İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Şekiller Listesi 17
Kısaltmalar 18
Birinci Bölüm
MUHASEBE HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1.1. MUHASEBE KAVRAMI VE TANIMI 21
1.1.1. Muhasebenin Fonksiyonları 23
1.1.2. Muhasebe ve Kayıt (Defter) Tutma 23
1.1.3. Muhasebe Bilgilerinin Özellikleri 23
1.1.4. Muhasebe İle İlgili Taraflar 24
1.2. MUHASEBEDE KULLANILAN KAYIT YÖNTEMLERİ 25
1.2.1. Tek Taraflı Kayıt Yöntemi 25
1.2.2. Çift Taraflı Kayıt Yöntemi 26
1.3. TEMEL MUHASEBE EŞİTLİĞİ 27
1.4. MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI 32
1.4.1. Sosyal Sorumluluk Kavramı 32
1.4.2. Kişilik Kavramı 32
1.4.3. İşletmenin Sürekliliği Kavramı 33
1.4.4. Dönemsellik Kavramı 33
1.4.5. Parayla Ölçülme Kavramı 34
1.4.6. Maliyet Esası Kavramı 34
1.4.7. Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı 35
1.4.8. Tutarlılık Kavramı 35
1.4.9. Tam Açıklama Kavramı 35
1.4.10. İhtiyatlılık Kavramı 36
1.4.11. Önemlilik Kavramı 36
1.4.12. Özün Önceliği Kavramı 36
1.5. MUHASEBE İLE İLGİLİ BAZI TERİMLER 37
1.5.1. Varlık ve Kaynak 37
1.5.2. Gelir, Gider ve Maliyet 39
1.5.3. Tahsilat ve Ödeme 39
1.5.4. Hasılat ve Harcama 40
1.6. MUHASEBE SİSTEMİNİN BÖLÜMLERİ 40
1.6.1. Finansal Muhasebe 40
1.6.2. Maliyet Muhasebesi 41
1.6.3. Yönetim Muhasebesi 42
1.7. HESAP ÇERÇEVESİ VE HESAP PLANI 43
1.8. TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI 43
1.8.1. Türk Ticaret Kanununda Türkiye Muhasebe Standartları 44
1.8.2. Türkiye Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu 46
1.8.2.1. Türkiye Finansal Raporlama Standartları 48
1.8.2.2. Türkiye Muhasebe Standartları 48
1.8.3. Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçeve 50
1.8.3.1. Finansal Raporlamanın Amacı 50
1.8.3.2. Faydalı Finansal Bilginin Niteliksel Özellikleri 50
1.8.3.3. Finansal Tabloların Unsurlarının Ölçüm Esasları 52
1.8.3.4. Sermaye ve Sermayenin Korunması Kavramları 53
DEĞERLENDİRME SORULARI 54
İkinci Bölüm
MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİ
2.1. GENEL OLARAK İŞLETME BİLGİ SİSTEMLERİ 59
2.1.1. Sistem Kavramı 60
2.1.2. Bilgi Kavramı 61
2.1.3. İşletme Fonksiyonlarına Göre İşletme Alt Bilgi Sitemleri 63
2.1.3.1. Pazarlama Bilgi Sistemi 63
2.1.3.2. Üretim Bilgi Sistemi 64
2.1.3.3. İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi 64
2.1.3.4. Finans Bilgi Sistemi 65
2.1.3.5. Muhasebe Bilgi Sistemi 66
2.1.3.6. Araştırma–Geliştirme Bilgi Sistemi 67
2.2. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİ 68
2.2.1. Muhasebe Bilgi Sisteminin Amacı ve Kapsamı 70
2.2.2. İşletme Bilgi Sistemi ve Muhasebe Bilgi Sistemi İlişkisi 73
2.2.3. Muhasebe Bilgi Sisteminin Yapısı ve Bilgi Akışı 75
2.2.4. Muhasebe Bilgi Sistemi Geliştirme İlkeleri 78
2.2.5. Muhasebe Bilgi Sisteminin İşletmeye Katkıları 80
2.3. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN UNSURLARI 81
2.3.1. Hesap Planı Sistemi 82
2.3.2. Belge Sistemi 83
2.3.3. Defter Sistemi 83
2.4. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNDE VERİ KAYNAKLARI 84
2.4.1. İşletme İçi Faaliyetler 84
2.4.2. İşletme Dışı Faaliyetler 84
2.4.3. Geribildirim 85
2.5. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNDE VERİ TOPLAMA VE İŞLEME SÜRECİ 85
2.5.1. Kaydetme 86
2.5.2. Sınıflandırma 87
2.5.3. Hesaplama 87
2.5.4. Özetleme 88
2.5.5. Saklama 88
2.5.6. Tekrar Kullanma 89
2.5.7. Çoğaltma 89
2.5.8. İletme 89
2.6. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNDEN ELDE EDİLECEK RAPORLAR 90
2.6.1. İşletme Dışı Genel Amaçlı Raporlar 90
2.6.2. İşletme Düzeyinde Özel Amaçlı Raporlar 90
2.7. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN İŞLETMELER AÇISINDAN ÖNEMİ 91
2.8. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNDE BİLGİSAYAR TEKNOLOJİSİNİN KULLANILMASI 94
2.9. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNDE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN KULLANILMASI 97
DEĞERLENDİRME SORULARI 98
Üçüncü Bölüm
MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNDE GÜVENLİK
3.1. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN GÜVENLİĞİ 103
3.2. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİ GÜVENLİĞİNİN GEREKLİLİĞİ 103
3.3. MUHASEBE HATALARI 103
3.3.1. Muhasebede Yapılan Hata Türleri 104
3.3.1.1. Matematik Hesaplama Hataları 104
3.3.1.2. Kayıt Hataları 105
3.3.1.3. Nakil Hataları 105
3.3.1.4. Unutma ve Tekrar Hataları 106
3.3.1.5. Bilanço Hataları 107
3.3.2. Muhasebe Hataları ve Raporlamaya Etkileri 108
3.3.3. Muhasebe Hatalarının Nedenleri 109
3.3.3.1. Bilgisizlik 110
3.3.3.2. Dikkatsizlik ve Özen Gösterme 110
3.3.3.3. Unutkanlık 110
3.4. MUHASEBE HİLELERİ 111
3.4.1. Muhasebede Ortaya Çıkabilecek Hile Türleri 112
3.4.1.1. Hesapları Kapatmamak veya Kayıt Yapmamak 112
3.4.1.2. Kayıtları Yanlış Yapma 112
3.4.1.3. Kayıtları Zamanında Yapmamak 112
3.4.1.4. Defter ve Belgeler Üzerinde Tahrifat 112
3.4.1.5. Kayıtların Yok Edilmesi 113
3.4.1.6. Uydurma Kayıtlar 113
3.4.1.7. Maskeleme (Kamuflaj) 113
3.4.1.8. Sahte Belge Düzenlemek ve Kullanmak 113
3.4.2. Muhasebe Hilelerini Tetikleyen Koşullar 114
3.4.2.1. Baskı 114
3.4.2.2. Haklı Görme 114
3.4.2.3 Fırsatlar 114
3.5. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN DENETİMİ 115
3.6. GÜVENLİK RİSKİNİN KAYNAKLARI 116
DEĞERLENDİRME SORULARI 117
Dördüncü Bölüm
MUHASEBE BELGELERİ
4.1. MUHASEBE BELGELERİNE GENEL BİR BAKIŞ 123
4.1.1. Muhasebe Belgelerini Düzenleme Gereği 123
4.1.1.1. Muhasebenin Temel Kavramları Açısından 123
4.1.1.2. Yasal Hükümler Açısından 124
4.1.2. Muhasebe Belgelerinin Saklanması 124
4.1.3. Belgelere İlişkin Usulsüzlük Cezaları 125
4.2. BAŞLICA MUHASEBE BELGELERİ 125
4.2.1. Fatura 125
4.2.1.1. Faturanın Şekli 127
4.2.1.2. Fatura Nizamı 127
4.2.1.3. Fatura Kullanma Mecburiyeti 128
4.2.2. Fatura Yerine Geçen Belgeler 129
4.2.2.1. Perakende Satış Vesikaları 129
4.2.2.2. Gider Pusulası 129
4.2.2.3. Müstahsil Makbuzu 131
4.2.2.4. Serbest Meslek Makbuzu 133
4.2.2.5. Döviz ve Kıymetli Maden Alım Satım Belgesi 134
4.2.2.6. Ücret Bordroları 136
4.2.3. Faturayı Tamamlayan veya Fatura Düzenlenmesini Gerektiren Belgeler 137
4.2.3.1. Sevk İrsaliyesi 137
4.2.3.2. Taşıma İrsaliyesi 139
4.2.3.3. Yolcu Listeleri 140
4.2.3.4. Günlük Müşteri Listeleri 142
4.2.3.5. Adisyonlar 143
4.2.3.6. Hakediş Belgeleri 145
4.2.3.7. Reçete 145
4.2.4. Muhasebe Fişleri 146
4.2.4.1. Kasa Tahsil Fişi 147
4.2.4.2. Kasa Tediye Fişi 147
4.2.4.3. Mahsup Fişi 147
4.2.5. Diğer Belgeler 147
4.2.5.1. Dekontlar 147
4.2.5.2. Hesap Özetleri 147
4.2.5.3. Tahsilat ve Tediye Makbuzları 148
4.3. ELEKTRONİK FATURA (E–FATURA) 148
4.3.1. E–Faturanın Avantajları 151
4.3.2. E–Fatura Kullanmak İçin Gerekli Şartlar 152
4.3.3. E–Fatura Kullanma Süreci 153
DEĞERLENDİRME SORULARI 155
Beşinci Bölüm
MUHASEBEDE KULLANILAN DEFTERLER
5.1. MUHASEBEDE KULLANILAN DEFTERLERE GENEL BİR BAKIŞ 161
5.1.1. Defter Tutma Amacı 161
5.1.2. Defter Tutuma Yükümlülüğü 163
5.1.3. Defter Tutma Dönemi 164
5.1.3.1. Normal Hesap Dönemi 164
5.1.3.2. Özel Hesap Dönemi 164
5.1.3.3. Kıst Hesap Dönemi 165
5.1.4. Tutulacak Defterlerde Kayıt Düzeni 165
5.1.4.1. Vergi Usul Kanununa Göre Kayıt Düzeni 166
5.1.4.2. Türk Ticaret Kanuna Göre Kayıt Düzeni 167
5.1.4.3. Ticari Defterlere İlişkin Tebliğe Göre Kayıt Düzeni 168
5.1.5. Tutulacak Defterlerin Onayı 169
5.1.5.1. Onayı Zorunlu Defterler 169
5.1.5.2. Onayı Zorunlu Olmayan Defterler 173
5.1.6. Defterlerin Saklanması ve İbraz Edilmesi 173
5.1.7. Defter Tutma Yönünden Tüccarlar 174
5.1.7.1. Birinci Sınıf Tüccarlar 175
5.1.7.2. İkinci Sınıf Tüccarlar 175
5.2. GENEL OLARAK TUTULACAK DEFTERLER 175
5.2.1. Yevmiye Defteri 176
5.2.2. Büyük Defter (Defteri Kebir) 176
5.2.3. Envanter Defteri 177
5.2.4. İşletme Hesabı Defteri 178
5.2.5. Serbest Meslek Kazanç Defteri 179
5.2.6. Çiftçi İşletme Defteri 180
5.2.7. İmalat Defteri 180
5.2.8. Damga Vergisi Defteri 181
5.2.9. Yönetim Kurulu Karar Defteri 182
5.2.10. Pay Defteri 182
5.2.11. Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri 183
5.2.12. Yabancı Nakliyat Kurumlarının Hasılat Defteri 184
5.2.13. Ambar Defteri 184
5.2.14. Amortisman Defteri 185
5.2.15. İsteğe Bağlı Olarak Tutulan Diğer Defterler 185
5.3. ELEKTRONİK DEFTER (E–DEFTER) 185
5.3.1. E–Defter Kullanımı Zorunlu Olan işletmeler 186
5.3.2. E–Defterin Amacı 187
5.3.3. E–Defter Kullanmak İçin Gerekli Şartlar 187
5.3.4. E–Defter Kullanım Başvurusu 188
5.3.5. Mali Mühür Berat Dosyası ve Zaman Damgası 189
5.3.6. E–Defterlerin Saklanması 190
DEĞERLENDİRME SORULARI 192
Altıncı Bölüm
HESAP PLANI VE MUHASEBE KAYIT SİSTEMLERİ
6.1. HESAP PLANINA GENEL BİR BAKIŞ 197
6.1.1. Hesap Planının Önemi 198
6.1.2. Hesap Planının Düzenlenmesi 199
6.1.3. Genel Hesap Planı 200
6.1.3.1 Hesap Planında Standartlaşmanın Faydaları ve Sakıncaları 200
6.1.3.2. Genel Hesap Planında Bulunması Gereken Nitelikler 201
6.1.4. Hesap Planlarını Oluşturma Şekilleri 202
6.2. TÜRKİYE’DE HESAP PLANINDA YAPILAN STANDARTLAŞMA ÇALIŞMALARI 204
6.3. MALİYE BAKANLIĞI TEKDÜZEN HESAP PLANI 206
6.3.1. Tekdüzen Hesap Planın Yapısı 207
6.3.2. Tekdüzen Hesap Planının Yararları 208
6.3.3. Tekdüzen Hesap Planı ve Eş Zamanlı Kayıt Yöntemi 209
6.3.3.1. Maliyet Yerlerinin Belirlenmesi 209
6.3.3.2. Maliyet Çeşitlerinin Belirlenmesi 213
6.3.3.3. Kodlama Sisteminin Oluşturulması 215
6.4. MUHASEBE KAYIT SİSTEMLERİ 217
6.4.1. Birleşik Muhasebe Kayıt Sistemi 217
6.4.2. Bağımsız Muhasebe Kayıt Sistemi 218
6.5. ÜLKEMİZDE KULLANILAN DİĞER HESAP PLANLARI 220
6.5.1. BDDK Tekdüzen Hesap Planı 220
6.5.2. Katılım Bankaları Tekdüzen Hesap Planı 221
6.5.3. Finansal Şirketler Tekdüzen Hesap Planı 222
6.5.4. Aracı Kurum Hesap Planı 223
DEĞERLENDİRME SORULARI 224
Yedinci Bölüm
BİLDİRİMLER
7.1. BİLDİRİMLERE GENEL BİR BAKIŞ 229
7.2. VERGİ DAİRELERİNE YAPILACAK BİLDİRİMLER 229
7.2.1. İşe Başlamanın Bildirilmesi 229
7.2.1.1. Tüccarlarda ve Serbest Meslek Erbabında İşe Başlamayı Gösteren Durumlar 230
7.2.1.2. Kollektif Şirketlerde İşe Başlama 231
7.2.1.3. Sermaye Şirketlerinde İşe Başlama 231
7.2.1.4. İşe Başlama Bildirimin Şekli ve Eklenecek Belgeler 232
7.2.2. Değişikliklerin Bildirilmesi 233
7.2.2.1. Adres Değişikliklerinin Bildirilmesi 234
7.2.2.2. İş Değişikliklerinin Bildirilmesi 234
7.2.2.3. İşletmedeki Değişikliklerin Bildirilmesi 235
7.2.2.4. İşi Bırakmanın Bildirilmesi 235
7.2.3. Bildirimlerin Süre ve Şekli 236
7.3. SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA YAPILACAK BİLDİRİMLER 237
7.3.1. İşyeri Bildirgesi 237
7.3.1.1. İşyeri Bildirgesine Eklenecek Belgeler 239
7.3.1.2. İşyeri Bildirgesinin İnternet Yoluyla Verilmesi 239
7.3.2. Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi 240
7.3.2.1. Hizmet Akdiyle Çalışan Sigortalıların Bildirimi 240
7.3.2.2. Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışan Sigortalıların Bildirimi 242
7.3.2.3. Kamu Görevlisi Olarak Çalışan Sigortalıların Bildirimi 243
7.3.2.4. İşe Giriş Bildirgesinin İnternet Yoluyla Verilmesi 243
7.3.3. Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi 243
7.3.4. Aylık Prim ve Hizmet Belgesi 244
7.3.5. E–Bildirge 244
7.4. BELEDİYELERE YAPILACAK BİLDİRİMLER 245
7.5. MESLEK KURULUŞLARINA YAPILACAK BİLDİRİMLER 246
7.6. SERMAYE PİYASASI KURULUNA YAPILACAK BİLDİRİMLER 247
7.7. ÇEŞİTLİ VERGİ VE MALİ YÜKÜMLÜLÜK BİLDİRİMLERİ 247
DEĞERLENDİRME SORULARI 250
Sekizinci Bölüm
MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN ORGANİZASYONU VE GELİŞTİRİLMESİ
8.1. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN ORGANİZASYONU VE GELİŞTİRİLMESİNE GENEL BİR BAKIŞ 255
8.2. MUHASEBE VE ORGANİZASYON İLİŞKİSİ 255
8.3. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN KURULMASI VE ORGANİZASYONU 256
8.3.1. Muhasebenin Nesnel Açıdan Organizasyonu 257
8.3.2. Muhasebenin Personel Açısından Organizasyonu 257
8.4. MUHASEBE ORGANİZASYONUNUN YARARLARI 258
8.5. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN ORGANİZASYONUNUN GEREĞİ 259
8.5.1. Muhasebe Elemanlarında Artış 260
8.5.2. Uzmanlaşma 260
8.5.3. Otomasyon 260
8.6. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN ORGANİZASYONUN GELİŞTİRİLMESİ 261
8.6.1. Ön Araştırma 262
8.6.2. Ön Tasarım 263
8.6.3. Ayrıntılı Tasarım 264
8.6.4. Uygulama 265
8.4. İŞLETMELERDE MUHASEBE UYGULAMA YÖNERGESİ 266
DEĞERLENDİRME SORULARI 268
Dokuzuncu Bölüm
MUHASEBE MESLEĞİ VE
MUHASEBE MESLEK HUKUKU
9.1. MUHASEBE MESLEĞİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 273
9.2. MUHASEBE MESLEĞİNİN ÖNEMİ 273
9.2.1. Muhasebe Mesleğinin İşletme Açısından Önemi 274
9.2.2. Muhasebe Mesleğinin Toplum Açısından Önemi 274
9.3. MUHASEBE MESLEĞİNİN ÖZELLİKLERİ 275
9.4. MUHASEBECİNİN GÖREVLERİ 276
9.4.1. Hesap İşleri 276
9.4.2. Mali Görevler 277
9.4.3. Sevk ve Yönetim Görevleri 277
9.4.4. Yönetim Danışmanlığı 278
9.5. MUHASEBECİNİN ÇALIŞMA PRENSİPLERİ 278
9.5.1. Sosyal Sorumluluk 279
9.5.2. Okuma 279
9.5.3. Düzenli Olma 280
9.5.4. İşverenle İlişkiler 281
9.5.5. Haberleşme 282
9.5.6. Meslek Ahlâkı 283
9.5.7. Kırtasiyeciliğe Düşmeme 285
9.5.8. Görevlerden Sapmamak 286
9.6. MUHASEBECİNİN NİTELİKLERİ 287
9.6.1. Kişisel Yetenek 287
9.6.2. Mesleki Bilgi 288
9.6.3. Meslek Bilinci ve Profesyonel Değerler 289
9.7. BAĞIMLI–BAĞIMSIZ MUHASEBECİ AYRIMI 290
9.8. ÜLKEMİZDE MUHASEBE MESLEK HUKUKU 291
9.9. 3568 SAYILI KANUN İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 293
9.9.1. Muhasebe Mesleğinin Konusu 293
9.9.1.1. Muhasebe ve Defter Tutma 294
9.9.1.2. Denetim 294
9.9.1.3. Müşavirlik 295
9.9.1.4. Tasdik 296
9.9.2. Muhasebe Mesleğinde Unvanlar 296
9.9.2.1. Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) 297
9.9.2.2. Yeminli Mali Müşavir (YMM) 298
9.9.3. Meslek Unvanlarının Haksız Kullanılması 300
9.9.4. Meslek Mensuplarının Uyması Gereken Etik Kurallar 300
9.9 5. Muhasebe Mesleğinde Görevle İlgili Cezalar 301
DEĞERLENDİRME SORULARI 303
EKLER 307
Ek 1: Tekdüzen Hesap Planı 309
Ek 2: Örnek Muhasebe Uygulama Yönergesi 314
Ek 3: IFAC Meslek Ahlâkı Kuralları 328
Ek 4: Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlerin Mesleki Faaliyetlerinde Uyacakları Etik İlkeler 353
Kaynakça 381
Kavram Dizini 387 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
