İÇİNDEKİLER
 İçindekiler 
Altıncı (10.) Baskıya Önsöz  5 
Kısaltmalar  19 
Birinci Bölüm 
İDARÎ İŞLEM KAVRAMI 
I. TANIM  23 
II. İDARİ İŞLEMLERİN ÖZELLİKLERİ  24 
A. Tek Yanlılık  24 
B. İcrailik  24 
C. Re’sen İcra Edilebilirlik  25 
D. Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanma  26 
E. Yazılılık  28 
III. İDARİ İŞLEMLERİN TÜRLERİ  29 
İkinci Bölüm 
BİREYSEL İDARÎ İŞLEMLER (İDARİ KARARLAR) 
I. BİREYSEL İDARİ İŞLEMLERİN SINIFLANDIRILMASI  31 
A. Maddi Açıdan  31 
B. Doğuracakları Hukukî Sonuçları Açısından  32 
C. Açıklanan İradenin Sayısına ve İradenin Açıklanmasındaki Usule Göre  33 
Ç. Açıklanan İradenin Şekline Göre  34 
D. Etkileri Bakımından  36 
E. İsteğe Bağlı Olan/Olmayan İdari İşlemler  37 
F. İcraî Olan/Olmayan İdari İşlemler  37 
1. İcrai İşlemler  37 
2. İcrai Olmayan İşlemler  41 
G. Zincir İşlemler  45 
H. Seri İşlemler  46 
I. Yapılmakla Tükenen İşlemler  46 
II. İDARİ KARARLARIN ALINMASI VE HUKUKA AYKIRILIK  47 
A. Yetki Kuralları ve Hukuka Aykırılık  47 
1. İdare Hukukunda Yetki Kavramı  47 
2. Yetkinin Değişik Görünümleri  48 
a. Kişi Bakımından Yetki  48 
b. Konu Bakımından Yetki  49 
c. Zaman Yönünden Yetki  51 
ç. Yer Yönünden Yetki  53 
3. Yetki Devri, İmza Yetkisinin Devri, Vekâlet, Tedviren Görevlendirme  55 
a. Yetki Devri  55 
b. İmza Yetkisinin Devri  59 
c. Yetki Genişliği İle Yetki Devri ve İmza Devri Arasındaki Farklar  61 
ç. Vekalet  61 
d. Tedviren Görevlendirme  63 
4. Yetki Kuralının İstisnaları  64 
a. Fiili Memur Teorisi  64 
b. Yetki Paralelliği İlkesi  66 
5. Yetki Kurallarına Aykırılık Halleri ve Yaptırımları  66 
B. Şekil ve Usul Kuralları  70 
1. Şekil Kuralları  70 
2. Usul Kuralları  73 
3. Şekil ve Usul Kurallarına Aykırılık ve Yaptırımları  78 
C. İdarenin İradesinin Açıklanmasında Sakatlık Halleri  80 
1. Yanılma (Hata)  80 
2. Hile (Aldatma)  82 
3. Tehdit (Korkutma)  83 
III. İDARİ KARARLARIN İÇERİĞİNİ DÜZENLEYEN (ESASA İLİŞKİN) KURALLAR VE HUKUKA AYKIRILIK  83 
A. Sebep Unsuru ve Hukuka Aykırılık  83 
B. Konu Unsuru ve Hukuka Aykırılık  88 
1. Kavram  88 
2. Konu Unsurundaki Hukuka Aykırılıklar  89 
C. Maksat Unsuru  91 
Ç. İdarenin Takdir Yetkisi ve Bağlı Yetki  94 
1. Takdir Yetkisi  94 
2. Bağlı Yetki  105 
IV. İDARİ İŞLEMLERİN HUKUKA AYKIRILIĞININ YAPTIRIMLARI: YOKLUK VE İPTAL  106 
A. Yokluk  106 
B. İptal  109 
V. İDARİ İŞLEMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ  110 
A. Düzenleyici İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi  110 
B. Bireysel İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi  111 
VI. İDARİ İŞLEMLERİN GEÇMİŞE ETKİLİ OLMAMASI  112 
A. Kural: Geçmişe Etkili Olmama  112 
B. İstisnalar  113 
VII. İDARİ KARARLARA AYKIRILIĞIN SONUÇLARI: İDARİ YAPTIRIMLAR  113 
A. İdarî Yaptırımlar  113 
B. Re’sen İcra (Doğrudan Uygulama)  123 
VIII. İDARİ İŞLEMLERİN SONA ERMESİ  126 
A. İdarenin İradesi Dışındaki Nedenler  126 
B. İdarî İşlemi Yapan Makamın İradesine Bağlı Nedenler  128 
1. Geri Alma  128 
2. Kaldırma  132 
3. Değiştirme  133 
4. Düzeltme  133 
Üçüncü Bölüm 
DÜZENLEYİCİ İDARÎ İŞLEMLER 
I. İDARENİN DÜZENLEME YETKİSİ  135 
A. Genel Olarak  135 
B. Türk Hukukunda İdarenin Düzenleme Yetkisi  136 
II. DÜZENLEYİCİ İDARÎ İŞLEM TÜRLERİ  139 
A. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri  139 
1. Olağan Kararnameler  140 
2. Olağanüstü Kararnameler  146 
B. Yönetmelik  148 
C. Diğer Düzenleyici İşlemler  149 
Ç. Yönetmelik, Tebliğ ve Diğer Düzenleyici İdari İşlemlerin Resmî Gazete’de Yayımlanmadan Önce İncelenmesi  150 
D. Plan ve Programlar  152 
1. Kalkınma Planı  152 
2. Yıllık Programlar  153 
3. Mekânsal Plan ve Programlar  154 
E. 2017 Anayasa Değişiklikleriyle Kaldırılan Düzenleyici İdari İşlemler  157 
1. Kanun Hükmünde Kararnameler  157 
2. Tüzük  158 
Dördüncü Bölüm 
İDARİ İŞLEMİN YAPILIŞ USULÜ 
I. İDARİ USUL KAVRAMI VE TANIM  159 
II. İDARİ USULÜN KANUNLAŞTIRILMASI  161 
III. ÖNEMLİ İDARİ USUL İLKELERİ  162 
A. Re’sen Araştırma İlkesi  162 
B. Usul Ekonomisi  163 
C. Dinlenilme Hakkı  164 
Ç. Bilgi Edinme ve Belgelere Erişme Hakkı  165 
1. Kavram ve Tanım  165 
2. Türk Hukukunda Bilgi Edinme Hakkı  167 
D. Danışmanlık ve Hukukî Yardım  174 
E. Gerekçe İlkesi  175 
F. Başvuru Yollarının Gösterilmesi  176 
IV. İDARİ USUL İLKELERİNE İLİŞKİN DİĞER DÜZENLEMELER  179 
A. Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle İlgili Düzenlemeler  179 
1. Hukuka Uygun Davranma  179 
2. Ayrımcılık Yapmama  180 
3. Ölçülü Davranmak  182 
4. Yetkileri Kötüye Kullanmama  182 
5. Tarafsız Olmak  183 
6. Halkın Meşru Beklentilerine Saygılı ve Tutarlı Olmak  184 
7. Halka Öğüt vermek ve Yol Göstermek  185 
8. Saygılı Davranmak  185 
9. Başvuruları Kabul Etmek ve Zamanında Cevaplandırmak  186 
10. Hediye Almama ve Menfaat Sağlamama  187 
11. Hesap Verebilirlik  187 
12. Mal Bildiriminde Bulunma  188 
B. Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik  189 
C. 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu  190 
Ç. 6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu  191 
D. 6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu  192 
Beşinci Bölüm 
İDARİ SÖZLEŞMELER VE KAMU İHALELERİ 
I. İDARE HUKUKUNDA SÖZLEŞME KAVRAMI VE İDARENİN SÖZLEŞMELERİ  195 
II. İDARÎ SÖZLEŞMELER  196 
A. Hukuki Niteliği  196 
B. İdarî Sözleşmelerin Ölçütleri  198 
C. Belli Başlı İdarî Sözleşme Türleri  202 
1. Klasik Türler  202 
2. Yeni Türler  209 
III. İDARENİN SÖZLEŞMELERİNİN YAPILIŞ USULÜ (KAMU İHALELERİ)  213 
A. Genel Olarak  213 
B. Mal ve Hizmet Alımları İle Yapım İşlerine İlişkin İhaleler  215 
1. Kapsam ve İstisnalar  215 
2. İhalelere Egemen Olan Temel İlkeler  220 
3. İhale Usulleri  227 
4. İhale Süreci  232 
5. Danışmanlık Hizmet İhaleleri  239 
6. Diğer İhale Usulleri  241 
7. Sözleşmenin Hukukî Niteliği  242 
C. Mal ve Hizmet Alımları ile Yapım İşleri Dışındaki İhaleler  242 
1. Kapsam  242 
2. İhalelere Egemen Olan Temel İlkeler  243 
3. İhale Usulleri  244 
4. Hazırlık İşlemleri  245 
5. Tekliflerin Değerlendirilmesi ve İhale Kararı  245 
Ç. İhale Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları  246 
1. İdari Başvuru Yolları  246 
2. Yargısal Yollar  248 
D. Kamu İhale Kurumu  249 
IV. İDARİ SÖZLEŞMELERİN ŞEKLİ  252 
V. İDARİ SÖZLEŞMELERİN UYGULANMASI  253 
A. Sözleşmecinin Hakları ve Borçları  253 
1. Sözleşmecinin Borçları  253 
2. Sözleşmecinin Hakları  254 
B. İdarenin Yükümlülükleri ve Hakları  256 
1. İdarenin Yükümlülükleri  256 
2. İdarenin Hakları  257 
C. İdari Sözleşmelerin Sona Ermesi  258 
1. Sözleşmenin Feshi  258 
2. Diğer Nedenler  260 
Altıncı Bölüm 
KOLLUK (ZABITA) HİZMETLERİ 
I. KOLLUK HİZMETİNİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ  261 
A. Tanım  261 
B. Özellikleri  261 
II. İDARİ KOLLUĞUN AMACI: KAMU DÜZENİ  263 
A. Kamu Düzeni Kavramı  263 
B. Kamu Düzeninin Unsurları  263 
1. Kamu Güvenliği  263 
2. Kamu Huzur ve Sükûnu  264 
3. Kamu Sağlığı  265 
4. Toplumsal (Genel) Ahlâk  265 
5. Kamu Düzeninin Zenginleşen Muhtevası: Yeni Unsurlar  266 
III. KOLLUK TÜRLERİ  268 
A. İdarî Kolluk – Adlî Kolluk  268 
1. İdari Kolluk  268 
2. Adli Kolluk  269 
3. İdari Kolluk – Adli Kolluk Ayrımının Önemi  269 
B. Genel İdari Kolluk – Özel İdari Kolluk  271 
1. Genel İdarî Kolluk  271 
2. Özel İdarî Kolluk  272 
3. Özel Güvenlik Teşkilatı  274 
IV. KOLLUK MAKAMLARI VE PERSONELİ  278 
A. Kolluk Makamları  278 
B. Kolluk Personeli  279 
1. Asli Genel İdari Kolluk Personeli  279 
2. Yardımcı Genel İdari Kolluk Personeli  282 
V. KOLLUK YETKİLERİNİN ÇATIŞMASI  285 
A. Genel ve Özel Kolluk Yetkilerinin Çatışması ve Yarışması  285 
B. Genel Kolluk Makamları Arasında Çatışma ve Yarışma  286 
VI. KOLLUK İŞLEMLERİ, USULLERİ VE YAPTIRIMLARI  286 
A. Kolluk İşlemleri  286 
1. Düzenleyici Kolluk İşlemleri  286 
2. Bireysel Kolluk İşlemleri  287 
B. Kolluk Usulleri  288 
1. İzin Usulü  288 
2. Bildirim Usulü  289 
3. Serbestlik Usulü (Düzeltici Sistem)  290 
C. Kolluk Yaptırımları  290 
VII. KOLLUK YETKİSİNİN SINIRLARI  293 
A. Anayasal Sınırlar  293 
B. İdari İşlem Bakımından Sınırları  294 
VIII. KOLLUK GÖZETİM KOMİSYONU  296 
IX. KOLLUK YETKİLERİNİN GENİŞLEMESİ: OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USULLERİ  298 
A. Olağanüstü Yönetim Usulü Kavramı  298 
B. Olağanüstü Hal  300 
1. Olağanüstü Halin Sebepleri Ve İlanı  300 
2. Olağanüstü Hal İlanının Sonuçları  301 
3. Seferberlik ve Savaş Hali  303 
a. Seferberlik Hali  303 
b. Savaş Hali  303 
Yedinci Bölüm 
KAMU HİZMETLERİ 
I. TANIM VE KAMU HİZMETİNİN ŞARTLARI  305 
A. Tanım  305 
B. Kamu Hizmetinin Şartları  307 
1. Faaliyetin Kamu Tüzel Kişisi veya Denetimi Altında Özel Kişiler Tarafından Yürütülmesi (Organik Unsur)  307 
2. Kamu Yararı (Maddi Unsur)  308 
II. KAMU HİZMETİNİN KURULMASI VE KALDIRILMASI  309 
A. Kamu Hizmetlerinin Kurulması  309 
B. Kamu Hizmetlerinin Kaldırılması  311 
III. KAMU HİZMETİNİN GENEL İLKELERİ  312 
A. Süreklilik ve Düzenlilik İlkesi  312 
B. Değişkenlik ve Uyum İlkesi  313 
C. Bedelsizlik (Meccanilik) İlkesi  313 
Ç. Eşitlik ve Tarafsızlık İlkesi  315 
IV. KAMU HİZMETİNİN TÜRLERİ  315 
A. Kullanılan Usule Göre  315 
B. Tekel Niteliğinde Olan–Tekel Niteliğinde Olmayan Kamu Hizmetler  316 
C. Konularına Göre  316 
V. KAMU HİZMETİNİN GÖRÜLME USULLERİ  317 
A. Emanet Usulü  317 
B. Kamu Hizmetlerinin Özel Kişilerce Yürütülmesi  319 
1. Ruhsat ya da Lisans Usulü  319 
2. Sözleşme Usulü  320 
a. Klasik Usuller  320 
b. Yeni Usuller  325 
aa. Görevlendirme Usulü  325 
bb. Yap–İşlet–Devret Usulü  326 
cc. Yap–İşlet Usulü  328 
dd. İşletme Hakkının Devri Usulü  330 
ee. Kullanım Hakkı Alınması Usulü  332 
ff. Kamu–Özel İş birliği Usulü  333 
Sekizinci Bölüm 
İDARENİN SORUMLULUĞU 
I. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN GELİŞİMİ  335 
II. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN TÜRLERİ  337 
A. Özel Hukuktan Doğan Sorumluluğu  337 
B. Kamu (İdare) Hukukundan Doğan Sorumluluğu  338 
III. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN TEMELİ  338 
IV. İDARENİN KUSURA DAYANAN SORUMLULUĞU  339 
A. Hizmet Kusuru  339 
1. Tanım ve Özellikleri  339 
2. Hizmet Kusuru Teşkil Eden Haller  342 
a. İdari Eylemlere İlişkin Hizmet Kusuru  342 
b. İdari İşlemlere ilişkin Hizmet Kusuru  345 
c. Mahkeme Kararlarının Uygulanmamasından Doğan Hizmet Kusuru  346 
3. Hukuka Aykırılık ve Kusur  346 
4. Kusurun Derecesi, Kanıtlanması ve Kusur Karinesi  347 
B. Hizmet Kusuru – Kişisel Kusur Ayrımı  348 
1. Kişisel Kusur Kavramı  348 
2. Kişisel Kusur Sayılan Durumlar  350 
3. Görev Kusuru  352 
V. İDARENİN KUSURSUZ SORUMLULUĞU  354 
A. Kusursuz Sorumluluğun Doğuşu  355 
B. Kusursuz Sorumluluk İlkeleri  356 
1. Risk (Hasar=Tehlike) İlkesi  357 
2. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi  361 
B. Hukuka Uygun İşlemlerde Kusursuz Sorumluluk  363 
C. Kamu Hizmetlerinin Yürütülmesine Katılmada Kusursuz Sorumluluk  364 
VI. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI  365 
A. Eylem veya İşlem Niteliğinde Bir Fiil  365 
B. Kusur  365 
C. İlliyet (Nedensellik) Bağı  365 
Ç. Zarar  367 
VII. İDARENİN SORUMLULUĞUNU KALDIRAN YA DA AZALTAN NEDENLER  369 
A. Zorlayıcı Sebep  369 
B. Beklenilmeyen Haller  370 
C. Zarar Görenin Kusuru  370 
Ç. Üçüncü Kişinin Kusuru  371 
VIII. ZARARIN TAZMİNİ  372 
A. Zararın Tazminine İlişkin İlkeler  372 
B. Zararın Miktarının Tespiti  373 
X. RÜCU  374 
Dokuzuncu Bölüm 
KAMU (İDARE) MALLARI 
I. KAMU MALI KAVRAMI VE SINIFLANDIRILMASI  377 
A. Tanım ve Şartları  377 
B. Kamu Mallarının Sınıflandırılması  378 
1. Kullanma ve Tahsis Yönü Bakımından  379 
2. Tahsis Kökeni Bakımından  380 
3. Kamu Malı Niteliğini Kazanma Açısından  380 
II. İDARENİN KAMU MALLARI ÜZERİNDEKİ HAKLARININ NİTELİĞİ  381 
III. KAMU MALLARININ HUKUKİ REJİMİ  382 
A. Kamu Malları Devir ve Ferağ Edilemez  382 
B. Kamu Malları Haczedilemez  384 
C. Kamu Malları Kazandırıcı Zamanaşımıyla Kazanılamaz  386 
Ç. Kamu Malları Üzerinde Sınırlı Aynî Haklar Kurulamaz  387 
D. Taşınmaz Kamu Malları Tapu Kütüğüne Tescile Tabi Değildir  389 
E. Kamu Malları Kamulaştırılamaz  390 
F. Kamu Malları Vergi ve Resim Gibi Malî Yükümlülüklerin Dışındadır  391 
G. Kamu Malları Özel Korunmaya Tabidir  391 
IV. KAMU MALI NİTELİĞİNİN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ  392 
A. Kamu Malı Niteliğinin Kazanılması  392 
1. Sahipsiz Mallarda  393 
2. Hizmet ve Orta Mallarında  393 
B. Kamu Malı Niteliğinin Kaybedilmesi  399 
1. Hizmet ve Orta Mallarında  399 
2. Sahipsiz Mallarda  400 
V. KAMU MALLARINDAN YARARLANMANIN HUKUKİ REJİMİ  401 
A. İdarece Yararlanma  401 
B. Özel Kişilerce Yararlanma  402 
1. Orta Mallarından Yararlanma  402 
a. Genel Yararlanma  402 
b. Özel Yararlanma  404 
2. Hizmet Mallarından Yararlanma  405 
3. Sahipsiz Mallardan Yararlanma  405 
VI. İDARENİN MAL EDİNME USULLERİ: KAMULAŞTIRMA  405 
A. Tanım ve Hukukî Niteliği  406 
B. Kamulaştırma İşleminin Unsurları  406 
1. Kamulaştırma Yetkisi  407 
2. Kamulaştırmanın Sebebi  407 
3. Kamulaştırmanın Konusu  408 
4. Kamulaştırmanın Amacı  410 
5. Kamulaştırmanın Şekil ve Usul Kuralları  411 
a. Kamulaştırma İşleminin İdari Aşaması  411 
b. Kamulaştırma İşleminin Adli Aşaması  414 
C. Kamulaştırmanın Tamamlanmasının Sonuçları  417 
Ç. İhtilaflı ya da Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazların Kamulaştırılması  418 
1. İhtilaflı Taşınmazların Kamulaştırılması  418 
2. Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazların Kamulaştırılması ve Tescili  418 
D. Malikin Geri Alma Hakkı ve İdarenin Kamulaştırmadan Vazgeçmesi  419 
1. Malikin Geri Alma Hakkı  420 
2. İdarenin Kamulaştırmadan Vazgeçmesi  421 
E. Kamulaştırmasız El Atma  421 
1. Hukuka Uygun Kamulaştırmasız El Atma  421 
2. Hukuka Aykırı Kamulaştırmasız El Atma  425 
3. Bayındırlık Eserleri İnşası Nedeniyle Kamulaştırmasız El Atma  427 
VII. İDARENİN DİĞER MAL EDİNME USULLERİ  427 
A. İstimval (Rekizisyon)  427 
B. İdarî İrtifaklar  429 
C. Millîleştirme  432 
Ç. Devletleştirme  433 
D. Elkoyma  434 
E. Bir İdareye Ait Bir Taşınmazın Diğer Bir İdareye Devri  434 
F. Geçici İşgal  435 
Onuncu Bölüm 
İDARENİN DENETİMİ 
I. İDARENİN YARGI DIŞI DENETİMİ  437 
A. İdarî Denetim  437 
1. Hiyerarşik Denetim  437 
2. İsti’taf Yoluyla Denetim  438 
3. İdarî Vesayet Denetimi  439 
4. Özel Denetim  440 
a. Sayıştay Denetimi  440 
b. Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu  440 
c. Teftiş Kurulları  442 
5. Kamu Denetçiliği Kurumu Denetimi  442 
B. Siyasî Denetim  447 
C. Kamuoyu Denetimi  449 
II. İDARENİN YARGISAL DENETİMİ  451 
III. İDARİ UYUŞMAZLIKLARIN SULH YOLUYLA HALLİ  453 
A. 659 sayılı KHK’ya Göre Sulh  453 
1. Adli Uyuşmazlıklarda  453 
2. İdari Uyuşmazlıklarda  456 
B. Özel Kanunlarda Sulh  457 
C. İdari Uyuşmazlıkların Uzlaşma Yoluyla Halli  458 
Yararlanılan Kaynaklar  461 
Kavramlar Dizini  477  |