İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK İDARE VE İDARE HUKUKU
§1. KAMU HUKUKU BRANŞI OLARAK İDARE HUKUKU 25
§2. İDARE İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER 32
I. İDARENİN ANLAMI 32
II. İDARİ FAALİYET / BİREYSEL (FERDİ) FAALİYET 33
III. DEMOKRATİK HUKUK DEVLETİNDE İDARE 34
IV. GÜNLÜK HAYATIMIZDA İDARE 36
§3. İDARE HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 37
I. İDARE HUKUKU YENİ BİR HUKUK DALIDIR 37
II. İDARE HUKUKU BAĞIMSIZ BİR HUKUK DALIDIR 38
III. İDARE HUKUKU POZİTİF BİR HUKUK DALIDIR 39
IV. İDARE HUKUKU MEVZUAT BİRLİĞİ OLMAYAN BİR HUKUK DALIDIR 40
V. İDARE HUKUKU İÇTİHADİ BİR HUKUK DALIDIR 41
VI. İDARE HUKUKU STATÜ HUKUKUDUR 42
§4. İDARE HUKUKUNUN KAYNAKLARI 46
I. ANAYASA 48
A. Tanımı ve Mahiyeti 48
B. Anayasa ve İdare 49
II. KANUN 50
A. Tanımı ve Mahiyeti 50
1. Şekli Kanun 51
2. Maddi Kanun 51
B. Kanunların Yapılması 51
C. Kanunların Yayımlanması ve Yürürlüğe Girmesi 52
III. MİLLETLERARASI ANTLAŞMALAR 52
IV. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ (CBK) 56
V. YÖNETMELİK 75
VI. İDARENİN DİĞER DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ / ADSIZ DÜZENLEYİCİ İŞLEMLER 82
VII. HUKUKUN GENEL İLKELERİ 87
VIII. YARGISAL İÇTİHATLAR (MAHKEME KARARLARI) 90
IX. DOKTRİN (ÖĞRETİ) 94
X. ÖRF VE ÂDET (GELENEK) HUKUKU 94
§5. İDARİ İŞLEMLER ARASINDA HİYERARŞİ 97
§6. İDARİ REJİM 100
§7. İDARENİN ALANI 104
I. DEVLET TEŞKİLATI İÇİNDE İDARİ TEŞKİLAT (ORGANİK İDARE) 104
II. DEVLET FAALİYETİ İÇİNDE İDARİ FAALİYET (FONKSİYONEL İDARE) 105
§8. İDAREYİ ETKİLEYEN TEMEL İLKELER 109
I. HUKUK DEVLETİ İLKESİ 109
A. Mülk Devlet – Polis Devlet Aşamaları 109
1. Mülk Devlet 109
2. Polis Devlet 110
B. Hukuk Devleti Kavramı ve Unsurları 113
1. Hukuk Devletinin Maddi Unsurları 115
a. İnsan Onuru 115
b. Adalet 116
c. Eşitlik 117
ç. Özgürlük 120
2. Hukuk Devletinin Şekli Unsurları 121
a. Demokrasi 121
aa. Millî Egemenlik İlkesi 122
bb. Hür Seçimler 124
b. Temel Hak ve Hürriyetlerin Tanınması ve Güvence Altına Alınması 125
aa. İnsan Hakları Kavramı 126
bb. İnsan Haklarının Önemi 126
cc. Tarihi Gelişim İçinde Çeşitli İnsan Hakları Belgeleri 127
çç. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 128
dd. Türkiye Cumhuriyeti Anayasaları’nda İnsan Hakları ve Gruplandırılması 130
ee. Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması 131
ff. Temel Hak ve Hürriyetlerin Kötüye Kullanılması 133
gg. Temel Hak ve Hürriyetlerin Kullanılmasının Durdurulması 134
c. Kuvvetler Ayrılığı 135
aa. Montesquieu’de Kuvvetler Ayrılığı 135
bb. Günümüzde Kuvvetler Ayrılığı 139
ç. Yargı Organının Bağımsızlığı, Tarafsızlığı ve Hâkimlik Teminatı 141
d. Hukuki Güvenlik ve Belirlilik İlkeleri 142
e. Yasamanın Yargısal Denetimi 145
f. Yürütmenin (İdarenin) Yargısal Denetimi 146
g. İdarenin Kanuniliği 147
aa. İdarenin Kanuniliği İlkesinin Tanımı ve Boyutları 147
bb. Bağlı Yetki – Takdir Yetkisi 148
ğ. Devletin Mali Sorumluluğu 153
aa. Devletin Mali Sorumluluğu İlkesinin Gelişimi 153
bb. Kusur Sorumluluğu ve Kusursuz Sorumluluk İlkeleri 157
II. SOSYAL DEVLET İLKESİ 164
A. Sosyal Devletin Ortaya Çıkması ve Anlamı 164
B. Sosyal Devletin Hedefleri 167
1. Sosyal ve Ekonomik Hak ve Hürriyetleri Güvence Altına Alma 167
2. Ekonomik Hayata Müdahale Etme 168
3. Sosyal Adaleti Sağlama 169
4. Sosyal Güvenliği Sağlama 169
III. LÂİK DEVLET İLKESİ 170
A. Kavram ve Özellikleri 170
B. Anayasa Mahkemesi’ne Göre Lâik Devlet 171
IV. ATATÜRK MİLLİYETÇİLİĞİNE BAĞLI DEVLET İLKESİ 173
İkinci Bölüm
ORGANİK ANLAMDA İDARE (İDARİ TEŞKİLÂT)
§9. İDARİ TEŞKİLÂTA HÂKİM OLAN GENEL ESASLAR 179
I. MERKEZDEN YÖNETİM (MERKEZİYET) 179
A. Tanımı ve Mahiyeti 179
B. Merkezden Yönetimin Türleri 180
1. Siyasi Merkeziyetçilik 180
2. İdari Merkeziyetçilik 181
C. Merkezden Yönetimin Özellikleri 181
Ç. Merkezden Yönetimin Yararları 181
D. Merkezden Yönetimin Sakıncaları 182
E. Yetki Genişliği (Tevsi–i Mezuniyet) 182
II. YERİNDEN YÖNETİM (ADEMİ MERKEZİYET) 184
A. Tanımı ve Mahiyeti 184
B. Yerinden Yönetimin Türleri 184
1. Siyasi Bakımdan Yerinden Yönetim 184
2. İdari Bakımdan Yerinden Yönetim 185
C. Yerinden Yönetimin Özellikleri 186
Ç. Yerinden Yönetimin Yararları 187
D. Yerinden Yönetimin Sakıncaları 187
§10. YETKİ DEVRİ / İMZA DEVRİ / VEKÂLET / TEDVİR 188
I. YETKİ DEVRİ 188
A. Yetki Devrinin Çeşitleri 190
B. Yetki Devrinin Kapsamı 191
C. Yetki Devrinin Özellikleri ve Sonuçları 193
II. İMZA DEVRİ 198
III. VEKÂLET 200
IV. TEDVİREN GÖREVLENDİRME 204
§11. İDARENİN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ 207
I. HİYERARŞİ 209
A. Hiyerarşi Yetkisi 211
1. Emir ve Yönlendirme Yetkisi 211
2. Denetim Yetkisi 215
3. Disiplin Yetkisi 215
4. Atama Yetkisi 216
II. İDARİ VESAYET 216
A. İdari Vesayet Yetkisinin Tanımı 217
B. İdari Vesayet Yetkisinin Amacı 220
C. İdari Vesayet Yetkisinin Özellikleri 222
Ç. İdari Vesayet Yetkisinin Kullanılış Şekli 224
1. İşlemler Üzerinde Denetim 224
a. Onama 224
b. İzin 226
c. İkâme (İşlem İkâmesi) 227
ç. İptal – Bozma – İade 229
d. İdari Yargı Yoluna Başvurma – Yargısal İtiraz / Erteleme – Yürütmeyi Durdurma 230
2. Eylemler Üzerinde Denetim 233
3. Organlar Üzerinde Denetim 234
4. Personel Üzerinde Denetim 238
§12. KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİ 239
I. KURULMASI 239
II. PERSONELİ 244
III. YETKİ VE AYRICALIKLARI / İMTİYAZLARI 244
IV. UĞRAŞ ALANI 245
V. SONA ERMESİ 246
VI. BÜTÇELERİ 246
§13. GENEL OLARAK MERKEZDEN YÖNETİM TEŞKİLÂTI 248
I. CUMHURBAŞKANI 248
A. Adaylık, Seçim ve Vekâlet 248
B. Görev ve Yetkileri 250
C. Yardımcıları 251
Ç. Sorumluluğu 251
D. Teşkilatı 252
1. Devlet Denetleme Kurulu (DDK) 253
2. Milli Güvenlik Kurulu (MGK) 254
II. BAKANLIKLAR 255
A. Nitelikleri ve Kurulması 255
B. Bakanlar 256
C. Teşkilatları 257
III. İDARİ GÖREVLERİ BULUNAN DİĞER KURULUŞLAR 268
A. Danıştay 268
1. Niteliği 268
2. Teşkilatı 268
3. Görevleri 269
a. İdari Görevleri 270
aa. Görüş / Düşünce / Mütalaa Bildirme 271
bb. İtirazları Karara Bağlama 273
cc. Diğer İdari Görevleri 274
b. Yargısal Görevleri 276
B. Sayıştay 276
1. Niteliği 276
2. Görevleri 279
a. Kamu Kurum ve İdarelerinin Hesap ve İşlemlerini Yargılamak 280
b. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Rapor Sunmak 280
aa. Genel Uygunluk Bildirimi 280
bb. Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu 281
cc. Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu 281
çç. Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporu 281
dd. Diğer Raporlar 282
c. Görüş Bildirmek 282
3. Yetkileri 282
4. Teşkilatı 283
§14. GENEL OLARAK TAŞRA TEŞKİLATI 284
I. İL TEŞKİLATI 284
A. Niteliği ve Kuruluşu 284
B. Organları 285
1. Vali 285
2. İl İdare Şube Başkanları / İl Müdürleri 288
3. İl İdare Kurulu 288
II. İLÇE TEŞKİLATI 290
A. Niteliği ve Kuruluşu 290
B. Organları 290
1. Kaymakam 291
2. İlçe İdare Şube Başkanları / İlçe Müdürleri 292
3. İlçe İdare Kurulu 293
III. BUCAK TEŞKİLÂTI 293
A. Niteliği ve Kuruluşu 293
B. Organları 294
1. Bucak Müdürü 294
2. Bucak Meclisi 294
3. Bucak Komisyonu 295
IV. BÖLGE TEŞKİLÂTI 295
A. Niteliği 295
B. Türleri 295
1. Bölge Müdürlükleri 295
2. Kalkınma Ajansları 296
3. Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi 296
§15. GENEL OLARAK YERİNDEN YÖNETİM TEŞKİLÂTI 298
I. YER BAKIMINDAN YERİNDEN YÖNETİMLER (MAHALLİ İDARELER) 299
A. İl Özel İdaresi 306
1. Niteliği ve Kuruluşu 307
2. Görev, Yetki ve İmtiyazları 308
3. Organları 309
a. İl Genel Meclisi 309
b. İl Encümeni 313
c. Vali 314
4. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 315
5. Teşkilatı 316
B. Belediye 316
1. Niteliği ve Kuruluşu 316
2. Görev, Yetki ve İmtiyazları 318
3. Organları 320
a. Belediye Meclisi 320
b. Belediye Encümeni 324
c. Belediye Başkanı 325
aa. Niteliği 325
bb. Görev ve Yetkileri 326
cc. Görevini Sona Erdiren Haller 326
aaa. Bağdaşmazlık 327
bbb. Gensoru 327
ccc. Faaliyet Raporunu Değerlendirme 327
ççç. Görevi Terk Etme 328
ddd. Seçilme Yeterliğini Kaybetme 328
eee. Görevi Sürdürmeye Engel Hastalık veya Engellilik 328
fff. Belediye Meclisinin Feshini Gerektiren Eylem ve İşlemlere Katılma 329
ggg. İstifa 329
ğğğ. Ölüm 329
4. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 329
5. Teşkilatı 329
C. Büyükşehir Belediyesi 330
1. Niteliği ve Kuruluşu 330
2. Görev ve Yetkileri 331
3. Organları 332
a. Büyükşehir Belediye Meclisi 332
b. Büyükşehir Belediye Encümeni 333
c. Büyükşehir Belediye Başkanı 334
4. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 335
5. Teşkilatı 335
Ç. Köy 335
1. Niteliği ve Kuruluşu 335
2. Görev, Yetki ve İmtiyazları 337
3. Organları 338
a. Köy İhtiyar Meclisi 338
b. Köy Derneği 340
c. Köy Muhtarı 340
4. Diğer Memurlar 342
5. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 342
D. Mahalli İdare Birlikleri 342
II. HİZMET BAKIMINDAN YERİNDEN YÖNETİMLER 344
A. İdari Kamu Kurumları 344
B. Sosyal Kamu Kurumları 345
C. Bilimsel, Teknik ve Kültürel Kamu Kurumları 345
Ç. İktisadi (Ekonomik) Kamu Kurumları (Kamu İktisadi Teşebbüsleri) 346
1. Tanımı ve Özellikleri 346
2. Kuruluşu 347
3. Organları 347
4. Müessese / Bağlı Ortaklık / İştirak 348
III. DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR 348
IV. KAMU KURUMU NİTELİĞİNDEKİ MESLEK KURULUŞLARI 350
Üçüncü Bölüm
FONKSİYONEL ANLAMDA İDARE
§16. İDARİ EYLEMLER 355
§17. İDARİ İŞLEMLER 361
I. İDARİ İŞLEM KAVRAMI 361
A. Bir Hukuki İşlem Olarak İdari İşlem 361
B. İdari İşlemin Tanımı 361
II. İDARİ İŞLEMİN ÖZELLİKLERİ 364
A. İdari Makamlarca Yapılma 364
B. Hukuki Sonuç Doğurmaya Yönelik Bir Düzenleme 370
C. Kamu Gücü Kullanımı 371
Ç. Tek Yanlılık 371
D. Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanma 373
E. Kamu Yararı Amacı Taşıma 373
III. İDARİ İŞLEMİN İCRAİLİĞİ 373
A. İcrailik Kavramı 374
B. İdarenin İcrai Olmayan İşlemleri 376
1. Hazırlık İşlemleri (Ön – Öneri – Yardımcı İşlemler) 376
a. Danışma İşlemleri 377
b. Mükellefiyet Tesis Eden İşlemler 378
c. Raporlar 379
ç. Tutanaklar 380
d. Teklifler 381
2. Görüş (Düşünce – Mütalaa) Belirten İşlemler 381
3. Bildirici İşlemler 382
a. Bildirimler 382
b. Hatırlatmalar / Tekrarlar 384
c. Uyarılar / İkazlar 384
4. İç – Düzen İşlemler / Hizmet İçi İşlemler / İç Yazışmalar 386
5. Uygulamaya İlişkin İşlemler 388
IV. İDARİ İŞLEMİN ÇEŞİTLERİ 388
A. Maddi Bakımdan İdari İşlem 388
1. Genel Düzenleyici İşlem (Kural İşlem) 389
2. Birel İşlem 392
a. Şart İşlem (Koşul İşlem) 393
b. Sübjektif İşlem (Öznel İşlem) 393
3. Genel Karar 393
B. İradenin Açıklanması Bakımından İdari İşlem 395
1. İradenin Dış Dünyaya Yansıması Bakımından 395
a. Sarih (Açık) İşlem 395
b. Zimnî (Örtülü – Varsayımsal) İşlem 397
2. İradenin Sayısı Bakımından 399
a. Basit (Tek) İradeli İşlem 399
b. Bileşik (Çoğul) İradeli İşlem 400
aa. Birleşme İşlem 400
bb. Kolektif İşlem 401
C. Hukuki Etkisi Bakımından İdari İşlem 401
1. Emredici / Yapıcı (İnşai) / Belirleyici İdari İşlem 401
2. Yararlandırıcı / Yükümlendirici / Garanti Edici İdari İşlem 402
3. Etkisi Devam Eden / Geçici İdari İşlem 403
V. İDARİ İŞLEMİN UNSURLARI 404
A. Yetki 405
1. Yetkinin Değişik Görünümleri 408
a. Yer Bakımından Yetki 408
b. Zaman Bakımından Yetki 409
c. Kişi Bakımından Yetki 413
ç. Konu Bakımından Yetki 413
2. Yetkide Paralellik İlkesi 414
3. Yetki Konusunda Özel Bir Durum: Fiili Ajan 416
4. Yetki Sakatlıkları 416
a. Yetki Gaspı 417
b. Yetki Tecavüzü 417
c. Fonksiyon Gaspı (Görev Gaspı / İşlev Gaspı) 421
ç. Ağır ve Bariz Yetki Tecavüzü 422
d. Özel Hukuka Ait Yetkinin Gaspı 423
5. Yetki Sakatlıklarının Derecelendirilmesi 423
6. Yetki Sakatlıklarının Sonradan Düzeltilmesi 425
B. Şekil 426
1. Yazılı Şekil 427
2. Yazılı Olmayan Şekil 429
3. Şekilde Paralellik İlkesi 432
4. Şekil Sakatlıkları 434
5. Şekil Sakatlıklarının Derecelendirilmesi 440
6. Şekil Sakatlıklarının Sonradan Düzeltilmesi 444
C. Sebep (Neden) 447
1. Mevzuatta Sebep Unsuru Yönünden İdari İşlemler 448
a. Sebebi Mevzuatta Açıkça Gösterilen İşlemler 448
b. Sebebi Mevzuatta Belirsiz Kavramlarla Gösterilen İşlemler 449
c. Sebebi Mevzuatta Gösterilmeyen İşlemler 450
2. Sebep Sakatlıkları 450
a. Dayanılan Sebebin Mevcut Olmaması 451
b. Dayanılan Sebebin Hukuka Aykırı Olması 451
c. Dayanılan Sebebin Yanlış Nitelendirilmesi / Yeterli Olmaması 452
3. Sebep İkâmesi 453
4. İşlemin Birden Fazla Sebebe Dayanması 457
Ç. Konu 457
1. Konu Sakatlıkları 458
a. Mümkün ve Meşru Olmayan Konu 458
b. Mevzuatta Düzenlenmeyen Konu 458
c. Mevzuata Uygun Olmayan Konu 459
ç. Mahkeme Kararının Gereklerine Uygun Olmayan Konu 461
d. Geriye Yürümezlik İlkesine Aykırı Konu 461
e. Ölçülülük İlkesine Uygun Olmayan Konu 462
f. Kazanılmış Hakları İhlal Eden Konu 463
D. Amaç (Maksat) 463
1. Amaç Kavramı 463
2. Amaç Sakatlıkları 466
a. Genel Amaç Bakımından Hukuka Aykırılık 466
b. Özel Amaç Bakımından Hukuka Aykırılık 470
c. Usul (Yöntem) Saptırması 473
VI. İDARİ İŞLEMLERİN SONA ERMESİ 476
A. İdari İşlemlerin Kendiliğinden Sona Ermesi 476
B. İdari İşlemlerin Mahkeme Kararı ile İptal Edilmesi 478
C. İdari İşlemlerin Yürürlükten Kaldırılması 480
Ç. İdari İşlemlerin Geri Alınması 490
D. İdari İşlemlerin Kaldırılması ve Geri Alınmasına İlişkin Değerlendirme 501
§18. İDARENİN SÖZLEŞMELERİ 506
I. İDARENİN ÖZEL HUKUK SÖZLEŞMELERİ 507
II. İDARİ SÖZLEŞMELER 514
A. İdari Sözleşmelerin Tanımı ve Niteliği 514
B. İdari Sözleşmelerin Ölçütleri 517
1. Sözleşmenin Taraflarından Biri İdare Olmalıdır (Organik Şart) 518
2. Sözleşmenin Konusu Bir Kamu Hizmetinin Yürütülmesi Amacı İse Kamu Yararı Olmalıdır (İşlevsel Şart) 518
3. İdareye Üstün ve Ayrıcalıklı Yetkiler Tanınmış Olmalıdır (Maddi Şart) 520
C. İdari Sözleşmelerin Türleri 521
1. Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmeleri 524
2. İltizam Sözleşmeleri 529
3. Müşterek Emanet Sözleşmeleri 530
4. Kamu İstikraz (Borçlanma) Sözleşmeleri 531
5. İdari Hizmet Sözleşmeleri 532
III. SÖZLEŞMELERİN YAPILMASI USULÜ 533
A. İhalelerde Gözetilmesi Gereken İlkeler 536
1. Açıklık / Saydamlık / Şeffaflık İlkesi 537
2. Rekabet İlkesi 538
3. Eşit Davranma İlkesi 538
4. Güvenirlik İlkesi 539
5. Gizlilik İlkesi 539
6. Kamuoyu Denetimi İlkesi 539
7. Ödeneği Bulunmayan İş İçin İhaleye Çıkılmaması İlkesi 539
8. Kaynakların Verimli Kullanılması İlkesi 540
9. İhale Konusu İşin Bölünmezliği, Birleştirilemezliği İlkesi 540
B. İhale Usulleri 540
1. 4734 Sayılı Kanun’a Göre İhale Usulleri 541
a. Açık İhale Usulü 541
b. Belli İstekliler Arasında İhale Usulü 542
c. Pazarlık Usulü 543
ç. Doğrudan Temin 543
d. Tasarım Yarışmaları 544
2. 2886 Sayılı Kanun’a Göre İhale Usulleri 545
a. Kapalı Teklif Usulü 545
b. Belli İstekliler Arasında Kapalı Teklif Usulü 545
c. Açık Teklif Usulü 545
ç. Pazarlık Usulü 546
d. Yarışma Usulü 547
C. İdarenin Sözleşmelerinin Aşamaları 547
1. Hazırlık Aşaması 547
a. İhale Konusu İşin Tespiti ve Teknik Şartname 547
b. Yaklaşık Maliyet Hesabı ve Ödenek 548
c. İhale Usulünün Belirlenmesi 548
ç. İhale Dokümanının Hazırlanması (İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısı) 548
d. İhale Onayının Alınması ve İhale Komisyonunun Kurulması 549
e. İhalenin İlanı 550
2. İhale Aşaması 550
a. İhaleye Katılma 550
b. Tekliflerin Değerlendirilmesi 551
c. İhalenin Karara Bağlanması ve Onaylanması 551
3. İhalelere Yönelik Başvurular 552
4. Sözleşme Aşaması 553
5. Sözleşmenin Sona Ermesi 554
a. İdarenin Özel Hukuk Sözleşmeleri Bakımından 554
b. İdarenin İdari Sözleşmeleri Bakımından 556
Dördüncü Bölüm
İDARİ USUL
§19. GENEL İDARİ USUL 559
I. İDARİ USULÜN TANIMI VE KAPSAMI 559
II. İDARİ USULÜN İŞLEVİ 560
III. TÜRKİYE’DE GENEL İDARİ USUL İLKELERİ 562
A. Dinlenilme Hakkı 562
B. Bilgi Edinme Hakkı 563
1. Bilgi Edinme Başvurusu 566
2. Başvuruya Verilen Cevap 566
3. Bilgi Edinme Hakkının İstisnaları 568
4. Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna İtiraz 569
5. Bilgi Edinme Hakkının İhlalinin Müeyyidesi 570
C. Danışmanlık (Yol Gösterme) ve Hukuki Yardım 571
Ç. Gerekçe İlkesi (Yükümlülüğü) 573
D. Başvuru Yollarının Gösterilmesi İlkesi 575
E. İyi İdare (Yönetim) İlkesi 577
F. İşlem Yapma Zorunluluğu 579
G. Kişisel Verilerin Korunması 580
Ğ. Eşit Muamele / Ayrım Yapmama İlkesi 582
Beşinci Bölüm
İDARİ FAALİYETİN KONUSU
§20. KAMU HİZMETİ 585
I. TANIMI VE ANLAMI 585
II. KAMU HİZMETİNİN KURULMASI VE SONA ERMESİ 588
III. KAMU HİZMETİNİN TEMEL İLKELERİ 589
A. Süreklilik (Devamlılık / Kesintisizlik / Düzenlilik) İlkesi 589
B. Uyarlama (Değişkenlik) İlkesi 592
C. Eşitlik İlkesi 593
Ç. Bedelsizlik (Meccanilik) İlkesi 594
IV. KAMU HİZMETİNİN ÇEŞİTLERİ 598
V. KAMU HİZMETİNİN GÖRÜLÜŞ USULLERİ 601
A. İdare Tarafından Görülme (Emanet) Usulü 604
B. Müşterek Emanet Usulü 606
C. İltizam Usulü 606
Ç. Ruhsat Usulü 606
D. İmtiyaz Usulü 608
1. Tanımı ve Özellikleri 608
2. İdarenin Yetkileri 608
3. İmtiyazcının Yetkileri 609
4. Malî Denge İlkesi 609
a. Fait Du Prince Kuramı ve Uygulaması 610
b. Imprévision – Öngörülemezlik Kuramı ve Uygulaması 610
5. İmtiyazcının Seçimi 611
§21. KOLLUK 614
I. KOLLUK KAVRAMI 614
II. KOLLUK VE KAMU DÜZENİ 620
A. Genel Güvenlik 621
B. Dirlik ve Esenlik 622
C. Genel Sağlık 623
Ç. Genel Ahlâk 625
III. KOLLUK ÇEŞİTLERİ 627
A. İdari Kolluk – Adli Kolluk 627
1. İdari Kolluk 627
2. Adli Kolluk 628
B. Genel İdari Kolluk – Özel İdari Kolluk 629
1. Genel İdari Kolluk 629
a. Polis 629
b. Jandarma 630
c. Sahil Güvenlik 630
ç. Çarşı ve Mahalle Bekçileri 631
2. Özel İdari Kolluk 631
a. Belediye Zabıtası 632
b. Köy Korucuları 632
c. Çiftçi Malları Koruma Kolluğu 633
ç. Orman Kolluğu 633
d. Gümrük Kolluğu 634
IV. KOLLUK İŞLEMLERİ VE EYLEMLERİ 634
A. Kolluk İşlemleri 634
1. Düzenleyici İşlemler 634
2. Birel İşlemler 636
a. İzin Verme 636
b. Bildirim Alma 636
c. Yaptırım Uygulama 638
ç. Emir ve Uyarı 640
B. Kolluk Eylemleri 641
V. KOLLUK FAALİYETİNİN SINIRLARI 641
VI. KOLLUK GÖZETİM KOMİSYONU 646
Altıncı Bölüm
İDARENİN MALLARI
§22. KAMU MALLARI 649
I. KAMU MALI KAVRAMI 649
II. KAMU MALLARININ TASNİFİ 652
A. Kullanma / Yararlanma Açısından 652
1. Hizmet Malları 652
2. Orta Malları 653
3. Sahipsiz Mallar 654
B. Kökenleri Açısından 654
1. Doğal (Tabii) Kamu Malları 654
2. Yapay (Suni) Kamu Malları 655
III. KAMU MALI NİTELİĞİNİN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 655
IV. KAMU MALLARININ TEMEL ÖZELLİKLERİ 657
V. KAMU MALLARINDAN YARARLANMA 662
A. Genel Yararlanma 663
B. Özel Yararlanma 664
Yedinci Bölüm
İDARENİN TAŞINMAZ MAL EDİNİMİ
§23. KAMULAŞTIRMA 667
I. GENEL OLARAK 667
II. KAMULAŞTIRMA BENZERİ KAVRAMLAR 669
A. Devletleştirme 669
B. İstimval (Rekizisyon) 670
C. Geçici (Muvakkat) İşgâl 670
III. KAMULAŞTIRMA İŞLEMİNİN UNSURLARI 672
A. Yetki Unsuru 672
B. Şekil Unsuru 675
C. Sebep Unsuru 675
Ç. Konu Unsuru 676
D. Amaç Unsuru 678
IV. KAMULAŞTIRMANIN AŞAMALARI 678
A. İdari Aşama 679
B. Adli Aşama 682
V. ACELE KAMULAŞTIRMA 685
VI. MAL SAHİBİNİN TAŞINMAZINA YENİDEN KAVUŞMASI 686
A. İdarenin Kamulaştırmadan Tek Taraflı Vazgeçmesi 686
B. İdarenin Kamulaştırmadan Anlaşarak Vazgeçmesi 687
C. Mal Sahibinin Geri Alma Hakkını Kullanması 689
VII. KAMULAŞTIRMANIN HÜKÜM VE SONUÇLARI 694
VIII. KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA / EL KOYMA 694
A. Fiili El Atma 694
B. Hukuki El Atma 698
Sekizinci Bölüm
İDARENİN PERSONELİ
§24. KAMU GÖREVLİLERİ 703
I. KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI 703
II. KAMU GÖREVLİLERİNİN TASNİFİ 707
III. DEVLET MEMURLARI KANUNU VE KAMU GÖREVLİLERİ 709
A. Devlet Memurları Kanunu ve Kapsamı 709
B. Devlet Memurları Kanunu’nun Temel İlkeleri 709
1. Sınıflandırma İlkesi 710
2. Kariyer İlkesi 711
3. Liyakat İlkesi 711
C. Devlet Memurları Kanunu’na Göre İstihdam Şekilleri 712
1. Memurlar 712
2. Sözleşmeli Personel 712
3. İşçiler 713
IV. DEVLET MEMURLUĞU STATÜSÜ 713
A. Memurluk Mesleği 713
B. Memurluğa Giriş 714
1. Anayasal İlkeler 714
2. Kanuni Şartlar 714
a. Genel Şartlar 715
aa. Vatandaşlık 715
bb. Yaş 715
cc. Öğrenim 716
çç. Kamu (Amme) Haklarından Mahrum (Yoksun) Bulunmamak 716
dd. Mahkumiyet 718
ee. Askerlik 720
ff. Sağlık 720
gg. Arşiv Araştırması 720
b. Özel Şartlar 721
3. Memurluğa Giriş Usulü 723
C. Aday Memur Olarak Atanma 724
Ç. Asli Memur Olarak (Asaleten) Atanma 725
D. Göreve Başlama 726
V. DEVLET MEMURLARININ ÖDEVLERİ, YASAKLARI VE HAKLARI 727
A. Devlet Memurlarının Ödevleri 727
1. Anayasa ve Kanunlara Sadakat Ödevi 727
2. Tarafsızlık ve Devlete Bağlılık Ödevi 727
3. Davranış ve İşbirliği Ödevi 728
4. Amirin Emrine Uyma Ödevi – Kanunsuz Emir 729
5. Mal Bildiriminde Bulunma Ödevi 729
6. Resmi Belge, Araç ve Gereçleri İade Etme ve İzin Verilen Yerler Dışına Çıkarmama Ödevi 730
7. Bizzat İşbaşında Bulunma Ödevi 730
8. Kılık ve Kıyafet Kurallarına Uyma Ödevi 731
B. Devlet Memurlarının Yasakları 731
1. Siyasi Partilere Girme Yasağı 731
2. Basına Bilgi veya Demeç Verme Yasağı 731
3. Toplu Eylem Yasağı 732
4. Grev Yasağı 732
5. Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı 732
6. Hediye Alma ve Menfaat Sağlama Yasağı 733
7. Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı 734
8. İkinci Görev Alma Yasağı 734
9. Ayrıldığı Kuruma Karşı Görev Alma Yasağı 734
C. Devlet Memurlarının Hakları 735
1. Hizmet (Çalışma) Hakkı 735
2. Uygulamayı İsteme Hakkı 736
3. Güvenlik Hakkı 736
4. Emeklilik Hakkı 737
5. Çekilme (İstifa) Hakkı 737
6. Müracaat, Şikâyet ve Dava Açma Hakkı 737
7. Sendika Kurma ve Üye Olma Hakkı 737
8. İzin Hakkı 738
a. Yıllık İzin (DMK m. 102–103) 738
b. Sağlık İzni (DMK m. 103/3) 738
c. Mazeret İzni (DMK m. 104) 739
ç. Hastalık ve Refakat İzni (DMK m. 105) 740
d. Aylıksız İzin (DMK m. 108) 741
9. İsnat ve İftiralara Karşı Korunma Hakkı 742
10. Aylık (Maaş) Hakkı 742
VI. DEVLET MEMURLARININ ÖZLÜK DOSYASI VE YÜKSELMELERİ 743
A. Devlet Memurlarının Özlük Dosyası 743
B. Devlet Memurlarının Yükselmeleri 743
1. Kademe İlerlemesi (Yatay İlerleme) 743
2. Derece Yükselmesi (Dikey Yükselme) 744
VII. DEVLET MEMURLARININ YETİŞTİRİLMELERİ (HİZMET İÇİ EĞİTİM) 744
VIII. DEVLET MEMURLARININ DİSİPLİN SORUŞTURMASI 745
A. Disiplin Cezaları 748
B. Disiplin Suçları 750
C. Disiplin Soruşturması Usulü 750
Ç. Disiplin Cezası Verme Yetkisi 764
D. Disiplin Cezalarına Karşı Başvuru Yolları 765
E. Disiplin Cezalarının Uygulanması ve Özlük Dosyasından Silinmesi 766
IX. DEVLET MEMURLARININ CEZAİ SORUMLULUKLARI 767
A. Genel Kurallara Göre 767
B. 4483 Sayılı Kanun’a Göre 767
1. Kanunun Kapsamı 768
2. Yetkili Merciin Suçu Öğrenmesi 771
3. Ön İnceleme ve Soruşturma İzni Vermeye Yetkili Merciler 772
4. Ön İnceleme Aşaması 773
5. Karar Aşaması 774
6. Yargı Aşaması 777
C. 3628 Sayılı Kanun’a Göre 778
X. DEVLET MEMURLARININ MALİ SORUMLULUKLARI 779
A. İdareye Karşı Doğrudan Doğruya Verdikleri Zararlardan Dolayı Sorumlulukları: DMK m. 12 779
B. Üçüncü Kişilere Verdikleri Zararlardan Dolayı Sorumlulukları: DMK m. 13, Anayasa m. 40/3 ve 129/5 784
C. Kamu Zararından Sorumluluk 791
XI. DEVLET MEMURLUĞU STATÜSÜNDE KISINTI YAPAN HALLER 793
A. Kadronun Kaldırılması (Kadro Açığı) 793
B. Görevden Uzaklaştırma 794
1. Görevden Uzaklaştırma Kararının Verilmesi ve Sonuçları 794
2. Görevden Uzaklaştırma Kararının Kaldırılması ve Sonuçları 795
XII. DEVLET MEMURLUĞU STATÜSÜNÜN SONA ERMESİ 796
A. Çekilme (İstifa) 796
B. Çekilmiş (Müstafi) Sayılma 798
C. Devlet Memurluğundan Çıkarma (İhraç) 798
Ç. Koşullarda Eksiklik (Nitelik Kaybı) 799
D. Emeklilik 799
E. Bağdaşmazlık 800
F. Ölüm 800
Kaynaklar 801
Kavram Dizini 819 |