunun ve Üçüncü Şahısların Kanun Yolu Davası 937
5. Cumhuriyet Savcısının Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi 937
a. Kararı Veya Hükmü Veren Mahkemenin Yargı Çevresindeki Cumhuriyet Savcısı 937
b. Başka Mahkemenin Yargı Çevresindeki Cumhuriyet Savcısı 938
c. Cumhuriyet Savcısının Açtığı Kanun Yolu Davasının Lehe Veya Aleyhe Oluşu 938
6. Katılanın Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi 938
a. İlk Derece Muhakemesinde Katılan Sıfatını Almış Bulunanlar 938
b. Katılan Sıfatını Alabilecek Surette Suçtan Zarar Görmüş Olanlar 939
7. Olağanüstü Kanun Yolu Davası Açabilenler 940
a. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı Davası Açabilenler 940
b. BAM Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı Davası Açabilenler 940
c. Kanun Yararına Bozma Davası Açabilenler 940
d. Yargılamanın Yenilenmesi Davası Açabilenler 940
III. Kanun Yolu Davasının Açılması 940
1. Kanun Yolu Muhakemesinde İddia Hakkı 940
2. Karardan Önce Kanun Yolu Davası Açılamaz 941
3. Kanun Yoluna Başvurma Hakkının Öğretilmesi 941
4. Başvuru Süresi 941
5. İstek Koşulu 941
a. Yazılı Başvuru 941
b. Sözle Başvuru 942
c. İsteğin Koşulsuz Olması Şartı 942
d. Otomatik Açılma 942
6. Vazgeçme, Geri alma 943
a. Vazgeçme ve Geri Alma Farkı 943
b. Müdafiin Vazgeçmesi Veya Geri Alması, Vekaletname İbrazı 943
c. Küçükler ve Müdafiin Vazgeçme Veya Geri Alması 943
d. Cumhuriyet Savcısının Vazgeçme Veya Geri Alması 944
7. Kanun Yoluna Başvuru Harcı 944
8. Başvurulacak Makam 944
9. Kanun Yolunun Belirlenmesinde Hata 944
10. Karardan Zarar Görmek Şartı 945
11. Davanın Kabulü Kararı 945
IV. Kanun Yolu Davasının Açılmasının Sonuçları 946
1. Kesinleşmenin Engellenmesi 946
a. Kesinleşmenin Engellenmesi ve Muhakemeye Devam Olunması 946
b. Ceza İnfazının Geri Bırakılması Veya Durması 947
c. Mahkûmiyet Dışındaki Kararların Yerine Getirilmesinin Mümkün Olması 947
2. Yargılamanın Üst Mahkemeye Aktarılması Etkisi 947
3. İncelemenin İstekle Bağlı Olması: ultra petita 947
4. Verilecek Kararın Kanun Yolu Davası Açmayanlara Tesir Etmemesi 948
5. Verilecek Kararın Kesin Olması 948
6. Aleyhe Değiştirmeme Mecburiyeti Doğması: Reformatio in Peius 949
a. Kavram 949
b. İtirazdaki Durum 949
c. İstinaf ve Yargılamanın Yenilenmesindeki Durum 949
d. Temyizdeki Durum 949
§ 39. İTİRAZ 950
I. İtiraz Yolunun Niteliği 950
1. İtirazın Olağan Kanun Yolu Oluşu 950
2. İtirazda Maddi Meselenin İncelenmesi 951
II. İtiraz Olunabilen ve İtiraz Olunamayan Kararlar 951
1. Kanunun İtirazı Kabul Ettiği Haller 951
a. Hâkimlik Makamı Kararları 951
b. İtiraz Olunabilen Mahkeme Kararları Kanunda Gösterilmiştir 952
c. Savcılık İşlemleri 952
2. İtiraz Olunamayan Kararlar 952
a. Mahkemenin Hüküm Şeklinde Verdiği Karar 952
b. Mahkemenin Ara Kararları 952
c. İtiraz Edilemeyen Hakimlik Kararları 953
d. Yargıtay Kararları 953
e. İtiraza Müsait Olmayan Kararlar 953
III. Tutuklama Kararına ve Yakalama Emrine İtiraz 954
1. Tutuklama Kararına İtiraz 954
a. Sulh Ceza Hakimliği Veya Mahkemece Verilen Tutuklama Kararı 954
b. Tutuklamama Kararına İtiraz Üzerine, Merci Tarafından Verilen Tutuklama Kararına İtiraz 954
c. Tutuklu Şüphelinin Salıverilme İstemi Hakkında Verilen Karara İtiraz 955
2. Yakalama Emrine İtiraz 955
a. Soruşturma Evresinde Sulh Hakimi Tarafından Düzenlenen Yakalama Emrine İtiraz 955
b. Kovuşturma Evresinde Mahkeme Tarafından Düzenlenen Yakalama Emrine İtiraz Sorunu 955
IV. HAGB Kararına İtiraz 956
V. İtiraz Yolunda Yargılama Makamı 956
1. İtiraz İçin Başvurulacak Makam 956
2. İtirazı İnceleyen Makam 956
a. Sulh Ceza Hâkimliği Kararlarına Yapılan İtirazlar 956
b. Asliye Ceza Mahkemesi Hâkimi Tarafından Verilen Kararlara Yapılacak İtirazların İncelenmesi 957
c. Ağır Ceza Mahkemesi İle Ağır Ceza Mahkemesinin Başkanı Tarafından Verilen Kararlara İtirazı İnceleyen Makam 957
d. Naip Hâkim Kararlarına Yapılan İtirazların İnceleyen Makam 957
e. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Kararları İle Yargıtay Ceza Dairelerinin Esas Mahkeme Olarak Baktıkları Davalarda Verdikleri Kararlara Yapılan İtirazlar 957
f. Yapılan Değişikliğin Değerlendirilmesi 957
VI. İtiraz Davasının Açılması ve Sonuçları 958
1. İddia Hakkı 958
2. İtiraz Süresi ve İtiraz Tali Davasının Açılması 958
3. Kararı Veren Makamın İtiraz Edilen Kendi Kararını Düzeltme Yetkisi 959
4. İtirazın Yerine Getirmeyi Engellememesi 959
5. İtiraz Tali Davasında Karşı Görüş Alınması 959
6. İtirazın İncelenmesi 960
7. İtiraz Üzerine Verilen Islah Kararı 960
8. İtiraz Üzerine Verilen Kararın Kesinliği; Kanun Yararına Bozma Yolu 960
§ 40. İSTİNAF 961
I. İstinaf Hakkında Genel Bilgiler 961
1. İstinafta Maddi ve Hukuki İnceleme Yapılması 961
2. İstinafın Leh ve Aleyhindeki Görüşler 962
3. CMK’nın Kabul Ettiği İstinaf Genişletilmiş Temyizdir 963
4. İstinafta Yargılama Makamı 963
5. İstinafta İddia Makamı 963
6. Bölge Adliye Mahkemesi Adalet Komisyonu 964
II. İstinaf Edilebilen ve Edilemeyen Hükümler 964
1. İstinaf Edilebilen Hükümler 964
a. İlk Derece Mahkemelerinin Hükümleri 964
b. Hükme Esas Teşkil Eden Ara Kararlar 964
c. Diğer Kanunlarda Temyiz Teriminin Kullanıldığı Haller 964
d. İstinaf Atlanarak Doğrudan Temyiz Davası Açılabilen Hal 964
2. İstinaf Edilemeyen Hüküm Veya Kararlar 965
a. 15.000 TL Adli Para Cezasına Mahkumiyet Hükümleri 965
b. 500 Gün Adli Para Cezasına Kadar Beraat Hükümleri 965
c. Durma Kararı 966
d. Soruşturma Evresinde Verilen Kararlar 966
e. HAGB Kararının İstinaf Edilmesi 966
f. Kesin Olarak Verilen, İstinaf Edilemeyen Kararların İnsan Hakları Açısından Değerlendirilmesi 966
III. İstinaf Davasının Açılması 967
1. İstem Şartı 967
a. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 967
b. Otomatik İstinaf 967
2. Başvurulacak Mahkeme ve Süre Koşulu 967
a. İstinaf Süresi 967
b. Asliye Ceza Mahkemelerinde İstinaf Süresi 967
c. İstinafta Eski Hale Getirme 968
3. Karardan Zarar Görme Koşulu 969
4. İstinaf Nedeni ve Gerekçe Gösterme Mecburiyeti Yoktur 969
a. Sanık İle Katılanın Başvuru Nedenlerini Göstermek Mecburiyeti Yoktur 969
b. Cumhuriyet Savcısının İstinaf Nedenlerini Gerekçeleri İle Birlikte Gösterme Mecburiyeti 970
c. İstinaf Nedenleri ile Gerekçelerinin Sonradan Bildirilmesi 970
5. İstinaf Davası Açabilenler 971
IV. İstinaf Davası Açılmasının Sonuçları 972
1. Hükmün Kesinleşmesinin Önlenmesi ve Esas Hakkındaki İncelemenin Üst Mahkeme Tarafından Yapılması 972
2. İstinaf İsteminin İlk Derece Mahkemesi Tarafından İncelenmesi 972
a. Kabul Edilebilirlik İncelemesi 972
b. İstinaf İsteminin İlk Derece Mahkemesi Tarafından Reddedilmesine Karşı, Bölge Adliye Mahkemesinin Karar Vermesini İsteme 972
c. İstinaf İsteminin Kabul Edilmesi Halinde İstinaf Dilekçesinin Tebliği 973
d. Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine Gönderilmesi 973
e. Koruma Tedbirlerinin Uygulanması Sorunu 974
3. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısının Görevleri 974
4. BAM Tarafından Yapılan Ön İnceleme 974
a. Yer İtibarı İle Yetki Sorunu 974
b. BAM Tarafından Yapılan Kabul İncelemesi 975
c. Ön İncelemede Verilen Kararlara Karşı İtiraz 975
5. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin Dosya üzerinden Yaptığı Esas İncelemesi ve Kovuşturma 975
a. Dosya Üzerinden Verilen “İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı” 975
b. Dosya Üzerinden Verilen “Hukuka Aykırılık Giderilerek İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı” 976
c. Cezanın En Alt Derecesinin Uygulanmasını Gerektiren Hukuka Aykırılığın Düzeltilmesi 977
d. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı veya Cezada İndirim Yapılması Kararı 977
e. Davanın Reddi veya Güvenlik Tedbiri Kararındaki Hata 977
f. İlk Derece Mahkemesinin Kararının Bozulması Kararı 977
g. İstinafa Özgü Bozma Nedenleri 978
h. Davanın Yeniden Görülmesi Kararı 979
6. Duruşma Hazırlığı 980
a. Görev Sorunu 980
b. Delil İkamesinin Kapsamı Konusunda Geçici Bir Karar Verilmesi ve Duruşmada Ortaya Konacak Olan Delillerin Getirtilmesi 980
c. Raportör Üyenin İnceleme Raporu Hazırlamakla Görevlendirilmesi 981
d. Yeni Olay ve Yeni Delil Araştırılması 981
e. Tanık ve Bilirkişilerin Çağırılması 982
f. Sanığın Çağırılması 982
g. Müdafiin Çağırılması 983
h. Duruşma Hazırlığında SEGBİS Yöntemiyle Tanık veya Bilirkişi Dinlenmesi 983
ı. Duruşma Gününün Saptanması 984
V. İstinaf Duruşması 985
1. İstinaf Duruşmasının Özellikleri 985
a. İstinafın İkinci Derece Olmasına Bağlı Özellikler 985
b. İstinaf Duruşması 985
2. İnceleme Raporu 986
a. İnceleme Raporu Hazırlamakla Görevlendirilen Üye 986
b. İnceleme Raporunun İçeriği ve Raporun Sunulması 986
c. İnceleme Raporunun Hukuki Niteliği 988
3. İlk Derece Mahkemesinin Gerekçeli Hükmünün Anlatılması 988
a. İlk Derece Mahkemesince Verilen Hükmün Anlatılması 988
b. Daha Önce Kesinleşmiş Olan Kararlar ile Yapılan Tespitlerin Bağlayıcılığı 989
4. Sanığın Sorgusu 990
5. İlk Derece Mahkemesinde İkame Edilen Delillerin Tutanaklarının Okunması 991
a. İstinaf Duruşmasında Belge Okuma İstisnalarının Genişletilmesinin Nedeni 991
b. İstinafta Maddi Gerçeğin Araştırılması Koşulu 991
c. İlk Derecede Düzenlenen Tanık Dinleme Tutanağı, Bilirkişi Raporu ve Yapılan Keşfin Tutanağının Okunması 992
d. İlk Muhakemede Yapılan Ses ve Görüntü Kayıtlarının Yazıya Dökülmüş Şeklinin İstinaf Duruşmasında Okunması 992
6. İstinaf Duruşmasında Delillerin Ortaya Konulması 993
7. İstinaf Duruşmasında Esas Hakkında Mütalaa 993
8. İstinaf Duruşmasının Tutanağı 993
VI. Bölge Adliye Mahkemesinin Esas Hakkında Verdiği Kararlar ve Yeni Hüküm 993
1. Bölge Adliye Mahkemesinin Esas Hakkında Verdiği Kararlar 993
2. Bölge Adliye Mahkemesinin Duruşma Yaparak Verdiği Yeni Hüküm 994
3. Aleyhe Değiştirme Yasağı 994
4. Direnme Yasağı 995
5. Bölge Adliye Mahkemesinin Yeni Hükmüne Karşı Kanun Yolu 995
a. İstinaf Duruşmasında Kullanılabilen Hukuki Çare 995
b. Bölge Adliye Mahkemesinin Hükmüne Karşı Olağan Kanun Yolu 995
c. Olağanüstü Kanun Yolları 996
§ 41. TEMYİZ 996
I. Temyiz Kanun Yolu Hakkında Genel Açıklamalar 996
1. Temyiz Kanun Yolunun Gayesi ve Görevi 996
2. Yargıtay 997
3. İçtihat Yaratma ve İçtihatları Birleştirme 998
II. Temyiz Nedeni 998
1. Temyiz Nedeninin Çeşitli Görünümleri 998
a. Temyiz Nedeni, Temyiz Sebebi ve Bozma Nedeni 998
b. Ultra Petita Kuralı 999
2. Temyiz Nedeni Olarak "Hukuka Aykırılık" 999
a. Terminoloji 999
b. Hukuki Meselenin İncelenmesi 999
c. Maddi Ceza Hukukuna Aykırılık, Muhakeme Hukukuna Aykırılık 1000
3. Temyiz Nedeni Olan Hukuka Aykırılığın Kapsamı 1001
4. Hukuka Kesin Aykırılık Halleri 1003
5. Temyiz Nedeni Olan Hukuka Aykırılık Türleri 1004
a. Yazılı Hukuka Aykırılık 1004
b. Yazılı Olmayan Hukuka Aykırılıklar 1004
c. İçtihadî Hukuka Aykırılıklar 1004
d. İlmî Hukuka Aykırılıklar 1004
e. Maruf ve Meşhur Olan Şahsî Bilgide Hatalar 1005
f. Tecrübe Kaidesine Aykırılıklar 1005
6. Bozma Sebebi Sayılmayan Temyiz Nedenleri 1005
III. Temyiz Edilebilen Hüküm ve Kararlar 1005
1. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin Hükmü 1005
2. Bölge Adliye Mahkemesinin Hükmüne Esas Teşkil Eden Ara Kararlar 1006
3. Suçlunun İadesi Kararı 1007
4. Avukatlık Kanunundaki İstisna 1007
5. Bozmadan Sonra İlk Derece Mahkemesi Tarafından Verilen Yeni Hüküm 1007
IV. Temyiz Edilemeyen Hükümler 1008
1. İlk Derece Mahkemesinin Verdiği Hüküm 1008
2. Bölge Adliye Mahkemesinin Verdiği Bozma Kararı 1008
3. Bölge Adliye Mahkemesinin Verdiği İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararları 1008
a. Beş Yıl Altında Hapis ve Adli Para Cezası İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 1009
b. Hapis Cezasından Çevrilen Seçenek Yaptırım İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 1010
c. Eşya veya Kazanç Müsaderesi Yaptırımı İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 1010
d. On yıl Altında Hapis veya Adli Para Cezası İstemiyle Açılan Kamu Davasında Verilen Beraat Kararına Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 1010
e. Davanın Düşmesine, Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Hükmeden veya Güvenlik Tedbiri İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 1010
4. Bölge Adliye Mahkemesinin Esasa Girerek, Kendisinin Verdiği Hükümler 1011
a. Cezayı Artırmayan BAM Kararları 1011
b. İki Yıl Hapis Cezasını Gerektiren Suçlar ve Bunlara Bağlı Adli Para Cezalarına Dair BAM Kararları 1013
c. Seçenek Yaptırımlara İlişkin BAM Kararları 1013
d. Adlî Para Cezasını Gerektiren Suçlarda Verilen Hükümlere İlişkin BAM Kararları 1013
e. Davanın Düşmesine, Ceza Verilmesine Yer Olmadığına, Güvenlik Tedbirine İlişkin İlk Derece Mahkemesi Kararları İle İlgili Olarak Bölge Adliye Mahkemesince Verilen Bu Tür Kararlar Veya İstinaf Başvurusunun Reddine Dair Kararlar 1014
f. CMK 286/2–a ila h Bentlerinde Yer Alan Sınırlar İçinde Kalmak Koşuluyla Aynı Hükümde, Cezalardan ve Kararlardan Birden Fazlasını İçeren Bölge Adliye Mahkemesi Kararları 1015
V. Temyiz Davasının Açılması ve BAM Tarafından Yapılan Kabul İncelemesi 1015
1. Temyiz İstemi ve Süresi 1015
a. Temyiz İstemi 1015
b. Temyiz Süresi 1015
c. Temyizde Eski Hale Getirme 1016
2. Hükmün Kesinleşmesinin Engellenmesi 1017
3. Temyiz Sebebinin Gösterilmesi Mecburiyeti 1017
a. Temyiz Sebebi 1017
b. Hukuki Meselenin Denetlenmesi 1018
c. Temyiz Dilekçesinde Gerekçe Gösterme 1018
4. Temyiz İsteminin BAM Tarafından Kabul Açısından İncelenmesi 1019
a. Temyiz Süresinin Geçmesi 1019
b. Temyiz Edilemeyecek Hüküm Olması 1019
c. Temyiz Edenin Buna Hakkı Olmaması 1019
d. Temyiz Gerekçesinin Gösterilmemesi 1020
5. Kabul Açısından Ret Kararına Karşı Başvuru Yolu 1021
VI. BAM Tarafından Kabul Edilen Temyiz Davası Üzerine Yargıtay’da Yapılan İşlemler 1021
1. Temyiz İstemini Kabul Eden BAM Kararı 1021
2. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Tebliğnamesi 1022
3. Temyiz Davasının Kabule Şayan Olup Olmadığı Konusunda Yargıtay Kararı 1023
4. Yargıtaydaki İnceleme 1023
a. Dosya Üzerinden İnceleme 1023
b. Duruşmalı İnceleme 1023
c. Duruşmada Usul 1024
5. Temyiz Muhakemesindeki İncelemenin Kapsamı 1024
a. İstem Dışı İnceleme Yapılamaması 1024
b. Maddi Ceza Hukukundaki Aykırılığa Dayanan Temyiz İsteminde İncelenecek Hususlar 1026
c. Muhakeme Hukukundaki Aykırılığa Dayanan Temyiz İsteminde İncelenecek Hususlar 1026
VII. Temyiz İncelemesinin Sonunda Verilen Kararlar 1027
1. Temyiz İsteminin Esastan Reddi Kararı (Onama) 1027
2. Bozma Kararı 1027
a. Yargıtay Tarafından Verilen Bozma Kararı 1027
b. Bozma Sebebi Olan ve Olmayan Hukuka Aykırılıkların İlamda Gösterilmesi 1028
ba. Bozma Sebebi Olan Hukuka Aykırılıklar 1028
bb. Hükme Tesirsiz Hukuka Aykırılıklar 1029
bc. Cezanın Artırılamayacağı Hallerde Sadece Cezayı Artırmaya Yol Açacak Aykırılıklar (Aleyhe Değiştirme Yasağı) 1029
bd. Sadece Sanık Yararına Konulmuş Olan Normlara, Sanık Aleyhine Bozma Sonucu Doğurabilecek Aykırılıklar 1030
be. Ayrı Bir Talî Dava Açılması İle Giderilecek Aykırılıklar 1031
c. Hükme Esas Teşkil Eden İşlemlerin Bozulması 1031
d. Hükmün Bozulmasının Diğer Sanıklara Etkisi 1031
3. Düşme Kararı 1032
4. Yargıtayın İstisna Olarak Esas Hakkında Karar Vermesi: Islah Kararı 1033
a. Genel Bilgiler 1033
b. Beraat, Düşme, Sabit Cezaya Hükmetme Halleri 1033
c. Cezanın En Alt Derecesinin Uygulanması Durumunda 1033
d. Kanunun Madde Numarasının Yanlış Yazılması 1033
e. Sonradan Yürürlüğe Giren Kanun 1033
f. Yaş Küçüklüğü 1034
g. Cezada Artırım Veya İndirim Hatası 1034
h. TCK 61’deki Sırada Hata 1034
ı. Yargılama Gideri 1034
5. Yargıtay Hükmünün Gönderileceği Makam 1034
a. Onama ve Hukuka Aykırılığı Düzeltme (Islah) Kararları 1034
b. Bozma Kararı 1034
6. Yargıtay Hükmünün Açıklanması 1035
VIII. Bozmadan Sonraki Derece 1035
1. Bozma Kararına Direnme 1035
a. Yargıtay’ın Bozma Kararına Karşı Direnme Hakkı 1035
b. Uyma Veya Direnme Kararı Verme Duruşması 1036
c. Direnme Kararını Temyiz Edilmesi 1036
2. Bozmaya Uyma 1037
a. Bozmaya Uymadan Sonraki Muhakemenin Özellikleri 1037
b. Serbestlik Kuralı 1038
c. Serbestlik Kuralının İstisnaları 1039
ca. Sadece Sanık Lehindeki Kanun Yolu Davası Üzerine Daha Ağır Ceza Verilmemesi 1039
cb. Sanık Lehine Bozmadan Sonra Sonucun Ağırlaştırılamaması 1039
cc. Sanık Aleyhine Temyiz Edilişte de Aleyhte Temyizin Çizdiği Tavanın Aşılamaması 1039
cd. Cezanın Artırılamayacağı Hallerde Sadece Cezayı Artırmaya Yol Açacak Aykırılıklar 1039
3. Uymadan Sonra Verilen Hükme Karşı Kanun Yolu 1040
§ 42. KESİN HÜKMÜ ORTADAN KALDIRAN OLAĞANÜSTÜ YOLLAR 1040
I. Kesin Hükmün Ortadan Kaldırılması 1040
II. Muhakemenin Dirilmesi Yolu 1041
§ 43. BAM CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI VE YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZ YETKİSİ VE KARAR DÜZELTME 1042
I. BAM Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz Yetkisi 1042
1. BAM Cumhuriyet Başsavcılığının İtirazı Yolu 1042
2. Ceza Daireleri Başkanlar Kurulunun Yapacağı İnceleme 1043
3. Değerlendirmemiz 1044
II. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi 1044
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Konumu 1044
2. Yargıtay Başsavcısının İtirazı Yolunun Niteliği 1045
3. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Davası Açması 1045
a. Başsavcının İtiraznamesi 1045
b. Süre 1046
c. Yerine Getirmenin Geri Bırakılması 1046
d. Başsavcının İtirazı Davasının Görülmesi 1046
4. Verilen Kararlar 1046
5. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazının Uygulamada Önemi 1047
III. Karar Düzeltme 1047
1. CMK 308/2’deki Karar Düzeltme 1047
2. Yazıma İlişkin Hatalarda Karar Düzeltme 1047
§ 44. KANUN YARARINA BOZMA 1048
I. Kanun Yararına Bozma Kavramı 1048
1. İçtihat Birliğinin Sağlanması Sorunu 1048
2. Kabahatlerde Kanun Yararına Bozma Uygulanması Sorunu 1048
3. Kanun Yararına Bozma Yolunun Hukuki Niteliği 1049
II. Kanun Yararına Bozma Yoluna Başvuru Koşulları 1049
1. Yargılama Makamı Kararı İstinaf Veya Temyiz İncelemesinden Geçmeden Kesinleşmelidir 1049
2. Bu Yol Sanık Aleyhine Sonuç Vermemelidir 1051
III. Kanun Yararına Bozma Davasının Açılması 1051
IV. Kanun Yararına Bozma Muhakemesi 1051
V. Kanun Yararına Bozma Yolunda Verilebilen Kararlar 1052
1. Davanın Esasını Çözmeyen Kararın Bozulması 1052
2. Mahkumiyet Hükmünün Davanın Esasını Çözmeyen Veya Savunma Hakkını Kısıtlayan Yönüne İlişkin Bozma Kararı 1052
3. Davanın Esasını Çözen ve Mahkumiyet Kararı Olmayan Hüküm 1052
4. Hükümlünün Cezasının Kaldırılmasını Gerektiren Bozma Nedeni 1053
a. Genel Olarak 1053
b. Uyuşmazlığın Esasını Çözen Kararlar Açısından 1053
c. Uyuşmazlığın Esasını Çözmeyen Kararlar Açısından 1054
d. Bozmanın Aleyhe Sonuç Doğurmaması Meselesi 1055
VI. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının Başvurması 1055
§ 45. YARGILAMANIN YENİLENMESİ 1056
I. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 1056
1. Yargılamanın Hükümlü Lehine Yenilenmesi Sebepleri 1056
a. Sahte Belge 1056
b. Yalancı Tanık 1056
c. Suçlu Hakim 1056
d. Hukuk Mahkemesinin Hükmü 1056
e. Yeni Delil Veya Yeni Olay 1057
ea. Yeni Delil Veya Olayın Meydana Çıkması 1057
eb. İçtihat Ve Norm Değişikliği 1058
ec. Yeni Delil Olarak Bilirkişi Raporu 1058
f. Anayasa Mahkemesinin Hak İhlali Tesbit Eden Kararı Üzerine “Yeniden Yargılama Yapmak” 1059
g. AİHM’nin Etkin Soruşturma Yapılmadığını Tesbit Eden Kararı 1060
h. AİHM’nin Sözleşmeye Aykırılık Tesbit Eden Kararı 1060
2. Hükümlü Aleyhine Yenileme Sebepleri 1061
a. Hükümlü Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesini Kabul Etmeyen Sistemler 1061
b. Sahte Belge 1062
c. Suçlu Hakim 1062
d. Beraat Sonrası Hakim Önünde İkrar 1062
e. Aleyhe Yenileme Sebepleri Genişletilemez 1063
II. Yargılamanın Yenilenmesi Davasının Açılması 1063
1. İstem Şartı 1063
2. Süre 1064
3. Yargılamanın Yenilenmesi Davası Açabilenler 1064
4. Delil Gösterme Yükümü 1064
5. İnfazın Devam Etmesi 1065
6. İstemin Kabul Veya Reddi 1065
7. Başvurulacak Makam 1065
8. Önceki Yargılamada Görev Alan Hakimin Aynı İşte Görev Alamaması 1066
III. Yargılamanın Yenilenmesi Yolunun Aşamaları 1066
1. Davanın Kabule Şayan Olup Olmadığının Araştırılması Safhası 1067
2. Yenilemenin Kabule Değer Görülmesi ve Delillerin Toplanması Aşaması 1069
a. Delil Toplanması 1069
b. Görüş ve Düşünce İstenmesi 1069
c. Yargılamanın Yenilenmesi Kararı 1069
d. Yargılamanın Yenilenmemesi Kararı 1070
3. Kovuşturma Safhası 1070
a. Serbestlik Kuralı 1070
b. Duruşma Yapmadan Karar Verilmesi 1070
c. Duruşma Yapılması 1071
d. İnceleme Sonunda Verilen Kararlar 1071
e. Cezanın Ağırlaştırılması Yasağı 1071
f. Yeni Hükmün İlanı ve Tazminat 1072
4. Kanun Yolu İstinaf 1072
Kanun Madde Numarası Dizini 1073
Kavram Dizini 1091 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
