İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Teşekkür 9
Bölüm 1
İNSAN BİLGİSAYAR ETKİLEŞİMİ
ALANINA GENEL BAKIŞ
Giriş 15
İnsan Bilgisayar Etkileşimi (İBE) Nedir? 19
İBE’nin Kökleri Nereden Geliyor? 20
Türkiye’deki Gelişmeler 25
İBE Neden Önemli 27
İBE Ana Bileşenleri 31
Kullanılabilirlik Mühendisliği (Usability Engineering) 34
Bölüm Sonu Etkinlikleri 37
Bölüm 2
İNSAN BİLGİSAYAR ETKİLEŞİMİ:
FİZİKSEL VE FELSEFİ BOYUTU
Arayüz (Interface) 40
Metaforlar 47
Etkileşimin Yarattığı Sorunlar 48
Etkileşime Felsefi Bakış Açıları: Norman ve Suchman 50
Etkileşimin 7 Seviyesi ve Körfez Yaklaşımı 51
Norman’ın Körfez Yaklaşımı 53
7 Seviye Yaklaşımının Tasarıma Etkisi 54
Gerçek Bir Etkileşememe Hikayesi 55
Bölüm Sonu Etkinlikleri 57
Bölüm 3
İNSAN BİLGİSAYAR ETKİLEŞİMİ:
BİLİŞSEL BOYUTU
Dağıtık Biliş Kuramı 62
İnsanın Bilişsel Yapısı ve İBE ile İlişkisi 63
Bilgi İşleme Modeli 65
Algısal Ön İşlemci 67
Algı Sistemi (Perception) 67
Kısa Süreli (Aktif) Bellek 68
Uzun Süreli Bellek 69
Karar Verme, Tepki Seçme Merkezi 69
Şema Yapıları (Schematic Structures) 70
Otomatik ve Kontrollü İşlemler 72
Zihinsel Modeller (Mental models) 73
Bireysel Farklılıklar 76
Psikoloji Disiplininin İBE Tasarımına Pratik Tavsiyeleri 79
Gestalt Teorisi, Prensipleri ve Uygulaması 83
Bölüm Sonu Etkinlikleri 89
Bölüm 4
İNSAN BİLGİSAYAR ETKİLEŞİMİ: KULLANILABİLİRLİK
Kullanılabilirlik Nedir? 91
Kullanılabilirlik Çalışmalarının Yararları 93
Kullanılabilirlik Kavramı: Nedir, Ne Değildir? 93
1. Kullanılabilirlik: Anlamsal Tanım (Semantic) Yaklaşımı 94
2. Kullanılabilirlik: Arayüz Özellikleri (Feature Based) Tanım Yaklaşımı 96
3. Kullanılabilirlik: İşlevsel (Operational) Tanım 99
Kullanılabilirlik Derecesi ve Etkililik, Verimlilik, Memnuniyet İlişkisi 103
Kullanılabilirliğin Ana Bileşenleri 104
Kullanıcı 105
Araç/Arayüz 105
Görev 105
Bağlam 106
Arayüz Değerlendirme Yöntemleri ve Kullanılabilirlik Testleri 106
Kullanılabilirlik Test Türleri 107
Kullanılabilirlik Test Yaklaşımları 108
Tasarım Rehberleri Kullanımı 109
Uzman Değerlendirmeleri ve Sezgiseller (Heuristics) 110
Deneysel Yaklaşım – Kullanıcı Testleri 117
Test Öncesi Belirlenmesi Gerekenler 118
Kullanılabilirlik Çalışmaları Sürecinde İzlenmesi Gereken Adımlar 121
Uygulamadan Beklenen Hedeflerin Belirlenmesi 121
Hedef Kitlenin Siteden Beklentilerinin Analizi 122
Kullanıcı Profillerinin Çıkarılması 122
Test öncesi ve sonrası kullanılacak enstrumanlar neler olacak? 123
Testin Gerçekleştirilmesi 124
Veri analizi 124
Bulguların Raporlanması 125
Kullanılabilirlik Testi Uzmanları ve Sahip Olmaları Gereken Özellikler 126
Kullanılabilirlik Testi Tasarlanması 126
Potansiyel Kullanıcı Profili (Persona) Analizi 126
Test Esnasında Uygulanabilecek bir Protokol Örneği 127
Bilişsel Teori ya da Bilişsel Model Temelli Yaklaşım 128
Kullanılabilirlik Testi Yaklaşımları Arasındaki İlişki 131
Kullanılabilirlik Testleri Yaklaşımlarının Avantaj ve Dezavantajları 132
Kullanıcı Temelli Yaklaşımın Avantajları 132
Kullanıcı Temelli Yaklaşımın Dezavantajları 132
Uzman Temelli Yaklaşımın Avantajları 133
Uzman Temelli Yaklaşımın Dezavantajları 133
Model Temelli Yaklaşımın Avantajları 134
Model Temelli Yaklaşımın Dezavantajları 134
Kullanılabilirlik ve Göz Hareketlerini Takip Sistemi – Eye Tracker 134
İnsan Bilgisayar Etkileşimi Laboratuvarları 136
Bölüm Sonu Etkinlikleri 139
Bölüm 5
KULLANILABİLİRLİK ÇALIŞMASI ÖRNEKLERİ
Çalışma–1: E–Devlet Siteleri Görme Engelliler için Erişilebilir mi? 142
Çalışma–2: E–devlet Web Sitelerini Kullanmak ya da Kullanamamak: Vatandaş Açısından Kullanılabilirlik Sorunları ve Öneriler 148
Çalışma–3: Göz Hareketlerini İzleme Yöntemiyle Üniversite Web Sayfalarının İncelenmesi 160
Çalışma–4: Reklamlarda Bazı Mesajlar Algılanmıyor mu? Bir Göz Hareketlerini İzleme Çalışması 170
Ekler
Ek–1: SKÖ – Sistem Kullanılabilirlik Ölçeği–SKÖ (Hızlı ve Pratik) 179
Ek–2: İBE ile ilgili uluslararası standartlar 182
Ek–3: ISO 9241 – 151 Denetim Listesi 184
Ek–4: İBE ile ilgili bazı kaynaklar ve Web siteleri 192
Ek–5: Xerox Sezgiseller Aracı 193
Ek–6: Kullanılabilirlik Testi Örnek Gözlem Formu 210
Ek–7: Müşteri Memnuniyeti Anketi – QUIS (The Questionnaire for User Interaction Satisfaction) 212
Kaynakça 217
Kavramlar Dizini 221 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
