İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Altıncı (10.) Baskıya Önsöz 5
Kısaltmalar 19
Birinci Bölüm
İDARÎ İŞLEM KAVRAMI
I. TANIM 23
II. İDARİ İŞLEMLERİN ÖZELLİKLERİ 24
A. Tek Yanlılık 24
B. İcrailik 24
C. Re’sen İcra Edilebilirlik 25
D. Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanma 26
E. Yazılılık 28
III. İDARİ İŞLEMLERİN TÜRLERİ 29
İkinci Bölüm
BİREYSEL İDARÎ İŞLEMLER (İDARİ KARARLAR)
I. BİREYSEL İDARİ İŞLEMLERİN SINIFLANDIRILMASI 31
A. Maddi Açıdan 31
B. Doğuracakları Hukukî Sonuçları Açısından 32
C. Açıklanan İradenin Sayısına ve İradenin Açıklanmasındaki Usule Göre 33
Ç. Açıklanan İradenin Şekline Göre 34
D. Etkileri Bakımından 36
E. İsteğe Bağlı Olan/Olmayan İdari İşlemler 37
F. İcraî Olan/Olmayan İdari İşlemler 37
1. İcrai İşlemler 37
2. İcrai Olmayan İşlemler 41
G. Zincir İşlemler 45
H. Seri İşlemler 46
I. Yapılmakla Tükenen İşlemler 46
II. İDARİ KARARLARIN ALINMASI VE HUKUKA AYKIRILIK 47
A. Yetki Kuralları ve Hukuka Aykırılık 47
1. İdare Hukukunda Yetki Kavramı 47
2. Yetkinin Değişik Görünümleri 48
a. Kişi Bakımından Yetki 48
b. Konu Bakımından Yetki 49
c. Zaman Yönünden Yetki 51
ç. Yer Yönünden Yetki 53
3. Yetki Devri, İmza Yetkisinin Devri, Vekâlet, Tedviren Görevlendirme 55
a. Yetki Devri 55
b. İmza Yetkisinin Devri 59
c. Yetki Genişliği İle Yetki Devri ve İmza Devri Arasındaki Farklar 61
ç. Vekalet 61
d. Tedviren Görevlendirme 63
4. Yetki Kuralının İstisnaları 64
a. Fiili Memur Teorisi 64
b. Yetki Paralelliği İlkesi 66
5. Yetki Kurallarına Aykırılık Halleri ve Yaptırımları 66
B. Şekil ve Usul Kuralları 70
1. Şekil Kuralları 70
2. Usul Kuralları 73
3. Şekil ve Usul Kurallarına Aykırılık ve Yaptırımları 78
C. İdarenin İradesinin Açıklanmasında Sakatlık Halleri 80
1. Yanılma (Hata) 80
2. Hile (Aldatma) 82
3. Tehdit (Korkutma) 83
III. İDARİ KARARLARIN İÇERİĞİNİ DÜZENLEYEN (ESASA İLİŞKİN) KURALLAR VE HUKUKA AYKIRILIK 83
A. Sebep Unsuru ve Hukuka Aykırılık 83
B. Konu Unsuru ve Hukuka Aykırılık 88
1. Kavram 88
2. Konu Unsurundaki Hukuka Aykırılıklar 89
C. Maksat Unsuru 91
Ç. İdarenin Takdir Yetkisi ve Bağlı Yetki 94
1. Takdir Yetkisi 94
2. Bağlı Yetki 105
IV. İDARİ İŞLEMLERİN HUKUKA AYKIRILIĞININ YAPTIRIMLARI: YOKLUK VE İPTAL 106
A. Yokluk 106
B. İptal 109
V. İDARİ İŞLEMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ 110
A. Düzenleyici İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi 110
B. Bireysel İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi 111
VI. İDARİ İŞLEMLERİN GEÇMİŞE ETKİLİ OLMAMASI 112
A. Kural: Geçmişe Etkili Olmama 112
B. İstisnalar 113
VII. İDARİ KARARLARA AYKIRILIĞIN SONUÇLARI: İDARİ YAPTIRIMLAR 113
A. İdarî Yaptırımlar 113
B. Re’sen İcra (Doğrudan Uygulama) 123
VIII. İDARİ İŞLEMLERİN SONA ERMESİ 126
A. İdarenin İradesi Dışındaki Nedenler 126
B. İdarî İşlemi Yapan Makamın İradesine Bağlı Nedenler 128
1. Geri Alma 128
2. Kaldırma 132
3. Değiştirme 133
4. Düzeltme 133
Üçüncü Bölüm
DÜZENLEYİCİ İDARÎ İŞLEMLER
I. İDARENİN DÜZENLEME YETKİSİ 135
A. Genel Olarak 135
B. Türk Hukukunda İdarenin Düzenleme Yetkisi 136
II. DÜZENLEYİCİ İDARÎ İŞLEM TÜRLERİ 139
A. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 139
1. Olağan Kararnameler 140
2. Olağanüstü Kararnameler 146
B. Yönetmelik 148
C. Diğer Düzenleyici İşlemler 149
Ç. Yönetmelik, Tebliğ ve Diğer Düzenleyici İdari İşlemlerin Resmî Gazete’de Yayımlanmadan Önce İncelenmesi 150
D. Plan ve Programlar 152
1. Kalkınma Planı 152
2. Yıllık Programlar 153
3. Mekânsal Plan ve Programlar 154
E. 2017 Anayasa Değişiklikleriyle Kaldırılan Düzenleyici İdari İşlemler 157
1. Kanun Hükmünde Kararnameler 157
2. Tüzük 158
Dördüncü Bölüm
İDARİ İŞLEMİN YAPILIŞ USULÜ
I. İDARİ USUL KAVRAMI VE TANIM 159
II. İDARİ USULÜN KANUNLAŞTIRILMASI 161
III. ÖNEMLİ İDARİ USUL İLKELERİ 162
A. Re’sen Araştırma İlkesi 162
B. Usul Ekonomisi 163
C. Dinlenilme Hakkı 164
Ç. Bilgi Edinme ve Belgelere Erişme Hakkı 165
1. Kavram ve Tanım 165
2. Türk Hukukunda Bilgi Edinme Hakkı 167
D. Danışmanlık ve Hukukî Yardım 174
E. Gerekçe İlkesi 175
F. Başvuru Yollarının Gösterilmesi 176
IV. İDARİ USUL İLKELERİNE İLİŞKİN DİĞER DÜZENLEMELER 179
A. Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle İlgili Düzenlemeler 179
1. Hukuka Uygun Davranma 179
2. Ayrımcılık Yapmama 180
3. Ölçülü Davranmak 182
4. Yetkileri Kötüye Kullanmama 182
5. Tarafsız Olmak 183
6. Halkın Meşru Beklentilerine Saygılı ve Tutarlı Olmak 184
7. Halka Öğüt vermek ve Yol Göstermek 185
8. Saygılı Davranmak 185
9. Başvuruları Kabul Etmek ve Zamanında Cevaplandırmak 186
10. Hediye Almama ve Menfaat Sağlamama 187
11. Hesap Verebilirlik 187
12. Mal Bildiriminde Bulunma 188
B. Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik 189
C. 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu 190
Ç. 6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu 191
D. 6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu 192
Beşinci Bölüm
İDARİ SÖZLEŞMELER VE KAMU İHALELERİ
I. İDARE HUKUKUNDA SÖZLEŞME KAVRAMI VE İDARENİN SÖZLEŞMELERİ 195
II. İDARÎ SÖZLEŞMELER 196
A. Hukuki Niteliği 196
B. İdarî Sözleşmelerin Ölçütleri 198
C. Belli Başlı İdarî Sözleşme Türleri 202
1. Klasik Türler 202
2. Yeni Türler 209
III. İDARENİN SÖZLEŞMELERİNİN YAPILIŞ USULÜ (KAMU İHALELERİ) 213
A. Genel Olarak 213
B. Mal ve Hizmet Alımları İle Yapım İşlerine İlişkin İhaleler 215
1. Kapsam ve İstisnalar 215
2. İhalelere Egemen Olan Temel İlkeler 220
3. İhale Usulleri 227
4. İhale Süreci 232
5. Danışmanlık Hizmet İhaleleri 239
6. Diğer İhale Usulleri 241
7. Sözleşmenin Hukukî Niteliği 242
C. Mal ve Hizmet Alımları ile Yapım İşleri Dışındaki İhaleler 242
1. Kapsam 242
2. İhalelere Egemen Olan Temel İlkeler 243
3. İhale Usulleri 244
4. Hazırlık İşlemleri 245
5. Tekliflerin Değerlendirilmesi ve İhale Kararı 245
Ç. İhale Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları 246
1. İdari Başvuru Yolları 246
2. Yargısal Yollar 248
D. Kamu İhale Kurumu 249
IV. İDARİ SÖZLEŞMELERİN ŞEKLİ 252
V. İDARİ SÖZLEŞMELERİN UYGULANMASI 253
A. Sözleşmecinin Hakları ve Borçları 253
1. Sözleşmecinin Borçları 253
2. Sözleşmecinin Hakları 254
B. İdarenin Yükümlülükleri ve Hakları 256
1. İdarenin Yükümlülükleri 256
2. İdarenin Hakları 257
C. İdari Sözleşmelerin Sona Ermesi 258
1. Sözleşmenin Feshi 258
2. Diğer Nedenler 260
Altıncı Bölüm
KOLLUK (ZABITA) HİZMETLERİ
I. KOLLUK HİZMETİNİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ 261
A. Tanım 261
B. Özellikleri 261
II. İDARİ KOLLUĞUN AMACI: KAMU DÜZENİ 263
A. Kamu Düzeni Kavramı 263
B. Kamu Düzeninin Unsurları 263
1. Kamu Güvenliği 263
2. Kamu Huzur ve Sükûnu 264
3. Kamu Sağlığı 265
4. Toplumsal (Genel) Ahlâk 265
5. Kamu Düzeninin Zenginleşen Muhtevası: Yeni Unsurlar 266
III. KOLLUK TÜRLERİ 268
A. İdarî Kolluk – Adlî Kolluk 268
1. İdari Kolluk 268
2. Adli Kolluk 269
3. İdari Kolluk – Adli Kolluk Ayrımının Önemi 269
B. Genel İdari Kolluk – Özel İdari Kolluk 271
1. Genel İdarî Kolluk 271
2. Özel İdarî Kolluk 272
3. Özel Güvenlik Teşkilatı 274
IV. KOLLUK MAKAMLARI VE PERSONELİ 278
A. Kolluk Makamları 278
B. Kolluk Personeli 279
1. Asli Genel İdari Kolluk Personeli 279
2. Yardımcı Genel İdari Kolluk Personeli 282
V. KOLLUK YETKİLERİNİN ÇATIŞMASI 285
A. Genel ve Özel Kolluk Yetkilerinin Çatışması ve Yarışması 285
B. Genel Kolluk Makamları Arasında Çatışma ve Yarışma 286
VI. KOLLUK İŞLEMLERİ, USULLERİ VE YAPTIRIMLARI 286
A. Kolluk İşlemleri 286
1. Düzenleyici Kolluk İşlemleri 286
2. Bireysel Kolluk İşlemleri 287
B. Kolluk Usulleri 288
1. İzin Usulü 288
2. Bildirim Usulü 289
3. Serbestlik Usulü (Düzeltici Sistem) 290
C. Kolluk Yaptırımları 290
VII. KOLLUK YETKİSİNİN SINIRLARI 293
A. Anayasal Sınırlar 293
B. İdari İşlem Bakımından Sınırları 294
VIII. KOLLUK GÖZETİM KOMİSYONU 296
IX. KOLLUK YETKİLERİNİN GENİŞLEMESİ: OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USULLERİ 298
A. Olağanüstü Yönetim Usulü Kavramı 298
B. Olağanüstü Hal 300
1. Olağanüstü Halin Sebepleri Ve İlanı 300
2. Olağanüstü Hal İlanının Sonuçları 301
3. Seferberlik ve Savaş Hali 303
a. Seferberlik Hali 303
b. Savaş Hali 303
Yedinci Bölüm
KAMU HİZMETLERİ
I. TANIM VE KAMU HİZMETİNİN ŞARTLARI 305
A. Tanım 305
B. Kamu Hizmetinin Şartları 307
1. Faaliyetin Kamu Tüzel Kişisi veya Denetimi Altında Özel Kişiler Tarafından Yürütülmesi (Organik Unsur) 307
2. Kamu Yararı (Maddi Unsur) 308
II. KAMU HİZMETİNİN KURULMASI VE KALDIRILMASI 309
A. Kamu Hizmetlerinin Kurulması 309
B. Kamu Hizmetlerinin Kaldırılması 311
III. KAMU HİZMETİNİN GENEL İLKELERİ 312
A. Süreklilik ve Düzenlilik İlkesi 312
B. Değişkenlik ve Uyum İlkesi 313
C. Bedelsizlik (Meccanilik) İlkesi 313
Ç. Eşitlik ve Tarafsızlık İlkesi 315
IV. KAMU HİZMETİNİN TÜRLERİ 315
A. Kullanılan Usule Göre 315
B. Tekel Niteliğinde Olan–Tekel Niteliğinde Olmayan Kamu Hizmetler 316
C. Konularına Göre 316
V. KAMU HİZMETİNİN GÖRÜLME USULLERİ 317
A. Emanet Usulü 317
B. Kamu Hizmetlerinin Özel Kişilerce Yürütülmesi 319
1. Ruhsat ya da Lisans Usulü 319
2. Sözleşme Usulü 320
a. Klasik Usuller 320
b. Yeni Usuller 325
aa. Görevlendirme Usulü 325
bb. Yap–İşlet–Devret Usulü 326
cc. Yap–İşlet Usulü 328
dd. İşletme Hakkının Devri Usulü 330
ee. Kullanım Hakkı Alınması Usulü 332
ff. Kamu–Özel İş birliği Usulü 333
Sekizinci Bölüm
İDARENİN SORUMLULUĞU
I. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN GELİŞİMİ 335
II. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN TÜRLERİ 337
A. Özel Hukuktan Doğan Sorumluluğu 337
B. Kamu (İdare) Hukukundan Doğan Sorumluluğu 338
III. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN TEMELİ 338
IV. İDARENİN KUSURA DAYANAN SORUMLULUĞU 339
A. Hizmet Kusuru 339
1. Tanım ve Özellikleri 339
2. Hizmet Kusuru Teşkil Eden Haller 342
a. İdari Eylemlere İlişkin Hizmet Kusuru 342
b. İdari İşlemlere ilişkin Hizmet Kusuru 345
c. Mahkeme Kararlarının Uygulanmamasından Doğan Hizmet Kusuru 346
3. Hukuka Aykırılık ve Kusur 346
4. Kusurun Derecesi, Kanıtlanması ve Kusur Karinesi 347
B. Hizmet Kusuru – Kişisel Kusur Ayrımı 348
1. Kişisel Kusur Kavramı 348
2. Kişisel Kusur Sayılan Durumlar 350
3. Görev Kusuru 352
V. İDARENİN KUSURSUZ SORUMLULUĞU 354
A. Kusursuz Sorumluluğun Doğuşu 355
B. Kusursuz Sorumluluk İlkeleri 356
1. Risk (Hasar=Tehlike) İlkesi 357
2. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi 361
B. Hukuka Uygun İşlemlerde Kusursuz Sorumluluk 363
C. Kamu Hizmetlerinin Yürütülmesine Katılmada Kusursuz Sorumluluk 364
VI. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI 365
A. Eylem veya İşlem Niteliğinde Bir Fiil 365
B. Kusur 365
C. İlliyet (Nedensellik) Bağı 365
Ç. Zarar 367
VII. İDARENİN SORUMLULUĞUNU KALDIRAN YA DA AZALTAN NEDENLER 369
A. Zorlayıcı Sebep 369
B. Beklenilmeyen Haller 370
C. Zarar Görenin Kusuru 370
Ç. Üçüncü Kişinin Kusuru 371
VIII. ZARARIN TAZMİNİ 372
A. Zararın Tazminine İlişkin İlkeler 372
B. Zararın Miktarının Tespiti 373
X. RÜCU 374
Dokuzuncu Bölüm
KAMU (İDARE) MALLARI
I. KAMU MALI KAVRAMI VE SINIFLANDIRILMASI 377
A. Tanım ve Şartları 377
B. Kamu Mallarının Sınıflandırılması 378
1. Kullanma ve Tahsis Yönü Bakımından 379
2. Tahsis Kökeni Bakımından 380
3. Kamu Malı Niteliğini Kazanma Açısından 380
II. İDARENİN KAMU MALLARI ÜZERİNDEKİ HAKLARININ NİTELİĞİ 381
III. KAMU MALLARININ HUKUKİ REJİMİ 382
A. Kamu Malları Devir ve Ferağ Edilemez 382
B. Kamu Malları Haczedilemez 384
C. Kamu Malları Kazandırıcı Zamanaşımıyla Kazanılamaz 386
Ç. Kamu Malları Üzerinde Sınırlı Aynî Haklar Kurulamaz 387
D. Taşınmaz Kamu Malları Tapu Kütüğüne Tescile Tabi Değildir 389
E. Kamu Malları Kamulaştırılamaz 390
F. Kamu Malları Vergi ve Resim Gibi Malî Yükümlülüklerin Dışındadır 391
G. Kamu Malları Özel Korunmaya Tabidir 391
IV. KAMU MALI NİTELİĞİNİN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 392
A. Kamu Malı Niteliğinin Kazanılması 392
1. Sahipsiz Mallarda 393
2. Hizmet ve Orta Mallarında 393
B. Kamu Malı Niteliğinin Kaybedilmesi 399
1. Hizmet ve Orta Mallarında 399
2. Sahipsiz Mallarda 400
V. KAMU MALLARINDAN YARARLANMANIN HUKUKİ REJİMİ 401
A. İdarece Yararlanma 401
B. Özel Kişilerce Yararlanma 402
1. Orta Mallarından Yararlanma 402
a. Genel Yararlanma 402
b. Özel Yararlanma 404
2. Hizmet Mallarından Yararlanma 405
3. Sahipsiz Mallardan Yararlanma 405
VI. İDARENİN MAL EDİNME USULLERİ: KAMULAŞTIRMA 405
A. Tanım ve Hukukî Niteliği 406
B. Kamulaştırma İşleminin Unsurları 406
1. Kamulaştırma Yetkisi 407
2. Kamulaştırmanın Sebebi 407
3. Kamulaştırmanın Konusu 408
4. Kamulaştırmanın Amacı 410
5. Kamulaştırmanın Şekil ve Usul Kuralları 411
a. Kamulaştırma İşleminin İdari Aşaması 411
b. Kamulaştırma İşleminin Adli Aşaması 414
C. Kamulaştırmanın Tamamlanmasının Sonuçları 417
Ç. İhtilaflı ya da Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazların Kamulaştırılması 418
1. İhtilaflı Taşınmazların Kamulaştırılması 418
2. Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazların Kamulaştırılması ve Tescili 418
D. Malikin Geri Alma Hakkı ve İdarenin Kamulaştırmadan Vazgeçmesi 419
1. Malikin Geri Alma Hakkı 420
2. İdarenin Kamulaştırmadan Vazgeçmesi 421
E. Kamulaştırmasız El Atma 421
1. Hukuka Uygun Kamulaştırmasız El Atma 421
2. Hukuka Aykırı Kamulaştırmasız El Atma 425
3. Bayındırlık Eserleri İnşası Nedeniyle Kamulaştırmasız El Atma 427
VII. İDARENİN DİĞER MAL EDİNME USULLERİ 427
A. İstimval (Rekizisyon) 427
B. İdarî İrtifaklar 429
C. Millîleştirme 432
Ç. Devletleştirme 433
D. Elkoyma 434
E. Bir İdareye Ait Bir Taşınmazın Diğer Bir İdareye Devri 434
F. Geçici İşgal 435
Onuncu Bölüm
İDARENİN DENETİMİ
I. İDARENİN YARGI DIŞI DENETİMİ 437
A. İdarî Denetim 437
1. Hiyerarşik Denetim 437
2. İsti’taf Yoluyla Denetim 438
3. İdarî Vesayet Denetimi 439
4. Özel Denetim 440
a. Sayıştay Denetimi 440
b. Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu 440
c. Teftiş Kurulları 442
5. Kamu Denetçiliği Kurumu Denetimi 442
B. Siyasî Denetim 447
C. Kamuoyu Denetimi 449
II. İDARENİN YARGISAL DENETİMİ 451
III. İDARİ UYUŞMAZLIKLARIN SULH YOLUYLA HALLİ 453
A. 659 sayılı KHK’ya Göre Sulh 453
1. Adli Uyuşmazlıklarda 453
2. İdari Uyuşmazlıklarda 456
B. Özel Kanunlarda Sulh 457
C. İdari Uyuşmazlıkların Uzlaşma Yoluyla Halli 458
Yararlanılan Kaynaklar 461
Kavramlar Dizini 477 |