İÇİNDEKİLER
 İçindekiler 
Önsöz  7 
İkinci Baskıya Önsöz  8 
Üçüncü Baskıya Önsöz  9 
Dördüncü Baskıya Önsöz  11 
Kısaltmalar  23 
Birinci Bölüm 
İDARİ YARGININ TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ VE 
TÜRK İDARİ YARGI TEŞKİLATI 
I. YARGI İŞLEVİ, İDARİ YARGI VE TÜRK İDARİ YARGISI  25 
A. İdarenin Denetlenmesi ve İdarenin Yargısal Denetimi  25 
1. Genel Olarak İdarenin Denetlenmesi  25 
2. İdarenin Yargı Dışı Denetimi  29 
a. İdarenin İç Denetimi  29 
b. İdarenin Dış Denetimi  31 
3. İdarenin Yargısal Denetimi, Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı  39 
a. Genel Olarak İdarenin Yargısal Denetimi  39 
b. Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı İlkesi  40 
b1. Hâkimin Çekinmesi ve Hâkimin Reddi  44 
b1a. Hâkimin Çekinmesi (=Hâkimin Davaya Bakmasının Yasak Olması)  45 
b1b. Hâkimin Reddi  47 
b2. Çekilme ve Reddin Karara Bağlanması  54 
B. İdari Yargıya İlişkin Genel Bilgiler  58 
C. Türkiye’de İdari Yargı Teşkilatının Yapısı ve İşleyişinin Tarihsel Gelişimi  65 
D. Türk İdari Yargısının Genel Özellikleri  68 
E. İdari Yargılama Hukukunun Özellikleri  72 
1. İdari Yargıda Geçerli Olana Anayasal Yargılama İlkeleri  75 
a. Usul Ekonomisi İlkesi  75 
b. Adil Yargılanma Hakkı  78 
c. Aleni Yargılama ve Gerekçe İlkesi  79 
2. İYUK’da Öngörülen İlkeler  83 
a. Yazılılık ve Evrak (=Belge) Üzerinde İnceleme İlkesi  83 
b. Delil Serbestîsi İlkesi  85 
c. Re’sen İnceleme (=Kendiliğinden Araştırma/Tetkik) İlkesi  88 
d. Yerindelik Denetiminin Yapılamazlığı İlkesi  95 
e. Hukuk Muhakemesi Kanunu’na Yapılan Atıfların İdari Yargının Bünyesine Uygunluğu Ölçüde Uygulanması İlkesi  96 
f. Taleple Bağlılık İlkesi  98 
3. İçtihadın Öngördüğü İlke: Usuli Kazanılmış (=Müktesep) Hak İlkesi  99 
II. İDARİ YARGININ GÖREV ALANI  104 
A. İdari Yargının Görev Alanına Giren Konular  104 
B. İdari Yargının Görev Alanı Dışında Kalan Konular  107 
III. İDARİ YARGI MERCİİLERİ  125 
A. İlk Derece Mahkemeleri  125 
1. İdare Mahkemeleri  125 
2. Vergi Mahkemeleri  126 
3. Bölge İdare Mahkemeleri (=İstinaf Mahkemeleri)  127 
a. Genel Olarak  127 
b. Bölge İdare Mahkemeleri Dairelerinin Görevleri  128 
B. İdari Yargı Düzeninin Üst Derece Mahkemesi (=Yüksek Mahkemesi): Danıştay  130 
1. Danıştay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Baktığı Davalar  132 
2. Danıştay’ın İç Yapılanması  135 
3. Danıştay 1. Dairesi’nin Görevleri (2575 sayılı Danıştay Kanunu, mad. 42)  137 
İkinci Bölüm 
İDARİ YARGININ GÖREV ALANI VE 
UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ 
I. İDARİ YARGININ GÖREV ALANI VE DENETİM SINIRI  139 
A. İdari Yargının Görev Alanı  139 
B. İdari Yargının Görev Alanının Belirlenmesinde Kullanılan Ölçütler  140 
1. Kamu Gücü Ölçütü  140 
2. Kamu Hizmeti Ölçütü  143 
3. Karma Ölçüt  143 
C. İdari Yargının Denetiminin Sınırı  144 
1. Genel Olarak  144 
2. Yasama Kısıntısı  146 
3. Yargı Yetkisinin Kullanılmasına Getirilen Sınırlamalar  148 
a. Genel Olarak  148 
b. Anayasa’nın 125. Maddesi Düzenlemesinin Anlam ve Kapsamı  151 
II. ADLİ VE İDARİ YARGI KOLLARI ARASINDAKİ GÖREV VE HÜKÜM UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ: UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ  163 
A. Genel Olarak  163 
B. Uyuşmazlık Mahkemesi’nin Yetkileri  165 
1. Görev Uyuşmazlığı  165 
a. Olumlu Görev Uyuşmazlığı  165 
b. Olumsuz Görev Uyuşmazlığı  167 
2. Hüküm Uyuşmazlığı  168 
C. Uyuşmazlık Çıkarılamayacak Durumlar ve Uyuşmazlık Mahkemesi Kararlarının Sonuçları  169 
Üçüncü Bölüm 
İDARİ YARGILAMA USULÜNDE DAVA TÜRLERİ 
I. İPTAL DAVASI VE YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARI  172 
A. İptal Davası Tanımı ve Özellikleri  172 
B. İptal Davasının Ön Koşulları  185 
1. İptal Davasında Göreve İlişkin Koşullar  185 
2. Bağlantılı Davalar  188 
3. İptal Davasında Yetkiye İlişkin Koşullar  193 
a. Genel Yetki Kuralı  193 
b. Özel Yetki Kuralları  195 
b1. Kamu Görevlilerine İlişkin Özel Yetki Kuralları  195 
b2. Taşınmaz Mallara İlişkin Özel Yetki Kuralları  197 
b3. Taşınır Mallara İlişkin Özel Yetki Kuralları  198 
b4. Vergi Davalarında Yetki Kuralları  198 
b5. Tam Yargı Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme  199 
4. İptal Davasında Süreye İlişkin Koşullar  201 
5. İptal Davasının Konusuna İlişkin Koşullar  209 
6. İptal Davasının Davacıya İlişkin Koşulları  210 
7. İptal Davasının Davalıya İlişkin Koşulları  232 
8. İptal Davasının Biçimine (=Şekline) İlişkin Koşullar  234 
9. İptal Davasının Esasına İlişkin Koşullar  235 
C. İptal Davasının Sonuçları  235 
1. İptal Davasının Reddedilmesinin Sonuçları  236 
2. İptal Kararı Verilmesinin Sonuçları  237 
D. İptal Davasının Esasın İncelenmesi  238 
1. İdari İşlemlerin Tanımı ve Özellikleri  238 
a. Tanım  242 
b. İdari İşlemlerin Özellikleri  246 
b1. İdari İşlemler Kural Olarak İdari Makamlar Tarafından Kamu Gücüne Dayanılarak Yapılır  246 
b2. İdari İşlemler Tek Yanlı İrade Açıklamasıdır  247 
b3. İdari İşlemler İcrailik (=Etkili Karar Olma, Lazimul İcra) Niteliğini Taşır ve Re’sen İcra Edilebilir  248 
b4. İdari İşlemler Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanır ve Yargısal Denetime Tabidir  256 
2. İdari İşlemin Unsurları  258 
a. Yetki Unsuru  258 
a1. Yetki Çeşitleri  259 
a1a. Kişi Yönünden Yetki  259 
a1aa. Fiili Memur Teorisi  260 
a1ab. Vekâlet  261 
a1ac. Yetki ve İmza Devri  262 
a1b. Konu Yönünden Yetki  264 
a1c. Yer Yönünden Yetki  265 
a1d. Zaman Yönünden Yetki  266 
a2. Yetkide Paralellik İlkesi  266 
a3. Yetki Unsurunda Sakatlık Halleri  269 
a3a. Fonksiyon (=Görev) Gaspı  269 
a3b. Yetki Gaspı  272 
a3c. Yetki Tecavüzü (=Aşımı)  273 
b. Şekil (=Biçim, Usul ve Prosedür) Unsuru  274 
c. Sebep (=Neden) Unsuru  282 
d. Konu Unsuru  285 
e. Amaç (=Maksat) Unsuru  286 
f. Takdir Yetkisi ve Bağlı Yetki  290 
3. İdari İşlemlerin Sona Ermesi  294 
a. İdari İşlemi Yapan İdarenin İradesi Dışında Gerçekleşen Sona Erdirici Nedenler  294 
a1. Hukuki Nedenler  294 
a2. Fiili Nedenler  295 
b. İdari İşlemin Kendiliğinden Sona Ermesi  295 
c. İdari İşlemi Yapan İdarenin İradesine Bağlı Olarak Gerçekleşen Sona Erdirici Nedenler  296 
c1. Geri Alma  296 
c2. Kaldırma (=İlga)  298 
c3. Değiştirme  300 
c4. Düzeltme  300 
E. Yürütmeyi Durdurma Kararı  300 
1. Yürütmeyi Durdurma Kararının Verilmesinin Şekli Koşulları  303 
2. Yürütmeyi Durdurma Kararı Verilmesinin Esasa İlişkin Koşulları  305 
3. Temyiz veya İstinaf İstemlerinde Yürütmenin Durdurulması  308 
4. Yürütmeyi Durdurma Kararlarının Hukuki Niteliği  308 
5. Yürütmeyi Durdurma İstemleri Hakkında Verilen Kararların Denetimi  311 
II. TAM YARGI DAVASI  312 
A. İptal Davalarının Tam Yargı Davaları ile Karşılaştırılması  313 
B. Tam Yargı Davalarının Ön Koşulları  314 
C. Tam Yargı Davalarında Yetkili Yargı Yerleri  314 
D. Tam Yargı Davalarının Konusuna İlişkin Koşulları  315 
E. Tam Yargı Davalarının Davacıya İlişkin Koşulları  320 
F. Tam Yargı Davalarının Davalıya İlişkin Koşulları  320 
G. Tam Yargı Davalarının Biçime (=Şekle) İlişkin Koşulları  321 
H. Tam Yargı Davalarının Süreye İlişkin Koşulları  322 
I. Tam Yargı Davasının Esası ve Sorumluluk Nedenleri  329 
1. Genel Olarak İdarenin Sorumluluğu  329 
2. İdarenin Sorumluluğun Şartları  336 
a. İdari Davranış  336 
b. Zarar  337 
b1. Zarar, Gerçek ve Kesin Olmalıdır  343 
b2. Zarar Özel Olmalıdır  345 
b3. Zarar, Meşru Bir Menfaat ya da Hakka Yönelik Olmalıdır  345 
b4. Zarar, Maddi ya da Manevi Nitelikte Olabilir  345 
b5. Zarar, Parayla Takdir Edilebilen Bir Zarar Olmalıdır  346 
b6. Zarar, Anormal Olmalıdır  349 
c. Nedensellik Bağı (= Sebep–Sonuç İlişkisi, İlliyet Bağı/Rabıtası)  350 
3. Sorumluluğun Kalkması veya Azalması  351 
a. Zorlayıcı Nedenler (=Mücbir Sebep, Force Majeur)  351 
b. Beklenmeyen Durumlar (=Umulmayan Hal, Kaza, Cas Fortuit)  352 
c. Zarar Görenin Kusuru  353 
d. Üçüncü Kişinin Kusuru  355 
4. Hizmet Kusuru  356 
a. Hizmet Kusurunun Özellikleri  363 
a1. Hizmet Kusuru, Nesnel (=Objektif Niteliği Haiz) ve Anonimdir  364 
a2. Hizmet Kusuru, Genel ve Asli Sorumluluk Türüdür  365 
a3. Hizmet Kusuru, Olaylara Göre Değişen, Esnek Bir Kavramdır  365 
b. Hizmet Kusuru Sayılan Haller  366 
b1. Hizmetin Kötü İşlemesi  366 
b2. Hizmetin Geç İşlemesi  369 
b3. Hizmetin Hiç İşlememesi  369 
c. Hizmet Kusuru – Kişisel (=Şahsi) Kusur Ayrımı  370 
5. İdarenin Kusursuz Sorumluluğu  378 
a. Risk İlkesi (=Muhataralı Faaliyet, Tehlike Sorumluluğu, Hasar Kuramı)  381 
a1. Mesleki Risklerden Doğan Sorumluluk  382 
a1a. Daimi Kamu Görevlilerinin Görevleri Nedeniyle Doğan Sorumluluk  384 
a1b. Geçici Olarak Kamu Görevlerine Katılanların Görevleri Nedeniyle Doğan Sorumluluk  385 
a2. Sosyal Risk İlkesi  385 
b. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi  389 
c. Bayındırlık Hizmetlerine Katılanların Özel Durumuna Göre Sorumluluk  391 
d. Hukuka Uygun İdari İşlemlerden Dolayı Sorumluluk  391 
İ. Tam Yargı Davalarının Sonuçları  393 
Dördüncü Bölüm 
İDARİ YARGI DAVALARINDA UYUŞMAZLIĞIN 
YARGILAMA SÜRECİ 
I. İDARİ YARGI DAVALARININ İNCELENMESİ  395 
II. DİLEKÇELERDE YER ALACAK HUSUSLAR, VERİLECEĞİ MERCİİLER VE DİLEKÇELERİN MAHKEME TARAFINDAN ALINMASI USULÜ  396 
III. DİLEKÇELER ÜZERİNDE İLK İNCELEME  399 
A. Görev ve Yetki  401 
B. İdari Merci Tecavüzü  402 
C. Ehliyet  404 
D. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı  406 
E. Süre Aşımı  406 
F. Husumet  409 
G. Dilekçede Eksiklik Olup Olmadığı  411 
H. Tek Dilekçeyle Birden Fazla İşleme Karşı Dava Açılması ve Birden Fazla Kişinin Ortak Dilekçeyle Dava Açması  412 
IV. DAVA SÜRECİ  418 
V. AÇIKLAMA VE YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ  422 
VI. DAVA AÇMANIN HUKUKSAL SONUÇLARI  423 
VII. İVEDİ YARGILAMA USULÜ  426 
A. İvedi Yargılama Usulü Uygulaması  435 
1. Dava Açma Süresi  435 
2. Üst Makama Başvuru  435 
3. İlk İnceleme ve Savunma  436 
4. Yürütmeyi Durdurma Kararı  436 
B. Karar Verme Aşaması  436 
C. Temyiz Aşaması  436 
Beşinci Bölüm 
KARARLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI 
(=KANUN YOLLARI) 
I. OLAĞAN BAŞVURU YOLLARI (=OLAĞAN KANUN YOLLARI)  443 
A. İstinaf  444 
1. Genel Olarak  444 
2. İstinaf Kanun Yolunun Temyizden Farkları  450 
3. İstinafa Konu Edilemeyecek Kararlar  451 
4. İstinafa Başvuruda Bulunabilecekler  453 
5. İstinaf Nedenleri  456 
6. İstinaf Başvurusunun Süresi ve Şekli  457 
7. İstinaf Yoluna Başvurulmasının Mahkeme Kararlarının İcrasına Etkisi  458 
8. İstinaf İncelemesi Sonucu Verilebilecek Kararlar  459 
B. Temyiz  462 
1. Temyiz Edilemeyecek Kararlar  466 
2. Temyiz Edilebilecek Davalar ve Başvuru Süreleri  467 
3. Temyiz Başvurusunun Şekli  469 
4. Temyiz İncelemesi Sonucu Verilebilecek Kararlar  470 
II. OLAĞANÜSTÜ BAŞVURU YOLLARI (=OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI)  472 
A. Kanun Yararına Temyiz  472 
B. Yargılamanın Yenilenmesi  475 
III. KARARLARIN UYGULANMASI  477 
EK: İdari Yargılama Usulü Kanunu Parasal Sınırlar Tablosu  489 
Yararlanılan ve Başvurulabilecek Türkçe Temel Kaynaklar  491 
Fransızca Temel Kaynaklar  521 
Kavram İndeksi  525  |