İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 19
Giriş 21
Birinci Bölüm
İDÂRÎ YARGININ GELİŞİMİ VE TÜRK YARGI TEŞKİLATININ GENEL GÖRÜNÜMÜ
I. YARGISAL DENETİMİNDE SİSTEMLER VE İDARİ YARGININ GELİŞİMİ 23
A. İdârenin Yargısal Denetiminde Sistemler 23
1. Yargı Birliği Sistemi 23
2. Yargı Ayrılığı Sistemi 24
B. İdârî Yargı Sisteminde Farklı Uygulamalar 25
1. Kuruluş Yönünden Farklı Uygulamalar 25
2. Görev Yönünden Farklı Uygulamalar 26
3. Dava Konuları Bakımından Farklı Uygulamalar 27
C. İdârî Yargının Doğuşu ve Gelişimi 27
1. Fransa’da İdârî Yargının Doğuşu 27
2. Hukûkumuzda İdârî Yargının Gelişimi 29
II. TÜRK YARGI TEŞKİLATININ GENEL GÖRÜNÜMÜ 31
A. Genel Olarak Yargı Teşkîlâtı 31
1. Yargı Düzenleri ve Kuruluşları 31
2. Yargı Düzenleri ve Kuruluşlarının Oluşumu 32
a. Anayasa Yargısı: Anayasa Mahkemesi 32
b. Adlî Yargı: Yargıtay ve Adlî Mahkemeler 34
c. İdârî Yargı: Danıştay ve İdârî Mahkemeler 35
d. Görev Uyuşmazlıkları: Uyuşmazlık Mahkemesi 35
e. Hâkimler ve Savcılar Kurulu 36
f. Sayıştay 38
g. Yüksek Seçim Kurulu 39
B. Türk İdârî Yargı Teşkîlâtı 39
1. Danıştay 40
a. Danıştay’da Görev Yapan Kişiler 40
b. Danıştay’ın Karar Organları 43
c. Danıştay’ın Görevleri 52
2. Bölge İdâre Mahkemeleri 56
a. Oluşumu 56
b. İşleyişi 57
c. Görevleri 57
3. İlk Derece Mahkemeleri 58
a. Kuruluş 58
b. İşleyişi 59
c. Görevleri 59
İkinci Bölüm
İDÂRÎ YARGININ GÖREV ALANI VE UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
I. İDÂRÎ YARGININ GÖREV ALANI 61
A. Görev Yetki ve İdârî Dava Kavramları 61
1. Görev ve Yetki Kavramları 61
2. İdârî Dava Kavramı 62
B. İdârî Yargının Görev Alanının Tespitinde Kıstaslar 62
1. Kamu Gücü Kıstası 63
2. Kamu Hizmeti Kıstası 64
3. İdârî İşlev Kıstası 64
C. İdârî Yargının Görevine Giren ve Girmeyen Konular 65
1. İdârî Yargının Görevine Giren Konular 65
2. İdârî Yargının Görevine Girmeyen Konular 67
II. YARGILAMA YETKİSİNİN KAPSAMI VE SINIRI 72
A. Yargılama Yetkisinin Kapsamı 72
1. Cumhurbaşkanının Tek Başına Yaptığı İşlemler 72
2. Yüksek Askerî Şûrâ Kararları 74
3. Hâkimler ve Savcılar Kurulu Kararları 74
4. Uyarma ve Kınama Cezaları 75
5. Olağanüstü Hallerdeki İdârî İşlemler 75
6. Tahkim Öngörülen Sözleşmelerden Doğan Davalar 77
B. İdârî Yargı Yetkisinin Sınırı 78
1. Hukûka Uygunluk Denetimi 79
2. Bağlı Yetki ve Takdir Yetkisi 80
3. Yerindelik Denetimi Yasağı 82
4. İdârî İşlem Niteliğinde Yargı Karârı Verilememesi 84
III. YARGI DÜZENLERİ ARASINDAKİ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ 85
A. Uyuşmazlık Mahkemesinin Yapısı ve İşleyişi 85
1. Uyuşmazlık Mahkemesinin Yapısı 85
2. Uyuşmazlık Mahkemesinin İşleyişi 87
B. Uyuşmazlık Türleri ve Giderilmesi 87
1. Olumsuz Görev Uyuşmazlığı Çıkarma 88
a. Olumlu Görev Uyuşmazlığı Çıkarmanın Şartları 89
b. Olumlu Görev Uyuşmazlığı Çıkarma ve Çözüm 90
2. Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 93
a. Olumsuz Görev Uyuşmazlığının Şartları 93
b. Olumsuz Görev Uyuşmazlığının Giderilmesi 98
3. Olumlu Görev Uyuşmazlığı 99
a. Olumlu Görev Uyuşmazlığının Şartları 100
b. Olumlu Görev Uyuşmazlığının Giderilmesi 101
4. Hüküm Uyuşmazlığı 102
a. Hüküm Uyuşmazlığının Şartları 102
b. Hüküm Uyuşmazlığının Giderilmesi 105
C. Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları 105
Üçüncü Bölüm
YARGILAMANIN AŞAMALARI
I. İDÂRÎ YARGIDA KAYNAKLAR, ÖZELLİKLER VE TARAFSIZLIK 107
A. İdârî Yargılama Usûlünün Kaynakları 107
1. İdârî Yargılama Hukûkunun Temel Kaynakları 107
2. Tartışmalı Hususlar 110
a. Hukuk Muhâkemeleri Kanûnuna Açıkça Yollamada Bulunulmayan Haller 110
b. Hukuk Muhâkemeleri Müesseselerinin İdârî Yargıda Uygulanabilirliği 112
B. İdârî Yargılama Usûlünün Özellikleri 112
1. Yazılı Yargılama Usûlü 112
2. Basit ve Az Masraflı Oluşu 113
3. Savcılık Kurumu 113
4. Re’sen Araştırma İlkesi 114
C. Hâkimin Tarafsızlığı 116
1. Hâkimin Davaya Bakmaktan Yasaklılığı 116
2. Hâkimin Reddi 117
3. Çekinme ve Reddin Karâra Bağlanması 118
a. Danıştay’da Çekinme ve Reddin Karâra Bağlanması 118
b. Mahkemelerde Çekinme ve Reddin Karâra Bağlanması 119
II. DAVANIN AÇILMASI VE DAVA DİLEKÇESİ 120
A. Dava Dilekçesinde Bulunması Gereken Hususlar 120
1. Mahkemenin Adı 120
2. Taraflar 121
3. Davanın Konusu 121
4. Bildirim Târihi 122
5. Davanın Sebepleri ve Deliller 123
6. Sonuç 123
7. İmza 124
8. Dilekçe Nüshaları ve Ekleri 125
B. Dava Dilekçesinin Verileceği Yerler 125
1. Dava Açılan Mahkeme 125
2. İdâre veya Vergi Mahkemesi 126
3. Asliye Hukuk Hâkimliği 126
4. Konsolosluklar 126
5. En Yakın Âmir 127
C. Dava Açmada Farklı Durumlar 128
1. Bir Dilekçe İle Birden Fazla İşleme Karşı Dava Açılması 128
2. Bir İşleme Karşı Birlikte Dava Açılması 130
3. İptal ve Tam Yargı Davasının Birlikte Açılması 131
D. Dilekçenin Verilmesi Üzerine Yapılacak İşlemler 131
1. Dilekçenin Kaydı 132
2. Harç veya Posta Ücretlerinde Eksiklik 133
E. Davanın Açılmasının Sonuçları 134
1. Zamanaşımının Kesilmesi 134
2. Derdestlik 134
3. Hüküm Verme Zorunluluğu 135
4. İddia ve Savunmaların Sınırlandırılması 135
III. DAVA DİLEKÇESİ ÜZERİNDE İLK İNCELEME 136
A. Görev ve Yetki 137
1. Görevsiz Yargı Yerinde Dava Açılması 137
2. İdârî Yargı Yerlerinde Yetki Kuralları 138
a. İptal Davalarında Yetki 139
b. Tam Yargı Davalarında Yetki 140
c. Vergi Uyuşmazlıklarında Yetki 141
3. İdârî Yargıda Yetki ve Görev Uyuşmazlığının Çözümü 142
B. İdârî Merci Tecâvüzü 143
1. İdârî Merci Tecâvüzü Tanımı ve Niteliği 143
2. İdârî Merci Tecâvüzü Hâlinde Yapılacak İşlem 144
C. Ehliyet 144
1. Taraf Ehliyeti 145
2. Dava Ehliyeti 146
3. İdârî Davalara Özgü Şartlar 147
4. Davaya Vekâlet 148
5. Davanın Taraflarında Değişme 149
D. Kesin ve Yürütülmesi Gerekli Bir İşlemin Varlığı 150
E. Süre Aşımı 151
1. Dava Açma Süresinin Niteliği 151
2. Genel ve Özel Dava Süreleri 152
3. Sürelerin Başlangıcı 152
a. İptal Davalarında Dava Süresi 152
b. Tam Yargı Davalarında 155
4. Dava Süresinin Hesaplanması 157
5. Sürenin Durması ve Ek Süreler 158
F. Husûmet 159
1. Davalı Gösterilmemesi veya Yanlış Gösterilmesi 160
2. Husûmet Açısından Kamu Kuruluşlarının Durumu 160
G. Dava Dilekçesinin Usûl ve Şekle Uygunluğu 163
IV. DAVANIN İLERLETİLMESİ 164
A. Dosyanın Tekemmülü 164
1. Dava Dilekçesinin Tebliği ve Cevap 164
2. Bilgi ve Belgelerin İstenmesi 166
B. Üçüncü Kişilerin Taraflar Yanında Yer Alması 167
1. Davanın İhbarı 167
2. Davaya Müdâhale 169
C. Davaya Son Veren Taraf İşlemleri 171
1. Davadan Ferâgat 171
2. Davanın Kabûlü 173
D. Bağlantılı Davalar 174
1. Bağlantılı Dava Kavramı 174
2. Davalar Arasında Bağlantı Halleri 176
3. Bağlantı Nedeniyle Gönderme Karârı ve Sonuçları 177
4. Bağlantı Hakkında Karar Verecek Merciler 178
E. İdârî Yargılama Usûlünde İspat ve Deliller 180
1. İspat 180
2. Delil 182
3. İdârî Yargılama Usûlünde Deliller 186
a. Bilirkişi İncelemesi 186
b. Keşif 187
c. Belge Delili 188
d. Tanık Beyanı 190
e. Kesin Hüküm 191
f. Yemin ve İkrar Delilleri 192
F. İdârî Yargıda Duruşma 193
1. İlk Derece Yargılamasında Duruşma 193
2. Kanun Yolları Aşamasında Duruşma 194
3. Duruşmanın Usûlü 195
V. DAVANIN SONUÇLANDIRILMASI 196
A. Davanın Hüküm Dışında Sonuçlandırılması 196
1. Davanın Konusuz Kalması 196
2. Davanın Açılmamış Sayılması 198
B. Hüküm 199
1. Mahkeme Kararlarının Türleri 199
2. Hüküm 200
a. Karar Verilme Usûlü 200
b. Kararlarda Bulunacak Hususlar 201
3. Kararların Saklanması ve Tebliği 202
C. Açıklama ve Yanlışlıkların Düzeltilmesi 202
1. Açıklama 202
2. Yanlışlıkların Düzeltilmesi 203
VI. İVEDİ YARGILAMA USÛLÜ 204
A. Genel İvedi Yargılama Usûlü 204
1. İvedi Yargılama Usûlüne Tâbi Konular 204
2. İvedi Yargılamada Usûl Kuralları 206
B. Merkezî Sınavlara İlişkin İvedi Yargılama 208
Dördüncü Bölüm
İDÂRÎ YARGILAMA USÛLÜNDE DAVA ÇEŞİTLERİ
I. İPTAL DAVASI 211
A. İptal Davasının Özellikleri ve Konusu 211
1. İptal Davasının Tanımı 211
2. İptal Davasının Özellikleri 211
3. İptal Davasının Konusu 212
4. İptal Davasında Menfaat İhlâli Şartı 217
a. İptal Davasında Menfaat Kavramı 217
b. Menfaat İhlâlinin Özellikleri 218
B. İptal Davasında İptal Sebepleri 222
1. Yetki Yönünden Hukûka Aykırılık 222
a. Genel İlkeler 222
b. Yetki Çeşitleri Bakımından Hukûka Aykırılıklar 228
2. Biçim Yönünden Hukûka Aykırılık 232
a. Şekil Bakımından Hukûka Aykırılık 232
b. Usûl Bakımından Hukûka Aykırılık 235
3. Sebep Yönünden Hukûka Aykırılık 238
a. Sebep Unsurunda Sakatlık Halleri 239
b. Sebeplerin Çokluğu ve Sebep İkâmesi 240
4. Konu Yönünden Hukûka Aykırılık 241
a. İmkânsız Bir Konuda İşlem Yapılması 242
b. Hukûka Aykırı İşlem Tesis Edilmesi 243
5. Maksat Yönünden Hukûka Aykırılık 246
a. Kamu Yararına Yabancı Amaçla Hareket Edilmesi 247
b. Kanûnun Özel Maksadının Dışına Çıkılarak İşlem Yapılması 248
c. Usûl Saptırması ve Maksatların Çokluğu 248
C. İptal Davasının Sonuçları 249
1. Genel Bilgiler 249
2. Davanın Reddedilmesinin Sonuçları 251
3. İptal Karârı Verilmesinin Sonuçları 252
4. İptal Karârının Etkileri 254
a. Kendiliğinden Sonuç Doğuran İptal Kararları 254
b. Aynı Nitelikte Yeni Bir Karar Alınmasını Engellemeyen İptal Kararları 256
c. Tersine İşlem Yapılmasını Gerektiren İptal Kararları 256
d. Hukuksal Durumlarda Değişiklik Yapılmasını Gerektiren İptal Kararları 257
5. İptal Karârının Yerine Getirilmesinde İmkânsızlık 258
D. Yürütmenin Durdurulması 259
1. Yürütmenin Durdurulması Karârının Şartları 259
a. Usûle İlişkin Şartlar 260
b. Esasa İlişkin Şartlar 261
2. Yürütmenin Durdurulması Talebi Hakkında Verilen Kararlar 263
3. Vergi Davalarında Yürütmenin Durdurulması 263
4. Kanun Yolu Aşamasında Yürütmenin Durdurulması 264
5. Yürütmenin Durdurulması Karârı Verilemeyecek Haller 266
6. Yürütmenin Durdurulması Karârına Îtiraz 266
7. Yürütmenin Durdurulması Karârının Sonuçları 269
II. TAM YARGI DAVALARI 271
A. Tam Yargı Davasının Hukûkî Mâhiyeti ve Konusu 271
1. Tam Yargı Davasının Hukûkî Mâhiyeti 272
2. Tam Yargı Davası ile İptal Davası Arasındaki Farklar 272
3. Tam Yargı Davasının Çeşitleri 273
4. Tam Yargı Davasında Hak İhlâli Şartı 275
5. Tam Yargı Davasında Hâkimin Yetkileri 275
6. Tam Yargı Davasının Konuları 276
a. İdârî İşlemlerden Doğan Tam Yargı Davaları 276
b. İdârî Eylemlerden Doğan Tam Yargı Davaları 279
c. İdârî Sözleşmelerden Doğan Tam Yargı Davaları 280
B. Tam Yargı Davasında Sorumluluk Esasları 281
1. Sorumluluk ve İdârenin Sorumluluğu Kavramları 281
2. İdârî Sorumluluğun Doğuşu, Hukûkî Temeli ve Bağımsızlığı 283
a. İdârî Sorumluluğun Doğuşu 283
b. İdârî Sorumluluğun Hukûkî Temeli 284
c. İdârî Sorumluluğun Bağımsızlığı 285
3. İdâre Hukûkunda Sorumluluk Türleri 285
a. Kusur Sorumluluğu: Hizmet Kusûru 286
b. Kusursuz Sorumluluk 293
4. İdârenin Sorumluluğunun Şartları 301
a. İdârî Davranış 301
b. Zarar 301
c. İlliyet Bağı 303
5. İdârenin Sorumluluğunu Etkileyen Haller 304
a. Mücbir Sebep 304
b. Beklenilmeyen Hâl 306
c. Zarar Görenin Davranışı 307
d. Üçüncü Kişinin Davranışı 309
6. Zarârın Tazmini 311
C. Tam Yargı Davasının Sonuçları ve Uygulanması 312
1. Tam Yargı Davasının Sonuçları 312
a. Davanın Reddi 312
b. Davanın Kabûlü 313
III. İDÂRÎ YARGI KARARLARININ UYGULANMASI 313
A. Tam Yargı Kararlarının Uygulanması 314
1. İflas Uygulaması 314
2. İcra Uygulaması 314
B. Karârın Uygulanmamasından Doğan Sorumluluklar 315
1. Uygulama Süresi 316
2. Sorumluluğa Yol Açan Uygulamama Halleri 316
3. İdârî Sorumluluk 318
4. Kamu Görevlisinin Sorumluluğu 319
5. Dava Usûlü 321
Beşinci Bölüm
İDÂRÎ YARGILAMA USÛLÜNDE KANUN YOLLARI
I. İSTÎNAF 324
A. Genel Olarak İstînaf 324
1. Tanımı ve Hukûkî Mâhiyeti 324
2. İstînaf ve Diğer Kanun Yolları 325
B. İstînafa Tâbi Kararlar 326
1. Genel Kural 326
2. İstînaf Yolu Kapalı Kararlar 326
C. İstînafa Başvuru Usûlü 327
1. İstînaf Başvurusunun Süresi ve Şekli 327
2. İstînaf Sebepleri 328
3. Ön İnceleme 329
D. İstînaf İncelemesi 330
1. İstînafta Görevli Merci 330
2. İstînaf İncelemesi 330
E. İstînaf İncelemesi Sonunda Verilen Karârın Kesinliği 333
1. İstînaf İncelemesi Sonunda Verilen Kesin Kararlar 333
2. İstisnai Durumlar 333
3. İstînaf Aşamasında Yürütmenin Durdurulması 334
II. TEMYİZ 334
A. Temyiz Edilebilecek Kararlar ve Temyiz Usûlü 335
1. Temyiz Edilebilecek Kararlar 335
2. Temyiz Usûlü 337
a. Temyiz Süresi 337
b. Temyiz Talebinde Taraflar 338
c. Temyiz Başvurusu 339
B. Temyiz Sebepleri 343
1. Görev ve Yetki Dışında Bir İşe Bakılmış Olması 344
2. Hukûka Aykırı Karar Verilmiş Olması 344
3. Usûl Hükümlerine Uyulmaması 345
C. Temyiz İncelemesi 347
1. Temel İlkeler 347
2. Temyiz İncelemesi Sonunda Karar 348
3. Derece Mahkemesinin Tutumu 349
D. Temyiz Aşamasında Yürütmenin Durdurulması 350
1. Genel Kurallar 350
2. Yürütmeyi Durdurma Karârı 351
E. Kanun Yararına Temyiz 352
1. Kanun Yararına Temyize Konu Olabilecek Kararlar 352
2. Kanun Yararına Temyiz Talebinde Yetki 352
3. Kanun Yararına Temyizde Süre ve Başvuru Biçimi 353
4. Kanun Yararına Temyiz Sebepleri 353
5. Kanun Yararına Temyiz Başvurusunun Sonuçları 353
III. YARGILAMANIN YENİLENMESİ 354
A. Yargılamanın Yenilenmesine Tâbi Kararlar ve Usûl 354
1. Yargılamanın Yenilenmesine Tâbi Kararlar 354
2. Yargılamanın Yenilenmesi Usûlü 355
B. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 357
1. Karardan Sonra Yeni Bir Belgenin Ortaya Çıkması 357
2. Hükme Esas Alınan Belgenin Sahteliğinin Anlaşılması 358
3. Hükme Esas Alınan İlamın Kesin Bir Hükümle Kalkması 358
4. Bilirkişinin Gerçeğe Aykırı Rapor Vermesi 359
5. Hile Kullanılmış Olması 359
6. Yetkisiz Kimselerin Huzurunda Davanın Görülmesi 359
7. Davaya Bakması Yasak Olan Hâkimin Hüküm Vermesi 360
8. Çelişik Hükümlerin Varlığı 360
9. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Karârı 361
C. İstemin Karâra Bağlanması 361
1. İlk İnceleme ve Esastan İnceleme 361
2. Karârın Sonuçları 362
EKLER
İPTAL DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ (EK I) 363
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEBİNİ İÇEREN İPTAL DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ (EK II) 364
TAM YARGI DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ (EK III) 365
İPTAL DAVASI İLE TAM YARGI DAVASI BİRLİKTE DİLEKÇE ÖRNEĞİ (EK IV) 366
BÖLGE İDÂRE MAHKEMELERİ–YARGI ÇEVRELERİ (EK V) 367
Yararlanılan Kaynaklar 369
Kavramlar Dizini 373 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
