İÇİNDEKİLER
 İçindekiler 
Önsöz  5 
İçindekiler  9 
Giriş–Tanımlar  15 
Yapay Zekâ Odaklı Değişim  18 
1. Yapay Zekânın Genel Çerçevesi  20 
1.1. Taklit Edilen Davranışların Kapsamı  20 
1.2. Yapay Zekâ Yazılımlarının Teknik Gelişimi, Karar Verme Süreçlerinde Kullanımı, Yönetimde Yapay Zekâ Kullanımı  21 
1.3. Yapay Zekâ Programlarının Özellikleri  23 
1.4. Dar(Zayıf) Yapay Zekâ  26 
1.5. Güçlü ya da Genel Yapay Zekâ ve Süper YZ Hedefi  27 
1.6. Yapay Zekâ Kodlarının İşlevleri ve Uzmanlık  29 
1.7. Alan Bilgisi  30 
1.8. Yapay Zekâ Çalışmalarında Amaç  32 
1.9. Yapay Zekâ Yazılımında Faydalanılacak Disiplinler  34 
1.10. Sektörlerin Gelişim Seyrinde Yapay Zekâ  35 
2. Yapay Zekâ Temelli Görüntü–Ses–Dil İşleme ve Muhakeme  37 
2.1. Yapay Zekâ Kavramlarının Hiyerarşik Gösterimi  39 
2.2. Yapay Zekâ Kullanım Şekilleri  41 
2.3. Görüntü işleme  42 
2.4. Ses tanıma  47 
2.5. Doğal Dil İşleme  47 
2.6. Muhakeme  48 
2.7. Ses Tanıma–Doğal Dil İşleme ve Muhakeme Birleşimi Konuşma Robotları  49 
3.Makine Öğrenimi ve Derin Öğrenme  53 
3.1. Makine Öğrenimi(Machine Learning) Nedir?  53 
3.2. Sinir Ağları Nedir Ve Nasıl Eğitilirler?  57 
3.3. Derin Öğrenme(Deep Learning) ve Derin Sinir Ağları Nedir?  58 
10 Ferhat SAYIM– Denetim–Muhasebe ve Finansta Yapay Zekâ 
4. Yapay Zekâ Sisteminde Kullanılan Birimler–Aracılar  67 
4.1. Basit Refleks Birimi  68 
4.2. Model Tabanlı Refleks Birimler  70 
4.3. Hedef Tabanlı Aracı Birimler  72 
4.4. Fayda–Yardım Tabanlı Aracılar  74 
4.5. Öğrenme Aracıları  75 
4.6. Yapay Zekâ Aracısının Yapısı  79 
4.7. PEAS Gösterimi  79 
5. Yapay Zekâ Algoritması Projelendirme ve PEAS Örnekleri  81 
5.1. Performans Ölçütü  82 
5.2. Çevre  83 
5.3. Aktüatörler  84 
5.4. Sensörler  86 
5.5. Örnek PEAS Tanımlama  87 
5.6. Algoritma ve Aracılar İçin Diğer Alanlardan PEAS Örnekleri  89 
5.7. Yönetim–Muhasebe–Finans Uygulamaları İçin PEAS Temsiliyeti Örneği  91 
6. Yapay Zekâ Elemanları–Zeki(Akıllı) Ajanlar  95 
6.1. Zeki Asistanlara Niye İhtiyaç Duyulur  96 
6.2. Zeki Ajanların–Asistanların Temel Bileşenleri  97 
6.3. Zeki Ajanların Temel Özellikleri  98 
6.4. Ajan Türlerinin Organizasyonunda Modeller  99 
6.5. Rasyonel Ajan Beklentisi  100 
6.6. Rasyonellik  101 
6.7. Temel Algoritma Geliştirme Süreçleri  101 
7. Uzman Sistemler(Yapay Uzman)  103 
7.1. Uzman Sistemlerin Dayanağı ve Temel Özellikleri  104 
7.2. Uzman Sistem Mimarisi  106 
7.3. Uzman Sistemlerin Konvansiyonel Sistemlerden Farkları  108 
7.4. Uzman Sistem Kurulum Süreci  110 
7.5. Denetimde Kullanımı  110 
8. Bulanık Mantık  113 
8.1. Karar Verme Süreçlerinde Yapay Zekâ Kullanımı  115 
8.2. Örnek Çalışma  117 
8.3. Muhasebe Kayıtlarında Kullanımı  119 
9. Yapay Sinir Ağları  121 
9.1. Yapay Sinir Ağlarının Çalışma Prensibi  122 
9.2. Denetçi Seçiminde Kullanımı  124 
9.3. Denetimde Kullanımı  126 
10. Genetik Algoritma  127 
10.1. Genetik Algoritmalar İçin Açıklamalar  127 
10.2. Genetik Algoritmaların Çalışma Sistematiği ve Diğer Yöntemlerden Farkı  129 
10.3. Denetimde Kullanımı  131 
11. Yapay Zekâ Algoritması Oluşturma Modeli  133 
11.1. Proje Bazlı İş İstasyonları  134 
11.2. Finans Kurumlarında Örnek Algoritma Geliştirme Süreci  135 
11.3. Dijitalleşme İçin Örnek Uygulama Adımları  141 
12. İşletmelerde Yapay Zekâ Algoritması Çalışmalarında Çok Yönlü Hazırlık(İşSayım Modeli)  143 
12.1. Yapay Zekâ Tasarım Parametreleri  143 
12.1.1. Modül Oluşturma Amaçları  143 
12.1.2. Modül Kapsamı ve İşlem Sınırlarının Belirlenmesi  144 
12.1.3. Risklerin Belirlenmesi – Sistem Kapama Şartları  145 
12.2. Uygun Ve Gerekli Yapay Zekâ Teknolojilerinin Tespit Edilmesi  145 
12.3. Veri İstasyonlarının Oluşturulması–Bilgi Toplama Modülleri  149 
12.3.1. Gerek Şartlar:  150 
12.3.2. Yeter Şartlar:  150 
12.4. Kural İstasyonları Kurulur  150 
12.5. Operasyon–Bildirim Adımlarının Yapılandırılması  151 
12.6. Kararların Sağlıklılığı Ve Yeterliliğinin Kontrolü Modülü  151 
12.7. İşleme Alma Kuralları İçin Örnekler  152 
13. Denetim Faaliyetlerinde Yapay Zekanın Üstlenebileceği Roller ve Banka Dolandırıcılığı Örneği  155 
13.1. Denetim Faaliyetlerinde Yapay Zekanın Üstlenebileceği Roller  155 
13.1.1. Genel Denetim Uygulamaları  155 
13.1.2. İç Kontrol  156 
13.1.3. Teftiş Faaliyetleri  157 
12 Ferhat SAYIM– Denetim–Muhasebe ve Finansta Yapay Zekâ 
13.1.4. Vergi Alanı ve MASAK Faaliyetleri  158 
13.1.5. Risk Analizleri  159 
13.1.6. İşletme ve Kurumlarda Siber Güvenlik Açısından Yapay Zekanın Üstlenebileceği 
Fonksiyonlar  161 
13.2. Banka Dolandırıcılığı Örneği Üzerinden Yapay Zeka Algoritmaları Hazırlığı  162 
13.2.1. Kurulacak Modüller ve Aracı İşlevleri İçin Öneriler  164 
13.2.2. Sistem Mimarisinin Anahatları  165 
13.2.3. Algoritma Türleri – Programlar  166 
14. Denetimle İlgili YZ Algoritmaları İçin Performans Kriterleri Örnekleri  169 
14.1. Yapay Zekâ Tabanlı Riskli Eleman Uyarı Algoritması Hazırlığı  169 
14.2. Yapay Zekâ Tabanlı Denetim Programı ve Kapsamı Oluşturma Algoritmaları Hazırlığı  170 
14.3. Yapay Zekâ Tabanlı Denetim Ekibi Oluşturma Algoritmaları Hazırlığı  172 
14.4. Analiz Aracıları– Yapay Zeka İle Verileri Görselleştirme  173 
15. Muhasebenin İşlevleri Açısından Yapay Zeka Kullanım İmkanları  175 
15.1. Envanter Sayımları(Saptama ve Ölçme Faaliyeti)  176 
15.2. Kayıt İşlemleri  177 
15.3. Gruplama (Sınıflandırma) İşlevi:  178 
15.4. Özetleme–Raporlama İşlevi:  180 
15.5. Yorumlama İşlevi  180 
15.6. Muhasebede Hata Minimizasyonunda Yapay Zekadan Beklentiler  182 
16. Yönetim Muhasebesi ve Kapasite Hesaplamalarında Yapay Zekanın Üstlenebileceği İşlevler  183 
16.1. Bütçeleme Faaliyetleri  183 
16.2. Strateji Geliştirme Faaliyetleri  184 
16.3. Kapasiteye İlişkin Fizibilite ve Planlamalarda Yapay Zekâ Kullanımı İçin Faktör Seçimleri  185 
16.3.1. Kapasite Planlaması  185 
16.3.2. Kapasiteyi Etkileyen Faktörlerin Tespiti  188 
16.3.3. Teorik Kapasite  190 
16.3.4. Pratik Kapasite  190 
16.3.5. Fiili–Gerçek Kapasite  191 
16.3.6. Planlanan Kapasite  192 
16.3.7. Aylak–Atıl Kapasite  192 
16.3.8. Zorlanmış Kapasite  192 
16.3.9. Optimal Kapasite  193 
16.3.10. Makina Kapasitesi  194 
16.3.11. İnsan Gücü Kapasitesi  194 
17. Finans Alanında (Departmanlarında) Yapay Zekanın Üstlenebileceği İşlevler ve Algoritma Hedefleri  197 
17.1. Finansal Yönetim Genel Faaliyet Alanı  197 
17.2. Sermaye ve Diğer Pasif Kalemlerin Yönetimi Tarafı  199 
17.3. Finansman Yöneticisi Temel Rolleri  200 
17.3.1. Danışmanlık  200 
17.3.2. Kaynak Temini ve Alımların Finansmanı  201 
17.3.3. Yatırım Fizibilitesi ve Bütçeleme  203 
17.3.4. Finansal İşlemlere İlişkin İyi İşleyen Kayıt ve Takip Düzeni  204 
17.4. Portföy Oluşturma ve Yönetimine İlişkin Yapay Zeka Algoritması İçin Hedefler  205 
18. Araştırma–Sonuç ve Tavsiyeler  207 
Kaynakça  211  |