İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz VII
İkinci Baskıya Önsöz VIII
Üçüncü Baskıya Önsöz IX
Dördüncü Baskıya Önsöz X
Beşinci Baskıya Önsöz XI
Altıncı Baskıya Önsöz XII
Yedinci Baskıya Önsöz XIII
Sekizinci Baskıya Önsöz XIV
Dokuzuncu Baskıya Önsöz XVI
Onuncu Baskıya Önsöz XVII
Onbirinci Baskıya Önsöz XVIII
Onikinci Baskıya Önsöz XIX
Kısaltmalar XLI
Birinci Bölüm
SOSYAL DÜZEN, SOSYAL DÜZEN KURALLARI VE
HUKUK HAKKINDA GENEL BİLGİLER
§ 1. SOSYAL DÜZEN VE SOSYAL DÜZEN KURALLARI 1
I. Din Kuralları 2
II. Ahlak Kuralları 5
III. Görgü Kuralları 7
IV. Örf ve Âdet Kuralları 8
V. Hukuk Kuralları 9
A. Hukuk Kavramı 9
B. Hukukun Diğer Sosyal Düzen Kurallarından Temel Farkı 11
C. Hukukun Çeşitli Anlamları 12
1. Mevzû Hukuk 12
2. Pozitif Hukuk 13
3. Doğal Hukuk 13
4. Tarihi Hukuk 14
5. Objektif Hukuk–Sübjektif Hukuk 15
D. Hukukun Amaçları veya Varlık Sebepleri 16
1. Sosyal Düzeni Sağlamak 16
2. Güvenlik ve Barış Sağlama 17
3. Özgürlükleri Sağlamak 17
4. Adaleti Sağlamak 18
a. Denkleştirici Adalet (Eşitlik) 19
b. Dağıtıcı (Paylaştırıcı) Adalet 20
c. Hakkaniyet 21
d. Sosyal Adalet 22
§ 2. BELLİ BAŞLI HUKUK SİSTEMLERİ 22
I. Kara Avrupası Hukuk Sistemi (Roma–Germen Hukuk Sistemi) 22
II. Anglo–Sakson Hukuk Sistemi 24
III. İslam Hukuk Sistemi 26
IV. Sosyalist Hukuk Sistemi 27
V. Uzak Doğu Hukuk Sistemi 27
§ 3. HUKUKUN KAYNAKLARI 27
I. Genel Olarak 27
II. Hukukun Yürürlük (Asıl) Kaynakları 29
A. Şekli (Yazılı) Kaynaklar (Mevzuat) (Normlar Hiyerarşisine Göre) 29
1. Anayasa (The Constitution) 30
2. Aynı Sırada Olan Yazılı Kaynaklar 38
a. Kanun (Yasa–Acts, The Statutory Law) 38
b. Kanun Hükmünde Kararname (The Statutory Decrees) 40
c. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 42
d. TBMM. İçtüzüğü (Regulation For The Turkish Parliament) 44
e. İçtihadı Birleştirme Kararları (The Court Decisions That Bound Like The Statutory Law) 44
f. Uluslararası Sözleşmeler (International Treaties) 45
3. Tüzükler (Regulations) 46
4. Yönetmelikler (By–Laws) 46
5. Yönetmelik Statüsündeki Genel Düzenleyici İşlemler 48
B. Yazılı Olmayan Kaynaklar (Örf ve Âdet Hukuku–Customary Law) 48
1. Kavram 48
2. Örf ve Âdet Hukukunun Doğması İçin Gereken Şartlar 52
a. Sürekli Uygulanma (Maddi Unsur) 52
b. Genel İnanış (Manevi Unsur) 52
c. Devlet Desteği (Hukuki Unsur) 53
3. Örf ve Adet Hukukunun Türleri 55
4. Örf ve Adet Hukukunun İşlevi 57
C. Hâkim Tarafından Yaratılan Hukuk 58
1. Genel Olarak 58
2. Hâkimin Hukuk Yaratmasının Şartları 59
II. Hukukun Yardımcı (İkincil) Kaynakları 60
A. Genel Olarak 60
B. Mahkeme Kararları (Court Decisions) 60
C. Bilimsel Görüşler (Öğreti–Doctrine) 60
§ 4. HUKUKUN BÖLÜMLERİ (CLASSIFICATIONS OF LAW) 62
I. Genel Olarak 62
II. Özel Hukukun Kolları (Classification of Private Law) 63
A. Medeni Hukuk (Civil Law) 63
1. Başlangıç Bölümü 64
2. Kişiler Hukuku (Persons Law) 64
a. Genel Olarak Kişi ve Kişilik Kavramı 64
b. Gerçek Kişiler (Real Persons) 66
aa. Kişiliğin Başlangıcı 66
bb. Ehliyet 67
aaa. Hak Ehliyeti 67
bbb. Fiil (Eylem) Ehliyeti ve Şartları 68
i. Kavram 68
ii. Fiil Ehliyetinin Şartları 69
iia. Ayırt Etme Gücüne (Temyiz Kudretine) Sahip Olmak 70
iib. Erginlik (Reşit Olmak) 72
iic. Kısıtlı (Mahcur) Olmamak 73
cc. Fiil Ehliyetlerine Göre Gerçek Kişiler 74
aaa. Tam Ehliyetliler (Full Capacity) 74
bbb. Sınırlı Ehliyetliler (Limited Capacity) 74
i. Genel Olarak 74
ii. Evli Kişiler 75
iii. Kendilerine Kanuni Danışman Atanan Kişiler 76
ccc. Sınırlı Ehliyetsizler (Limited Incapacity) 77
i. Genel Olarak 77
ii. Hukuki İşlem Ehliyeti Açısından Sınırlı Ehliyetsizlerin Durumları 78
iia. Yasal (Kanuni) Temsilcinin Onayına Bağlı işlemler 78
iib. Sınırlı Ehliyetsizlerin Yasal Temsilcilerinin Onayını Almadan Yapabileceği İşlemler 80
iiba. Şahsen Kullanılacak Haklar 80
iibb. Karşılıksız (İvazsız) Kazanmalar 81
iic. Sınırlı Ehliyetsizlerin Hiç Yapamayacağı İşlemler 81
ddd. Tam Ehliyetsizler (Full Incapacity) 82
dd. Yerleşim Yeri (İkametgâh–Residence) 83
ee. Hısımlık (Akrabalık–Relationship) 86
aaa. Genel Olarak 86
bbb. Kan Hısımlığı 86
i. Üstsoy–Altsoy (Usul–Füru) Hısımlığı 87
ii. Yansoy (Civar) Hısımlığı 87
ccc. Kayın Hısımlığı (Sıhri Hısımlık) 87
ddd. Evlat Edinme Yoluyla Kurulan Hısımlık (Câli Hısımlık) 88
ff. Kişiliğin Sona Ermesi 89
aaa. Ölüm ve Ölüm Karinesi 90
i. Ölüm 90
ii. Ölüm Karinesi 90
bbb. Gaiplik (Kaybolma) 92
i. Genel Olarak 92
ii. Ölüm Tehlikesi İçinde Kaybolma 93
iii. Uzun Süreden Beri Haber Alınamama 93
iv. Gaiplik İsteminin Düşmesi 94
v. Gaiplik Kararının Sonuçları 94
vi. Gaiplik Kararına İlişkin Örnek Olay ve Ölüm Karinesi ile Karşılaştırılması 96
c. Tüzel Kişiler (Legal Persons) 99
aa. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 101
aaa. Amacı Gelir Elde Etmek Olmayan Özel Hukuk Tüzel Kişileri 101
i. Dernekler (Associations) 101
ii. Vakıflar (Foundations) 103
bb. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 104
cc. Kamu İktisadi Teşebbüsleri 104
3. Aile Hukuku (Family Law) 105
4. Miras Hukuku (Inheritance Law) 115
5. Eşya Hukuku (Real Law) 121
B. Borçlar Hukuku (Law of Obligations) 126
1. Genel Olarak 126
2. Borçlar Kanunu’nun Sistematiği 127
3. Borç İlişkisi ve Borcun Kaynakları (Obligational Relationship and Sources of Obligation) 127
a. Borç İlişkisi 127
b. Borç İlişkisinin Kaynakları 128
aa. Genel Olarak 128
bb. Sözleşmeler (Contracts) 129
cc. Haksız Fiiller (Torts) 129
dd. Sebepsiz Zenginleşme (Unjust Enrichment) 131
4. Genel Olarak Borç İlişkisinin Sona Ermesi 132
C. Ticaret Hukuku (BusinessCommercial Law) 133
1. Kara Ticareti Hukuku 133
a. Ticari İşletme (Commercial Entreprise) 133
b. Ticaret Şirketleri (Business Companies) 134
aa. Kişi Şirketleri (Companies of Real Persons) 135
aaa. Genel Olarak 135
bbb. Adi Şirket (Ordinary Partnership) 136
ccc. Kollektif Şirket (Collective Company) 137
ddd. Adi Komandit Şirket (Ordinary Commandit Company) 138
bb. Sermaye Şirketleri (Capital Companies) 140
aaa. Genel Olarak 140
bbb. Anonim Şirket [Corporations (Joint Stock Companies)] 140
ccc. Limited Şirket (Limited Liability Company) 141
ddd. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket (Commandit Company With Shares) 143
cc. Kooperatif Teşekküller (Cooperatives) 144
c. Kıymetli Evrak Hukuku (Negotiable Instruments Law) 146
d. Özel Sigorta Hukuku (Private Insurance Law) 147
2. Deniz Ticareti Hukuku (Maritime Law) 150
D. Devletler Özel Hukuku (Private International Law) 151
1. Genel Olarak 151
2. Vatandaşlık Hukuku (Citizenship Law) 152
3. Kanunlar Çatışması (Conflict of Laws) 153
4. Yabancılar Hukuku (Law of Foreigners) 154
III. Kamu Hukukunun Kolları (Classifications of Public Law) 155
A. Anayasa Hukuku (Constitution Law) 156
1. Anayasanın Üstünlüğü 156
2. Anayasaya Hâkim Olan Temel İlkeler 159
a. Demokrasi (Democracy) 159
b. Laiklik (Secularism) 160
c. Sosyal Devlet (Social State) 160
d. Hukuk Devleti (Law State) 161
e. Kuvvetler (Erkler) Ayrılığı (Separateness of Powers) 161
aa. Yasama (Legislation–Parliament) 162
aaa. Genel Bilgiler 162
bbb. Denetleme Araçları 164
bb. Yürütme (Execution–The Council of Ministers) 169
cc. Yargı (Jurisdiction) 175
B. İdare Hukuku (Administration Law) 177
1. Genel Olarak 177
2. İdare Teşkilatı 178
a. Genel İdare Teşkilatı 178
aa. Merkez Teşkilatı 178
bb. Taşra Teşkilatı 179
cc. Yurt Dışı Teşkilatı 179
3. Mahalli İdareler (Yerel Yönetimler) 180
C. Ceza Hukuku (Punishment Law) 180
1. Genel Ceza Hukuku 181
a. Ceza Hukukuna Egemen Olan Temel İlkeler 182
aa. Hukuk Devleti İlkesi 182
bb. Suç ve Cezada Kanunilik İlkesi 182
cc. Adalet Önünde Eşitlik İlkesi 183
dd. Ceza Sorumluğunun Şahsîliği İlkesi 183
ee. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi 183
ff. Kusursuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi 184
gg. İnsan Haysiyetinin Korunması İlkesi 184
hh. Bir Suça Tek Ceza (Non Bis in İdem) İlkesi 184
b. Suç ve Suçun Unsurları 185
c. Genel Ceza Hukukuna İlişkin Önemli Kavramlar 187
aa. Ceza Ehliyeti ve Cezada Yaş 187
bb. Teşebbüs 188
cc. Tekerrür 189
dd. Suça Katılma (İştirak) 189
2. Özel Ceza Hukuku 190
3. Disiplin Cezası Hukuku 190
D. Yargılama Hukukları (Jurisdiction Laws) 191
1. Genel Olarak 191
2. Adli Yargılama Hukuku 192
a. Medeni Yargılama ve İcra–İflâs Hukuku 192
aa. Medeni Yargılama Hukuku 192
bb. İcra–İflâs ve Konkordato Hukuku 193
b. Ceza Yargılama Hukuku 193
3. İdari ve Vergi Yargılama Hukuku 195
4. Anayasa Yargısı 195
5. Askerî Yargılama Hukuku 198
E. Genel Kamu Hukuku (General Public Law) 198
F. Devletler Genel Hukuku (International Public Law) 199
G. Vergi Hukuku (Tax Law) 200
H. İnsan Hakları Hukuku (Human Rights Law) 206
III. Karma Hukukun Kolları (Classifications of Mixed Law) 208
A. Fikrî Hukuk (Intellectual Property) 208
B. İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku (Labour and Social Security Law) 211
1. İş Hukuku 211
2. Sosyal Güvenlik Hukuku (Social Security Law) 216
C. Rekabet Hukuku (Competetion Law) 218
D. Tüketici Hukuku (Consumer Law) 223
E. Çevre Hukuku (Enviroment Law) 226
F. Bilişim Hukuku (SyberInternet Law) 228
G. Bankacılık Hukuku (Bank Law) 231
1. Genel Olarak 231
2. Kuruluş Şartları ve Türkiye’de Temsilcilik Açabilmeleri 232
a. Kuruluş Şartları 232
b. Türkiye’de Temsilcilik Açabilmeleri 233
3. Bankaların Faaliyet Gösterebileceği Alanlar 234
E. Sermaye Piyasası Hukuku (Stock Market Law) 235
İkinci Bölüm
HUKUK KURALLARININ UYGULANMASI
§ 5. NİTELİKLERİ BAKIMINDAN HUKUK KURALLARI 237
I. Emredici Hukuk Kuralları 237
II. Yedek Hukuk Kuralları 239
A. Genel Olarak 239
B. Tamamlayıcı Hukuk Kuralları 240
C. Yorumlayıcı Hukuk Kuralları 242
III. Tanımlayıcı Hukuk Kuralları 244
§ 6. HUKUK KURALLARININ YER VE ZAMAN İTİBARIYLA UYGULANABİLİR OLMASI 245
I. Yer İtibarıyla Uygulanabilir Olma 245
II. Zaman İtibarıyla Uygulanabilir Olma 246
A. Kanunların Yürürlüğe Girmesi 246
B. Kanunların Yürürlükten Kalkması 248
1. Açık Kaldırma 248
2. Örtülü Kaldırma 249
§ 7. HUKUK KURALLARININ ANLAM BAKIMINDAN UYGULANMASI VE KANUN BOŞLUĞU 251
I. Hukuk Kurallarının Anlam Bakımından Uygulanması (Hukuk Kurallarının Yorumu) 251
A. Genel Olarak Yorum Kavramı 251
B. Yapılış Şekli Bakımından Yorum Çeşitleri 253
1. Sözel (Lâfzi) Yorum 253
2. Amaca Göre Yorum (Gai Yorum) 254
C. Yorumda Başvurulacak Mantık Araçları 254
1. Örnekseme (Kıyas, Argumentum a Simili, Analoji) 254
2. Evleviyet (Hayli Hayli, Argumentum a Fortiori) 255
3. Zıt Anlamdan Sonuç Çıkarma (Mefhum–u Muhâlif, Argumentum a Contrario) 256
D. Hüküm İçi Boşluk (Lücken İntra Legem) ve Hâkimin Takdir Yetkisini Kullanması 257
II. Kanunda Uygulanabilir Bir Hükmün Bulunmaması: Kanun Boşluğu 260
A. Kavram 260
B. Kanun Boşluklarının Çeşitleri 261
1. Bilinçli Boşluklar–Bilinçsiz Boşluklar 261
2. Açık Boşluklar–Örtülü Boşluklar 263
3. Gerçek Boşluklar–Gerçek Olmayan Boşluklar 265
4. Kanun Boşluğu Bulunmasının Sonuçları 266
Üçüncü Bölüm
HAK KAVRAMI HAKKIN ÇEŞİTLERİ VE
HAKLARIN KAZANILIP KAYBEDİLMESİ
§ 8. HAK KAVRAMI VE HAK SAHİPLİĞİ 267
§ 9. HAKKIN ÇEŞİTLERİ 268
I. Kamu Hukuku Hakları 269
A. Kişi Hakları 269
1. Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi Varlığı (AY. m. 17) 269
2. Zorla Çalıştırma Yasağı (AY. m. 18) 270
3. Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği (AY. m. 19) 270
4. Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması 272
a. Özel Hayatın Gizliliği (AY. m. 20) 272
b. Konut Dokunulmazlığı (AY. m. 21) 272
c. Haberleşme Hürriyeti (AY. m. 22) 273
5. Yerleşme ve Seyahat Hürriyeti (AY. m. 23) 273
6. Din ve Vicdan Hürriyeti (AY. m. 24) 274
7. Düşünce ve Kanaat Hürriyeti (AY. m. 25) 274
8. Düşünceyi Açıklama ve YAYM.a Hürriyeti (AY. m. 26) 274
9. Bilim ve Sanat Hürriyeti (AY. m. 27) 275
10. Basın ve Yayımla İlgili Haklar 275
a. Basın Hürriyeti (AY. m. 28) 275
b. Süreli ve Süresiz Yayın Hakkı (AY. m. 29) 276
c. Basın Araçlarının Korunması (AY. m. 30) 277
d. Kamu Tüzelkişilerinin Elindeki Basın Dışı Kitle Haberleşme Araçlarından Yararlanma Hakkı (AY. m. 31) 277
e. Düzeltme ve Cevap Hakkı (AY. m. 32) 277
11. Toplantı Hak ve Hürriyetleri 278
a. Dernek Kurma Hürriyeti (AY. m. 33) 278
b. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı (AY. m. 34) 278
12. Mülkiyet Hakkı (AY. m. 35) 279
13. Hakların Korunması 279
a. Hak Arama Hürriyeti (AY. m. 36) 279
b. Yasal Hâkim Güvencesi (AY. m. 37) 279
c. Suç ve Cezalara İlişkin Esaslar (AY. m. 38) 279
d. İspat Hakkı (AY. m. 39) 280
B. Sosyal ve Ekonomik Haklar 280
C. Siyasal Haklar 281
1. Türk Vatandaşlığı Hakkı (AY. m. 66) 282
2. Seçme, Seçilme ve Siyasi Faaliyette Bulunma Hakları (AY. m. 67) 282
3. Parti Kurma, Partilere Girme ve Partilerden Çıkma Hakkı (AY. m. 68) 283
4. Kamu Hizmetlerine Girme Hakkı (AY. m. 70) 284
5. Vatan Hizmeti Ödev ve Hakkı (AY. m. 72) 284
6. Vergi Ödevi (AY. m. 73) 284
7. Dilekçe Hakkı (AY. m. 74) 285
D. Kamu Haklarının Sınırlandırılması 285
E. Kamu Haklarının Korunması 286
II. Özel Hukuk Hakları 287
A. Para ile Ölçülebilen Değeri Bulunup Bulunmamasına Göre Haklar 289
1. Para ile Ölçülebilen Değeri Bulunan Haklar (Malvarlığı Hakları) 289
a. Alacak Hakları (Borç İlişkisinden Doğan Haklar) 289
b. Aynî (Eşyaya İlişkin) Haklar 290
aa. Mülkiyet Hakkı 291
aaa. Genel Olarak 291
bbb. Bireysel (Tek) Mülkiyet 291
ccc. Birlikte Mülkiyet 291
i. Paylı (Müşterek) Mülkiyet 292
ii. Elbirliği (İştirak Hâlinde) Mülkiyet 294
bb. Sınırlı Aynî Haklar 295
aaa. İrtifak Hakları 295
i. Eşyaya Bağlı İrtifaklar 296
ii. Kişiyle Kaim (Kişiye Bağlı) İrtifaklar 297
bbb. Rehin Hakları 299
i. Taşınır Rehni 300
ia. Taşınır Rehninde Kural: Teslim Koşullu Taşınır Rehni 300
ib. İstisnalar: Hayvan Rehni, Ticari İşletme Rehni ve Taşıt Rehni 300
ic. Hapis Hakkı 304
ii. Taşınmaz Rehni 304
ccc. Taşınmaz Yükü 307
c. Maddi Değeri Olan Yenilik Doğuran Haklar 307
d. Mâli Yönü ile Fikri Haklar 308
2. Değeri Para ile Ölçülemeyen Haklar (Şahısvarlığı Hakları) 309
B. İleri Sürülebileceği Çevre Bakımından Haklar: Mutlak (Kesin, Salt) Haklar–Nisbî (Göreceli) Haklar 312
1. Mutlak Haklar 312
2. Nisbî Haklar (Şahsî veya Kişisel Haklar) 313
a. Sıradan (Alelade) Nisbî Haklar 314
b. Etkisi Kuvvetlendirilmiş Nisbî Haklar 314
C. Kullanılmasının Etkisi Bakımından Haklar 316
1. Alelade (Sade) Haklar 316
2. Yenilik Doğuran Haklar (YDH.) 317
a. Kurucu Yenilik Doğuran Haklar 317
b. Değiştirici Yenilik Doğuran Haklar 321
c. Bozucu Yenilik Doğuran Haklar 322
2. Yenilik Doğuran Hakların Ortak Özellikleri 322
a. Şarta Bağlanamamaları 322
b. Zamanaşımına Değil Hak Düşürücü Süreye Bağlı Olmaları 323
c. Kullanılmakla Sona Erme 323
d. Geri Dönülememe 324
D. Devir Kabiliyetlerine Göre Haklar 324
1. Devredilemeyen Haklar (Kişiye Bağlı Haklar) 324
2. Devredilebilen Haklar (Kişiye Bağlı Olmayan Haklar) 325
E. Bağımsız Haklar–Bağlı Haklar 325
1. Bağımsız Haklar 326
2. Bağlı haklar 326
§ 10. HAKLARIN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 327
I. Hukuki Olay 327
II. Hukuki Fiil 330
A. Genel Olarak 330
B. Hukuka Uygun Fiiller 330
C. Hukuka Aykırı Fiiller 333
III. Hukuki İşlem (Legal Transaction) 333
A. Tanımı ve Unsurları 333
B. Çeşitleri 336
1. Gerekli İrade Açıklaması Adedi Bakımından Hukuki İşlemler 336
a. Tek Taraflı Hukuki İşlemler (Unilateral Legal Transactions) 336
b. Çok Taraflı Hukuki İşlemler (Multilateral Legal Transactions) 337
aa. İki Taraflı Hukuki İşlemler (Sözleşmeler–Bilateral Legal Transactions–Contracts) 337
bb. Diğer Çok Taraflı Hukuki İşlemler 339
aaa. Genel Olarak 339
bbb. Kararlar 339
ccc. Ortak İrade Beyanı ile Gerçekleştirilen Hukuki İşlemler 340
2. Malvarlığına Etkisi Bakımından Hukuki İşlemler 341
a. Borçlandırıcı İşlemler (İltizamî İşlemler) 341
b. Tasarruf İşlemleri 343
3. Etkilerini Doğurdukları An Açısından (Sağlararası veya Ölüme Bağlı Olarak Hüküm Doğurması Açısından) Hukuki İşlemler 345
IV. Hakların Kazanılış Tarzı 346
A. Aslen Kazanım 346
B. Devren Kazanım 347
C. Tesisen Kazanım 348
V. Hakların Kaybediliş Tarzı 348
VI. Zamanın Geçmesine Bağlanan Hukuki Sonuçlar 349
Dördüncü Bölüm
HUKUKTA YAPTIRIM (MÜEYYİDE) KAVRAMI
§ 11. YAPTIRIM KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ 357
I. Yaptırım Kavramı (Law Sanction Concept) 357
II. Yaptırım Türleri 358
A. Kamu Hukuku Yaptırımları 358
1. Anayasa Hukukunda 358
a. Genel Olarak 358
b. Anayasa Mahkemesi’nin Görevleri 360
aa. Anayasaya Uygunluk Denetimi 360
bb. Yüce Divan 361
cc. Siyasi Partilerin Denetimi ve Kapatılması 362
c. Anayasaya Uygunluk Denetimi Yolları 364
aa. İptal Davası (Soyut Norm Denetimi) 364
bb. İtiraz Yolu (Somut Norm Denetimi) 367
cc. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı 369
2. İdare Hukukunda 371
a. İdarî Yaptırımlar 371
b. Yargısal Yaptırımlar 372
3. Ceza Hukukunda 373
4. Disiplin Hukukunda 374
B. Özel Hukukta 374
1. Hukuki İşlemin Hükümsüzlüğü (Hukuki İşlemin Geçersizlik Hâlleri–Invalidity of Legal Transactions) 374
a. Yokluk (Keenlemyekün–Non–Existence) 375
b. Kesin Hükümsüzlük (Mutlak Butlan–Nullity) 378
aa. Tam Kesin Hükümsüzlük (Whole Nullity) 378
bb. Kısmi Kesin Hükümsüzlük (Partial Nullity) 384
b. İptal Edilebilirlik (Nisbî Butlan–Voidability) 387
aa. Genel Olarak 387
bb. Düzelebilir Hükümsüzlük Hâlleri 388
aaa. Yanılma (Hata–Mistake) 388
bbb. Aldatma (Hile–Fraud) 391
ccc. Korkutma (İkrah–Duress) 393
ddd. Düzelebilir Hükümsüzlük Hâllerine İlişkin Ortak Hüküm (Süre) 394
cc. Bozulabilir Geçerlilik Hâli (Aşırı Yararlanma, Gabin–Exploitation) 394
c. Tek Taraflı Bağlamazlık (Noksanlık–Deficit in the Procedure) 396
d. Nisbî (Sınırlı) Etkisizlik (Relative Ineffectiveness) 398
2. Zorla Yerine Getirtme (Cebri İcra–Execution by Force) 399
3. Tazminat (Compansation) 401
Beşinci Bölüm
HAKLARIN KAZANILMASINDA VE
KULLANILMASINDA İYİNİYET
§ 12. HAKLARIN KAZANILMASINDA İYİNİYET (SÜBJEKTİF, ÖZNEL İYİNİYET) 403
I. (Sübjektif) İyiniyet Kavramı ve Tanımı (Subjective Good Faith) 403
II. İyiniyetin Aranacağı Kişi ve An 406
A. İyiniyetin Aranacağı Kişi 406
1. Temsil Durumunda 406
2. Tüzel Kişilerde 407
3. Tüzel Kişiliği Bulunmayan Kişi Topluluklarında 408
B. İyiniyetin Aranacağı An 408
III. Sübjektif İyiniyetin İşlevi 409
A. Aynî (Nesnel) Hakların Kazanılmasındaki İşlevi 409
1. Taşınır Mülkiyetinin Kazanılmasındaki İşlevi 409
a. Genel Olarak 409
b. Sahibinin Elinden Rızası İle Çıkan Taşınırlar Yönünden 410
c. Sahibinin Elinden Rızası Dışında Çıkan Taşınırlar Yönünden 411
aa. Her Türlü Taşınır İçin Geçerli Olan İşlevler 412
bb. Açık Artırma, Pazar ve Benzeri Yerlerde Satılan Eşyalar Yönünden 412
cc. Para ve Hâmiline Yazılı Senetler Yönünden 413
d. İyiniyetin Taşınır Mülkiyetinin Kazanılmasına İlişkin Etkisinin Örneklendirilmesi 413
2. Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılmasındaki Etkisi (Tapu Sicilindeki Kayda Güven) 416
B. Sübjektif İyiniyetin Aile Hukukunda İşlevi 419
C. Sübjektif İyiniyetin Alacağın Temliki İşleminde Etkisi 419
D. Sübjektif İyiniyetin Miras Hukukunda İşlevi 420
IV. Sübjektif İyiniyetin İspatı Külfeti 421
§13. BORÇLARIN İFASINDA VE HAKLARIN KULLANILMASINDA İYİNİYET (OBJEKTİF İYİNİYET, DÜRÜSTLÜK KURALI–OBJECTIVE GOOD FAITH, UBERRIMAE FIDEI) 422
I. Dürüstlük Kuralının Anlamı 422
II. Dürüstlük Kuralının Özellikleri ve İşlevleri 425
A. Hakların Kullanılmasında ve Borçların İfasında 425
B. Hukuki İşlemlerin Özellikle Sözleşmelerin Yorumunda ve Tamamlanmasında 426
III. Dürüstlük Kuralına Uymamanın Sonuçları 428
A. Hakkın Kötüye Kullanılması Kavramı 428
B. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Unsurları 429
1. Bir Hakkın Varlığı 429
2. Hakkın Açıkça Dürüstlük Kuralına Aykırı Biçimde Kullanılması 430
3. Hakkın Kötüye Kullanılmasından Başkasının Zarar Görmesi veya Zarar Görme Tehlikesi ile Karşı Karşıya Kalması 431
C. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Önemli Bazı Görünümleri 432
1. Hakkın Kullanımında Meşru Bir Menfaatin Bulunmaması 432
2. Hakkın Kullanılmasının Sağlayacağı Menfaat ile Başkasına Verilecek Zarar Arasında Aşırı Orantısızlık Bulunması 433
3. Uyandırılan Güvene Aykırı / Çelişkili Davranışlar İçinde Bulunulması 434
4. Şekil Eksikliğinin Caiz Olmayan Biçimde İleri Sürülmesi 435
5. Kendi Ahlaka Aykırı Hareketine Dayanmak 437
D. Hakkın Kötüye Kullanımının Sonuçları 437
Altıncı Bölüm
HAKLARIN KORUNMASI VE TÜRK YARGILAMA TEŞKİLÂTI
§14. HAKLARIN KORUNMASI 439
I. Genel Olarak 439
II. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Hâller (Hukuka Uygunluk Sebepleri) 440
A. Kendi Hakkını Korumak İçin Kuvvet Kullanma 440
B. Haklı Savunma (Meşru Müdafaa) 442
C. Zorunluluk (Iztırar) Hâli 444
D. Özel Hukuktan Doğan Bir Yetkinin Kullanılması 445
E. Zarar Görenin Rızası 446
F. Üstün Nitelikte Özel Yarar 447
G. Kamu Yararı 447
III. Hakların Dava Yolu ile Korunması 448
A. Genel Olarak 448
B. Talep 449
C. Dava 450
1. Dava Çeşitleri 451
a. Eda Davaları 451
b. Tespit Davaları 452
c. Yenilik Doğuran Davalar (İnşâi Davalar) 453
D. Davaya Karşı Savunma Yolları 454
1. Genel Olarak 454
2. İtirazlar 456
3. Def’iler 457
C. Hakların Elde Edilmesinde İspat Külfeti (Kanıt Yükü) 458
1. Genel Olarak 458
2. İspat Külfetinin Dağılımı 459
a. Kural 459
b. İstisnalar 460
aa. İkrar Edilen Olaylar 460
bb. Hayatın Normal Akışına Uyan Durumlar 463
cc. Bilinen Olaylar (Maruf ve Meşhur Vakıalar) 463
dd. Sözleşmelerin İfasında İspat Külfeti 464
ee. Karine ve Kanuni Faraziye Kavramları 464
aaa. Karine 464
i. Kanundan Doğan Karineler 465
ii. Fiili Karineler 466
bbb. Kanuni Faraziye 467
3. Resmî Sicil ve Senetlerin İspat Güçleri 468
a. Genel Olarak 468
b. Resmî Sicil Kavramı 468
c. Senet Kavramı ve Çeşitleri 468
aa. Senet Kavramı 468
bb. Çeşitleri 471
aaa. Adi Senetler 471
bbb. Resmî Senetler 471
§15. TÜRK YARGILAMA TEŞKİLATI 473
I. Adlî Yargılama 473
A. İlk Derece Mahkemeleri 474
1. Hukuk Mahkemeleri 474
a. Genel Mahkemeler 474
aa. Sulh Hukuk Mahkemeleri 474
bb. Asliye Mahkemeleri 475
aaa. Asliye Hukuk Mahkemeleri 476
bbb. Asliye Ticaret Mahkemeleri 477
b. Özel Mahkemeler (İhtisas Mahkemeleri) 479
aa. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemeleri 479
bb. Tüketici Mahkemeleri 480
cc. İş Mahkemeleri 481
dd. Kadastro Mahkemeleri 482
ee. İcra Mahkemeleri 482
ff. Denizcilik İhtisas Mahkemeleri 483
gg. Aile Mahkemeleri 483
2. Ceza Mahkemeleri 484
a. Asliye Ceza Mahkemeleri 485
b. Ağır Ceza Mahkemeleri 485
B. Bölge Adliye Mahkemeleri [İstinaf (Ara Mercii) Mahkemeleri] 485
C. Üst Derece (Temyiz) Mahkemesi (Yargıtay) 488
II. İdare Mahkemeleri 490
A. İlk Derece İdare Mahkemeleri 491
B. Bölge İdare Mahkemeleri [İstinaf (Ara Mercii) Mahkemeleri] 492
C. Danıştay (Temyiz Mahkemesi) 494
III. Anayasa Mahkemesi 496
IV. Askeri Yargı 499
V. Uyuşmazlık Yargısı 502
VI. Hesap Yargısı 503
VII. Seçim Yargısı 504
Yararlanılan Kaynaklar 505
HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARINA İLİŞKİN ÖRNEK TEST SORULARI 517
Kavram Dizini 577 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
