İÇİNDEKİLER
 İçindekiler 
Sunuş  7 
Önsöz  9 
Birinci Bölüm 
TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI VE HUKUK 
I. TOPLUMSAL YAŞAM VE TOPLUMSAL DÜZEN KAVRAMLARI  29 
II. TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI  30 
A. Din Kuralları  30 
1. Genel Olarak  30 
2. Din Kurallarının Ahlâk Kurallarından Farkı  31 
B. Ahlâk Kuralları  32 
1. Genel Olarak  32 
2. Ahlâk Kuralları ile Hukuk Kuralları Arasındaki Farklar  33 
C. Örf ve Adet (Gelenek, Teamül) Kuralları  34 
D. Hukuk Kuralları  35 
İkinci Bölüm 
HUKUK BİLİMİNİN ÇEŞİTLİ AYRIMLARI VE 
HUKUK BİLİMİNE YARDIMCI BİLİMLER 
I. HUKUK BİLİMİNİN ÇEŞİTLİ AYRIMLARI  37 
A. Doğal (Tabii) Hukuk  37 
B. Pozitif Hukuk  37 
C. Tarihi Hukuk  37 
D. Maddî Hukuk–Şeklî Hukuk  38 
II. HUKUK BİLİMİNE YARDIMCI BİLİMLER  38 
A. Kriminoloji  38 
B. Adlî Tıp  38 
C. Hukuk Felsefesi  39 
D. Hukuk Sosyolojisi  39 
Üçüncü Bölüm 
HUKUKUN AMACI, KAYNAKLARI VE 
NORMLAR HİYERARŞİSİ 
I. HUKUKUN AMACI  41 
A. Toplum Düzenini Sağlama  41 
B. Kişi Varlığı ve Mal Varlığı Emniyetinin Sağlanması  41 
C. Hukuki Güvenliği Sağlama  41 
D. Adaleti Sağlama  41 
II. POZİTİF HUKUKUN ASLİ KAYNAKLARI  42 
A. Yasama Erkine İlişkin Kaynaklar  42 
1. Anayasa  42 
2. Kanun  44 
a. Kavram ve Tanım  44 
b. Kanunların Yapılış Süreci  45 
aa. Meclis Gündemine Gelmesi  45 
bb. Komisyona Havale Edilmesi  45 
cc. Genel Kurulda Görüşülüp Kabul Edilmesi  46 
c. Resmî Gazetede Yayımlanması ve Yürürlüğe Girmesi  47 
d. Kanunların Denetimi  48 
3. Uluslararası Antlaşmalar  49 
B. Yürütme Erkine İlişkin Kaynaklar  50 
1. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi  50 
2. Kanun Hükmünde Kararname  51 
3. Tüzük (Yürürlükten Kaldırıldı–Mülga)  51 
4. Yönetmelik  51 
5. Diğer İdari Düzenlemeler  52 
6. Resmî Gazete  53 
III. POZİTİF HUKUKUN YARDIMCI KAYNAKLARI  53 
A. Mahkeme İçtihatları (Yargısal Kararlar)  53 
B. Öğreti (Doktrin, Bilimsel Görüşler)  54 
IV. HUKUKUN YAZILI OLMAYAN KAYNAĞI OLARAK ÖRF ve ADET HUKUKU  55 
V. NORMLAR HİYERARŞİSİ  56 
Dördüncü Bölüm 
KANUNLAŞTIRMA HAREKETLERİ VE 
HUKUK SİSTEMLERİ 
I. KANUNLAŞTIRMA HAREKETLERİ  57 
A. Genel Olarak  57 
B. Kanunlaştırma Metotları  57 
1. Kazuistik Metot  57 
2. Soyut Kural Metodu  58 
II. HUKUK SİSTEMLERİ  58 
A. Kara Avrupa Hukuk Sistemi  58 
B. Common Law Hukuk Sistemi  58 
C. İslam Hukuk Sistemi  59 
D. Sosyalist Hukuk Sistemi  60 
Beşinci Bölüm 
HUKUK KURALLARININ TANIMI VE NİTELİĞİ 
I. HUKUK KURALLARININ TANIMI VE ÖZELLİĞİ  61 
A. Tanımı  61 
B. Hukukun Özeliği  61 
1. Genelliği  61 
2. Soyutluğu  61 
3. Objektifliği  61 
4. Sürekliliği  62 
5. Yazılı Oluşu  62 
6. Cebri Oluşu  62 
II. HUKUK KURALLARININ NİTELİĞİ  63 
A. Emredici Hukuk Kuralları  63 
B. Tamamlayıcı Hukuk Kuralları  64 
C. Yorumlayıcı Hukuk Kuralları  64 
D. Tanımlayıcı Hukuk Kuralları  65 
Altıncı Bölüm 
HUKUKTA YAPTIRIM VE TÜRLERİ 
I. YAPTIRIM KAVRAMI  67 
II. YAPTIRIM TÜRLERİ  67 
A. Ceza  67 
1. Adlî Cezalar  67 
2. İdarî Cezalar  71 
a. Para Cezaları  71 
b. Diğer İdari Yaptırımlar  72 
3. İnfaz Hukukuna Dair Cezalar  72 
B. Cebri İcra  72 
1. Genel Olarak  72 
2. Cebri İcranın Türleri  73 
a. İlamlı İcra  73 
b. İlamsız İcra  74 
c. Cüz’i İcra  74 
d. Külli İcra  74 
C. Tazminat (Giderim)  75 
D. Hükümsüzlük  76 
1. Kesin Hükümsüzlük  76 
2. İptal  77 
3. Eksiklik  78 
4. Fesih  78 
5. Dönme  79 
6. Rücu (Geri Alma)  79 
Yedinci Bölüm 
HUKUKUN ÇEŞİTLİ KOLLARI 
I. GENEL OLARAK  81 
II. KAMU HUKUKU  81 
A. Genel Bilgi  81 
B. Anayasa Hukuku  81 
1. Tarihsel Süreçte Anayasa Hukuku  82 
2. Anayasa’ya Hâkim Olan Temel İlkeler  83 
a. İnsan Haklarına Saygılı Devlet İlkesi  83 
b. Atatürk Milliyetçiliğine Bağlılık İlkesi  84 
c. Demokratik Devlet Anlayışı  84 
d. Sosyal Devlet ilkesi  85 
e. Hukuk Devleti İlkesi  86 
f. Lâik Devlet İlkesi  87 
3. Anayasa’ya Göre Devletin Temel Organları  88 
a. Yasama Organı (TBMM)  88 
aa. Görev ve Yetkileri  88 
bb. Anayasa ve Kanunlara İlişkin Yetkileri  88 
cc. Savaş Hali İlanı ve Silahlı Kuvvet Kullanılmasına İzin Verme Yetkisi  88 
dd. Çeşitli Üst Düzey Görevlilerin Belirlenmesi  89 
ee. TBMM Seçimleri ve Milletvekili Sayısı  90 
ff. Meclisin Toplanması ve Tatili  92 
gg. Başkanlık Divanının Oluşumu  92 
ii. TBMM’nin Çalışması, Toplantı ve Karar Yeter Sayıları  93 
jj. Meclisin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları  94 
b. Yürütme  95 
aa. Genel Olarak  95 
bb. Cumhurbaşkanı  95 
aaa. Adaylık ve Seçilmesi  95 
bbb. Görev ve Yetkileri  96 
ccc. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar  99 
ddd. Cumhurbaşkanının Cezaî Sorumluluğu  101 
c. Yargı  102 
C. İdare ve İdari Yargılama Hukuku  104 
D. Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku  109 
E. Devletler Genel (Umumî) Hukuku  112 
F. Vergi Hukuku ve Malî Hukuk  113 
II. ÖZEL HUKUK  114 
A. Medeni Hukuk  114 
1. Genel Olarak  114 
2. Medeni Hukukun Alt Bölümleri  115 
a. Kişiler Hukuku  115 
aa. Genel Olarak  115 
bb. Kişiler Hukukuna Dair Bazı Temel Konular  116 
b. Aile Hukuku  121 
aa. Genel Olarak  121 
bb. Aile Hukukuna Dair Bazı Temel Konular  121 
c. Miras Hukuku  125 
aa. Genel Olarak  125 
bb. Miras Hukukuna Dair Bazı Temel Konular  125 
d. Eşya Hukuku  129 
aa. Genel Olarak  129 
bb. Eşya Hukukuna Dair Bazı Temel Konular  129 
e. Borçlar Hukuku  132 
aa. Genel Olarak  132 
bb. Borçlar Hukukuna Dair Bazı Temel Konular  132 
B. Ticaret Hukuku  134 
1. Ticari İşletme Hukuku  134 
2. Şirketler Hukuku  135 
3. Kıymetli Evrak Hukuku  135 
4. Taşıma İşleri Hukuku  136 
5. Deniz Ticaret Hukuku  136 
6. Sigorta Hukuku  138 
C. Milletlerarası Özel Hukuk  139 
D. İş Hukuku  139 
E. Fikri Hukuk  140 
IV. KARMA NİTELİKLİ HUKUK DALLARI  140 
A. Medeni Usul Hukuku  140 
B. İcra ve İflas Hukuku  142 
C. Hava Hukuku  143 
D. Banka Hukuku  143 
E. Sermaye Piyasası Hukuku  143 
Sekizinci Bölüm 
HAK KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ 
I. KAMU HAKLARI  145 
A. Kamu Haklarının Niteliği ve Çeşitleri  145 
1. Kişi Hakları  145 
2. Sosyal ve Ekonomik haklar  146 
3. Siyasi Haklar  146 
II. ÖZEL HAKLAR  146 
A. Konularına Göre Özel Haklar  146 
1. Kişilik ve Kişiler Üzerindeki Haklar  146 
a. Kişilik Hakkı  146 
b. Velayet Hakkı  147 
c. Vesayet Hakkı  149 
2. Malvarlığı Hakları  150 
a. Eşya Üzerindeki Haklar (Ayni Haklar)  150 
aa. Mülkiyet Hakkı  151 
bb. Sınırlı Ayni Haklar  152 
aaa. İrtifak Hakları  152 
bbb. Taşınmaz Yükü  154 
ccc. Rehin Hakları  154 
3. Fikri Haklar  155 
B. Niteliklerine Göre Özel Haklar  155 
1. Mutlak Haklar  155 
2. Nispi Haklar  155 
a. Alacak Hakkı  155 
b. Kuvvetlendirilmiş Alacak Hakkı  156 
C. Sahibine Bağlılığı Bakımından Haklar  156 
1. Sahibine Bağlı Haklar  156 
2. Devir ve İntikal Edebilen Haklar  157 
Dokuzuncu Bölüm 
HUKUKUN UYGULANMASI VE 
YARGILAMA HUKUKUN UYGULANMASI 
I. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA  159 
A. Kanunların Yürürlüğe Girmesi  159 
B. Kanunların Yürürlükten Kalkması  160 
1. Kendiliğinden Yürürlükten Kalkma  160 
2. Kanunun Kanunla Yürürlükten Kaldırılması  160 
3. İptal Kararı ile Yürürlükten Kaldırma  161 
C. Kanunların Geçmişe ve Geleceğe Etkisi  162 
D. Yürürlükteki Kanunların Hükümlerinin Çatışması  163 
E. Norm Basamakları Arasında Bulunan Hüküm Farklılıkları  163 
II. KANUNLARIN YER BAKIMINDAN UYGULANMASI  164 
A. Kanunların Mülkiliği İlkesi  164 
B. Kanunların Kişiselliği İlkesi  165 
III. KANUNLARIN ANLAMIYLA UYGULANMASI  165 
A. Yorum  165 
1. Yorum Çeşitleri  165 
a. Yasama Yorumu  165 
b. Yargı Yorumu  166 
c. İlmi Yorum  166 
2. Yorum Metotları  167 
a. Lafzi – Sözel – Yorum  167 
b. Sistematik Yorum  167 
c. Tarihi Yorum  167 
d. Gai Yorum  167 
IV. KANUN BOŞLUĞU – HUKUK BOŞLUĞU  168 
A. Kanun Boşluğu ve Doldurulması  168 
B. Kanun Boşluğunun Doldurulması  168 
1. Örf ve Adet Hukuku  169 
V. HUKUK BOŞLUĞU VE DOLDURULMASI  170 
A. Hukuk Boşluğu  170 
B. Hukuk Boşluğunun Doldurulması  170 
Onuncu Bölüm 
TÜRK YARGI TEŞKİLATI 
I. GENEL OLARAK  171 
II. ANAYASA YARGISI  171 
A. Genel Olarak  171 
B. AYM Üyelerinin Seçimi  171 
C. Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri  172 
D. İptal Davası  174 
E. Somut Norm Denetimi (İtiraz Yolu)  175 
F. Bireysel Başvuru  176 
1. Genel Olarak  176 
2. Bireysel Başvuru Hakkına Sahip Olanlar  177 
3. Bireysel Başvuru Usulü  177 
4. Kararlar  179 
III. UYUŞMAZLIK YARGISI  179 
IV. ADLİ YARGI  182 
A. Genel Olarak  182 
B. Adlî Yargıda İlk Derece Mercilerinin Kapsamı  182 
1. Cumhuriyet Başsavcılığı  182 
2. Sulh Ceza Hâkimliği  184 
a. Genel Olarak  184 
b. Kuruluşu  185 
c. Görev ve Yetkileri  186 
d. İtiraz ve İtiraz Süresi  189 
e. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara karşı İtiraz  190 
3. Asliye Ceza Mahkemesi  190 
4. Ağır Ceza Mahkemesi  195 
5. Hukuk Mahkemeleri  197 
a. Genel Mahkemeler  197 
aa. Sulh Hukuk Mahkemesi  197 
bb. Asliye Hukuk Mahkemesi  201 
b. İhtisas Mahkemeleri  203 
aa. Aile Mahkemesi  203 
bb. Asliye Ticaret Mahkemesi  205 
cc. Fikri ve Sınaî Haklar Mahkemesi  212 
dd. İcra Mahkemesi  214 
ee. İş Mahkemesi  217 
ff. Kadastro Mahkemesi  224 
gg. Tüketici Mahkemesi  225 
C. Adlî Yargıda İkinci Derece Mahkeme (Bölge Adliye Mahkemeleri)  228 
D. Yargıtay (Temyiz Mercii)  230 
V. İDARİ YARGI  237 
A. İlk Derece Mahkemeleri  237 
1. Genel Olarak  237 
2. İdare Mahkemeleri  237 
3. Vergi Mahkemeleri  239 
B. Bölge İdare Mahkemeleri (BİM)  240 
C. Danıştay  242 
VI. SEÇİM YARGISI  244 
VII. HESAP YARGISI  245 
Onbirinci Bölüm 
BİR CEZA DAVASININ AŞAMALARI 
I. SORUŞTURMANIN BAŞLAMASI  247 
A. Genel Olarak  247 
B. Şüphelinin Tutuklanması Süreci  248 
II. CUMHURİYET SAVCISININ GEREKLİ KARARLARI VERMESİ  250 
A. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Verilmesi  250 
B. İddianame Düzenlenmesi  251 
III. MAHKEMENİN YAPACAĞI İŞLEMLER  252 
A. İddianameyi Değerlendirmek  252 
B. Kovuşturmanın Başlaması  254 
C. Gerekli Kararların Verilmesi  254 
IV. KANUN YOLU AŞAMASI  257 
V. İNFAZIN YAPILMASI  257 
Onikinci Bölüm 
DİLEKÇE ATÖLYESİ 
I. DİLEKÇENİN ÖNEMİ VE UNSURLARI  259 
A. Dilekçenin Önemi Üzerine  259 
B. Dilekçenin Başlıca İşlevleri  264 
II. DİLEKÇE NASIL YAZILIR  270 
A. Giriş  270 
B. Mahkeme Başlığı  272 
C. Taraf Bilgileri  273 
D. Dava Konusu  275 
E. Açıklamalar  276 
F. Hukuki Sebepler  276 
G. Deliller  278 
H. Netice ve Talep  278 
I. Tarih ve İmza  279 
İ. Ekler  280 
J. Örnek Anlaşmalı Boşanma Dava Dilekçesi  281 
K. Anlaşmalı Boşanma Protokolü  283 
L. Tevzi Formu  284 
Kavram Dizini  287  |